Zasady i istota zakładowego planu kont
1. Wymagania ogólne
Bezpośrednią podstawą prowadzenia rachunkowości w każdym z osobna podmiocie gospodarczym nie stanowi ustawa o rachunkowości, lecz własna opracowana na podstawie przedmiotowej ustawy dokumentacja przyjętych zasad (polityka) rachunkowości, ustalona i wprowadzona do stosowania – w formie pisemnej przez kierownika jednostki gospodarczej ( np. Zarządu Spółki)
Zgodnie z postanowieniami art. 10 ust. 1 i 2 z uwzględnieniem przepisów art. 4 ustawy o rachunkowości, kierownik jednostki gospodarczej ustala i wprowadza do stosowania – na okres wieloletni – dokumentacje przyjętych przez Spółkę zasad (politykę) prowadzenia rachunkowości, na która oprócz decyzji wprowadzającej ja w życie uchwały Zarządu lub innej decyzji, składają się w szczególności następujące zespoły dokumentacji:
1) określenia roku obrotowego i wchodzących w jego skład okresów sprawozdawczych,
2) metod wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego w zakresie,
w jakim ustawa pozostawia jednostce prawo wyboru
3) sposobu prowadzenia ksiąg rachunkowych, w tym co najmniej:
a) zakładowego planu kont, ustalającego wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady klasyfikacji zdarzeń, zasady prowadzenia kont ksiąg pomocniczych oraz ich powiązania z kontami księgi głównej,
b) wykazu ksiąg rachunkowych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - wykazu zbiorów danych tworzących księgi rachunkowe na komputerowychnośnikach danych z określeniem ich struktury, wzajemnych powiązań oraz ich funkcji w organizacji całości ksiąg rachunkowych i w procesach przetwarzania danych,
c) opisu systemu przetwarzania danych, a przy prowadzeniu ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera - opisu systemu informatycznego, zawierającego wykaz programów, procedur lub funkcji, w zależności od struktury oprogramowania wraz z opisem algorytmów i parametrów oraz programowych zasad ochrony danych, w tym
w szczególności metod zabezpieczenia dostępu do danych i systemu ich przetwarzania, a ponadto określenie wersji oprogramowania i daty rozpoczęcia jego eksploatacji,
4) systemu służącego ochronie danych i ich zbiorów, w tym dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych i innych dokumentów stanowiących podstawę dokonanych w nich zapisów.
5) wzór własny sprawozdania finansowego opracowany z uwzględnieniem przepisów ustawy o rachunkowości) składający się z : wprowadzenia (opisowego) do sprawozdania finansowego, bilansu, rachunku zysków i strat, dodatkowych informacji i objaśnień, zestawienia zmian w kapitale własnym; rachunku przepływów pieniężnych
Obowiązek posiadania tej dokumentacji wynika z art. 10 ust. 1 ustawy o rachunkowości. Dokumentację tę ustala-stosując przepisy ustawy (w tym art. 10 ust. 1 i 2)-kierownik jednostki, który potwierdza na piśmie w decyzji (uchwale) przyjęcie zasad rachunkowości, spośród pokreślonych ustawą, zwłaszcza możliwych do wyboru, zapewniających w warunkach danej jednostki rzetelne, bezbłędne, sprawdzalne i bieżące prowadzenie ksiąg rachunkowych. Przyjęte do stosowania rozwiązania powinny uwzględniać specyfikę działalności danej jednostki oraz umożliwiać sporządzanie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych, zwłaszcza rocznego sprawozdania finansowego, deklaracji podatkowych oraz prawidłową kontrolę rozrachunków wszelkiego rodzaju i osób zatrudnionych na warunkach umowy o pracę z powierzonego im mienia. Przyjęte rozwiązania mają uwzględniać przede wszystkim potrzeby jednostki w zakresie bieżącej analizy i oceny sytuacji majątkowej i finansowej oraz umożliwiać sprawowanie skutecznej kontroli dokonywanych operacji gospodarczych i finansowych w związku z prowadzoną przez jednostkę działalnością statutową lub określoną w umowie. Kierownikiem jednostki ustalającym w formie pisemnej i aktualizującym - w myśl art. 10 ust. 2 ustawy - dokumentację opisującą przyjęte do stosowania zasady rachunkowości jest osoba lub organ jedno lub wieloosobowy (zarząd), który - zgodnie zobowiązującymi jednostkę przepisami prawa, statutem, umową lub na mocy prawa własności -uprawniony jest do zarządzania jednostką, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. W przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej za kierownika jednostki uważa się wspólników prowadzących sprawy spółki, w przypadku spółki partnerskiej wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd, a w odniesieniu do spółki komandytowej i spółki komandytowo-akcyjnej komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. W przypadku osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą za kierownika jednostki uważa się tę osobę; przepis ten stosuje się odpowiednio do osób wykonujących wolne zawody. Za kierownika jednostki uważa się również likwidatora lub syndyka.
Aby wprowadzić zakładowy plan kont uwzględniający zmiany w rachunkowości obowiązujące od 1 stycznia 2002 r. wskazane jest przede wszystkim określić wykaz kont księgi głównej (wykaz kont syntetycznych).
Każda jednostka we własnym zakresie przyjmuje te zasady, metody spośród określonych i postawionych do wyboru przepisami ustawy, które w jej warunkach są najbardziej przydatne, uwzględniające specyfikę prowadzonej przez nią działalności oraz zapewniają...
monakpl