kinematyka_i_kinetyka_okolicy%20L-M-B.pdf

Physiotherapy & Medicine

www.pandm.org

1.1

Kinematyka i kinetyka okolicy l ħ d Ņ wiowo-miedniczno-biodrowej

W zwi Ģ zku z tym, i Ň zarówno poj ħ cie „kinematyka” jak i „kinetyka” wykorzystywane

s Ģ cz ħ sto w kinezjologii, jak równie Ň oba te poj ħ cia okre Ļ laj Ģ ruch to wymagaj Ģ one

wyja Ļ nienia ró Ň nicy pomi ħ dzy nimi. Kinematyka zajmuje si ħ ruchem ciała bez uwzgl ħ dniania

sił działaj Ģ cych na ciało, natomiast kinetyka bada wpływ sił na ruch przedmiotu. W stosunku

do organizmu człowieka wyró Ň niamy osteo-, artro-, i mio- kinematyk ħ , oraz analogicznie

osteo-, artro-, i mio- kinetyk ħ [1, 8].

1.1.1 Kinematyka l ħ d Ņ wiowego odcinka kr ħ gosłupa

Z mechanicznego punktu widzenia ka Ň dy kr ħ g l ħ d Ņ wiowy posiada 12 stopni swobody.

Ruchy mog Ģ odbywa ę si ħ w 3 płaszczyznach i 3 osiach. Wokół osi ruchy te to

zgi ħ cie/wyprost (o Ļ czołowa), zgi ħ cie boczne w lewo/zgi ħ cie boczne w prawo (o Ļ strzałkowa)

oraz rotacja w lewo/rotacja w prawo (o Ļ podłu Ň na). Natomiast ruchy wzdłu Ň osi to

przesuni ħ cie równoległe bocznie/przesuni ħ cie równoległe przy Ļ rodkowo (o Ļ czołowa),

translacja tylno-przednia/translacja przednio-tylna (o Ļ strzałkowa) oraz dystrakcja/kompresja

(o Ļ podłu Ň na). Oczywi Ļ cie model ten nie uwzgl ħ dnia czynników anatomicznych, które

modyfikuj Ģ ruch teoretycznie mo Ň liwy (ryc.19) [1, 8].

Physiotherapy & Medicine

www.pandm.org

Ryc.19 Dwana Ļ cie teoretycznych stopni swobody kr ħ gu l ħ d Ņ wiowego. Osie i ruchy w nich zachodz Ģ ce

[8].

Praktycznie poł Ģ czenie krzy Ň owo-l ħ d Ņ wiowe wydaje si ħ posiada ę 4 stopnie swobody.

Zgi ħ cie skojarzone z tylno-przedni Ģ translacj Ģ i wyprost skojarzony z przednio-tyln Ģ

translacj Ģ daj Ģ pierwsze 2 stopnie swobody. Ten skojarzony ruch kr ħ gosłupa l ħ d Ņ wiowego

zachodzi podczas jego zginania i wyprostu. Wraz ze zgi ħ ciem dochodzi do tylno-przedniej

translacji kr ħ gu (około 1-3mm). To powoduje, Ň e o Ļ dla k Ģ towego ruchu zginania podczas

jego wykonywania jest ruchoma i przemieszcza si ħ do przodu. Podczas wyprostu nast ħ puje

sytuacja odwrotna (ryc. 20) [8].

Ryc.20 Ruch tylno-przedniej translacji. Oraz przesuni ħ cie osi czołowej zgi ħ cia/wyprostu, do przodu

wraz ze wzrostem zgi ħ cia [8].

Zgi ħ cie boczne w prawo/rotacja skojarzone z przy Ļ rodkowo-boczn Ģ translacj Ģ oraz

zgi ħ cie boczne w lewo/rotacja skojarzone z przy Ļ rodkowo-boczn Ģ translacj Ģ daj Ģ kolejne 2

stopnie swobody. Wiadomo powszechnie, Ň e zgi ħ ciu bocznemu zawsze towarzyszy rotacja.

Kwesti Ģ sporu jest jej kierunek. Z przeprowadzonych bada ı (Pearcy i Tibrewal 1984)

wynika, Ň e poziom L5/S1 zawsze rotuje si ħ zgodnie z kierunkiem zgi ħ cia bocznego. Poziomy

powy Ň ej L4/L5 rotuj Ģ si ħ w stron ħ przeciwn Ģ do zgi ħ cia bocznego, natomiast poziom L4/L5

uznano za przej Ļ ciowy, który raz rotuje si ħ jak segmenty le ŇĢ ce poni Ň ej, a raz jak segmenty

le ŇĢ ce powy Ň ej (ryc. 21) [8].

Physiotherapy & Medicine

www.pandm.org

A B

Ryc.21 A - Poziom L5/S1. Ruch zgi ħ cia tułowia w prawo powoduje zgi ħ cie boczne kr ħ gu L5 w prawo i

jego rotacj ħ w prawo [8]. B - Ten sam ruch tułowia na poziomie L3/L4 powoduje zgi ħ cie boczne kr ħ gu w prawo

i jego rotacj ħ w lewo [8].

Wy Ň ej wymienione badania były przeprowadzane w po Ļ redniej pozycji kr ħ gosłupa co

powoduje, Ň e brakuje analizy jak kr ħ gi rotowały si ħ podczas zgi ħ cia do boku w pozycji

zgi ħ ciowej lub wyprostnej kr ħ gosłupa. Według Bogduka, jednego z autorytetów w tej

dziedzinie, czysta rotacja osiowa l ħ d Ņ wiowego segmentu ruchowego jest mo Ň liwa jedynie do

3 stopni (najmniejsza na przej Ļ ciu l ħ d Ņ wiowo-krzy Ň owym stopniowo zwi ħ kszaj Ģ ca si ħ im

wy Ň szy segment l ħ d Ņ wiowy). Po przekroczeniu 3 stopni rotacji pocz Ģ tkowa o Ļ ruchu

przebiegaj Ģ ca pionowo przez tyln Ģ cz ħĻę trzonu kr ħ gowego przemieszcza si ħ do stawu

mi ħ dzykr ħ gowego po stronie przeciwnej do rotacji (staw ten znajduje si ħ w kompresji

natomiast torebka przeciwnego jest rozci Ģ gana). Teraz kr ħ g le ŇĢ cy powy Ň ej obraca si ħ

wzgl ħ dem tej osi w kierunku tylno-bocznym jeszcze powi ħ kszaj Ģ c kompresj ħ jednego stawu i

rozci Ģ ganie torebki drugiego. Dalszy ruch mo Ň e powodowa ę uraz. Bogduk zgadza si ħ z

wynikami bada ı przedstawionymi powy Ň ej, jednocze Ļ nie zaznaczaj Ģ c, Ň e wyst ħ puj Ģ

indywidualne odr ħ bno Ļ ci, które zaprzeczaj Ģ istnieniu jakichkolwiek zasad ruchomo Ļ ci

odcinkowej. Mnogie badania nad t Ģ ruchomo Ļ ci Ģ potwierdzaj Ģ , Ň e zmienia si ħ ona pod

wpływem wielu czynników m.in. wieku i procesów zwyrodnieniowych (Farfan 1986, Panjabi,

White 1978, Gilmore 1986). Dlatego nawet je Ļ li w przyszło Ļ ci biomechanika odcinka

l ħ d Ņ wiowego zostanie rozstrzygni ħ ta to wielo Ļę czynników wpływaj Ģ cych na jej zmian ħ

powoduje, Ň e dokładne badanie kliniczne pacjenta staje si ħ najprostszym i najlepszym

sposobem oceny klinicznej tego odcinka mimo braku obiektywno Ļ ci [8]. Rozwi Ģ zaniem

powy Ň szego problemu wydaje si ħ by ę stwierdzenie, Ň e jest on niemo Ň liwy do rozwi Ģ zania.

Physiotherapy & Medicine

www.pandm.org

1.1.2

Kinematyka obr ħ czy biodrowej

Ruchy miednicy nale Ň y podzieli ę na:

Samoistn Ģ ruchomo Ļę miednicy, która zachodzi we wszystkich trzech płaszczyznach

ciała (miednica porusza si ħ jako cało Ļę ) [8].

Wewn ħ trzn Ģ ruchomo Ļę miednicy mo Ň liw Ģ dzi ħ ki ruchomo Ļ ci w stawach krzy Ň owo-

biodrowych i spojeniu łonowym.

Badania potwierdziły, Ň e ruchomo Ļę w SKB to 1,8 rotacji i 0,7 mm translacji u

m ħŇ czyzn oraz 1,9 rotacji i 0,9 mm translacji u kobiet. Specyfika ruchu odbywaj Ģ cego si ħ w

tych stawach spowodowała, Ň e przyj ħ ło si ħ okre Ļ lanie zgi ħ cia ko Ļ ci krzy Ň owej wzgl ħ dem

biodrowej nutacj Ģ , natomiast przeciwny ruch wyprostu kontrnutacj Ģ . Podczas nutacji ko Ļ ci

krzy Ň owej wzgórek ko Ļ ci krzy Ň owej porusza si ħ w przód, do Ļ rodka miednicy wokół osi

czołowej. Nast ħ puje Ļ lizg ku dołowi i do tyłu (amplituda ruchu Ļ lizgowego wynosi około

2mm, jednak jest ona mo Ň liwa do zbadania palpacyjnie). Ruch ten ograniczany jest przez

wi ħ zadło mi ħ dzykostne oraz krzy Ň owo-guzowe, a tak Ň e przez kształt ko Ļ ci krzy Ň owej i

nierówno Ļ ci powierzchni stawowej (ryc.22). Fizjologicznie ruch ten zachodzi np. podczas

unoszenia si ħ z pozycji le Ň enia na wznak do pozycji stoj Ģ cej (obustronnie) lub podczas

unoszenia nogi w pozycji stoj Ģ cej po stronie nogi uniesionej (jednostronnie) [8].

Ryc.22 Ruch nutacji ko Ļ ci krzy Ň owej. Ruch ten ograniczony jest przez wi ħ zadło mi ħ dzykostne i

krzy Ň owo-guzowe. Podczas tego ruch ko Ļę krzy Ň owa Ļ lizga si ħ do dołu i w tył [8].

Physiotherapy & Medicine

www.pandm.org

Podczas kontrnutacji nast ħ puje ruch wzgórka do tyłu wokół osi czołowej, ko Ļę

krzy Ň owa Ļ lizga si ħ do przodu i ku górze, co ogranicza wi ħ zadło mi ħ dzykostne wspomagane

przez mi ħ sie ı wielodzielny (ryc.23) [8].

Ryc.23 Ruch kontrnutacji ko Ļ ci krzy Ň owej Ļ lizgaj Ģ cej si ħ w przód i w gór ħ .

Omawiany ruch wyst ħ puje obustronnie podczas le Ň enia na wznak, a jednostronnie

podczas wyprostu ko ı czyny dolnej po tej stronie. Równie Ň w stosunku do ruchomo Ļ ci ko Ļ ci

miednicznej w SKB przyj ħ ło si ħ u Ň ywanie specyficznych nazw ruchów. Jest to rotacja

przednia ko Ļ ci miednicznej-ko Ļę ta Ļ lizga si ħ ku górze i w przód. Ruch ten odpowiada

kontrnutacji ko Ļ ci krzy Ň owej. Drugim ruchem jest rotacja tylna ko Ļ ci miednicznej-ko Ļę Ļ lizga

si ħ ku dołowi i w tył, a ruch ten odpowiada ruchowi nutacji ko Ļ ci krzy Ň owej (ryc.24) [8].

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: