KOLONIA ZUCHOWA
Kolonia zuchowa jest kontynuacją całorocznej pracy gromady, w najbardziej sprzyjających warunkach. Jest to końcowy egzamin drużynowego z jego umiejętności organizatorskich i wychowawczych, a zarazem próba zuchowej dojrzałości samych zuchów. Kolonia to kropka nad "i" postawiona po dziesięciomiesięcznej pracy gromady.
Kolonia zuchowa wyróżnia się tym, że całość życia zorganizowana jest na sposób zuchowy. Kodeksem postępowania jest Prawo Zucha. Podczas kolonii zuchy zżywają się w zespole, uczą się samodzielności, samoobsługi, samorządności, dyscypliny, porządku, rozwijają swoje zainteresowania, wzmacniają swoją kondycję fizyczną, zdobywają pożyteczne umiejętności, uczą się poszanowania przyrody i tego, co jest własnością wszystkich.
Najlepszym rozwiązaniem byłoby, gdyby na kolonię wyjeżdżała cała gromada. Nie zawsze jest to możliwe. Częściej zdarza się tak, że na kolonię organizowaną przez namiestnika zuchowego lub któregoś z drużynowych wyjeżdżają zuchy z kilku gromad. W tym przypadku organizujemy zuchy w gromady kolonijne. Komendantem kolonii powinien być najbardziej doświadczony drużynowy, kadrą zaś drużynowi gromad i instruktorzy, którzy potrafią się świetnie bawić, pomóc, pokazać, a równocześnie wymagają, ale tak jak przyjaciel, starszy brat lub siostra.
KTO MOŻE ORGANIZOWAĆ I PROWADZIĆ KOLONIĘ ZUCHOWĄ?
Prawo organizowania kolonii zuchowej mają gromady zuchowe, namiestnictwa zuchowe i harcerskie komendy. Samodzielnie prowadzić kolonię zuchową może jednak tylko pełnoletni instruktor zuchowy w stopniu podharcmistrza, posiadający doświadczenie w pracy z zuchami i organizowaniu kolonii - po spełnieniu wymagań formalnoprawnych wynikających z przepisów państwowych. Drużynowy niepełnoletni może wyjechać ze swoją gromadą na kolonię tylko z opiekunem, który ponosi odpowiedzialność za pracę kolonii i bezpieczeństwo dzieci. W przypadku gdy kolonię organizuje namiestnictwo (komenda hufca), a ty jesteś niepełnoletnim lub niedoświadczonym drużynowym, możesz uczestniczyć w kolonii pełniąc funkcję przybocznego lub drużynowego.
Najlepiej, jeżeli zwrócisz się do namiestnika zuchowego lub komendanta hufca i zadeklarujesz swój udział w organizowaniu kolonii. Nawet jeśli hufiec nie zamierza zorganizować kolonii, pomoże ci w jej organizacji (opiekun, formalności organizacyjno-programowe...). Istnieje również możliwość wyjazdu na kolonię w ramach zgrupowania obozów hufca. Oczywiście w każdym przypadku z dorosłym opiekunem.
GDZIE ZLOKALIZOWAĆ KOLONIĘ?
Szykując się do kolonii, trzeba najpierw przemyśleć, gdzie chcecie wyjechać z zuchami. Im korzystniejsze miejsce wybierzecie, tym lepiej uda się wam kolonia.
Szukając odpowiedniej miejscowości na kolonię, trzeba pamiętać o: * ogólnych warunkach kwalifikujących daną miejscowość, dane miejsce (jego położenie); Miejsca przeznaczone na kolonie powinny być zlokalizowane w okolicach ciekawych krajobrazowo i turystycznie. Najlepiej, gdy są położone w pobliżu lasu, w "cichych" okolicach, bo co za przyjemność wyjeżdżać na kolonię do miasta. Przecież na takiej kolonii dzieci mają odpocząć od zgiełku codziennego życia. * odpowiednich warunkach sanitarnych i dobrym stanie technicznym obiektu; Zuchy na kolonii zuchowej powinny być zakwaterowane w budynkach. Budynek, w którym odbywa się kolonia, powinien odpowiadać wymogom bezpieczeństwa, mieć sprawnie funkcjonującą instalację elektryczną i odgromową, urządzenia wodociągowe i kanalizacyjne i być zabezpieczony przeciwpożarowo. W otoczeniu budynku nic nie może zagrażać uczestnikom kolonii. * dobrym terenie dla kolonijnych zajęć; Miejsce zabaw kolonijnych musi być dla zuchów bezpieczne, najlepszy jest teren, w którym wszyscy mogą się ukryć, np. las lub park, ale również potrzebny jest teren otwarty do zabaw i gier. * zapewnieniu bezpieczeństwa dzieciom; Ważne jest, by kolonia zorganizowana była w pobliżu miejscowości, w której znajduje się poczta, telefon, ośrodek zdrowia, posterunek policji, bo to tworzy nam dogodne warunki do zapewnienia bezpieczeństwa dzieciom.
KADRA KOLONII
Aby kolonia sprawnie funkcjonowała, potrzebna jest dostateczna liczba kadry. Trudno przecież będzie przeprowadzić zajęcia z 50 zuchami jednej lub dwu osobom.
Dobierając kadrę na kolonię, musimy zwrócić uwagę na to, czy dane osoby mają predyspozycje do pracy z dziećmi.
Członkowie kadry powinni mieć różnorodne umiejętności, co zapewni wszechstronne przygotowanie kolonii i możliwości wzajemnego uzupełniania się (np. ktoś pokieruje majsterką, ktoś inny poprowadzi piosenki i pląsy).
Dobierając kadrę na kolonię, należy od razu określić wszystkim ściśle, jakie będą mieli obowiązki na kolonii. To pozwoli uniknąć nam ewentualnych problemów.
W skład kadry kolonii samodzielnej, obok kadry programowej, wchodzą: - kwatermistrz (zaopatrzeniowiec), - kucharki (z szefem kuchni), - lekarz lub pielęgniarka, - ratownik.
A jakie obowiązki wyznaczamy poszczególnym osobom kadry?
a) KOMENDANT KOLONII
* odpowiada i czuwa nad bezpieczeństwem zdrowia i życia zuchów oraz kadry kolonii, * ustala i przydziela szczegółowy zakres czynności całej kadrze kolonii, * odpowiada za sprawne funkcjonowanie kolonii, * pracuje z kadrą kolonii, * odpowiada za całokształt gospodarki na kolonii (w tym dysponowanie środkami finansowymi), * prowadzi zajęcia z zuchami.
b) ZASTĘPCA KOMENDANTA KOLONII
* odpowiada i czuwa nad bezpieczeństwem zdrowia i życia zuchów, * czuwa nad zgodnością przebiegu życia kolonijnego z rozkładem dnia, * nadzoruje pracę kadry młodzieżowej, * organizuje zajęcia z zuchami prowadzone w ramach zatwierdzonego planu, * w razie nieobecności zastępuje komendanta kolonii.
c) OBOŹNY
* czuwa nad bezpieczeństwem zdrowia i życia zuchów, * czuwa nad prawidłowym przebiegiem życia kolonijnego, * dba o dyscyplinę na kolonii, * nadzoruje funkcjonowanie kuchni i porządek w obrębie kolonii, * kontroluje pracę podległych mu funkcyjnych, * odpowiada za porządek w sanitariatach, prysznicach i w pomieszczeniach mieszkalnych, * prowadzi zajęcia z zuchami.
d) KADRA MŁODZIEŻOWA
* czuwa nad bezpieczeństwem zdrowia i życia zuchów, * przez 24 godziny na dobę" pomaga zuchom we wszystkich czynnościach (np. mycie, sprzątanie, wykonywanie różnych prac), * prowadzi zajęcia z zuchami.
e) KWATERMISTRZ
* zaopatruje kolonię we wszystkie potrzebne artykuły (jeśli pełni także funkcję zaopatrzeniowca), * dogląda mienia kolonijnego, * odpowiada za sprawy bytowe kolonii, * jest odpowiedzialny za sprawy gospodarcze.
f) KUCHARKA (SZEF KUCHNI)
* odpowiada za świeżość i jakość przyrządzanych posiłków oraz punktualność ich wydawania, * odpowiada za sprawną pracę personelu kuchennego, za czystość w kuchni i inwentarz kuchenny, * bierze udział w opracowaniu jadłospisu, * czuwa nad właściwym wykorzystaniem przydzielonych artykułów spożywczych.
g) LEKARZ (PIELĘGNIARKA)
* dba o zdrowie uczestników kolonii, * dokonuje przeglądu zuchów i personelu zawsze po przyjeździe na kolonię, * udziela pierwszej pomocy uczestnikom, * decyduje o skierowaniu do szpitala lub umieszczeniu chorego w izolatce, pobiera próbki żywnościowe, * bierze udział w opracowaniu jadłospisu, * nadzoruje porządek w sanitariatach, prysznicach i pomieszczeniach mieszkalnych.
PROGRAM KOLONII
Kolonia zuchowa jest dłużej trwającą zbiórką zuchową, która ciągnie się przez 14 lub 21 dni. Wszystkie kolonijne dni splata jedna fabuła, której podporządkowane są zdobywane przez zuchy sprawności, wystrój kolonii oraz jej obrzędowość.
Przystępując do tworzenia programu kolonii powinniśmy zadać sobie parę pytań: 1. Charakterystyka gromady Mocne strony moich zuchów - np. lubią tworzyć coś nowego Słabe strony moich zuchów - np. nie chcą po sobie sprzątać 2. Co chciałbym zmienić w zuchach w trakcie kolonii? (postawienie celów wychowawczych) 3. Które sprawności zespołowe pozwolą osiągnąć moje cele wychowawcze? Które umiejętności i predyspozycje moje i mojej kadry pomogą w realizacji celów? Wybór odpowiednich sprawności zdobywanych zespołowo: - czy są tam warunki do realizacji tych sprawności? - które sprawności odpowiadają mi i kadrze? 4. Które sprawności zdobywane indywidualnie będą wzmacniały (uzupełniały) realizację sprawności zdobywanych zespołowo i stymulowały indywidualny rozwój zuchów? 5. Jaka fabuła powiąże w całość wszystkie elementy kolonii oraz będzie wspierała osiąganie celów wychowawczych? (obrzędowość) - możliwość stworzenia spójnej fabuły - czy fabuła zainteresuje zuchy? - dostępność materiałów do obrzędowości.
Program kolonii zuchowej wtedy spełni swoje zadania, gdy uwzględni przede wszystkim potrzeby wychowawcze zuchów. Dobrze skonstruowany program podporządkowuje każdy dzień kolonii określonemu tematowi, który wynika ze szczegółowego planu.
Program kolonii musi być tak przemyślany, aby jego realizacja zapewniła zuchom okazję do radosnej zabawy i aktywnego wypoczynku, aby umożliwiła rozwijanie inicjatywy, samorządności zuchów i kształtowała ich osobowość.
W życiu kolonii można wyróżnić trzy etapy: - przygotowanie do otwarcia kolonii - zdobywanie sprawności - wielka zabawa - okres likwidacji.
W pierwszym etapie zapoznaje się zuchy z nowym otoczeniem i nowym życiem. W tym czasie należy uwzględnić: udział zuchów w urządzaniu kolonii, nawiązanie kontaktu z miejscową ludnością, tworzenie obrzędowości, otwarcie kolonii, służby kolonijne, zapoznanie z regulaminami.
Drugi etap to zasadniczy okres życia kolonii, okres tematycznych zabaw, w których treści i formy życia gromad określone są przez wybrane cykle sprawnościowe.
Trzeci etap to okres zakończenia kolonii. W czasie zajęć programowych powoli likwidujemy kolonię. Porządkujemy obiekt i jego otoczenie, sprzątamy stałe miejsca zabaw, sale, robimy generalne pranie.
Przed przystąpieniem do opracowywania programu kolonii należy poznać teren i środowisko, w którym odbędzie się kolonia. Twórcą programu i planu kolonii powinna być cała kadra programowa, która wcześniej nie tylko ustali, co będzie robiła z zuchami na kolonii, ale przemyśli także koncepcje zbiórek, przygotuje "worek z tworzywem" (materiały pomocnicze do wszystkich form pracy), rekwizyty niezbędne do prowadzenia zajęć oraz niektóre elementy zdobnictwa kolonii konieczne w pierwszych dniach kolonii.
Zarówno założenia organizacyjno-programowe, jak i plan kolonii wraz z załącznikami stanowią dokumenty, które muszą być zatwierdzone przez komendę chorągwi co najmniej na 30 dni przed rozpoczęciem kolonii.
WYMAGANĄ DOKUMENTACJĘ KOLONII ZUCHOWEJ ZNAJDZIECIE W ODPOWIEDNIM ROZDZIALE "INSTRUKCJI ORGANIZACYJNEJ HARCERSKIEJ AKCJI LETNIEJ I ZIMOWEJ".
Plan pracy kolonii zuchowej jest dokumentem, który przed kolonią należy zatwierdzić w macierzystej komendzie hufca.
Wytyczne do pisania takiego planu są następujące:
ZAŁOŻENIA ORGANIZACYJNO-PROGRAMOWE
I. Założenia organizacyjne
1. Organizator
2. Rodzaj kolonii
3. Termin (czas trwania)
4. Miejsce: - charakterystyka ośrodka i otoczenia - warunki, w jakich będą przebywać dzieci
5. Uczestnicy kolonii: - ile zuchów pojedzie i jakiej są płci - z jakich środowisk się wywodzą - z których klas są dzieci - ile dzieci było już na kolonii - ile zuchów złożyło już Obietnicę Zucha, ile zdobyło I, II i III gwiazdkę
6. Kadra kolonii: - programowa - funkcja, imię i nazwisko, stopień, liczba odbytych kolonii zuchowych.
II. Założenia programowe
1. Zamierzenia wychowawcze: - należy wymienić najważniejsze zadania wychowawcze kolonii i przykładowe rozwiązania realizacji tych zadań
2. Zamierzenia programowo-metodyczne: - należy podać fabułę kolonii oraz cykle sprawnościowe realizowane w trakcie kolonii - wymienić sprawności indywidualne zdobywane na kolonii
3. Obrzędowość: - nazwa kolonii - nazwy gromad, szóstek - nazwy funkcji - piosenka kolonii - znaki kolonii: totem, flaga, kronika
4. Ważniejsze wydarzenia i imprezy na kolonii
5. Ważniejsze instytucje kolonijne (takie jak: biblioteka, biuro rzeczy znalezionych, poczta, sklepik)
6. Zasady współzawodnictwa gromad (szóstek)
7. Środki niezbędne przy realizacji programu: - biblioteczka metodyczna - sprzęt sportowy i świetlicowy - materiały i przybory do majsterek i zajęć plastycznych - materiały biurowe - sprzęt, np. audio-video
8. Regulaminy obowiązujące na kolonii
9. Rozkład dnia
10. Szczegółowy plan pracy kolonii: Kolejny dzień-data Temat dnia Najważniejsze zajęcia Zajęcia na niepogodę Gawęda Ważne sprawy - przed południem - po południu - wieczorem
KOLONIJNE SPRAWNOŚCI ZUCHOWE
Sprawności zuchowe są nieodzownym elementem programu kolonii. Dobór ich i powiązanie ze sobą wymaga od kadry programowej dużej pomysłowości. Cykle sprawnościowe nie zamykają się tutaj dwugodzinnymi zbiórkami tak jak w ciągu roku szkolnego, lecz trwają całymi dniami, a nawet tygodniami. Opracowanie cyklu sprawnościowego na kolonii jest podobne do tego, jaki robi się w ciągu roku szkolnego. Należy jednak pamiętać, że na kolonii zbiórka trwa cały dzień. Rozpoczyna się rano obrzędową pobudką, zabawą poranną (gimnastyką) i obrzędowym rozpoczęciem, czyl...
zuch_harcerz