Zawał serca - Infarctus myocardi.
Etiologia.Zawał mięśnia sercowego jest to martwica komórek mięśniowych określonego obszaru serca, wywołana zamknięciem światła naczynia wieńcowego najczęściej w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej. Zawał serca może wystąpić w każdym obszarze mięśnia sercowego, najczęściej występuje w obrębie ściany lewej komory. Zawał może obejmować całą grubość mięśnia (zawał pełnościenny) lub warstwę podwsierdziową (zawał niepełnościenny - zawał bez załamka Q w zapisie EKG).Ponad 90% zawałów mięśnia sercowego spowodowanych jest całkowitym zamknięciem światła tętnicy wieńcowej przez zakrzep powstały w wyniku pęknięcia blaszki miażdżycowej zwężającej tętnicę.
Rodzaje:- zawał przedniej ściany sercaZawał przedniej ściany serca spowodowany jest zamknięciem gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (LAD - left anterior descending).- zawał przednio-bocznyMartwica mięśnia sercowego spowodowana jest zatrzymaniem przepływu przez: główny pień gałęzi okalającej (Cx) lewej tętnicy wieńcowej lub jego odnogi oraz odnogę boczną gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej (odnoga od LAD).- zawał przednio-przegrodowyMartwica mięśnia sercowego spowodowana jest zamknięciem gałęzi zstępującej lewej tętnicy wieńcowej - LAD (Left Anterior Descending).- zawał rozległy przedniMartwica mięśnia sercowego spowodowana jest zatrzymaniem przepływu przez: główny pień lewej tętnicy wieńcowej oraz obie główne gałęzie tętnicy wieńcowej;- zawał dolnej ściany sercaMartwica mięśnia sercowego spowodowana jest zamknięciem: gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej (80%) oraz gałęzi okalającej lewej tętnicy wieńcowej (20%)- zawał tylnej ściany sercaMartwica mięśnia sercowego spowodowana jest zamknięciem: dalszego odcinka gałęzi okalającej (Cx) - lewej tętnicy wieńcowej oraz tylno-bocznej odnogi gałęzi zstępującej prawej tętnicy wieńcowej.
Postacie:- bólowa (najczęciej)- obrzękowa (obrzęk płuc)- wstrząsowa (wstrząs kardiogenny)- brzuszna (objawy brzuszne)- mózgowa (zespoły neurologiczne)- bezobjawowa
Przyczyny:- kurcz tętnicy wieńcowej- wrodzona wada naczyń wieńcowych- zmiany zatorowo-zakrzepowe w tętnicach wieńcowych- kardiomiopatia przerostowa
- wady zastawek serca- zatrucie czadem, przedawkowanie narkotyków (np.amfetaminy)- inne;
Objawy:- wystąpienie zawału często jest sprowokowane dużym wysiłkiem fizycznym (ciężka praca fizyczna, szybkie chodzenie, wchodzenie po schodach itp.) lub sytuacją stresową. - bardzo silny, długotrwały ból zamostkowy (ponad 30 min.), pacjent opisuje ten ból jako rozpierający, ściskający, duszący. Charakter bólu jest tępy, rozpierający, rozrywający, ściskający, duszący, rwący, palący. Lokalizacja bólu: zwykle za mostkiem lub po lewej stronie klatki piersiowej (w bardzo rzadkich przypadkach z prawej). Ból zawałowy często promieniuje (rozchodzi się) do lewego barku, ramienia, stawu łokciowego, dłoni, do szyi, gardła, żuchwy lub pleców. U niektórych pacjentów dolegliwości mają charakter nietypowy i trudno je rozpoznać - zwłaszcza przy zawale dolnej ściany serca, w którym często jedynymi dolegliwościami są: ból brzucha, nudności, wymioty, złe samopoczucie. - zamiast bólu można również odczuwać duszność ("subiektywne uczucie braku tchu") i uczucie ciężaru na klatce piersiowej.- znaczne osłabienie, które może prowadzić do zasłabnięcia i utraty przytomności. - silny lęk - chory jest "zlany" zimnym potem. - ciśnienie tętnicze krwi może być normalne, niskie lub podwyższone. - tętno z reguły jest przyśpieszone, może być jednak zwolnione.
Powikłania:- zaburzenia rytmu serca (arytmia), także migotanie komór (najgroźniejszy rodzaj arytmii)- blok przedsionkowo-komorowy serca- niewydolność krążenia (lewokomorowa, obukomorowa)- wstrząs pochodzenia sercowego - zatrzymanie krążenia- nagły zgon pacjenta
Rokowanie:- rokowanie w zawale mięśnia sercowego jest poważne- śmiertelność w ciągu pierwszych 24 godzin sięga 30%- pobyt pacjenta w szpitalu i odpowiednie leczenie znacznie zmniejszają ryzyko zgonu pacjenta
profesor1