INFORMACJA DLA OBYWATELI POLSKICH WYJEŻDŻAJĄCYCH DO KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ I EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOS.doc

INFORMACJA DLA OBYWATELI POLSKICH WYJEŻDŻAJĄCYCH DO KRAJÓW UNII EUROPEJSKIEJ I EUROPEJSKIEGO OBSZARU GOSPODARCZEGO

·         Przekraczanie granicy. Usunięcie danych z bazy Systemu Informacyjnego Schengen

·         Pobyt turystyczny. Pobyt przekraczający 3 miesiące

·         Leczenie. Ubezpieczenie zdrowotne

·         Studenci

·         Emerytury.

·         Prowadzenie samochodu. Prawo jazdy. Ubezpieczenia komunikacyjne

·         Zakupy. Podatek VAT

·         Przewóz broni

·         Na wszelki wypadek

·         Polskie urzędy konsularne w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru Gospodarczego

1. PRZEKRACZANIE GRANICY

Przystąpienie do Unii Europejskiej nie oznacza jednoczesnego włączenia Polski do strefy Schengen. Obywatele polscy będą mogli od 1 maja 2004 r. swobodnie poruszać się po terytorium krajów wspólnoty oraz państw związanych z Unią Europejską układem
o Europejskim Obszarze Gospodarczym - EOG (Norwegia, Islandia i Liechtenstein). Nie zniknie jednak kontrola naszych obywateli wjeżdżających do pozostałych krajów UE i EOG. Od dnia 1 maja 2004 r. Polacy podróżujący do innych krajów Unii Europejskiej i EOG będą przekraczali granicę na podstawie paszportu lub dowodu osobistego (zarówno starego, ważnego maksymalnie do 31 grudnia 2007 r., jak i nowego typu). W przypadku starszych, książeczkowych dowodów osobistych zalecane jest upewnienie się, czy dokument jest w wystarczająco dobrym stanie technicznym i pozwala na stwierdzenie tożsamości. Posiadacze zniszczonych egzemplarzy powinni z odpowiednim wyprzedzeniem przed planowanym wyjazdem złożyć wnioski o wymianę dokumentu na nowy.

W odniesieniu do Szwajcarii, która nie jest członkiem UE ani EOG, nie mają zastosowania ułatwienia polegające na możliwości przekraczania granicy na podstawie dowodu osobistego. Dokumentem uprawniającym obywateli RP do wjazdu na obszar Szwajcarii pozostaje wyłącznie paszport. Przy pobytach turystycznych do 90 dni, obywatele RP nie mają obowiązku posiadania wizy. Przyjazd na dłużej niż 90 dni wymaga uzyskania wizy w Ambasadzie Szwajcarii w Warszawie.

Na wniosek rodziców lub opiekunów prawnych możliwe jest wydanie dowodu osobistego dziecku poniżej 13 roku życia.

Z dniem 1 maja 2004 r. nastąpi również całkowite zniesienie obowiązku posiadania wiz przy wyjazdach do państwa UE i EOG - niezależnie od celu i czasu trwania pobytu. Należy jednak pamiętać, że na pobyt dłuższy niż 3 miesiące konieczne będzie uzyskanie stosownego zezwolenia, a w przypadku niektórych państw formalności trzeba będzie załatwić jeszcze przed wyjazdem.

Obowiązująca w UE i EOG zasada swobodnego przepływu osób oznacza, że państwa tego obszaru mogą odmówić wjazdu na swoje terytorium tylko w przypadku, kiedy zagraża to ich bezpieczeństwu wewnętrznemu (np. terroryzm) lub narusza podstawowe zasady współżycia społecznego. Jeżeli natomiast odmowa wjazdu związana będzie z wyrokiem skazującym, to uzasadnienie wyroku musi wskazywać na potencjalną groźbę naruszenia porządku publicznego.

Dane większości obywateli polskich umieszczone w SIS (System Informacyjny Schengen, największa komputerowa baza danych UE) powinny zostać do 1 maja 2004 r. wykreślone z systemu. Oznacza to, iż osoby posiadające zakaz wjazdu do danego państwa UE, będą mogły - po przystąpieniu Polski do Unii - do tego kraju wjeżdżać, za wyjątkiem wymienionych powyżej przypadków. Zgodnie z Konwencją Wykonawczą Schengen istnieje możliwość uzyskania informacji na temat własnej osoby, zawartych w bazach danych SIS. Zainteresowani, którzy chcą upewnić się, czy orzeczony w stosunku do nich zakaz wjazdu będzie egzekwowany po przystąpieniu Polski do UE, mogą wystąpić w tej sprawie z odpowiednim wnioskiem. Winien on zawierać podstawowe dane osobowe, informację o posiadanym obywatelstwie, a także być uwierzytelniony przez notariusza lub urząd konsularny danego państwa w RP. Zaleca się załączanie kopii istotnych dla sprawy dokumentów. Adres urzędu - do którego należy kierować wniosek - widnieje na decyzji, którą otrzymali zainteresowani w związku z wydaleniem. W sprawach o anulowanie zakazu wjazdu należy zwracać się do organu, który dokonał wpisu.

Osoby, które nie posiadają adresu urzędu, który spowodował umieszczenie ich danych w systemie SIS, a wiedzą tylko, którego państwa był to urząd, powinny zwracać się o informację w kwestii odwołania do organu kontrolnego ochrony danych osobowych właściwego kraju Schengen. Korespondencja w przedmiotowej sprawie powinna być prowadzona w języku urzędowym danego państwa lub po angielsku.

Poniżej zamieszczone są adresy instytucji odpowiedzialnych za ochronę danych osobowych w krajach objętych Systemem Informacyjnym Schengen:

2. POBYT TURYSTYCZNY. POBYT PRZEKRACZAJĄCY 3 MIESIĄCE.

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej, wobec obywateli polskich zostanie całkowicie zniesiona procedura wizowa oraz obowiązek posiadania wiz przy wyjeździe do krajów UE/EOG - niezależnie od celu i czasu trwania pobytu.

W przypadku wyjazdu do kraju UE/EOG na okres dłuższy niż 3 miesiące należy zalegalizować swój status poprzez wystąpienie z wnioskiem o zezwolenie na pobyt dla obywateli Unii Europejskiej. Osoby poszukujące pracy mają prawo do przebywania na terenie państwa członkowskiego do 6 miesięcy, jednak w poszczególnych krajach może być to uzależnione od posiadania wystarczających środków finansowych lub czasowego zezwolenia na pobyt. W celu uzyskania zezwolenia należy zwrócić się - z odpowiednim wyprzedzeniem - do właściwej jednostki administracyjnej (np. najbliższy komisariat policji lub urząd ds. cudzoziemców); procedura podjęcia decyzji o jego udzieleniu powinna zostać zakończona w ciągu 6 miesięcy od daty złożenia aplikacji.

W przypadku zamiaru zatrudnienia się w większości krajów UE oraz EOG należy
- jeszcze przed podjęciem pracy - uzyskać stosowne pozwolenie władz administracyjnych.

Osoby ubiegające się o zezwolenie na pobyt muszą posiadać aktualny paszport lub dowód tożsamości. Władze danego kraju mogą żądać przedstawienia dodatkowych dokumentów:

osoby zatrudnione mogą być poproszone o przedstawienie zaświadczenia od pracodawcy,

samozatrudniający się mogą być poproszeni o uwiarygodnienie swojego statusu poprzez przedstawienie odpowiednich dokumentów,

studenci muszą być immatrykulowani, ubezpieczeni (dotyczy to również najbliższej rodziny przebywającej razem ze studentem) oraz wykazać się posiadaniem wystarczających środków finansowych,

emeryci i renciści (oraz przebywający razem z nimi członkowie najbliższej rodziny) muszą przedstawić ubezpieczenie zdrowotne oraz wykazać się posiadaniem wystarczających środków finansowych.

Każde państwo indywidualnie określa wysokość kwoty, która zostanie uznana za wystarczającą na pokrycie kosztów utrzymania bez konieczności korzystania z pomocy opieki społecznej (zazwyczaj jest to suma odpowiadająca minimum socjalnemu w danym państwie).

Zezwolenie na pobyt zazwyczaj wydawane jest na okres do 5 lat i dotyczy wyłącznie terytorium państwa wystawiającego ten dokument. Natomiast dla studentów ważne jest przez okres 1 roku i może być następnie przedłużane na kolejne lata. Zezwolenie zachowuje ważność nawet w przypadku, kiedy jego posiadacz przebywał poza krajem zamieszkania do pół roku lub odbywał służbę wojskową w kraju pochodzenia. Opłata za wydanie zezwolenia dla obywatela kraju Unii Europejskiej nie może przekraczać wysokości opłaty pobieranej od obywateli danego kraju za wydanie dowodu tożsamości.

W szczególnych wypadkach możliwe jest zwolnienie z opłaty.

A.

AUSTRIA

Należy zgłosić się do właściwego urzędu meldunkowego (dzielnicy lub gminy) w ciągu 3 dni roboczych od dnia przyjazdu do Austrii;
Dokumenty: paszport, dodatkowy dokument tożsamości, formularz podania o zezwolenie (w odpowiednich miejscach wypełniony również przez osobę wynajmującą nam mieszkanie).

BELGIA

W ciągu 8 dni od dnia przyjazdu należy zarejestrować się w urzędzie miejskim (magistracie);
Dokumenty: aktualny paszport lub dokument tożsamości, fotografie, świadectwo urodzenia, umowa wynajmu mieszkania, zaświadczenie od pracodawcy;
W przypadku ubiegania się o zezwolenie na pobyt dla członków najbliższej rodziny należy załączyć: akt urodzenia, świadectwo ślubu / rozwodu, fotografie. Do aplikacji dzieci rozwiedzionych rodziców należy dołączyć zgodę drugiego rodzica lub zgodę sądu;
Władze mogą zażądać również przedstawienia dodatkowych dokumentów np. prawa jazdy, zaświadczenia o stanie zdrowia;
Na podstawie złożonych dokumentów wydawana jest 3-miesięczna karta pobytu; w trakcie tego okresu przeprowadzana jest procedura weryfikacji, po zakończeniu której wydawane jest zezwolenie na pobyt na okres do 5 lat;

DANIA

Należy zgłosić się do duńskiej ambasady lub konsulatu w kraju zamieszkania (ok. 2-3 miesięcy przed wyjazdem) lub, w Danii, do najbliższego urzędu wojewódzkiego (statsamt) i złożyć komplet wymaganych dokumentów. Oczekiwanie na decyzję Duńskiego Urzędu Imigracyjnego wynosi ok. 2 miesięcy;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 2 fotografie, 2 wypełnione formularze (w języku angielskim lub duńskim), inne dokumenty (w zależności od statusu osoby aplikującej - dodatkowe informacje o wymaganych dokumentach znajdują się w kwestionariuszach).

FINLANDIA

Należy zarejestrować się w najbliższym komisariacie policji i wypełnić formularze umożliwiające staranie się o zezwolenie na pobyt;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 2 fotografie (najlepiej czarno-białe), dokumenty potwierdzające cel pobytu, w razie konieczności zaświadczenie o stanie zdrowia lub o niekaralności.

FRANCJA

Należy zarejestrować się w prefekturze lub w komisariacie policji w miejscu zamieszkania;
Dokumenty: aktualny paszport, świadectwo urodzenia, świadectwo ślubu, 3 fotografie, umowa najmu mieszkania, zaświadczenie od pracodawcy (lub w przypadku osób samozatrudniających się - potwierdzenie z izby handlowej oraz dokumenty dotyczące wyników finansowych firmy), zaświadczenie o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne.

GRECJA

W ciągu 8 dni od daty wjazdu należy zgłosić się do urzędu ds. cudzoziemców lub w komisariacie policji; Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości wraz z kserokopią, wypełniony formularz, fotografie.

HISZPANIA

W ciągu 15 dni od daty przyjazdu należy zgłosić się do urzędu ds. cudzoziemców lub w komisariacie policji; Dokumenty: oryginał i kserokopia paszportu lub dowodu tożsamości, 3 fotografie, dokumenty potwierdzające cel pobytu.

IRLANDIA

Należy zarejestrować się w najbliższym komisariacie policji bądź w urzędzie ds. cudzoziemców w Dublinie;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 3 fotografie, zaświadczenie od pracodawcy (lub w przypadku osób samozatrudniających się - potwierdzenie z izby handlowej oraz dokumenty dotyczące wyników finansowych firmy), świadectwo ślubu.

LUKSEMBURG

Zezwolenie na pobyt uzyskuje się w:
Bureau de la population et des étrangers" 9, rue Chimay (petit passage), L-1333 Luxembourg tel: (+352) 4796 2752 (lub 58)
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 3 zdjęcia, zaświadczenie od pracodawcy.

NIDERLANDY

W ciągu 3 dni od daty wjazdu należy zgłosić się do biura policji ds. cudzoziemców;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, zaświadczenie od pracodawcy (lub w przypadku osób samozatrudniających się - potwierdzenie z izby handlowej oraz dokumenty dotyczące wyników finansowych firmy), potwierdzenie posiadania ubezpieczenia zdrowotnego.

NIEMCY

w ciągu 7 dni od daty wjazdu należy zgłosić się do najbliższego komisariatu policji i odebrać dokument potwierdzający fakt rejestracji; w celu uzyskania zezwolenia na pobyt należy udać się do urzędu ds. cudzoziemców;
Dokumenty: aktualny paszport, 2 fotografie, dokument potwierdzający cel pobytu (np. umowa o pracę, zaświadczenie z uczelni), dokumenty potwierdzające posiadanie wystarczających środków finansowych, zaświadczenie o posiadaniu ubezpieczenia zdrowotnego.

PORTUGALIA

Należy zgłosić się do urzędu ds. cudzoziemców;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 3 zdjęcia, zaświadczenie o opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne w kraju dotychczasowego zamieszkania.

SZWECJA

Należy niezwłocznie skontaktować się Urzędem Imigracyjnym (www.migrationsverket.se), zamówić formularze, odesłać wypełnione wraz z niezbędnymi dokumentami. Za złożenie wniosku i wydanie zezwolenia nie są pobierane opłaty;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości wraz z kserokopią, dokumenty potwierdzające cel pobytu, posiadanie wystarczających środków finansowych oraz ubezpieczenia zdrowotnego.

WIELKA BRYTANIA.

Nie ma obowiązku dokonywania rejestracji czy zgłoszenia się do komisariatu policji oraz aplikowania o pozwolenie na pobyt;
Istnieje możliwość aplikowania o zezwolenie - uzyskany dokument będzie potwierdzał prawo posiadacza do zamieszkiwania na terytorium Zjednoczonego Królestwa;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, formularz (do pobrania np. ze strony http://www.ind.homeoffice.gov.uk/default.asp) , 2 zdjęcia paszportowe.

WŁOCHY

W ciągu 8 dni od daty wjazdu należy zgłosić się w najbliższym komisariacie policji i złożyć wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt;
Dokumenty: aktualny paszport lub dowód tożsamości, 2 zdjęcia paszportowe.

B.

CYPR, CZECHY, ESTONIA, LITWA, ŁOTWA, MALTA, SŁOWACJA, SŁOWENIA, WĘGRY.

Od dnia 1 maja 2004 r. pobyt obywateli polskich w tych krajach będzie regulowany na zasadach analogicznych do obowiązujących w krajach "15". Na terytorium kraju członkowskiego UE przebywanie do 90 dni nie będzie wymagało legalizacji, w przypadku pobytów trwających ponad 3 miesiące konieczne będzie uzyskanie stosownego zezwolenia władz administracyjnych.

3. LECZENIE

Osoby, opłacające składki na NFZ, podróżujące po krajach Unii Europejskiej/Europejskiego Obszaru Gospodarczego, mają prawo do skorzystania z opieki medycznej w ramach ubezpieczenia. Udając się do lekarza poza granicami kraju należy posiadać przy sobie dokument potwierdzający fakt ubezpieczenia (rolę tę pełnią w UE formularze serii E-100).

W przypadku wyjazdu turystycznego jest to druk E-111; przed wyjazdem należy potwierdzić prawo do ubezpieczenia odbierając ten druk w oddziale NFZ. W Danii, Hiszpanii, Finlandii, Niderlandach, Norwegii i Szwecji zaświadczenie pokazuje się bezpośrednio w placówce medycznej. W Austrii, Belgii, Francji, Grecji, Irlandii, Islandii, Liechtensteinie, Niemczech, Luksemburgu, Portugalii i Włoszech trzeba przed wizytą u lekarza zarejestrować się w instytucji ubezpieczeniowej, która wyda zaświadczenie o prawie do nieodpłatnej pomocy medycznej.

W każdym z państw UE/EOG obowiązują inne zasady udzielania świadczeń, których polski turysta jest zobowiązany przestrzegać. Jeżeli jednak w danym kraju obowiązuje zasada pokrywania części kosztów świadczeń medycznych przez pacjenta (np. w Belgii, Francji, Niemczech czy Szwecj...