Układ oddechowy.doc

Układ oddechowy

Górne drogi oddechowe:

jama nosowa

jama ustna

gardło

Dolne drogi oddechowe:

krtań

tchawica

oskrzela i oskrzeliki

Narząd wymiany gazowej:

płuca

Krtań:

•          (łac. larynx) to część układu oddechowego umieszczona miedzy IV a VII kręgiem szyjnym. Rozpoczyna się wejściem do krtani.

Szkielet krtani:

•          Szkielet krtani składa się z chrząstek połączonych ze sobą stawami, mięśniami i więzadłami.

Mięśnie krtani

Jama krtani:

•          Wyróżniamy trzy piętra krtani: górne, środkowe i dolne. Piętro górne stanowi przedsionek krtani. Ograniczony on jest przez fałd międzynalewkowy od tyłu, od przodu przez nagłośnię, od boku przez fałdy nalewkowo-nagłośniowe. Kończy się na poziomie fałdów głosowych

•          Piętro środkowe stanowi jamę pośrodkowa krtani. Zajmuje przestrzeń od fałdów głosowych do przedsionkowych

•          Piętro dolne stanowi jamę podgłośniową.

•          Szpara głośni

     to szczelina znajdująca się miedzy fałdami glosowymi,łączy jamę pośrednia z dolną.

•          Głośnia

    To największa część jamy krtani. Od góry ograniczają ją fałdy kieszonki krtaniowej. Poniżej przebiegają fałdy głosowe.

•          Tchawica (łac. trachea) –

•          Rozpoczyna się na wysokości kręgu szyjnego C7, a kończy na wysokości kręgu piersiowego Th5. Na tej wysokości dzieli się pod kątem 55-65° (u dzieci 70-80°) na oskrzela główne prawe i lewe (bronchus principalis dexter et sinister), tworząc rozdwojenie tchawicy. W miejscu podziału znajduje się ostroga tchawicy (carina tracheae) rozdzielająca powietrze do płuc.

•          Tchawica dzieli się na:

•          część szyjną

•          część piersiową

Długość tchawicy wynosi 10-12 cm. Tchawica zbudowana jest z 16-20 szklistych chrząstek tchawiczych o podkowiastym kształcie połączonych więzadłami pierścieniowatymi lub tchawicznymi. Jej tylna ściana - ściana błoniasta - zawiera głównie mięśnie gładkie.

Oskrzela i oskrzeliki:

U dołu tchawica rozdwaja się na dwa oskrzela główne, prawe i lewe, doprowadzające powietrze do płuca prawego i lewego. Oskrzela główne zbudowane są jak tchawica. Oskrzela główne rozgałęziają się wewnątrz płuca na coraz mniejsze gałęzie, tworząc tzw. drzewo oskrzelowe. Oskrzela główne dzielą się na oskrzela płatowe, prawe na 3 (górne, środkowe i dolne), lewe na 2 (górne i dolne). Oskrzela płatowe dzielą się na oskrzela segmentowe. podsegmentowe, zrazikowe i oskrzeliki, kończące się gronkiem płucnym, w którym są pęcherzyki płucne. Pęcherzyki płucne oplata sieć naczyń włosowatych, biorących udział w wymianie gazowej płuc. 

Płuca:

Płuco ma kształt stożka z wydrążoną podstawą ściętego od strony
przyśrodkowej.Największa wysokość na powierzchni żebrowej 25 cm
największy wymiar strzałkowy 16 cm
największy wymiar poprzeczny Pp 7 cm,Lp 10 cm.
Ciężar Pp 625 g,Lp 565 g.
W każdym płucu wyróżniamy:
⇒podstawę płuca (basis pulmonis)
⇒szczyt płuca (apex)
⇒wypukłą powierzchnię żebrową (facies costalis) i
⇒wklęsłą śródpiersiową (facies mediastinalis)
<brzegi –

⇒przedni ostry (margo anterior seu acutus)
⇒ tylny tępy (margo posterior seu obtusus)
⇒dolny (margo inferior)
Ponadto wyróżniamy szczeliny międzypłatowe (fissurae interlobares),
oddzielające od siebie poszczególne płaty płuca.

•          W płucu lewym wyróżniamy płaty:

     - górny (lobus superior) i dolny (lobus inferior) oddzielone od siebie szczeliną międzypłatową skośną (fissura
obliqua).
W płucu prawym jest płat:

     - górny, środkowy (lobus medius) i dolny.

•          Płat górny
jest oddzielony od środkowego szczeliną poziomą (fissura horizontalis),a płat
górny i środkowy od dolnego są oddzielone szczeliną skośną.
Odpowiednikiem płata środkowego jest w płucu lewym języczek płuca lingua
pulmonis),należy do płata górnego.
Na powierzchni śródpiersiowej w połowie odległości między podstawą a szczytem
płuca leży wnęka płuca (hilus pulmonis).We wnęce leżą twory wchodzące i
wychodzące z płuc czyli tzw.korzeń płuca (radix pulmonis) (o kształcie
rozgałeziającego się drzewa).Wnęka ma ksztalt odwróconej kropli (dł.5 cm,szer.4
cm,gł.2 cm).

Wnęki płucne:

•          Do płuca wchodzą: -

   ⇒ tt.płucne (aa.pulmonalis)
⇒ oskrzele główne (bronchus   principalis)
⇒ tt.oskrzelowe (aa.bronchiales)
⇒ sploty płucne przedni i tylny

Z płuca wychodzą: -
⇒ żż.płucne (venae pulmonales)
⇒ żż.oskrzelowe (venae bronchiales)
⇒ naczynia chłonne

2