whiplash.pdf
(
815 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - whip.doc
www.pandm.org
Uszkodzenie odcinka szyjnego kr
ħ
gosłupa typu „smagni
ħ
cie biczem” – WHIPLASH
Jest to uraz odcinka szyjnego kr
ħ
gosłupa spowodowany nagłym odgi
ħ
ciem głowy ku tyłowi, a
nast
ħ
pnie jej gwałtownym zgi
ħ
ciem do przodu, zazwyczaj podczas wypadku samochodowego
(uderzenie w tył pojazdu).
Uszkodzenie mo
Ň
e dotyczy
ę
mi
ħĻ
ni,
Ļ
ci
ħ
gien, kr
ĢŇ
ków mi
ħ
dzykr
ħ
gowych oraz nerwów
okolicy szyi.
Urazy kr
ħ
gosłupa mo
Ň
na podzieli
ę
w zale
Ň
no
Ļ
ci od mechanizmu urazu.
1)
Zgi
ħ
ciow
y
- dotycz
Ģ
najcz
ħĻ
ciej odcinka szyjnego i piersiowego
W wyniku działania urazu nast
ħ
puje :
•
Złamanie trzonu kr
ħ
gu
•
Podwichni
ħ
cie przednie kr
ħ
gu - widoczne na zdj
ħ
ciu bocznym kr
ħ
gosłupa jako
uwypuklenie w miejscu uszkodzenia wi
ħ
zadeł; w miejscu urazu mo
Ň
e si
ħ
pojawi
ę
poszerzenie wyrostka kolczystego
•
Uszkodzenie wi
ħ
zadła podłu
Ň
nego tylnego
Uszkodzenie wi
ħ
zadła mi
ħ
dzykolczystego
• Zwichni
ħ
cia stawów - uszkodzenie niestabilne, przesuni
ħ
cie kr
ħ
gu ku przodowi (o
50% jego szeroko
Ļ
ci) zwykle wskazuje na obustronne zwichni
ħ
cie stawów
• Złamania kompresyjne - zwykle zwi
Ģ
zane z rozerwaniem wi
ħ
zadeł tylnych i z tego
powodu niestabilne
2)
Wyprostny
- dotycz
Ģ
odcinka szyjnego kr
ħ
gosłupa
W wyniku działania urazu nast
ħ
puje :
•
Złamanie cz
ħĻ
ci tylnych kr
ħ
gu
•
Uszkodzenie wi
ħ
zadła podłu
Ň
nego przedniego
•
Podwichni
ħ
cie kr
ħ
gu
•
Złamanie cz
ħĻ
ci mi
ħ
dzystawowej obrotnika
•
Złamanie blaszki granicznej
1
•
www.pandm.org
•
Złamanie łuku tylnego atlasu - zwykle stabilne, je
Ň
eli jest to uszkodzenie izolowane
•
Złamanie dyslokacyjne - mo
Ň
e wyst
Ģ
pi
ę
równie
Ň
przy mechanizmie zgi
ħ
ciowym
urazu, gdy trzon kr
ħ
gu jest pchni
ħ
ty ku przodowi i pojawia si
ħ
zgi
ħ
ciowe
podwichni
ħ
cie
3)
Kompresyjny
- dotycz
Ģ
odcinka szyjnego i l
ħ
d
Ņ
wiowego kr
ħ
gosłupa
W wyniku działania urazu nast
ħ
puje :
•
Złamanie trzonów kr
ħ
gów
4)
Rotacyjny
Złamania w obr
ħ
bie bocznych cz
ħĻ
ci kr
ħ
gów
Urazy w zakresie kr
ħ
gu C1 prowadz
Ģ
do obustronnego złamania łuków.
Złamanie Jeffersona polega na złamaniu obejmuj
Ģ
cym przedni i tylny łuk kr
ħ
gu.
Mechanizm uderzenia
Uderzenie w tył pojazdu powoduje gwałtowne poruszenie si
ħ
tułowia w obr
ħ
bie fotela do
tyłu. Nieruchoma głowa przesuwa si
ħ
wi
ħ
c do przodu wzgl
ħ
dem tułowia, aby nast
ħ
pnie
bardzo gwałtownym ruchem przemie
Ļ
ci
ę
si
ħ
do tyłu, poci
Ģ
gni
ħ
ta przez tułów.
Odepchni
ħ
ty przez oparcie tułów, porusza si
ħ
nast
ħ
pnie do przodu, wywołuj
Ģ
c znaczne
odgi
ħ
cie głowy do tyłu i ryzyko powstania uszkodzenia kr
ħ
gów szyjnych.
Obserwowany w zwolnionym tempie ruch głowy przypomina wówczas uderzenie batem.
2
W wyniku działania urazu nast
ħ
puje :
•
www.pandm.org
Uderzenie w przód
Klatka piersiowa i
Ň
ebra uderzaj
Ģ
w kierownice powoduj
Ģ
c stłuczenie lub złamanie klatki
piersiowej. Uraz ten mo
Ň
e powodowa
ę
ból górnego odcinka pleców/kr
ħ
gosłupa.
Ból b
ħ
dzie kierowa
ę
si
ħ
wzdłu
Ň
Ň
eber, od przodu to tyłu lub na odwrót.
Pacjenci skar
ŇĢ
si
ħ
na mrowienia ramienia lub r
ħ
ki pojawiaj
Ģ
ce si
ħ
podczas anga
Ň
owania w
ruch klatk
ħ
piersiow
Ģ
, dodatkowo poduszka powietrzna powoduje stłuczenie
Ň
eber i
rozdarcie wi
ħ
zadeł trzymaj
Ģ
cych je razem. Pasy mog
Ģ
powodowa
ę
uszkodzenia takie jak
zwichni
ħ
cie stawu barkowo-obojczykowego.Głowa podczas wypadku cz
ħ
sto uderza w
lusterko prowadz
Ģ
c do skaleczenia i nadmiernego przeprostu szyi.
ņ
uchwa uderza w kierownic
ħ
lub lusterko w wyniku czego dochodzi do uszkodzenia dysków
w stawie skroniowo-
Ň
uchwowym. Kolana wielokrotnie uderzaj
Ģ
o desk
ħ
rozdzielcz
Ģ
powoduj
Ģ
c uszkodzenie rzepki. R
ħ
ce i nadgarstki trzymaj
Ģ
ce kierownice mog
Ģ
ulec nagłemu
przeprostowi lub nadmiernemu zgi
ħ
ciu prowadz
Ģ
c do zespołu cie
Ļ
ni nadgarstka lub
zwłóknienia chrz
Ģ
stki (Triangular Fibrocartilage Complex - TFCC)
Uderzenie w tył
Ten mechanizm urazu jest najbardziej powa
Ň
ny, winne w tym ponosi głowa która „nic nie
robi” aby si
ħ
zatrzyma
ę
. Wyj
Ģ
tek stanowi
Ģ
nieistniej
Ģ
ce lub ubogo dostosowane zagłówki.
Badania wykazuj
Ģ
Ň
e w mechanizmie tym uszkodzony zostaje segment C5-C6.
Utrzymanie głowy wyprostowanej podczas urazu prowadzi do kompresji C5-C6 po obu
stronach a w dalszej kolejno
Ļ
ci do zespołu zapalenia stawów mi
ħ
dzywyrostkowych i utraty
naturalnych krzywizn odcinka szyjnego. Pacjenci (pick-up kierowcy ) zgłaszaj
Ģ
cz
ħ
sto
Ň
e
uderzaj
Ģ
głow
Ģ
w tyln
Ģ
szyb
ħ
, tym samym uszkadzaj
Ģ
c górn
Ģ
cz
ħĻę
odcinka szyjnego.
Utrzymanie głowy skierowanej w prawo mo
Ň
e powodowa
ę
nagłe zgi
ħ
cie w prawo i tył
przenosz
Ģ
c wiele sił kompresuj
Ģ
cych na praw
Ģ
stron
ħ
stawów mi
ħ
dzywyrostkowych.
Odwrotna sytuacja zachodzi gdy głowa skierowana jest w lewo (przeniesienie sił
3
www.pandm.org
kompresyjnych na lewo).Uci
Ļ
ni
ħ
cie nerwów b
ħ
dzie powodowa
ę
dr
ħ
twienia kieruj
Ģ
ce si
ħ
w
dół w obu ko
ı
czynach górnych , zazwyczaj po tej stronie w któr
Ģ
była skierowana głowa.
Naci
Ģ
gni
ħ
te zostaj
Ģ
M-O-S i m.długi szyi.
Pacjent mo
Ň
e mie
ę
problemy z siadaniem prosto z powodu bólu górnego odcinka pleców lub
wyst
ħ
puj
Ģ
cego złamania.
Osoba która miała skr
ħ
cone/ obrócone ciało doznaje uszkodzenia w stawie krzy
Ň
owo-
biodrowym.
Uderzenie w lewy bok
Tzw.uderzenie od strony kierowcy powoduje nagłe zgi
ħ
cie szyi w lewo.
Prowadzi to do rozci
Ģ
gni
ħ
cia po prawej stronie m.d
Ņ
wigacza łopatki i cz
ħĻ
ci górnej
czworobocznego. Staw mi
ħ
dzywyrostkowy po lewej stronie zostaje nagle zablokowany tym
samym wywołuj
Ģ
c zapalenie.Rzadziej głowa zginaj
Ģ
c si
ħ
wystarczaj
Ģ
co mocno powoduje
nagłe zamkni
ħ
cie przestrzeni mi
ħ
dzykr
ħ
gowych po lewej stronie powoduj
Ģ
c uci
Ļ
ni
ħ
cie
nerwów z dr
ħ
twieniem i mrowieniem biegn
Ģ
cym w dól a
Ň
do lewej r
ħ
ki.
Głowa cz
ħ
sto uderza w boczn
Ģ
szyb
ħ
powoduj
Ģ
c uraz.
Inne cz
ħĻ
ci ciała które ulegaj
Ģ
poszkodowaniu to : lewe rami
ħ
, klatka piersiowa, staw
barkowo-obojczykowy ( rzadkie jest uszkodzenie lewego stawu łokciowego).
Gdy osoba miała dodatkowo skierowan
Ģ
głow
ħ
w lewo dochodzi do uszkodzenia prawego
mi
ħĻ
nia M-O-S, a gdy ciało było skierowane w lewo – nagłe zgi
ħ
cie w lewo klatki piersiowej
i kr
ħ
gosłupa piersiowego powoduje stłuczenie w lewej cz
ħĻ
ci klatki piersiowej.
Lewe biodro i miednica mo
Ň
e zosta
ę
popchni
ħ
te w kierunku drzwi, powoduje to rozci
Ģ
gni
ħ
cie
wi
ħ
zadeł stawu krzy
Ň
owo-biodrowego, uszkodzona zostaje ł
Ģ
kotka przy
Ļ
rodkowa i wi
ħ
zadło
poboczne piszczelowe – MCL.
Kilka przykładów – konsekwencje w układzie ruchu
I.MI
Ħĺ
NIE
1)
Mi
ħ
sie
ı
długi szyi (longus colli)
Cz
ħ
sto uszkodzony zostaje mi
ħ
sie
ı
długi szyi podczas mechanizmu wyprostnego.
4
www.pandm.org
Słabnie i mo
Ň
e powodowa
ę
Ň
e ta
Ļ
ma przednich mi
ħĻ
ni karku przem
ħ
cza si
ħ
, w konsekwencji
doprowadzi
ę
to mo
Ň
e do powa
Ň
nych problemów w szcz
ħ
ce poprzez poci
Ģ
gni
ħ
cie stawu
Ň
uchwowego.
Jak wida
ę
na rysunku powy
Ň
ej mi
ħ
sie
ı
jest umiejscowiony z przodu kr
ħ
gosłupa.
Twierdzi si
ħ
Ň
e skurcz, napi
ħ
cie w tym mi
ħĻ
niu powoduje
Ň
e wiele pacjentów z whiplashem
traci normalne krzywizny w karku.
2)
Mi
ħ
sie
ı
mostkowo- obojczykowo-sutkowy (sternocleidomastoid)
Cz
ħ
sto uszkodzony zostaje podczas mechanizmu wyprostnego.
Ten mi
ħ
sie
ı
podtrzymuje głow
ħ
podczas wstawanie z pozycji le
ŇĢ
cej.
Trigger points tego mi
ħĻ
nia mog
Ģ
by
ę
przyczyn
Ģ
bólów głowy, nudno
Ļ
ci.
Mi
ħ
sie
ı
ten jest blisko zwi
Ģ
zany ze stawem
Ň
uchwowym, i jest cz
ħ
sto bolesny u pacjentów z
tym syndromem.
U pacjentów którzy rozwin
ħ
li w wyniku urazu ustawienie głowy w protrakcji, ten mi
ħ
sie
ı
mo
Ň
e sta
ę
si
ħ
przeci
ĢŇ
ony.
Jak to si
ħ
dzieje
Ň
e mi
ħ
sie
ı
ten przeci
ĢŇ
a si
ħ
i w wyniku tego wyst
ħ
puj
Ģ
odczucia bólowe,
nudno
Ļ
ci czy ból
Ň
uchwy?
Mi
ħ
sie
ı
długi szyi oraz zginacze gł
ħ
bokie szyi s
Ģ
odpowiedzialne za pomoc mi
ħĻ
niowi m-o-s
podczas unoszenie głowy.
Jakkolwiek mi
ħ
sie
ı
długi szyi ulega uszkodzeniu z tak
Ģ
sam
Ģ
cz
ħ
stotliwo
Ļ
ci
Ģ
jak m-o-s.
Nie jest do ko
ı
ca zrozumiana przyczyna dlaczego mi
ħ
sie
ı
długi szyi pozostaje osłabiony.
W konsekwencji tego osłabienia jego pomocnik, m-o-s przeci
ĢŇ
a si
ħ
.
Pacjenci cz
ħ
sto skar
ŇĢ
si
ħ
na bóle ucha, wynika to z tego
Ň
e nerw uszny w
ħ
druje na
powierzchni
ħ
mi
ħĻ
nia m-o-s, bóle głowy wynikaj
Ģ
z podra
Ň
nienia nerwu potylicznego w
momencie gdy owija si
ħ
wokoło m-o-s.
Ostatecznie, pacjent mo
Ň
e si
ħ
skar
Ň
y
ę
na zawroty głowy poniewa
Ň
mi
ħ
sie
ı
m-o-s jest bardzo
istotny w dostarczaniu informacji dotycz
Ģ
cych równowagi do mózgu.
3)
Mi
ħ
sie
ı
pochyły (scalene)
5
Plik z chomika:
fizjolajt
Inne pliki z tego folderu:
Terapia Manualna-przeglad metod.doc
(810 KB)
Terapia manualna w leczeniu zmian zwyrodnieniowych - cz[1]. II - zasady leczenia.pdf
(693 KB)
Terapia manualna w leczeniu zmian zwyrodnieniowych Cz. I - Koncepcja medycyny manualnej. Zasady b.pdf
(144 KB)
whiplash.pdf
(815 KB)
pojecia.pdf
(62 KB)
Inne foldery tego chomika:
kręgosłup
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin