POLSKIE PAŃSTWO PODZIEMNE
1. Bierny opór:
Terror hitlerowski przynosił odwrotny skutek od zamierzonego – rosła determinacja i narodowa jedność Polaków.
Polacy stawiali bierny opór niemieckim poczynaniom:
- uchylali się od współpracy,
- krytykowali i ośmieszali zarządzenia,
- zrywali ogłoszenia,
- słuchali i rozpowszechniali informacje z rozgłośni alianckich.
2. Polityczne organizacje konspiracyjne, Polskie Państwo Podziemne:
Partie polityczne: Polska Partia Socjalistyczna, Stronnictwo Ludowe, Stronnictwo Narodowe, Stronnictwo Pracy. W lutym 1940 powstał Polityczny Komitet Porozumiewawczy (PKP) – reprezentował główne stronnictwa polityczne w Polsce oraz stanowił polityczną reprezentacje kraju. Przewodniczącym był Kazimierz Pużak. W marcu 1943 przekształcił się w Krajową Reprezentację Polityczną, a w styczniu 1944 w Radę Jedności Narodowej, rodzaj podziemnego parlamentu.
W grudniu 1940 powstała Delegatura Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Kraj, która utworzyła podziemną administrację państwową. Delegatem Rządu na Kraj został Cyryl Ratajski, potem Jan Piekałkiewicz, Jan Stanisław Jankowski. Delegat Rządu na Kraj wraz z 3 zastępcami tworzył Krajową Radę Ministrów – organ władzy wykonawczej, któremu podlegały departamenty, czyli ministerstwa i administracja terenowa.
Departamentowi Informacji podporządkowana była prasa, która przekazywała informacje o sytuacji na frontach, w Polsce, nawoływała do oporu.
Departamentem Oświaty i Kultury kierowali działacze Tajnej Organizacji Nauczycielskiej (październik 1939), którzy wspierali tajne nauczanie, na UW, Politechnice Warszawskiej, UJ, Uniwersytecie Ziem Zachodnich. Zajęcia odbywały się w domach prywatnych. Za udział w nich groziło więzienie lub obóz koncentracyjny.
W 1942 utworzono Radę Pomocy Żydom „Żegota”. Zajmowała się przekazywaniem do gett żywności, leków, ubrań, organizowała ucieczki z gett, fałszywe dokumenty, mieszkania, kryjówki. Przekazywała informacje o losie Żydów.
3. Podziemie zbrojne:
Pierwsze oddziały partyzanckie powstały już we wrześniu 1939. 27 września 1939 gen. Juliusz Rómmel powołał Służbę Zwycięstwu Polski – tajną organizację polityczno-wojskową prowadzącą działania konspiracyjne, kierował nią gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski.
13 listopada 1939 gen. Władysław Sikorski powołał organizację wojskową, Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), który przygotowywał powszechne powstanie zbrojne, prowadził działalność wywiadowczą, propagandową oraz walkę zbrojną. Komendantem został gen. Kazimierz Sosnkowski. Na ziemiach polskich pod okupacją Rzeszy ZWZ reprezentował płk Stefan „Grot” Rowecki, a pod okupacja radziecką gen. Michał Karaszewicz-Tokarzewski. 14 lutego 1942 ZWZ został przemianowany na Armię Krajową, której celem był udział w odbudowie państwa polskiego przez walkę zbrojną, której punktem kulminacyjnym miało być ogólno narodowe powstanie. W 1940 akcja scaleniowa – do AK przyłączył się NOW, Bataliony Chłopskie oraz część NSZ.
4. Bieżąca działalność AK:
Biuro Informacji i Propagandy było odpowiedzialne za propagandę polityczną w społeczeństwie. Wydawało niemieckojęzyczną prasę informującą o zbrodniach hitlerowców, bombardowaniu niemieckich miast. Była to tzw. akcja N. Biuro Informacji i Propagandy propagowało hasła antykomunistyczne, zachęcał do sabotażu (mało wydajna praca w fabrykach, uszkadzanie narzędzi, maszyn, urządzeń, niszczenie surowców).
Kierownictwo Dywersji, Kedyw koordynowało dywersje (zbrojne akcje małych grup cywilów, którzy po wykonaniu zadania rozchodzili się do domów).
Grupy Szturmowe Szarych Szeregów składały się z co najmniej 17-letnich harcerzy, Szare Szeregi to konspiracyjny kryptonim Związku Harcerstwa Polskiego.
cichociemni – żołnierze polscy szkoleni w Wielkiej Brytanii do zadań specjalnych, w Polsce obejmowali funkcje dowódcze i instruktorskie.
Często przeprowadzano akcje dywersyjno-sabotażowe na linie kolejowe, mosty, pociągi, dworce, niemieckie garnizony. Odbito dwukrotnie więźniów z Pińska, Jana Bytnara „Rudego”, wykonywano wyroki na głównych przedstawicielach aparatu okupacyjnego.
Oddział II Informacyjno-Wywiadowczy podporządkował sobie wywiad i kontrwywiad, zdobył informacje o planowanej przez Niemcy agresji na ZSRR, zlokalizował miejsce produkcji pocisków odrzutowych V-1 oraz przejął niewypał rakiety V-2.
Kierownictwo Walki Podziemnej koordynowało działania wymierzone w okupantów.
Kiedy Niemcy ujęły Komendanta Głównego AK gen. Stefana „Grota” Roweckiego jego funkcję objął gen. Tadeusz „Bór” Komorowski.
5. Plan powstania:
AK zajmowała się planowaniem powstania powszechnego – tworzyła konspiracyjne oddziały, magazynowała i produkowała broń, prowadziła działania wywiadowcze.
akcja „Wachlarz” – zniszczenie linii komunikacyjnych wojsk niemieckich w czasie ich wycofywania się z obszarów ZSRR.
Na przełomie 1943/1944 opracowano plan „Burza” – powstanie zamierzano wywoływać strefami, zaczynając od wschodu rozszerzając w miarę zbliżania się ZSRR. Polacy chcieli wystąpić w roli gospodarzy Kresów Wschodnich i potwierdzić legalność rządu emigracyjnego. Owy plan militarnie był wymierzony przeciwko Niemcom, politycznie zaś przeciw ZSRR. W wypadku klęski planu i przejęciu władzy przez komunistów organizacja „Nie” gen. Emila Fieldorfa „Nil” miała kontynuować walkę o niepodległość.
dervozavilus