Matryca ryzyka według PN-N-18002
Metoda ta jest przeznaczona do jakościowego oszacowania ryzyka zawodowego. Szacowanie następstw i prawdopodobieństwa odbywa się w skali trójstopniowej dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia.
Szacowanie ciężkości następstw:
Następstwa
Charakterystyka
O małej szkodliwości
Urazy i choroby, które nie powodują długotrwałych dolegliwości i absencji w pracy. Są to: czasowe pogorszenia stanu zdrowia takie jak niewielkie stłuczenia i zranienia, podrażnienia oczu, objawy niewielkiego zatrucia, bóle głowy itp.
O średniej szkodliwości
Urazy i choroby, które powodują niewielkie ale długotrwałe lub nawracające okresowo dolegliwości i są związane z okresami absencji. Są to np. zranienia, oparzenia drugiego stopnia na niewielkiej powierzchni ciała, alergie skórne, nieskomplikowane złamania, zespoły przeciążeniowe układu mięśniowo-szkieletowego itp.
O dużej szkodliwości
Urazy i choroby, które powodują ciężkie i stałe dolegliwości i/lub śmierć. Są to np. oparzenia trzeciego stopnia, oparzenia drugiego stopnia o dużej powierzchni ciała, amputacje, skomplikowane złamania z następową dysfunkcją, choroby nowotworowe, toksyczne uszkodzenia narządów wewnętrznych i układu nerwowego w wyniku narażenia na czynniki chemiczne, zespół wibracyjny, zawodowe uszkodzenia słuchu, astma, zaćma itp.
Tabela 1. Kategorie następstw w matrycy ryzyka według PN-N-18002
Szacowanie prawdopodobieństwa następstw:
Prawdopodobieństwo
Mało prawdopodobne
Następstwa zagrożeń, które nie powinny wystąpić podczas całego okresu aktywności zawodowej pracownika
Prawdopodobne
Następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić nie więcej niż kilkakrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika
Wysoce prawdopodobne
Następstwa zagrożeń, które mogą wystąpić wielokrotnie podczas okresu aktywności zawodowej pracownika
Tabela 2. Kategorie prawdopodobieństwa w matrycy ryzyka według PN-N-18002
Po oszacowaniu parametrów ryzyko wartościowane jest z matrycy ryzyka w skali trójstopniowej (Tabela 3) lub pięciostopniowej (Tabela 4):
Ciężkość następstw
Mała
Średnia
Duża
Małe
1
Średnie
2
Duże
3
Tabela 3. Wartościowanie ryzyka w skali trójstopniowej
Bardzo małe
4
Bardzo duże
5
Tabela 4. Wartościowanie ryzyka w skali pięciostopniowej
Polska norma zaleca, że tam gdzie jest to możliwe należy szacować ryzyko na podstawie wartości wielkości charakteryzujących narażenia:
Wartość wielkości charakteryzującej narażenie (P)
Oszacowanie ryzyka zawodowego
P>Pmax*
Pmax*>=P>=0,5 Pmax*
P<Pmax*
małe
* Pmax – wartość dopuszczalna wielkości charakteryzującej narażenie, ustalana na ogół na podstawie odpowiednich przepisów (może to być odpowiednia wartość NDS lub NDN). W przypadku braku ustalonych wymagań przy jej ustalaniu można wykorzystać opinie ekspertów i/lub wziąć pod uwagę opinie pracowników.
Tabela 5. Ogólne zasady oszacowania ryzyka zawodowego w skali trójstopniowej na podstawie wielkości charakteryzujących narażenie
Norma zaleca również w zależności od poziomu wartościowania ryzyka podjęcie niezbędnych działań profilaktycznych:
Poziom ryzyka
Wartościowanie ryzyka
Działania profilaktyczne
Niedopuszczalne
Jeżeli ryzyko zawodowe jest związane z już wykonywaną pracą, to działania w celu jego zmniejszenia trzeba podjąć natychmiast. Planowana praca nie może być rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego
Dopuszczalne
Zaleca się zaplanowanie i podjęcie działań, których celem jest zmniejszenie ryzyka zawodowego
Konieczne jest zapewnienie, że ryzyko zawodowe pozostaje co najmniej na tym samym poziomie.
Tabela 6. Działania profilaktyczne dla wartościowania ryzyka skali trójstopniowej
Praca nie może być rozpoczęta ani kontynuowana do czasu zmniejszenia ryzyka zawodowego do poziomu dopuszczalnego
mcniedzwiedz