Aktywa i pasywa - klasyfikacja i sposoby księgowania.doc

(175 KB) Pobierz

Aktywa i pasywa – klasyfikacja i sposoby księgowania

Majątek przedsiębiorstwa AKTYWA – kontrolowane przez jednostkę zasoby majątkowe o wiarygodnie określonej przeszłości nabyte w wyniku przeszłych zdarzeń, które spowodują w przyszłości wpływ do jednostki korzyści ekonomicznych.

Korzyści te stanowić mogą np. transakcje handlowe wynikające ze sprzedaży aktywów, wykorzystania ich do realizacji działalności jednostki, odsetki, dywidendy itp.

Majątek może mieć postać:

- niematerialną – licencja, prawa autorskie

- rzeczową

-pieniężną

Aktywa dzielą się na dwie zasadnicze grupy:

Zasoby majątkowe

AKTYWA

Majątek trwały Majątek obrotowy

AKTYWA TRWAŁE AKTYWA OBROTOWE

-wartości niematerialne i prawne - rzeczowe aktywa obrotowe

-rzeczowe aktywa trwałe - należności krótkoterminowe

* środki trwałe - inwestycje krótkoterminowe

* środki trwałe w budowie (aktywa finansowe)

- długoterminowe inwestycje -krótkoterminowe rozliczenia

- należności długoterminowe międzyokresowe

- długoterminowe rozliczenia

międzyokresowe

Podział na aktywa trwałe i obrotowe wynika z okresu ich realizacji. Aktywa trwałe charakteryzuje termin realizacji dłuższy niż 12 m-cy ( będą wykorzystywane w jednostce powyżej 1 roku, zużywają się stopniowo), natomiast okres realizacji aktywów obrotowych zamyka się w okresie do 12 m-cy (zużywają się jednorazowo lub mogą być użytkowane do 1 roku)

Zakwalifikowanie danego składnika majątku zależy od:

- przewidywanego czasu użytkowania

- przeznaczenia ( w jakim celu został nabyty do firmy)

- charakteru podmiotu gospodarczego (czym firma się zajmuje)

Ten sam składnik majątku w dwóch różnych firmach może być zakwalifikowany do dwóch różnych rodzajów majątku

Wartości niematerialne i prawne - to nabyte przez jednostkę prawa majątkowe zaliczane do aktywów trwałych nadające się do gospodarczego wykorzystania o przewidywanym okresie ekonomicznej użyteczności dłuższym niż rok przeznaczone do używania na potrzeby jednostki

autorskie prawa majątkowe

licencje

koncesje

prawa do wynalazków, patenty

prawa do znaków towarowych

Wartości niematerialne i prawne prawa do wzorów użytkowych

know-how

programy komputerowe

wartość firmy

koszty zakończonych prac

rozwojowych

Know- how – suma wiedzy technicznej i technologicznej konieczna do wytworzenia określonego wyrobu, stanowiąca przedmiot obrotu międzynarodowego ( słownik wyrazów obcych)

Wartość firmy – różnica między ceną nabycia określonej jednostki lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej wartością godziwą przejętych aktywów netto (aktywów pomniejszonych o przyjęte zobowiązania). Wartość godziwą stanowi kwota za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązania uregulowane na warunkach transakcji rynkowej

Przykład:

Jeżeli cena nabycia określonej jednostki wynosi 400.000, a jej wartość godziwa 350.000 to różnica 50.000 stanowi wartość firmy zaliczaną do nip

Koszty zakończonych prac rozwojowych – koszty poniesione przez jednostkę przed podjęciem produkcji lub zastosowaniem technologii poniesione na badania lub w inny sposób uzyskaną wiedzę, których wynik może być wykorzystany w produkcji nowych lub ulepszonych wyrobów oraz nowej technologii.

Rzeczowe aktywa trwałe możemy podzielić na środki trwałe i i środki trwałe w budowie.

nieruchomości

- grunty

- prawa do wieczystego

użytkowania gruntu

- budynki

Środki trwałe - budowle

- spółdzielcze własnościowe prawo

do lokalu użytkowego

maszyny i urządzenia

środki transportu

inwentarz żywy

Aby dany składnik majątku trwałego mógł być zakwalifikowany jako składnik środków trwałych musi spełniać następujące warunki:

- okres użytkowania powyżej roku

- jest kompletny i sprawny ( nadaje się do użytkowania)

- musi być przeznaczony na potrzeby głównej działalności jednostki

Środki trwałe w budowie – środki trwałe w okresie budowy, montażu lub ulepszania istniejącego środka trwałego

Ogół nakładów poniesionych na te cele np.: koszty zakupu gruntu, pozwoleń, projektów, robót budowlanych, ubezpieczeń, odsetki od kredytu inwestycyjnego

Inwestycje długoterminowe – składniki majątku nabyte przez przedsiębiorstwo w celu osiągnięcia korzyści ekonomicznych

( przedsiębiorstwo chce na nich zarobić, korzyści ekonomiczne będą rozciągnięte w czasie – powyżej 1 roku)

długoterminowe papiery

wartościowe

- akcje,

-bony skarbowe, obligacje

Inwestycje długoterminowe długoterminowe pożyczki

udziały w innych przedsiębiorstwach

nieruchomości

wartości niematerialne i prawne

dzieła sztuki

sztaby złota

Należności występują wtedy gdy jakaś jednostka powinna zapłacić danej jednostce określoną kwotę środków pieniężnych ( moment zapłaty inny od momentu danego składnika majątku).

Należność długoterminowa – wartość środków pieniężnych należna danemu przedsiębiorstwu od innych podmiotów lub osób fizycznych, których zapłata nastąpi po upływie roku.

Należności od odbiorców i dostawców z tytułu dostaw i usług niezależnie od terminu zapłaty traktuje się jako należności krótkoterminowe

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe obejmują aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego, oraz inne koszty rozliczane w okresie dłuższym niż 12 miesięcy licząc od dnia bilansowego

Majątek obrotowy charakteryzuje się tym iż ich postać rzeczowa w ciągu roku ulega zmianie. Występuje ciągłe przeobrażenie między poszczególnymi jego składnikami

Kredyt kupiecki , należności, spłata

Zakup produkcja sprzedaż za gotówkę

P0 Pieniądze------ materiały,surowce -------wyroby gotowe--------- pieniądze P1

P1>P0 nadwyżka finansowa

Rzeczowe aktywa obrotowe – zapasy

materiały półprodukty

produkcja niezakończona

zapasy produkty gotowe produkcja w toku

towary

Materiały – składniki aktywów obrotowych zużywane całkowicie, jednorazowo przez przedsiębiorstwo w trakcie działalności gospodarczej

Możemy wyróżnić materiały podstawowe i materiały pomocnicze: paliwo, opakowania, materiały biurowe, odpadki produkcyjne

Produkcja niezakończona – te produkty które nie przeszły pełnego cyklu produkcyjnego.

Jeśli nadają się do magazynowania – półprodukty, a jeśli nie produkcja w toku

Produkty gotowe – końcowy efekt działalności produkcyjnej przeznaczony na sprzedaż ( wyroby gotowe, projekty, usługi wykonane, wykonane prace budowlane)

Towary zakupione przez jednostkę rzeczowe składniki aktywów obrotowych w celu dalszej odsprzedaży

Należności krótkoterminowe należności z tytułu dostaw i usług lub innych tytułów np. podatków ( nadpłata podatku), ceł, ubezpieczeń społecznych, których okres zapłaty nie przekracza 1 roku

Inwestycje krótkoterminowe nie są grupą jednorodną zaliczamy tu aktywa finansowe, aktywa pieniężne.

Krótkoterminowe aktywa finansowe – najczęściej papiery wartościowe nabyte w celu sprzedaży z zyskiem w ciągu roku

Zaliczamy tu: akcje, obligacje, bony skarbowe, czeki, weksle (okres płatności 3 m-ce do roku), pożyczki.

Środki pieniężne – są to pieniądze w kasie i na rachunkach oraz inne jednostki rozliczeniowe (czeki weksle wymagane w ciągu 3 miesięcy

Środki pieniężne w drodze ( przelew z jednego oddziału w banku do drugiego, albo z kasy na rachunek

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe – obejmują rozliczenia trwające nie dłużej niż 12 m-cy licząc od dnia bilansowego. Dotyczą sytuacji gdy wydatki lub zużycie składników majątkowych związane są z przyszłymi okresami sprawozdawczymi np. opłacona z góry prenumerata czasopism.

Kapitały są to źródła finansowania aktywów i wskazują czyją własnością są zasoby majątkowe jednostki..

Klasyfikuje się je głównie na kapitały własne i obce.