Kanalizacje zewnętrzne(sieci):
-sieć sanitarna – zbiera ścieki,
-sieć deszczowa –zbiera deszczówkę
-sieć ogólnospławna – zbiera ścieki i deszczówkę, w zakładach produkcyjnych powstają ścieki technologiczne które przed wprowadzeniem do sieci ogólnospławnej muszą być wstępnie oczyszczone(np. odtłuszczone), kanał typu jajowego zaopatrzony w przelew w górnej części(w przypadku dużych opadów) i dno wyłożone ceramiką (śliski materiał). Ścieki do oczyszczalni spływają grawitacyjnie, płyną tylko częścią przekroju, górna część służy do wietrzenia ścieków.
-sieć gazowa – wysoko-, średnio-, nisko-ciśnieniowa , w instalacji znajdują się stacje redukcyjne. Rodzaje gazu: gaz sztuczny, gaz naturalny(zaazotowany, metanowy).
Sieci cieplne. Miasto podłączone jest do kilku ciepłowni, w wyniku braku mocy u jednej z nich uzupełniana jest energia przez drugą. Wykonane z rur stalowych, o dużej rozszerzalności cieplnej co powoduje konieczność stosowania kompensacji, pomijając samo-kompensacje w postaci odejść do budynku.
Kanalizacje wewnętrzne(instalacje):
-sanitarna – odbiera ścieki ze wszystkich przyborów
-deszczowa – zbiera deszczówkę
-ogólnospławna – połączenie sanitarnej i deszczowej.
-przeciwpożarowa – wspólnie z insta lacją wodną lub osobno, opłaca się rozdzielać gdy budynek jest niewielki w rzucie. Hydranty przeciwpożarowe: HP 25 przepływ q = 1dm3/s, HP 52 q=2,5 dm3/s. W piwnicy musi być HP52 niezależnie od tego jakie hydranty są na górze. Piony pożarowe powinny być umieszczone w klatce schodowej lub bardzo blisko niej, oraz powinny być przewietrzane, dlatego powinny mieć podłączenie do płuczki ustępowej. Suche piony przeciwpożarowe – prowadzone klatkami sch. lub na zewn. bud., końcówki rury wyprowadzone z budynku umożliwiające podłączenie motopompy strażackiej. Tryskacze przeciwpożarowe mają własne oddzielne instalacje, średnica lejka wodnego,
Przybory sanitarne:
Spełniają warunki: nie nasiąkliwe, gładka i estetyczna powierzchnia, odpowiednia do potrzeb wytrzymałość, estetyka. Materiały: fajans z odpowiednimi polewami(szkliwo pow.), żeliwo z emalią kładzioną na gorąco, kamionka, z blachy stalowej emaliowane na gorąco, stal nierdzewna(zlew, zlewozmywak), tworzywo(mniej popularne) – laminat, blacha nier dzewna(umywalka). Rozmieszczenie: zapewniające swobodny dostęp do przyboru osobie korzystającej, ustęp umieszczamy obok pionu kana lizacyjnego. Zamknięcie wodne:(syfony) – stosowane aby zapobiegać wydostawaniu się na zewnątrz zapachów.
Przewody odprowadzające. Podłączone do pionów przy pomocy trójników pod kątem 45° lub 60° a nie prostym.
Piony kanalizacyjne. Do niedawna wszystkie piony musiały być wentylowane poprzez wywietrznik umieszczany na dachu o długości 30 – 50 cm i średnicy min 5 cm większej od śr. rury pionu. Obecnie jedynie główne piony powinny być odpowietrzone a z reszty min 20% musi mieć wyprowadzenie na dach.
Poziomy kanalizacyjne. Do niedawna wykonywane były z rur żeliwnych, obecnie stosuje się PCW.
Poziomy zewnętrzne. Wykonane z 1) PCW o grubszych ściankach dostosowane do obciążenia samochodami, 2)kamionki- dawniej, 3)tworzywa rury fibro.
Studzienki.1)Małośrednicowe D=400mm
2)Normalne D=1,2m h £ 1,5m, D=1,5m h>1,5m, wykonane z betonu.
Gdy przybory sanitarne znajdują się poniżej poziomu terenu stosujemy zasuwy odcinające kanał ogólnospławny od sieci wewnętrznej.
Obliczenia kanalizacji. W sieci musimy zachować minimalną prędkość przepływu.
Budynki mieszkalne: qśr = qw + qp , qw – oblicz. pobór wody, qp = 1,5 – 1,6 dm3/s
Deszczówka: qd = A×q×j
Rury:
-żeliwne – pierwszy materiał do produkcji rur, łączone rozgrzanym ołowiem, bardzo dobrze znoszą korozję gruntową. Obecnie stosowane wewnątrz budynku do odprowadzenia ścieków tłustych i gorących.
-stalowe – dawniej stosowane do instalacji zewn., trwałość ok. 50 –60 lat. Wewnątrz budynku stosowane na piony CO i instalacje gazowe. Rury: czarne , ocynkowane – do instalacji ciepłej i zimnej wody, odporne na korozję(ocynk) ale nie odporne na rozpuszczanie w wodzie i wymywanie przez wodę. Połączenia: gwint –rury ocynkowane i czarne , spawanie rury czarne. Stosowanie instalacji mieszanej: stalowo-miedziane i stalowo-plastykowe.
-kamionkowe – b. dobrze znoszą korozję wód gruntowych, obecnie wypierane przez tworzywa.
-fajans – stosowane na przybory sanitarne.
-rury z tworzyw – bardzo dobre właściwości w temp. pokojowej, wraz ze wzrostem temp. właściwości maleją (dla PE przy 60°C pozostaje tylko 15% wytrzymałości). W przypadku stosowania rur w większych temperaturach stosuje się rury o grubszych ściankach. Do rur z tworzyw stosuje się zbrojenie stalowe, które ogranicza rozszerzalność cieplną. Tworzywa ulegają procesowi starzenia, po 50 latach ich wytrzymałość spada o 50%. Rodzaje tworzyw: PCW produkowane w różnych markac100,150 (wytrzymałość, na rozciąganie kg/cm2), PE –50,100,150 temp. do 60°C .KO-POLIMERY: PP – temp. do 100°C a uzdatniony do 120°C – ale drogi, PCW chlorowane temp. do 80°C. Łączenie: 1)spawanie za pomocą gorącego powietrza z laseczkami PCW jako łącznikiem, 2)wcisk na gorąco ze spawaniem, 3)sklejanie, 4) zgrzewanie czołowe(połączenie mocniejsze od ścianek rury). Miejsce eksploatacji: w gruncie mają stabilne warunki i są praktycznie nie zniszczalne, na powietrzu bez osłony przed promieniowaniem podczerwonym i UV szybko ulegają zniszczeniu(rozpadowi). Tworzywa są droższe od metalu ale ich trwałość jest dłuższa.
-rury z metali kolorowych: miedź – do gorącej wody, mosiądz – używany do armatury sanitarnej – łatwy do pokrywania różnymi metalami.
Wodomierze.
Skrzydełkowe - E15 – 40mm są bardzo czułe, ale mają stosunkowo duży opór przepływu, Śrubowe - E40 – 250mm mało czułe na duże przepływy o małej stracie ciśnienia, Sprzężone – połączenie kilku wodomierzy, stosowane w miejscach gdzie występuje duży i zróżnicowany pobór wody 80/25mm, 100/32mm, 150/40mm. Wodomierz oparty na półce. Wodomierze mają swoją granice pracy górną związaną z bezawaryjną pracą i dolną związaną z czułością. Zawór odcinający przed i za wodomierzem.
Przyłącza do domu. Prowadzenie rur przyłączających na głębokości większej niż głębokość przemarzania. Prowadzenie rur ze spadkiem 3-5‰ w stronę zewnętrznego rurociągu głównego. Gdy odległość między murem a głównym rurociągiem zewn. jest mniejsza od 17m to nie stosuje się studzienek, w przypadku większej odległości należy zastosować studzienkę. Przechodząc przez mur należy umieścić rurę w rurze ochronnej o średnicy min dwa razy większej od rury przyłączeniowej. Rurę ochronną należy wypełnić materiałem bitumicznym ze szkłem. Nie powinno się podnosić przyłącza tuż przed wejściem do obiektu.
Instalacja wody zimnej i ciepłej doprowadzona do mieszkania musi mieć odcięcie we własnym mieszkaniu. W małych budynkach do 2 kondygnacji nie ma obowiązku stosowania zaworów na pionach. Prowadzenie rur w obrębie mieszkania: najczęściej w ścianie, w przypadku prefabrykatów w posadzce przy ścianie. W budynkach wysokich i średniowysokich stosujemy zład ze zbiornikiem wyrównawczym.
Instalacje ciepłej wody.
I)Z cyrkulacją ciepłej wody
Rodzaje cyrkulacji: 1)Grawitacyjna , 2)Wymuszony pompowy. Przepływowe wymienniki ciepła – źródłem ciepła jest ciepłownia. Zasobniki ciepła – sprzęgane z wymiennikami w sytuacjach nierówno-
miernego rozbioru wody(zbiornik z zapasem ciepłej wody, wymiennik pracuje na średnie zapotrzebowanie zużycia i włącza do zasobnika nadmiar wody, w przypadku zwiększonego zużycia niedobór wody pobierany jest z zasobnika).
II)Bez cyrkulacji – gdzie jest duży pobór i ciągły np. łaźnia miejska.
Materiał: Polipropylen, miedź
Utrzymywanie ciśnienia w instalacji.
1)Zestawy hydroforowe. Starszy typ – pompa tłocząc wodę do zbiornika spręża powietrze tworząc poduszkę powietrza. Pompy samozasysające stosowane w przypadku czerpania wody ze studni. Nowoczesne rozwiązania – układy wielopompowe(6 pomp), pracuje zmienna ich liczba w zależności od potrzeb. Zalety: mniejsze wymiary od tradycyjnych, zapewnienie stałego ciśnienia, ekonomiczna eksploatacja, cicha praca. Wady: wysoka cena, stały dozór techniczny producenta, skomplikowane układy elektroniczne.
2)Zbiornik na poddaszu
Ogrzewnictwo.
Temperatury obliczeniowe.
Qo = Qp(1 + Sd) Qp – straty przegród budowlanych, Sd – suma dodatków strat.
Qp = SkiDtiFi
Dt = tw – tz, tw – temp. wewn., tz – temp. zewn.
Dodatki strat ciepła zależą od:
-umieszczenia pomieszczenia względem stron świata
-położenia pomieszczenia w budynku( pomieszczenia sąsiadujące).
Po obliczeniu strat ciepła dobieramy grzejniki.
Temp. obl. wewn. bud.:
+5°C – magazyny, garaże; +8°C – klat. schod., hale pomp; +12°C – hale pracy ciężkiej, magazyny wymagające stałej obsługi, hale targowe; +16°C – hale pracy lekkiej, klatki sch. w bud. użyteczn. publ.; +20°C – pokoje mieszkalne, biurowe; +25°C – gabinety lekarskie, łazienki, rozbieralnie; +32°C – suszarnie bielizny.
Temp. obl. zewnętrzna:
W zależności o strefy klimatycznej.
Wentylacja – regulacja temperatury i czystości powietrza
Klimatyzacja – dodatkowo regulacja wilgotnością powietrza.
Wentylacja:
1)naturalna – kanały do wentylacji grawitacyjnej oraz wywietrzniki, zmienna w czasie. Zasada działania went. nat.: tworzą się dwa słupy powietrza, jeden wewnątrz budynku, drugi fikcyjny na zewnątrz, ciepłe powietrze jak tłok wypycha powietrze z kanału. Lepiej wentylowane są pomieszczenia położone niżej w budynku.
2)sztuczna – urządzenia wentylacyjne: wentylatory(osiowe, odśrodkowe), filtry, nagrzewnice. Elementy instalacji: kratki stałe i nastawne, kanały(proste, kołowe, kolana itp.),
Grzejniki.
-żeliwne członowe – od 2 do 24 członów, różne rodzaje w zależności od wysokości typ 0,1,3,4;Zalety: wysoka trwałość- zerowa korozja, łatwość utrzymania w czystości. Wydajność(1 człon):0 – 80W/h,1 – 110 W/h
-stalowe płytowe - wady: korodują w agresywnej wodzie, wymiary: wysokość:600mm, długość: 400, 1200, 1800, 2000 mm, grubość:20mm
-członowe aluminiowe
-convectorowe
Obudowa grzejnika może powodować zmniejszenie wydajności grzejnika.
Sposoby ogrzewania:
-kotłownia: kotły żeliwne(małe, duże), kotły stalowe(duże). Podłączenie czo pucha: dolne lub górne. Spalanie paliwa: dolne lub górne.
-węzły cieplne – pompy, rozdzielacze, kontenery.
Złady grzejne:
1)rozdział dolny – rury prowadzone w piwnicy
2)rozdział górny – tam gdzie nie ma podpiwniczenia, rury wzdłuż pomie- szczeń.
Prowadzenie rur:
Piony obok siebie, okrążenie mieszkania i powrót.
Piony nie obok siebie, przejście z jednego końca na drugi.
Nowoczesne rozwiązanie: zład z naczy niem zbiorczym(przeponowym) w tym wypadku zużywa się o wiele mniej rur.
Stare rozwiązanie: naczynie zbiorcze, układ z rurą przelewową.
Nowoczesne systemy doprowadzeń wody to układ z rurami umieszczonymi pod posadzką i rozdzielaczami. Każdy grzejnik bierze początek u rozdzielacza. Tyle odejść rozdzielaczy ile grzejników.
mopsik87