TKS II Semestr (ćwiczenia)
1.Doktryny Medialne
Doktryna Autorytarna (systemy feudalne i totalitarne)
Założenia:
- ułomność natury ludzkiej. Jednostka musi funkcjonować w zbiorowości zorganizowanej i kontrolowanej przez państwo;
- prymat państwa nad jednostką;
Rola mediów:
- Media mają działać na rzecz umacniania władzy przywódcy i państwa
- Kontrola państwa nad mediami przez: koncesjonowanie nadawców, cenzurę prewencyjną, represje prawne – ustawodawstwo, system kar
Doktryna Komunistyczna (leninowska)
- „państwo sprawiedliwości społecznej”
- siłą państwa jest mądrość i siła partii – jej kierownictwa
- media są narzędziem władzy – instrumentalizm. Ich zadaniem jest oddziaływać na społeczeństwo, umacniać system i budować poparcie dla władz, kształtować świadomość i postawy zgodne z ideologią
- „kolektywny propagandysta, agitator, organizator”
Doktryna Liberalna
Myśl oświeceniowa: John Milton, Thomas Jefferson, J.S.Mill, John Locke
- prymat jednostki nad państwem;
- racjonalność natury ludzkiej, zdolność do racjonalnych wyborów;
- obowiązkiem państwa jest ochrona interesów jednostki: swobód politycznych i ekonomicznych; nie ingerować w życie prywatne, społeczne i ekonomiczne (laissez faire);
- do racjonalnych działań niezbędny jest wolny rynek idei
- tworzenie wolnego rynku idei
- kontrola władzy i nagłaśnianie patologii - „watchdog demokracji”
- media są „czwartą władzą”, w imieniu obywateli kontrolują system
- muszą być wolne (szczególnie od nacisków państwa), jedyne ograniczenia to ochrona prywatności, reputacji, porządku publicznego i bezpieczeństwa państwa;
- 1791 USA Pierwsza Poprawka, konstytucyjna gwarancja wolności prasy
Doktryna Odpowiedzialności Społecznej
Geneza:
Rozczarowanie doktryną liberalną: co prawda zapobiega złu (zniewoleniu obywateli przez system), ale nie czyni dobra. Pojawiły się problemy:
- media stały się lukratywnym biznesem i jednocześnie potężnym narzędziem wpływ na społeczeństwo (propaganda)
- media źle wykorzystują pozycję jaką zdobyły: kierują się swoimi interesami (właścicieli i reklamodawców), komercjalizują się, skupiają się na skandalach i rozrywce, a nie na ważnych sprawach społecznych
- doświadczenia historyczne (II wojna) i nauka podważyły tezą o racjonalności ludzi: są oni podatni na propagandę i manipulacje
Zadania mediów:
- rzetelne informowanie o wydarzeniach w kontekście nadającym znaczenie,
- forum do wymiany poglądów, komentarzy i krytyki;
- ukazywanie reprezentatywnego obrazu społeczeństwa;
- troska o prezentowanie i wyjaśnianie celów i wartości społecznych;
Niezależność i wolność oznacza, że to nadawcy muszą wziąć na siebie odpowiedzialność za działania mediów i wypełnianie obowiązków, czyli:
Chronić swoją niezależność od nacisków świata polityki i biznesu
Poddać się samoregulacji: kodeksy etyczne i organizacje zawodowe
2. Panoptikon
Co to jest Panoptikon?
To domu nadzoru, wymyślonego i zaprojektowanego przez angielskiego filozofa utylitarystę, Jeremy'ego Benthama. Niezwykłość Panoptikonu miała polegać na tym, że jego konstrukcja umożliwiałaby więziennym strażnikom(nadzorcom) obserwowanie umieszczonych w Panoptikonie więźniów(pensjonariuszy) tak, by nie wiedzieli, czy i kiedy są obserwowani. Schemat panoptikonu składa się z kilkupoziomowej wieży strażniczej umieszczonej wewnątrz pierścieniowatej budowli podzielonej na pojedyncze cele. Cele miały być oddzielone grubym murem i wyposażone w system zewnętrznych i wewnętrznych okien, tak, by ich wnętrze było zarazem dobrze oświetlone, a więźniowie odizolowani od innych więźniów.
Cel Panoptikonu?
· świadomość nieustannej kontroli sprawi, ze pensjonariusze nigdy nie będą zachowywać się dobrowolnie
· nie będą mieli okazji wypróbowywać swojej woli, która długo niewykorzystywana- stopniowo zacznie obumierać
· SKUTEK - pozbawienie wolności i samej zdolności do bycia wolnym
· odtąd ludzie będą stale potrzebować inspektora, który zorganizowałby im życie
· Będą spragnieni niewolności i związanej z nią „ciszy i spokoju
3. Charakterystyka Celebryty
Charakterystyka:
· Gwiazdy współczesnego społeczeństwa
· Osoby znane i/lub sławne
· Tworzą nową sferę publiczną
· Są produkowane przez przemysł kulturowy
· Stanowią zagadnienie ekonomiczne
· Nie mogą funkcjonować bez mediów
Celebrity - to coś więcej niż tylko gwiazda: To postać która została stworzona by wypełnić nasze przesadne oczekiwania co do wielkości człowieka. Nie jest wynikiem jakiegoś spisku, jest rezultatem pracy profesjonalistów z branży informacyjnej i edukacyjnej. W pewnym stopniu jest też tworzona
przez nas wszystkich, którzy chętnie o niej plotkują.
4. Reality Show
Reality show - typ programów telewizyjnych, w których z reguły występują osoby wcześniej nie związane zawodowo z telewizją. Osoby te w założeniu mają zachowywać się "naturalnie" przed kamerą w sztucznie zaaranżowanej - niekiedy ekstremalnej - sytuacji. Wiele z programów ma postać konkursu. Istotą programu jest postawienie widza w roli "podglądacza".
Historia
· I reality show – 1971 r., ,,Rodzina Amerykańska”, reżyser Craig Gilbert (program spowodował kryzys i rozpad więzi rodzinnych, o co oskarżono telewizję – obecność kamery prowokowała do niechwalebnych zachowań),
· Rozwój telewizji kablowej i satelitarnej spowodował zainteresowanie reality show,
· MTV - ,,Prawdziwy Świat” 1992 r. ( cytat z programu: ,,Jeśli coś nie zdarzy się w telewizji, to nie zdarzy się w rzeczywistym świecie”)
Polskie Przykłady
Agent (pierwszy reality show w Polsce), Kawaler do wzięcia, Dwa światy, Łysi i blondynki, Bar, Wyspa pokus, Chwila Prawdy, Oko za Oko, Willa X
5. Kultura Popularna
KULTURA MASOWA – kultura popularna tworzona przez masową technikę przemysłową i sprzedawaną dla zysku masowej publiczności konsumentów. Jest to kultura komercyjna produkowana masowo dla masowego rynku.
Rozróżnienia Teoretyczne:
SZTUKA – kultura elitarna
SZTUKA LUDOWA – wyrasta z wiejskich korzeni, oryginalna, autonomiczna, bezpośrednio odzwierciedla doświadczenia i życie ludzi.
KULTURA MASOWA- wciąga masy w zdegenerowaną formę kultury wysokiej ( Mac Donald), jest narzucona z góry, jest tworem techników wynajętych przez biznesmenów, a jej odbiorcy są biernymi konsumentami
Cechy Kultury Masowej:
• Jej głównym determinantem jest dochód, jaki przynosi
• Powstaje w procesie masowej produkcji
• Produkty kultury masowej są traktowane jak inne produkty materialne
• Zestandaryzowana i sformalizowana
• Upraszcza realny świat i fałszywie tłumaczy jego problemy
Publiczność Kultury Masowej:
• Masa biernych konsumentów – bezmyślna i bezkrytyczna
• Skłonna poddawać się manipulacyjnej perswazji mass mediów
• Pozbawiona intelektualnych i moralnych środków, żeby myśleć w innych kategoriach
• Sztuka leży poza zasięgiem jej aspiracji, straciła też swoją kulturę ludową
Ryzyko Związane z Rozwojem Kultury Masowej:
• Zastąpienie kulturą masową kultury ludowej
• Zanik wpływu kultury wysokiej na rzeczywistość społeczną
• Nieumiejętność rozumienia kultury wysokiej
• Podważanie przez kulturę masową różnic pomiędzy nią, a kulturą wysoką
• Infantylizacja i prymitywizacja języka
6. Teorie Webera
Weber- zauważył dodatnie strony kapitalizmu, tak jak Marks był zainteresowany problemami związanymi z kapitalizmem, ale w przeciwieństwie do niego patrzył pesymistycznie na to co można zrobić z problemami związanymi z kapitalizmem.
Czynniki Teorii Webera:
· Magiczność
· Racjonalizacja
· Odmagicznienie
Teza: proces racjonalizacji, którego przykład stanowi kapitalizm i biurokracja, niszczy świat niegdyś magiczny.
Racjonalizacja – 4 Typy w zależności od środowiska społecznego
• Racjonalność praktyczna - przyziemna, ludzie podczas codziennej działalności szukają najlepszego sposobu osiągnięcia celu.
• Racjonalność teoretyczna - (=kognitywna) dążenie do poznania rzeczywistości za pomocą coraz bardziej abstrakcyjnych pojęć
• Racjonalność rzeczowa - (substantive) dotyczy wyboru środka do osiągnięcia celu pod wpływem i w ramach szerszych wartości moralnych
• Racjonalność formalna - wybór środka do celu, kierowany powszechnie przystępnymi regułami, prawami, przepisami - dominacja tego typu racjonalności ( „żelazna klatka”)
Magiczność
-wyparta przez machinę biurokracji i władzę racjonalno- legalną
-świat formalnie racjonalny = świat odmagiczniony
-prorocy, magowie
-władcy tradycyjni
-władcy charyzmatyczni
-etyka protestancka
Biurokracja/Kapitalizm
- nie da się przed nią uciec
- raz stworzona –jest najtrudniejsza do zniszczenia
- to „żelazna klatka” -> w miarę biurokratyzacji coraz liczniejszych sektorów społecz. zaczynają one tworzyć jedną ogromną żelazną klatkę
- „Reguły, urzędy, hierarchię itp. Zniewalają ludzi tak, że choć mają możliwość robienia pewnych rzeczy- muszą robić inne.
Odmagicznienie
- W miarę racjonalizacji- świat traci swą magię
- Nawet w religii: kiedyś magowie, prorocy (magicznie) - dziś kapłani (wyszkoleni- brak magii)
MAGICZNOŚĆ -> Racjonalizacja -> ODMAGICZNIENIE -> Kapitalizm
(Colin Cambell doszedł do wniosku, że Magiczność to zarazem Odmagicznienie – przykład domów towarowych)
7. Teoria Hegemonii Gramsciego
Hegemonia – kulturalne i ideologiczne środki, dzięki którym dominujące grupy społeczne, w tym klasa panująca, utrzymują swoją dominację, zapewniając spontaniczne przyzwolenie na nią ze strony grup podporządkowanych poprzez negocjacyjne tworzenie konsensusu politycznego i ideologicznego obejmującego zarówno grupy dominujące jak i zdominowane.
· Teoria hegemonii Gramsciego odrzuca determinizm ekonomiczny, uznaje niezależność ideologii i ekonomii, ale jednocześnie traktuje ideologie jako główny filar w systemie władzy społecznej.
· „Hegemonia klasy dominującej opiera się na kruchej i chwiejnej zgodzie reszty społeczeństwa na tę dominację”
Hegemonia to ideologiczne sprawowanie władzy w kulturze. Monopolizacja treści ideologicznych przekazywanych w dziełach sztuki i komunikacji masowej, która ułatwia (umożliwia) sprawowanie faktycznej władzy politycznej i ekonomicznej. Zwykle władza faktyczna ma pierwszeństwo przed hegemonią w kulturze, to znaczy hegemonia ta wynika z władzy faktycznie już sprawowanej. Ale bywa i odwrotnie. Przejęcie władzy nad treściami dostępnymi w kulturze przygotowuje do przejęcia faktycznej władzy politycznej i ekonomicznej.
Przykład hegemonii - Filmy jako elementy władzy - filmy kobiece (wzorce kobiece)/filmy męskie (Bondy, Rambo itp.). Utwierdzają one w społeczeństwie doktrynę patriarchalnego kapitalizmu.
8. Typy Recepcji Halla
Recepcja to wytwarzanie znaczeń w wyniku wzajemnego oddziaływania między określonym przekazem i odbiorcą
Wytwarzanie znaczeń następuje, gdy dyskursy, kody i konwencje gatunkowe tworzące przekaz wchodzą w interakcję z kompetencją komunikacyjną i ramami odniesienia odbiorcy, uwarunkowanymi społecznie i kulturowo
Podstawy recepcji: dekodowanie przekazu, interpretacja przekazu
Hall założył istnienie 3 hipotetycznych sytuacji, w których znaleźć się może widz w relacji do dyskursu telewizyjnego:
- pozycji dominacji- hegemonii (kiedy widz przyjmuje wszystkie zalożenia, które poczynił nadawca i prawidłowo rekonstruuje wpisane w tekst znaczenia) PREFEROWANY
- pozycji negocjacji (kiedy dochodzi do mieszania się elementów opozycji wobec proponowanego znaczenia ) NEGOCJOWANY
- pozycji wykorzystującej kod opozycyjny (kiedy dekodowania jest całościowo inne niż oczekiwałby tego nadawca) OPOZYCYJNY
9. Opinia Publiczna
Według Słownika Języka Polskiego „opinia publiczna” oznacza występujący w społeczeństwie lub jego grupach ogół poglądów dotyczących aktualnie ważnych dla danego społeczeństwa spraw, zwłaszcza prowadzonej przez państwo polityki wewnętrznej i zewnętrznej.
Stworzenie definicji opinii publicznej jest niezwykle trudne. Po pewnej analizie tego zagadnienia pojawiają się pewne wnioski:
- treść opinii publicznej – ma dotyczyć problemów publicznie istotnych, problemów wspólnoty.
- nosiciele opinii publicznej – mają to być te osoby we wspólnocie, które są gotowe i potrafią odpowiedzialnie wypowiadać się na tematy publiczne oraz sprawują funkcję krytyki i kontroli rządu w imieniu rządzonych.
- formy opinii publicznej – mają to być opinie, które są przekazywane publicznie, czyli ogólnie dostępne, rozpowszechniane przede wszystkim w środkach masowego przekazu.
Definicja empiryczna
OPINIĄ PUBLICZNĄ są te opinie i zachowania, które n a l e ż y publ...
hazelleyes86