RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA
24.10.2008
Rachunkowość – system informacyjny, którego zasadniczym celem jest dostarczenie informacji o działalności jednostki różnym użytkownikom. Warunkiem koniecznym dla spełnienia powyższego zadania jest dokonanie pomiarów zdarzeń gospodarczych, który przebiega według określonych reguł i procedur charakterystycznych dla systemów rachunkowości odróżniających go od innych systemów informacyjnych.
Obszarami pomiaru dokonywanego przez rachunkowość są rentowność (efektywność) i sytuacja finansowa (płynność). Pierwszy z nich dotyczy opłacalności działalność gospodarczej, jej zyskowności. Drugi płynności i wypłacalności. Pierwszy aspekt (rentowność) to ujęcie wynikowe, a jego zasadniczym celem jest ustalenie wyniku finansowego. Drugi aspekt to ujęcie bilansowe, a jego zasadniczym celem jest dokonanie wyceny bilansowej prowadzącej ostatecznie do ustalenia wartości kapitału własnego przedsiębiorstwa. Wynik finansowy jest ustalany za pomocą dwóch kategorii pomiaru: przychodów i kosztów.
Wartość kapitału własnego jest ustalana za pomocą dwóch innych kategorii: aktywów i zobowiązań.
Kapitał własny = aktywa – zobowiązania
PRZYKŁAD:
W przedsiębiorstwie X w styczniu zakupiono towary za 10 000 zł, odraczając termin zapłaty o 2 miesiące. Towar sprzedano za 13 000zł i otrzymano z tego tytułu zapłatę. Jak należy rozpatrywać przedstawione zdarzenie w kontekście dwóch aspektów działalności przedsiębiorstwa – rentowności i sytuacji finansowej?
ODPOWIEDŹ:
Z punktu widzenia rentowności należy je rozpatrywać pozytywnie, ponieważ sprzedaż towarów przyniosła przedsiębiorstwu X zysk, czyli nadwyżkę przychodu nad kosztem w wysokości 3 tys złotych (wartość nabycia sprzedanych towarów wyniosłą 10 000zł, wartość sprzedanych towarów w cenie sprzedaży 13 000zł)
Z punktu widzenia płynności ocena zdarzeń również jest korzystna dla przedsiębiorstwa, przedsiębiorstwo uzyskało tzw. kredyt kupiecki, natomiast otrzymało środki pieniężne z tytułu sprzedaży. Nadwyżka środków pieniężnych z tytułu transakcji wyniosła 13 000zł.
Rachunkowość dokonuje pomiarów zdarzeń gospodarczych będących konsekwencją określonych decyzji podjętych w działalności gospodarczej. Dodatkowo prezentuje skutki finansowe tych zdarzeń w sprawozdaniu finansowym, a zwłaszcza w jego pierwotnych składnikach, czyli bilansie i rachunku zysków i strat.
Rachunkowość jako system informacyjny służących do przetwarzania danych o zdarzeniach i transakcjach gospodarczych, opiera się na wypracowaniu przez lata zasadach, konwencjach i praktykach. Zasady te są wynikiem dążenia do optymalnego zaspokojenia potrzeb informacyjnych użytkowników sprawozdań finansowych. Między funkcjonującymi w teorii i praktyce zasadami rachunkowości można zidentyfikować określonego relacje i zależności, które stanowią podstawę ich klasyfikowania i grupowania.
Zgodnie z zasadą kontynuacji działania przyjmuje się, że jednostka będzie w stanie w dającej się przewidzieć przyszłości, kontynuować działalność, niezmienionym istotnie zakresie. Spełnienie tego założenia pozwala użytkownikom sprawozdań finansowym na dokonanie analizy i oceny dotychczasowych działań jednostki oraz na przewidywanie przyszłej sytuacji finansowej na podstawie zgromadzonych danych historycznych. W przypadku odstąpienia od zasady kontynuacji działania na skutek podjęcia decyzji o zaprzestaniu lub istotnym ograniczeniu działalności jednostka przyjmuje inne zasady wyceny aktywów i pasywów, co rzutuje na jej wynik finansowy w danym okresie oraz na jej ocenę i decyzję podejmowaną przez obecnych lub potencjalnych inwestorów bądź użytkowników sprawozdań finansowych.
W myśl zasady memoriałowej efekty zdarzeń gospodarczych są ujmowane w momencie ich zajścia, a nie w momencie wystąpienia przepływów pieniężnych z tego tytułu. Wyjątkiem w tym względzie jest sprawozdanie rachunek przepływów pieniężnych (cashflow), które sporządza się według zasady kasowej. Zastosowanie zasady memoriałowej pozwala na ujawnienie w sprawozdaniach finansowych informacji na temat skutków transakcji i zdarzeń gospodarczych w tym okresie, którego one dotyczą bez względu na faktyczny termin przepływów środków pieniężnych. Rachunkowość oparta na zasadzie memoriałowej pozwala na dostarczenie informacji użytkownikom nie tylko o przeszłych zdarzeniach gospodarczych, które wywołały przepływ środków pieniężnych (wpływy i wydatki), ale także o obowiązkach zapłaty przez jednostkę określonej kwoty w przyszłości oraz o zasobach odzwierciedlających prawo jednostki do otrzymania określonych sum depozytowych.
Przedsiębiorstwo X nabyło 5 stycznia 2008 roku 10 000 par butów po cenie netto 60 zł/parę. Termin płatności za nabywane towary przypada 5 lutego 2008r. W styczniu sprzedało do sklepów detalicznych 3 000 par butów po cenie netto 100 zł/parę...................
Zakup: 10 000 par butów po cenie netto 60 zł/parę=600 000zł
Sprzedaż: 3 000 par butó po cenie netto 100zł/parę = 300 000zł
niedokończoneee......
Zasady nadrzędne stanowią szkielet konstrukcyjny każdego systemu rachunkowości. Wskazują one w jaki sposób rachunkowość powinna postrzegać, transformować i komunikować dane o złożonej rzeczywistości gospodarczej jednostki, tak aby uzyskać obraz finansowy podmiotu dla jej użytkowników. Zasady te należy rozpatrywać w kontekście koncepcji naczelnej, która stanowi punkt odniesienia dla całego systemu rachunkowości i której podporządkowane są wszystkie zasady rachunkowości. Koncepcją ta jest zasada wiarygodnego i rzetelnego obrazu.
Wśród nadrzędnych zasad wyceny wykorzystywanych w teorii i praktyce należy wymienić: zasadę wyceny w koszcie historycznym, zasadę ostrożności i zasadę współmierności. Zasada wyceny w koszcie historycznym, określa że poszczególne składniki aktywów i pasywów wycenia się stosując rzeczywiście poniesione na ich nabycie (wytworzenie), ceny (koszty) z zachowaniem zasady ostrożności.
ZYSSEK