Muchomor czerwony
Muchomor czerwony (Amanita muscaria), to rozpowszechniony w Polsce grzyb kapeluszowy z rodziny drobnołuszczakowatych (Pluteaceae).
Kapelusz
Czerwony (pomarańczowy lub żółty - jeżeli brakuje niektórych składników barwnych), pokryty białawymi plamkami, o średnicy do 20 cm.
Blaszki
Białe lub bladożółtawe, gęsto ustawione, nie przyrośnięte przy trzonie.
Trzon
Biały lub żółty, o wysokości do 20 cm z pierścieniem. Nasada trzonu bulwiasta, otoczona wałeczkowatym zgrubieniem i bez wyraźnej pochwy.
Miąższ
Biały, kruchy, nie zmienia koloru po uszkodzeniu, bez zapachu i o łagodnym smaku.
Wysyp zarodników
Biały. Zarodniki gładkie, elipsowate, o rozmiarach 9-11 x 6-9 μm.
Biotop, Wymagania
Rośnie często w młodych zagajnikach brzozowych, lub sosnowo-brzozowych, ale także w innych lasach liściastych, iglastych i mieszanych. Występuje od lipca do listopada.
Grzyb trujący: Grzyb silnie trujący. Ze względu na charakterystyczny wygląd, do przypadkowych zatruć dochodzi rzadko, najczęściej u dzieci. Bywają zatrucia samobójcze i u osób spożywających ten gatunek grzyba w celach odurzających. Bywa mylony z jadalnym muchomorem czerwieniejącym.
Trujące alkaloidy zawarte w muchomorze czerwonym to pochodne 3-hydroksyizoksazolu: kwas ibotenowy, muscymol (panteryna) wykazujące działanie parasympatykomimetyczne oraz muskaryna, o działaniu parasympatykolitycznym. Wieland i Motzel w 1953 zidentyfikowali bufoteninę jako substancję halucynogenną, żadne późniejsze badania jednak nie potwierdziły jej obecności w muchomorach; współcześnie uważa się, że jej nie zawierają (za Erowidem).
Zawartość muskaryny jest stosunkowo nieduża 0,0002-0,0003%, przy zawartości kwasu ibotenowego 0,03-0,1%. Kwas ibotenowy jest nietrwały i przechodzi w muscymol. Dlatego właśnie, świeże osobniki są znacznie bardziej trujące niż suche. Ze względu na przeciwstawne działanie składników toksycznych objawy zatrucia są mniej wyrażone. Są to: uczucie osłabienia i dezorientacji, szum w uszach, halucynacje głównie wzrokowe typowe dla większości środków halucynogennych pojawiają się po 0,5-1,5 godziny od spożycia, lecz pierwsze objawy pod postacią zaburzeń żołądkowo-jelitowych (wymioty, biegunka, bóle brzucha) mogą wystąpić już po 15 minutach. Przy cięższych zatruciach objawami są: pobudzenie psychoruchowe, narastające aż do szału, wzrost napięcia mięśniowego, drgawki, zaczerwienienie skóry, wzrost temperatury nawet do 40°C. W skrajnie ciężkich zatruciach może dojść do śpiączki. W przebiegu śpiączki może dojść do zgonu, na tle niewydolności krążeniowo-oddechowej.
Śmiertelność w zatruciach muchomorem czerwonym wynosi 2-5%[potrzebne źródło].
Leczenie przeprowadza się w warunkach szpitalnych, polega ono na wykonaniu płukania żołądka oraz leczeniu objawowym. Nie ma specyficznej odtrutki, a stosowanie atropiny nie jest wskazane.
W krajach europejskich używano go w przeszłości jako trucizny na muchy. Stawiano również hipotezy, że używali go przed walką berserkowie . Olga Tokarczuk poświęciła muchomorowi sporo uwagi w swojej książce "Dom dzienny, dom nocny" (1998), gdzie z humorem, ale i poetycko, przywołuje jego halucynogenne właściwości.
mariolusia1