Szczeżuja wielka
Szczeżuja spłaszczona
Szczeżuja wielka (Anodonta cygnea) - gatunek małży z rodziny skójkowatych. Największy małż występujący w Polsce. Żyje w wodach bieżących i stojących. Osiąga długość do 20 cm, ma muszlę delikatną, zamek bez zębów.
Szczeżuja spłaszczona (Pseudanodonta complanata) – gatunek europejski małży z rodziny skójkowatych, rozmieszczony w rozproszonych, izolowanych i niewielkich populacjach. Występuje w wodach basenu Morza Bałtyckiego oraz w dorzeczu Dwiny należącej do zlewni Morza Białego. Występuje również w rzekach zlewni Oceanu Atlantyckiego: stwierdzony w dorzeczu Renu, podawany też z Belgii i Wielkiej Brytanii. Ponadto notowany w wodach basenu Morza Czarnego w dorzeczach: Dunaju, Dniestru, Dniepru, Donu, Kubania, jak również z basenu Wołgi i Uralu należących do zlewiska Morza Kaspijskiego. W Polsce szczeżuja ta jest szeroko rozmieszczona, zwłaszcza na terenach nizinnych, ale występuje rzadko. Stwierdzono ją także w: Zalewie Wiślanym i wodach Pobrzeża i Pomorza. Małż ten związany jest z płytkimi rzekami o podłożu piaszczystym lub piaszczysto-żwirowym, prowadzącymi bardzo czyste wody z odpowiednią zawartością glonów. Stwierdzany także w wolno płynących strefach większych rzek, oraz w zatokach i w pobliżu brzegów większych zbiorników. Zasiedla tam piaszczyste, pozbawione mułu podłoże. Szczeżuja spłaszczona jest małżem słodkowodnym, ryjącym w dnie. Żyje prawie całkowicie zakopana w osadach dennych, tylko czubki syfonów wystawia ponad powierzchnię dna. Odżywia się odfiltrowując pokarm z wody, żyją od 8 do 18 lat i mogą osiągać około 10 cm długości. Średnia długość muszli tego małża wynosi 6 cm, przy czym samce osiągają nieco większe rozmiary ciała niż samice. Podanie dokładnej wielkości polskiej populacji tego małża nie jest obecnie możliwe, a zagrożenia tego gatunku nie są do końca rozpoznane. Wydaje się jednak, ze znaczące zagrożenie dla tego gatunku stwarza zanieczyszczenie wód oraz ich eutrofizacja, na którą szczególnie wrażliwe są młode małże. Regulacja rzeki i ich hydrotechniczna zabudowa są przyczyną niszczenia poszczególnych ich siedlisk. Skuteczna ochrona szczeżui spłaszczonej wymaga przede wszystkim utrzymywania rzek w stanie naturalnym i zadbanie o czystość ich wód. Gatunek jest zamieszczony na czerwonej liście IUCN uznając jego globalną populację za bliską zagrożeniu wyginięciem i zaliczając do kategorii niższego ryzyka.
Szczeżuja pospolita (Anodonta anatina, syn. Anodonta piscinalis) - gatunek małża z rodziny skójkowatych. Żyje w wodach bieżących i stojących. Osiąga długość do 10 cm, ma muszlę jajowatą. Szczeżuje, duże małże naszych wód (na równi ze skójkami) stały się bardzo rzadkie, gdyż wymagają zupełnie czystej wody.
Szczeżuja pospolita - gatunek w Polsce pospolity, notowany był na trzech stanowiskach Odry środkowej, w Wiśle środkowej, w Delcie (Wisła - Przekop), w Zalewie Wiślanym oraz w Radomce i Pilicy. Na większości stanowisk stwierdzono jedynie obecność pustych muszli.
Do zwierząt bezkręgowych nie podlegających ochronie gatunkowej i siedliskowej, ale związanych ze środowiskiem wodnym, cennych przyrodniczo i łatwych do monitorowania należy szczeżuja pospolita. Szczeżuja zagrzebuje się częściowo w mule a porusza się przy pomocy organu zwanego nogą. Odżywia się odfiltrowując (odcedzając), pokarm z wody. Pokarm stanowią drobne zwykle jednokomórkowe organizmy wodne (fitoplankton izooplankton) oraz detrytus (drobna zawiesina szczątków organicznych).
mariolusia1