Prądy DD, TENS, TRABERTA.doc

PRĄDY DIADYNAMICZNE (DD)

(PRĄDY BERNARDA)

·       Powstają w wyniku prostowania prądu zmiennego o częstotliwości 50 Hz i nałożenia powstałych połówek sinusoidy na podprogowe natężenie prądu galwanicznego ( 2 – 4 mA). Czas trwania  w nich impulsu 10 ms jest równy czasowi przerwy. Składają się z 2 komponent: galwanicznej i zmiennej. Mają zatem właściwości bodźcowe prądów impulsowych oraz prądu stałego o małej częstotliwości.

ODMIANY PRĄDÓW DIADYNAMICZNYCH

1.      PRĄD MF (Monophase Fixe, monofaza stała)

·      

Jest to jednopołówkowy wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o częstotliwości 50 Hz oraz czasie trwania impulsów i przerwy między nimi równym 10 ms.

timp = 10 ms

tp = 10 ms

f = 50 Hz

Wskazania i działanie:

·         wzmaga napięcie mięśni – 50 Hz

·         efekt przeciwbólowy jest długotrwający (osiągany powoli)

·         powoduje uczucie wibracji

·         stosowany w nerwobólach oraz dla utrzymania działania znieczulającego (po wcześniejszym podaniu DF).

·         powoduje mocniejsze odczucia u pacjenta niż prąd DF, ale mniejsze zagrożenie występowania pieczenia pod elektrodami

·         jest preferowany przez pacjentów, którzy w czasie stymulacji prądem DF odczuwają nieprzyjemne drażnienie

- PRĄD DF (Diphase Fixe, difaza stała)

·       Jest to prąd , który powstaje w wyniku nałożenia się jednopołówkowego wyprostowanego prądu sinusoidalnie zmiennego o częstotliwości 50 Hz drugiego takiego samego prądu, przesuniętego w fazie o 180o. W rezultacie uzyskuje się prąd impulsowy o częstotliwości 100 Hz, w którym czas trwania impulsu wynosi 10 ms.

·       Dwupołówkowy wyprostowany prąd sinusoidalnie zmienny o f= 100 Hz)

                                                                                 timp = 10 ms

tp = 0 ms

f = 100 Hz

Wskazania i działanie:

·         obniża napięcie mięśni – 100 Hz

·         wywołuje natychmiastowe lecz krótkotrwałe działanie przeciwbólowe

·         stosuje się go w pierwszej fazie leczenia, w przypadku silnego bólu, dla pacjentów o dużej wrażliwości (przeczulica), rozpoczyna się nim sesję leczniczą. ( odczuwanie tego prądu zmniejsza się podczas zabiegu)

3. PRĄD CP (Courtes Periodes, krótkookresowy)

·       Jest to prąd, który powstaje w wyniku okresowej zmiany prądów MF i DF, które płyną na przemian każdy w czasie 1s

1s MF + 1s DF = CP

Wskazania i działanie:

·         wywołuje wrażenie intensywnej wibracji

·         wywołuje najsilniejsze pobudzenie receptorów skórnych i nie jest wskazany u wrażliwych pacjentów lub w ostrym stadium schorzenia

·         wywołuje silne przekrwienie, prawdopodobnie wskutek wpływu na mechanizm pompy naczyniowo-mięśniowej, obniżenie napięcia mięśniowego, zmniejszenie bólu i zwiększenie resorpcji krwiaków i obrzęków

·         stosowany w stanach pourazowych, obrzękach, zaburzeniach żylakolimfatycznych, zesztywnieniach stawowych, odmrożeniach.

·         efektem działania CP jest pobudzenie receptorów skóry i wpływ troficzny na tkanki

·         zmiana częstotliwości zapobiega inhibicji wtórnej

·         NIE NALEŻY STOSOWAĆ W OKOLICY JAMY BRZUSZNEJ, gdyż jelita zbudowane z włókien mięśni gładkich mogą reagować bolesnym skurczem

·         szczególnie wskazany jest dla pacjentów niezbyt wrażliwych lub opornych na terapię.

4. PRĄD LP (Longues Periodes, długoookresowy)

·      

Powstaje przez nałożenie na prąd MF takiego samego prądu, ale o zmodulowanej amplitudzie i przesuniętego w fazie o 180 , przy czym część niezmodulowana trwa 6 s a część zmodulowana 10 s

Wskazania i działanie:

·         pacjent odczuwa ten prąd jako łagodną wibrację (łagodniejszą niż przy prądzie CP)

·         efekt przeciwbólowy tego prądu jest silnie zaznaczony, występuje nagle i utrzymuje się przez kilka godzin

·         charakteryzuje się spokojnymi zmianami częstotliwości dlatego odczuwany jest przez pacjentów jako bardzo przyjemny

·         stosowany jest w nerwobólach , zapaleniach nerwów, uszkodzeniach układu ruchu , w stanach obniżonego napięcia mięśniowego, bólach mięśniowych, zwiotczeniu mięśni gładkich (atonii) jamy brzusznej.

·         wywołuje przekrwienie i obniżenie nadmiernego napięcia mięśni

5. PRĄD RS (Rhythme Syncope, rytm synkopowy)

·       Jest to przerywany prąd MF. Czasy przepływu prądu i przerwy są sobie równe i każdy z nich trwa 1s.

1s MF + 1s przerwy = RS

Wskazania i działanie:

·         pacjent odczuwa ten prąd jako rytmicznie generowane skurcze i rozkurcze

·         powoduje silne skurcze mięśni szkieletowych

·         stosowany do elektrostymulacji mięśni zdrowych lub lekko uszkodzonych w atrofii mięśniowej z nieczynności

6. PRĄD MM (Monophase Module, monofaza modulowana)

·       Jest to prąd MF modulowany w amplitudzie. Obwiednia modulacji odpowiada połówce sinusoidy, czas trwania modulacji oraz czas trwania przerwy między modulacjami są sobie równe i wynoszą 10s.

10s MF modulowana + 10s przerwa = MM

Wskazania i działanie:

·         pacjent odczuwa ten prąd jako wolno narastające skurcze i rozkurcze

·         wywołuje skurcze mięśni

·         stosuje sie do elektrostymulacji mięśni zdrowych lub nieznacznie uszkodzonych (niedowłady wiotkie).

ZAKRES CZYNNOŚCIOWY DRĄDÓW DD

·       próg czucia (pobudliwości) – minimalna dawka, przy której istnieje odbiór czuciowy impulsów prądu.

·       próg bólu – dawka, przy której zaczynają się wrażenia bólowe ( maksymalne natężenie)

·       zakres czynnościowy ( strefa działania) – przedział pomiędzy progiem czucia a progiem bólu, w którym uzyskuje się pobudzenie czuciowe i ruchowe nerwu.

·       Małe dawki nieznacznie przekraczające próg pobudliwości szybko wywołują objaw inhibicji wtórnej.

Jeżeli dawka jest mocna i przekracza próg bólu, wówczas przeważa efekt dynamogeniczny.

·      

Częstotliwość prądu równie odgrywa tu rolę :

a)      50 Hz– przeważa efekt dynamogeniczny

b)     100 Hz– przeważa efekt inhibicji

Wyróżniamy IV okresy działania DD:

I - dynamogenia natychmiastowa

·       powstała w wyniku dynamicznych działań w trakcie przepływu prądu- wywołuje różne efekty (odczuwanie wibracji, skurczów mięśni poprzecznie prążkowanych i gładkich)

II - inhibicja pierwotna inaczej zahamowanie pierwotne (zniesienie bólu)

·       Jest to obniżenie wrażliwości na ból. Powoduje podniesienie progu bólu , aby go uzyskać należy zwiększyć wartość natężenia prądu. Odczyn inhibicji pierwotnej występuje szybko (po ok. 10-30s od chwili włączenia prądu o wartości progowej). Najważniejszy skutek przeciwbólowy – podwyższenie progu odczuwania bólu

III - dynamogenia wtórna

·       dochodzi do pobudzenia czynności tkanek i przywrócenia ich fizjologicznych sprawności

IV - inhibicja wtórna inaczej objaw przyzwyczajenia.

·       Jest równoznaczna z odczynem przyzwyczajenia i polega na adaptacji organizmu do ciągle powtarzającego się bodźca o tym samym natężeniu. Jest to zjawisko niekorzystne ( występuje po kilku zabiegach

Według Bernarda nie należy w czasie zabiegu zwiększać amplitudy stosowanego prądu, aby nie wywołać nieprzyjemnych odczuć. Należy raczej skrócić czas leczenia w wypadku wystąpienia adaptacji lub dobrać inną sekwencję prądów.

DYNAMOGENICZNE DZIAŁANIE PRĄDÓW DD:

·       Naprzemienne stosowanie prądów o częstotliwości 50 Hz i 100 Hz powoduje „gimnastykę izometryczną mięśni” w efekcie daje przekrwienie i poprawę trofiki tkanek.

DZIAŁANIE PRĄDÓW

·       działanie przeciwbólowe: DF; CP; LP

·       działanie przekrwienne i odżywcze ( wzmaga aktywność naczynioruchową); MF; CP , DF à poszerza łożysko naczyniowe)

·       zmniejszenie napięcia mięśniowego: CP; LP

·       elektrostymulacja mięśni w zaniku prostym lub mięśni z nieznacznym niedowładem: RS; MM

·       kolejność prądów: DF (szybkie działanie przeciwbólowe), MF, CP

·       Elektroda czynna KATODA ( może być mniejsza)

PRĄD TENS

TENS - jest to przez skórna elektryczna stymulacja nerwów

·       prąd małej częstotliwości składających się z impulsów prostokątnych o charakterze dwufazowym : symetryczny i asymetryczny.

·       najczęściej stosuje sie dwufazowy symetryczny żeby nie doszło do podrażnień

·       asymetryczny ma zastosowanie gdy chcemy wyeliminować habitacje czyli

przyzwyczajenie do impulsu

Rozróżnia sie TENS o :

a)      małej częstotliwości /1- 2 Hz /

b)     ...