Odmiany języka i cechy stylowe krótkiej wiadomości tekstowej

W polskim języku narodowym wyróżnia się pewne, ograniczone swym zasięgiem komunikacyjnym, typy języka, które nazywane bywają odmianami, stylami lub językami. Podział ten jest dokonywany ze względu na różne kryteria.

Według kryterium kanału przekazu wyróżnia się odmiany:

·        pisane,

·        mówione

·        mieszane (podstawowym medium jest pismo i kod językowy, lecz struktura tekstu przypomina język mówiony, odmiana ta występuje w komunikatach SMS-owych)

Kryterium terytorialnego i społecznego zasięgu języka pozwala wydzielać odmiany:

·        ogólne (polszczyzna standardowa, literacka)

·        nieogólne (dialekty ludowe, miejskie itp.).

Ze względu na rodzaj więzi, jaka może łączyć nadawcę i odbiorcę, można wyróżnić odmiany:

·        oficjalne

·        nieoficjalne.

Język krótkich wiadomości tekstowych cechuje:

·        głęboka synkretyczność fleksji potocznej, prowadząca do redukcji form lub funkcji

·        na poziomie słowotwórczym: duża frekwencja derywatów ekspresywnych i wysoka częstotliwość form deminutywnych

Język krótkich wiadomości tekstowych może należeć do:

·        odmiany ogólnej

·        odmian nieogólnych: gwary młodzieżowej i gwary zawodowej

SMS charakteryzuje się:

·        efemerycznością

·        potocznością

Krótka wiadomość tekstowa jako gatunek

Klasyfikacja ze względu na kryterium kodu przekazu (kryterium semiotyczne - tekst, dźwięk i obraz w różnych odmianach i kombinacjach):

1.   Gatunki monosemiotyczne:

·        językowe, np.: notatka prasowa, powieść, referat, SMS, ustawa;

·        dźwiękowe (dźwięki o charakterze niejęzykowym), np.: jingle radiowy, sonata;

·        obrazowe, np.: fotomontaż, karykatura, zdjęcie.

2.  Gatunki polisemiotyczne:

·        językowo-dźwiękowe, np.: piosenka, poczta głosowa w telefonie komórkowym, reportaż dźwiękowy, słuchowisko;

·        językowo-obrazowe, np.: fotoreportaż, komiks, mapa, wykres;

·        językowo-dźwiękowo-obrazowe, np.: encyklopedia multimedialna, gra komputerowa, kronika filmowa, MMS, telewizyjna transmisja sportowa.

Klasyfikacja ze względu na kryterium środka przekazu (medium):

1.   Gatunki książkowe, np.: komiks, nowela, opowiadanie, powieść;

2.   Gatunki prasowe, np.: artykuł, felieton, nekrolog, reportaż prasowy;

3.   Gatunki radiowe, np.: transmisja radiowa, powieść radiowa, słuchowisko, reportaż dźwiękowy;

4.   Gatunki filmowe, np.: dramat wojenny, kryminał, melodramat, western;

5.   Gatunki telewizyjne, np.: dziennik telewizyjny, opera mydlana, reality show, reportaż telewizyjny, sitcom, telenowela, wideoklip, zwiastun;

6.   Gatunki teleinformatyczne, np.: encyklopedia multimedialna, gra komputerowa, MMS, SMS, strona www.

Ze względu na zamiar (po stronie nadawcy) lub skutek (po stronie odbiorcy) można wyróżnić cztery prymarne funkcje komunikacyjne SMS-ów:

1.  funkcja praktyczno-użytkowa,

2.  funkcja dziennikarsko-informacyjna,

3.  funkcja rozrywkowo-artystyczna,

4.   funkcja promocyjno-reklamowa.

Biorąc pod uwagę powyższe funkcje, można wydzielić cztery podstawowe grupy gatunkowe SMS-ów:

1.   Gatunki o funkcji praktyczno-użytkowej (komunikaty SMS-owe, których zadaniem jest nawiązanie lub utrzymanie kontaktów o charakterze prywatnym, takie jak prośby, podziękowania, przeprosiny, powiadomienia, życzenia)

2.   Gatunki o funkcji dziennikarsko-informacyjnej (komunikaty SMS-owe z tej grupy spełniają przede wszystkim funkcje ścisłego i zobiektywizowanego powiadamiania o aktualnych faktach)

3.   Gatunki o funkcji rozrywkowo-artystycznej (funkcja ludyczna SMS-ów uwidocznia się przede wszystkim w tekstach o charakterze humorystycznym)

4.   Gatunki o funkcji promocyjno-reklamowej (komunikat SMS-owy służy również reklamie towarów i usług, kusząc ofertami promocyjnymi)

3