LOGIKA
Wstęp do logiki klasycznej
- logika klasyczna („filozoficzna”; jedyna istniejąca do połowy XIX wieku, jeszcze nie matematyczna) analizuje wypowiedzi pod kątem ich struktury, poprzez czynności poznawcze; jest dyscypliną normatywną, nie: opisową;
[Susan Haack – logikę zrodził impuls pragnienia oddzielenia twierdzeń poprawnych od niepoprawnych] ® co takiego mają w swojej strukturze twierdzenia logicznie poprawne?
rozumowania – procesy myślowe, w których poszukujemy racji bądź następstw poglądów, które już uprzednio, przynajmniej prowizorycznie, uznaliśmy za prawdziwe;
- wnioskowanie – rozumowanie polegające na tym, że ze zdań uznanych za prawdziwe (przesłanek), opierając się na prawach logicznych, wyprowadza się wnioski (nowe twierdzenia)
a, zatem b
- dowodzenie – rozumowanie, którego celem jest wykazanie prawdziwości jakiegoś zdania poprzez wskazanie przesłanek, które pozwalają to zdanie z siebie wywieść:
a) wprost ® czy b? wiadomo, że a; skoro a, to b; zatem b
b) nie wprost ® czy b? [zakładamy, że nie b] skoro nie b, to a; wiadomo, że nie a; zatem b
- sprawdzanie hipotezy
czy b? skoro b, to a; czy a? ® a; zatem b (Hel-Mag: one się łączą, wzajemnie warunkują?, jedno nie może istnieć bez drugiego, jak przyczyna i skutek)
® nie a; zatem nie b
- wyjaśnianie (rozumowanie nieuzasadniające)(Hel-Mag: pokazywanie, demonstrowanie faktów)
argumentacja – bardzo złożona wypowiedź, której celem jest nakłonienie kogoś do przyjęcia pewnego stanowiska, poprzez wskazanie stojących za tym stanowiskiem racji (logicznych i pozalogicznych – np. autorytetu)
Hel-Mag