Oświetlenie biura.pdf

Praca i Zdrowie

O¶wietlenie biura

23.07.2007

Wa¿ne jest, by tak zaprojektowaæ o¶wietlenie w biurze, aby¶my mieli poczucie, ¿e nasz wzrok siê nie

mêczy, a my sami dobrze czujemy siê w pomieszczeniu, w którym przebywamy.

Nie od dzisiaj wiadomo, ¿e prawidłowe o¶wietlenie to jeden z głównych czynników poprawiaj±cych

koncentracjê i samopoczucie osoby pracuj±cej za biurkiem. Jest to szczególnie wa¿ne, gdy wiele godzin

dziennie spêdzamy przy komputerze.

Je¶li to tylko mo¿liwe, w ci±gu dnia powinni¶my jak najdłu¿ej korzystaæ ze ¶wiatła dziennego. Promienie

słoneczne s± bowiem najbardziej przyjazne dla naszego wzroku i naturalnie pobudzaj± nasz organizm do

pracy.

Dlatego wła¶nie w pomieszczeniu, które ma dostêp do ¶wiatła dziennego czujemy siê bardziej

zmobilizowani do pracy i mniej ospali, ni¿ w pomieszczeniu, w którym jest wył±cznie ¶wiatło sztuczne, w

dodatku czêsto ¼le dobrane (niestety, wiele jest takich biur).

Po południu i wieczorem korzystamy, oczywi¶cie, z odpowiedniego ¶wiatła sztucznego, na które powinno

składaæ siê o¶wietlenie główne oraz o¶wietlenie miejscowe, skoncentrowane (najczê¶ciej małe lampki

biurkowe). O¶wietlenie główne

Je¿eli w danym pomieszczeniu przebywamy 8 godzin dziennie lub nawet wiêcej, to nie bez znaczenia jest,

jakie ¶wiatło zastosujemy do jego o¶wietlenia. Nawet je¶li nie bêdziemy na to zwracaæ uwagi i

zastosujemy ¶wiatło dobrane przypadkowo i przypadkowo zaaran¿owane, to i tak bêdzie to miało wpływ

na nasze zdrowie (je¿eli ¼le dobierzemy o¶wietlenie, to wpływ ten bêdzie stanowczo niekorzystny).

Dobrym rozwi±zaniem, z powodzeniem stosowanym w wielu biurach, jest wykorzystanie ¶wietlówek

liniowych. Równomiernie o¶wietlaj± one pomieszczenie, a przy tym s± energooszczêdne.

Co wa¿ne – musz± to byæ jednak ¶wietlówki dobrej jako¶ci. W aktualnych normach europejskich

dotycz±cych o¶wietlenia (EN 12464-1) zaleca siê bowiem, by w miejscach, w których przez dłu¿szy czas

przebywaj± osoby stosowano ¶wietlówki o wska¼niku oddawania barw (Ra) przekraczaj±cym 80.

Tymczasem w wielu biurach wci±¿ spotyka siê jeszcze ¶wietlówki starego typu, o bardzo niskim

wska¼niku Ra. Wywołuje to stosunkowo szybki efekt zmêczenia wzroku i niekorzystnie wpływa na nasze

samopoczucie. Z my¶l± o zdrowiu

Na rynku bez problemu znale¼æ mo¿na ¶wietlówki liniowe, które wytwarzaj± dobre, zdrowe ¶wiatło o Ra

wynosz±cym 85. W takim ¶wietle otoczenie wydaje siê ¶wie¿e i ¿ywe, co wyra¼nie przekłada siê na nasz

lepszy nastrój.

Tego rodzaju ¶wietlówki wystêpuj± równie¿ w wersjach wytwarzaj±cych &bdquo;cieplejsze” lub

&bdquo;chłodniejsze” ¶wiatło. W zale¿no¶ci wiêc od wystroju wnêtrza i naszych preferencji,

mo¿emy zdecydowaæ siê na zamontowanie w biurze odpowiednich dla nas ¶wietlówek.

Tymczasem w pomieszczeniach, w których dostêp do ¶wiatła dziennego jest mniej lub bardziej

ograniczony, korzystne jest zastosowanie ¶wietlówek o chłodniejszej, zbli¿onej do ¶wiatła dziennego,

&bdquo;temperaturze” barwy. Dziêki temu zachowamy dobr± formê przez cały dzieñ.

Je¿eli natomiast pomieszczenie, w którym pracujemy, o¶wietlamy tradycyjnymi ¿arówkami, to wypada

pamiêtaæ, ¿e ¿arówki wewnêtrznie krzemowane s± lepszym rozwi±zaniem – daj± bowiem

łagodniejsze i mniej o¶lepiaj±ce ¶wiatło. O¶wietlenie biurka

Dobrze dobrana lampka na biurko to – oprócz komputera i biurka – jeden z

najwa¿niejszych sprzêtów słu¿±cych danemu pracownikowi. Zmniejsza zmêczenie oczu i przydaje siê przy

wykonywaniu precyzyjnych czynno¶ci.

Najlepiej wybraæ lekk±, ruchom± lampkê z długim ramieniem, któr± mo¿na dowolnie ustawiaæ. Lampka

taka musi byæ ustawiona z boku osoby pracuj±cej w taki sposób, aby ¶wiatło odbite od monitora lub

powierzchni biurka nie raziło w oczy.

http://www.pracaizdrowie.com.pl

Kreator PDF

Utworzono 3 May, 2009, 12:51

Praca i Zdrowie

W przypadku osób praworêcznych powinna byæ ona umieszczona po lewej stronie, a w przypadku

leworêcznych – po prawej stronie biurka.

W roli lampek biurkowych dobrze sprawdzaj± siê niewielkie lampki halogenowe. ¯arówki halogenowe ,

przeznaczone do takich lampek, wytwarzaj± ¶wiatło o miłej, atrakcyjnej barwie, a przy tym ¶wiec± nawet

piêæ razy dłu¿ej ni¿ zwykłe ¿arówki. Gdy przyjd± klienci

Je¶li w naszym biurze przyjmujemy równie¿ klientów, kontrahentów i go¶ci, to z pewno¶ci± warto

pomy¶leæ równie¿ o dodatkowym, typowo dekoracyjnym o¶wietleniu.

Odpowiedni nastrój we wnêtrzu mo¿emy uzyskaæ m. in. dziêki zastosowaniu akcentów ¶wietlnych, takich

jak:

• o¶wietlenie boczne (¶wiatło kolorowe, lampki o ciekawych kształtach)

• o¶wietlenie wnêk (rozwi±zania jak wy¿ej)

• pod¶wietlenie elementów dekoracyjnych, takich jak obrazy wisz±ce na ¶cianach czy rze¼by stoj±ce

na podłodze

• pod¶wietlenie ro¶lin.

W tym przypadku czêsto stosuje siê o¶wietlenie wykorzystuj±ce nowoczesne, &bdquo;brylantowe”

¶wiatło ¿arówek halogenowych.

Nowo¶ci± na rynku s± lampki wytwarzaj±ce ¶wiatło dziêki diodom elektroluminescencyjnym. Mo¿na nimi

zast±piæ zarówno zwykłe ¿arówki, jak i ¿arówki halogenowe (na 230 V). Zastosowane w nich diody s±

wyj±tkowo trwałe i w przeciwieñstwie do ¿arówek halogenowych nie emituj± wysokiej temperatury.

Rodzaje o¶wietlenia

To, co specjali¶ci z bran¿y fachowo nazywaj± ¼ródłami ¶wiatła, dla zwykłych ludzi jest po prostu rodzajem

o¶wietlenia. My¶limy tu wiêc o ¿arówkach, ¶wietlówkach, jarzeniówkach, halogenach, lampach

wyładowczych itp.

Podstawowy podział ¼ródeł ¶wiatła wynika ze sposobu, w jaki wywoływane jest ich ¶wiecenie.

Wyró¿niamy wiêc:

• ¿arówki (czyli inaczej lampy ¿arowe) – ¼ródłem ¶wiatła jest rozgrzany ¿arnik (cienki

metalowy drut), ¿arz±cy siê w szklanej bañce pró¿niowej b±d¼ wypełnionej odpowiednim gazem (np.

szlachetnym) lub ich mieszanin±;

• lampy wyładowcze – ¼ródłem ¶wiatła s± wyładowania elektryczne zachodz±ce w

odpowiednich mieszaninach gazów;

• diody ¶wiec±ce (elektroluminescencyjne, LED) – ¼ródłem ¶wiatła s± zjawiska na poziomie

atomu zachodz±ce w półprzewodnikach (elektroluminescencja). ¯arówki

¯arówki s± najstarszymi i najbardziej popularnymi ¼ródłami ¶wiatła. Działaj± one dziêki rozgrzanemu do

wysokiej temperatury ¿arnikowi, który emituje ciepło i ¶wiatło.

Na ¶wiatło przekształcane jest jedynie ok. 5 proc. dostarczanej energii elektrycznej, natomiast cała

pozostała energia oddawana jest do ¶rodowiska jako ciepło.

Tradycyjne ¿arówki to lampy pró¿niowe. Daj± one przyjemne dla oka, &bdquo;ciepłe” ¶wiatło. Ich

trwało¶æ okre¶la siê na ok. 1000 godzin pracy. Przez ten czas drucik wolframowy umieszczony wewn±trz

stopniowo odparowuje i zmniejsza swoj± objêto¶æ. Ostatecznie nastêpuje przepalenie ¿arnika.

Bardziej nowoczesne ¿arówki wypełnione s± gazami szlachetnymi lub parami halogenów (czyli zwi±zków

takich pierwiastków, jak chlor, brom, jod).

Nowoczesne ¿arówki to np.:

• ¿arówki kryptonowe – wypełnione s± kryptonem, zapewniaj± o 10 proc. ¶wiatła wiêcej ni¿

zwykłe ¿arówki i pozwalaj± na uzyskanie jednolicie białej barwy ¶wiatła; doskonale nadaj± siê do

o¶wietlania du¿ych przestrzeni lub stanowisk pracy, ich ¶cianki pokryte s± specjaln± warstw±, co

zmniejsza efekt ol¶nienia,

• ¿arówki halogenowe – zawieraj± pary halogenów, s± o ok. 100 proc. ja¶niejsze ni¿ ¿arówki

tradycyjne, a zu¿ywaj± około dwa razy mniej energii, mog± byæ zasilane napiêciem sieciowym lub niskim;

w nowoczesnych halogenach zastosowano powłokê ograniczaj±c± niepo¿±dane promieniowanie UV.

Lampy wyładowcze

W lampach wyładowczych procesy powoduj±ce ¶wiecenie zachodz± w tzw. jarzniku czyli hermetycznie

http://www.pracaizdrowie.com.pl

Kreator PDF

Utworzono 3 May, 2009, 12:51

Praca i Zdrowie

zamkniêtej, przezroczystej, krótkiej rurce, w której koñce wtopione s± elektrody. Dziêki wyładowaniom

miêdzy nimi substancja wypełniaj±ca jarznik zaczyna ¶wieciæ.

Lampy wyładowcze – aby mogły ¶wieciæ – wymagaj± specjalnych urz±dzeñ do zapłonu

(zapłonników) i do stabilizacji warto¶ci pr±du (stateczników).

Stateczniki sprawiaj±, ¿e lampy wyładowcze nie migaj± podczas wł±czania i pracy.

Lampy wyładowcze stosowane s± wszêdzie tam, gdzie wymagana jest trwało¶æ i wysoki strumieñ

¶wietlny, a wiêc na wszelkiego rodzaju wystawach i ekspozycjach, na stadionach i w halach sportowych,

w szklarniach i oran¿eriach, w biurach, halach przemysłowych oraz na zewn±trz budynków.

Lampy wyładowcze dzieli siê zale¿nie od substancji, która wypełnia jarznik na:

• lampy rtêciowe – zawieraj± pary rtêci; w zale¿no¶ci od ci¶nienia cz±stkowego par rtêci w

jarzniku wyró¿niamy lampy nisko- i wysokoprê¿ne; najpopularniejsz± odmian± lampy rtêciowej

niskoprê¿nej jest ¶wietlówka, potocznie zwana jarzeniówk±; w handlu dostêpne s± te¿ ¶wietlówki

zminiaturyzowane – tzw. kompaktowe.

W stosunku do ¿arówek ¶wietlówki zu¿ywaj± znacznie mniej energii i s± bardziej trwałe – ¶rednio

¶wietlówka zu¿ywa ok. 20 proc. energii potrzebnej dla porównywalnej ¿arówki i pracuje przez około 12

tys. godzin (¿arówka natomiast przez około 1 tys. godzin).

Lamp rtêciowych wysokoprê¿nych u¿ywa siê równie¿ np. w solariach lub w miejscach, gdzie o¶wietlenie

sztuczne ma &bdquo;udawaæ” o¶wietlenie naturalne, gdy¿ ¶wiatło przez nie emitowane jest

podobne do słonecznego.

• lampy sodowe – w lampach sodowych wzbudzane s± atomy sodu; rodzaj promieniowania

sodu sprawia, ¿e lampy sodowe osi±gaj± wyj±tkowo wysok± skuteczno¶æ ¶wietln± (lampy sodowe

wysokoprê¿ne maj± skuteczno¶æ najwy¿sz± w¶ród wszystkich wysokoprê¿nych lamp wyładowczych).

Lampy sodowe s± bardzo trwałe, znajduj± wiêc zastosowanie jako ekonomiczne ¼ródła ¶wiatła do

o¶wietlenia ogólnego.

• lampy metahalogenkowe – ich nazwa pochodzi od halogenków (jodków metali), cechuj± siê

one bardzo dobr± barw± ¶wiatła i znaczn± skuteczno¶ci± ¶wietln±.

Do uzyskania tego samego efektu ¶wietlnego potrzeba lamp metahalogenkowych o mocy ponad dwa razy

mniejszej ni¿ ¿arówka tradycyjna. Wytwarzanym przez nie ¶wiatłem – poniewa¿ jest ono

punktowe – bardzo łatwo sterowaæ. Diody

W przypadku diod ¼ródłem ¶wiatła s± przemiany energetyczne na poziomie atomowym, zachodz±ce w

półprzewodnikach, takich jak np. wêglik krzemu.

Dziêki własno¶ciom półprzewodników, wzbudzone przez pr±d elektryczny atomy zachowuj± siê w sposób,

który powoduje wydzielanie ¶wiatła. Proces ten nazywamy elektroluminescencj±.

Diody zaliczane s± do ¼ródeł ¶wiatła o wysokiej wydajno¶ci, emituj± jednak ¶wiatło monochromatyczne,

czyli jednobarwne – zielone, niebieskie, czerwone. Kolor ¶wiatła zale¿y od napiêcia pr±du, którym

wzbudzana jest dioda.

Diody rozpowszechnione s± przede wszystkim jako o¶wietlenie wska¼nikowe – maj± wiec

zastosowanie głównie w malutkich lampkach sygnalizuj±cych stan urz±dzeñ – oraz jako

o¶wietlenie alarmowe.

Spotykamy je wiêc najczê¶ciej oprawach o¶wietlenia miejscowego w autobusach lub samolotach oraz

jako o¶wietlenie akcentuj±ce (w oprawach ogrodowych, akcentuj±cych stopnie schodów, w oprawach do

półek i szafek sklepowych oraz w oprawach z kolorowymi efektami ¶wietlnymi). Czujniki ruchu i czujniki

zmierzchowe

¦wiatłem w pomieszczeniach biurowych i na zewn±trz nich mo¿emy odpowiednio sterowaæ, osi±gaj±c

efekt zapalania siê i gaszenia siê ¶wiatła w odpowiednich momentach i przy odpowiednich, ustalonych

przez nas warunkach.

W ten sposób mo¿emy – pomimo pewnych kosztów na pocz±tku – osi±gn±æ spore

oszczêdno¶ci i unikn±æ niepotrzebnego u¿ywania ¶wiatła, np. wtedy gdy wszyscy wyszli ju¿ z firmy, a

lampy pozostały zapalone.

http://www.pracaizdrowie.com.pl

Kreator PDF

Utworzono 3 May, 2009, 12:51

Praca i Zdrowie

Do sterowania o¶wietleniem słu¿± czujniki ruchu i czujniki zmierzchowe. Tak, jak wspomnieli¶my wy¿ej,

pomimo pewnych kosztów pocz±tkowych zwi±zanych z ich zakupem i zamontowaniem – jest to

rozwi±zanie bardzo wygodne.

Czujniki obecno¶ci i ruchu w pomieszczeniu reguluj± wł±czanie i wył±czanie ¶wiatła, a bardziej

zaawansowane (np. poł±czone z systemami zamontowanymi w ramach instalacji w inteligentnym

budynku) – mog± słu¿yæ równie¿ do jego regulacji – przyciemniania i rozja¶niania lub

nawet zmiany barwy.

Standardowe czujniki ruchu reaguj± na zmianê promieniowania podczerwonego, emitowanego przez

ka¿dy ¿ywy obiekt. Gdy w okolicach czujnika pojawi siê człowiek, ¶wiatło zostaje zapalone, gdy natomiast

siê oddali – zostaje zgaszone.

Podobnie jest w przypadku czujników zmierzchowych.

Ich zadaniem jest wysyłaæ impulsy do układów steruj±cych o¶wietleniem wtedy, gdy

natê¿enie ¶wiatła spadnie do okre¶lonych, ustalonych wcze¶niej warto¶ci.

Czujniki zmierzchowe mog± pracowaæ na zewn±trz, reaguj± wówczas na zmianê ¶wiatła naturalnego

(słonecznego). Mog± te¿ byæ zamontowane wewn±trz pomieszczeñ – reaguj± wtedy na zmianê

natê¿enia ¶wiatła w danym pomieszczeniu.

Kiedy przekroczona zostaje warto¶æ progowa natê¿enia (mo¿e byæ ona stała lub zaprogramowana przez

nas), wówczas czujnik wł±cza lub gasi o¶wietlenie.

W pomieszczeniach biurowych jest to bardzo przydatne, gdy¿ osoby w nich pracuj±ce czêsto ¼le oceniaj±

natê¿enie ¶wiatła w pomieszczeniu lub – zajête prac± – zapominaj± o wł±czeniu ¶wiatła w

odpowiednim momencie. Powoduje to niepotrzebne zmêczenie wzroku. Małgorzata Szafarz

Czy wiesz, ¿e:

Prawie zupełnej ciemno¶ci odpowiada warto¶æ 5 luksów, a maksymalnej jasno¶ci - 1000 luksów.

Tymczasem nawet je¶li natê¿enie o¶wietlenia wzrasta ponad warto¶æ 1000 luksów , to oko ludzkie i tak

tego nie rejestruje.

Luks (lx) – to jednostka natê¿enia o¶wietlenia w układzie jednostek SI. Jest to natê¿enie

o¶wietlenia wytworzone przez strumieñ 1 lumena na powierzchni 1 m2.

WA¯NE

Odpowiednie o¶wietlenie stanowiska pracy, wła¶ciwy dobór rodzajów i liczby ¼ródeł ¶wiatła, a tak¿e

optymalne wykorzystanie ¶wiatła naturalnego odgrywa ogromn± rolê.

Usytuowanie biurka komputerowego wzglêdem okna powinno eliminowaæ odbicie jasnej płaszczyzny w

ekranie komputera. Nale¿y jednocze¶nie unikaæ okna w polu widzenia, gdy¿ mo¿e ono powodowaæ

ol¶nienie du¿ym kontrastem jasno¶ci. Odpowiednie zasłony, ¿aluzje i rolety mog± czê¶ciowo rozwi±zaæ

problem niedogodno¶ci powodowanych nadmiernym nasłonecznieniem.

W pomieszczeniach, w których znajduj± siê monitory komputerów nale¿y przewidzieæ oprawy rastrowe,

eliminuj±ce odbicia w ekranie. Do o¶wietlania poszczególnych stanowisk najlepsze s± lampy z regulacj±

wysoko¶ci i kierunku padania ¶wiatła, poniewa¿ daj± mo¿liwo¶æ dostosowania ich do indywidualnych

potrzeb.

Dbaj±c o dobre wła¶ciwo¶ci ¶wiatła, higienê i bezpieczeñstwo pracy, warto wykorzystaæ ulepszone ¼ródła

nowej generacji. Nale¿± do nich:

• energooszczêdne ¶wietlówki kompaktowe,

• ¼ródła halogenowe wyposa¿one w filtr blokuj±cy szkodliwe promieniowanie,

• szeroka gama tradycyjnych ¿arówek o ró¿norodnych barwach i kształtach.

Pamiêtaj!

Niewła¶ciwe o¶wietlenie powoduje: szybsze zmêczenie, bóle głowy, łzawienie i zaczerwienienie powiek i

spojówek, zmniejszenie zdolno¶ci akomodacji soczewki oka, zmniejszenie ostro¶ci widzenia, wra¿liwo¶ci

na kontrasty i szybko¶æ spostrzegania, pogorszenie samopoczucia, zwiêkszenie wypadkowo¶ci, obni¿enie

wydajno¶ci pracy.

http://www.pracaizdrowie.com.pl

Kreator PDF

Utworzono 3 May, 2009, 12:51

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: