sciaga.doc

Prawo- (w ujęciu przedmiotowym) to ogół (zbiór) norm regulujących stosunki społeczne, ustanowionych lub uznanych przez państwo  i zagwarantowanych przymusem państwowym. Kary obowiązujące w polskim systemie karnym: Grzywna, Ograniczenie wolności, Pozbawienie wolności, 25 lat pozbawienia wolności, Dożywotnie pozbawienie wolności W jakich sytuacjach czynność prawna jest uznawana za nieważną, bądź unieważnioną: dokonana przez osobę nie posiadającą zdolności do czynności prawnej (osoby poniżej 13 lat oraz osoby ubezwłasnowolnione), sprzeczna z prawem lub dokonana w celu jego obejścia., dokonana dla pozoru, pod wpływem błędu istotnego lub pod wpływem groźby bezprawnej (szantaż).Cechy prawa: normatywność- określa stany pożądane; jest wiążące dla adresatów; jest wsparte przymusem państwowym

PRAWA   CZŁOWIEKA

Prawa człowieka to pojęcie reprezentujące koncepcję, według której każdemu człowiekowi przysługują pewne prawa, wynikające z godności człowieka, które są niezbywalne (nie można się ich zrzec), nienaruszalne (istnieją niezależnie od władzy i nie mogą być przez nią regulowane), naturalne (obowiązują niezależnie od ich potwierdzenia przez władzę państwową) i niepodzielne (wszystkie stanowią integralną i współzależną całość).

PRAWO   NATURALNE- jest to prawo, którego źródła postrzegamy w zależności od wyznawanego światopoglądu: w woli Boga lub w przyrodzonej godności człowieka; także takie wartości jak: życie, wolność, własność, poszanowanie osoby ludzkiej.

PRAWO  STANOWIONE- jest to prawo tworzone przez organy władzy państwowej. Jego treści nie powinny być sprzeczne z zasadami prawa naturalnego.

Z prawa naturalnego wyrosły powszechnie dziś respektowane w państwach demokratycznych prawa człowieka: Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (1948r.), Międzynarodowym Pakcie Praw Obywatelskich  i Politycznych (1966r.), Międzynarodowym Pakcie Praw Ekonomicznych, Socjalnych i Kulturalnych (1966r.)

PRAWA CZŁ: prawo do życia; prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo każdego człowieka do uznawania wszędzie jego podmiotowości prawnej; zakaz stosowania tortur, nieludzkiego lub poniżającego traktowania lub karania; zakaz trzymania człowieka w niewolnictwie lub poddaństwie; zakaz skazywania człowieka za czyn, który nie stanowił przestępstwa w chwili jego popełnienia; zakaz pozbawiania wolności jedynie z powodu niemożności wywiązania się ze zobowiązań umownych.

Określono w nich następujące zasady praw człowieka: równość wszystkich wobec prawa , wolność działania, poszanowanie godności ludzkiej oraz bezpieczeństwo socjalne

USTAWA O ZAWODZIE P I P Ustawa określa zasady: *wykonywania zawodów; * uzyskiwania prawa wykonywania zawodów; *kształcenia zawodowego; *kształcenia podyplomowego Zawody pielęgniarki i położnej są samodzielnymi zawodami medycznymi

Wykonywanie zawodu pielęgniarki polega na udzielaniu świadczeń zdrowotnych,  w szczególności  na: *rozpoznawaniu warunków i potrzeb zdrowotnych pacjenta; rozpoznawaniu problemów pielęgnacyjnych pacjenta; *planowaniu i sprawowaniu opieki pielęgnacyjnej nad pacjentem; *samodzielnym udzielaniu w określonym zakresie świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych oraz medycznych czynności ratunkowych; *realizacji zleceń lekarskich w procesie diagnostyki, leczenia i rehabilitacji; orzekaniu o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych; *edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia   Za wykonywanie zawodu pielęgniarki uważa się również: *nauczanie zawodu pielęgniarki lub położnej oraz wykonywanie pracy na rzecz ich doskonalenia zawodowego; *prowadzenie prac naukowo-badawczych w zakresie pielęgniarstwa; *kierowanie i zarządzanie zespołami pielęgniarek lub położnych;  *zatrudnienie w podmiocie leczniczym na stanowiskach administracyjnych, na których wykonuje się czynności związane z przygotowywaniem, organizowaniem lub nadzorem nad udzielaniem świadczeń opieki zdrowotnej; *zatrudnienie w podmiotach zobowiązanych do finansowania świadczeń opieki zdrowotnej ze środków publicznych  lub urzędach te podmioty obsługujących; *zatrudnienie w organach administracji publicznej, których zakres działania obejmuje nadzór nad ochroną zdrowia; *pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Inspektoracie Wojskowej Służby Zdrowia i innych jednostkach organizacyjnych Sił Zbrojnych; *pełnienie służby na stanowiskach służbowych w Służby Więziennej, na których wykonuje się czynności związane z świadczeniami opieki zdrowotnej dla osób pozbawionych wolności; zatrudnienie w domach pomocy społecznej określonych w przepisach o pomocy społecznej, z uwzględnieniem uprawnień zawodowych pielęgniarki; *zatrudnienie na stanowisku pielęgniarki w żłobku lub klubie dziecięcym, *sprawowanie funkcji z wyboru w organach samorządu pielęgniarek i położnych lub wykonywanie pracy na rzecz samorządu; *powołanie do pełnienia z wyboru funkcji związkowej poza zakładem pracy pielęgniarki, jeżeli z wyboru wynika obowiązek wykonywania tej funkcji w charakterze pracownika,

PRAWO WYKONYWANIA ZAWODU: *Zawód p i p może wykonywać osoba posiadająca prawo wykonywania zawodu stwierdzone albo przyznane przez właściwą okręgową radę pielęgniarek i położnych. *Wykonują one zawód z należytą starannością. *korzysta z ochrony przewidzianej dla funkcjonariuszy publicznych, *są obowiązane, zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami zawodowymi, do udzielenia pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego, *mogą odmówić wykonania zlecenia lekarskiego oraz wykonania innego świadczenia zdrowotnego niezgodnego z ich sumieniem lub z zakresem posiadanych kwalifikacji, podając niezwłocznie przyczynę odmowy na piśmie przełożonemu lub osobie zlecającej, *mają obowiązek niezwłocznego uprzedzenia pacjenta lub jego przedstawiciela ustawowego bądź opiekuna faktycznego o takiej odmowie i wskazania realnych możliwości uzyskania tego świadczenia u innej pielęgniarki, położnej lub w podmiocie leczniczym, mają obowiązek uzasadnić i odnotować ten fakt w dokumentacji medycznej *mają prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do uzyskania od lekarza pełnej informacji o stanie zdrowia pacjenta, *Pielęgniarka i położna wykonują zlecenia lekarskie zapisane w dokumentacji medycznej (nie dotyczy zleceń wykonywanych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego) *mają prawo domagać się od lekarza, który wydał zlecenie, by uzasadnił potrzebę jego wykonania. *Pielęgniarka i położna mają prawo do samodzielnego orzekania o rodzaju i zakresie świadczeń opiekuńczo-pielęgnacyjnych wykonywanych na rzecz pacjenta niezdolnego do samodzielnej egzystencji i samoopieki.

Pielęgniarka i położna są obowiązane: informować pacjenta o jego prawach, udzielić pacjentowi lub jego przedstawicielowi ustawowemu albo osobie wskazanej przez pacjenta informacji o stanie zdrowia pacjenta, w zakresie koniecznym do sprawowania opieki pielęgnacyjnej lub opieki podczas ciąży oraz prowadzenia porodu i połogu, do zachowania w tajemnicy informacji związanych z pacjentem, również po jego śmierci Nie stosuje się, gdy: tak stanowią odrębne przepisy; zachowanie tajemnicy może stanowić niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia pacjenta lub innych osób; pacjent lub jego przedstawiciel ustawowy wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy

Pielęgniarka i położna mogą wykonywać zawód: w ramach umowy o pracę; w ramach stosunku służbowego; na podstawie umowy cywilnoprawnej; w ramach wolontariatu; w ramach praktyk zawodowych

Prawo wykonywania zawodu pielęgniarki przysługuje osobie: *posiadającej świadectwo lub dyplom ukończenia polskiej szkoły pielęgniarskiej bądź uzyskane w innym państwie niż państwo członkowskie Unii Europejskiej * posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych; *której stan zdrowia pozwala na wykonywanie zawodu pielęgniarki; *która wykazuje nienaganną postawę etyczną.

Prawo wykonywania zawodu albo ograniczone prawo wykonywania zawodu wygasa w przypadku: śmierci; zrzeczenia się prawa wykonywania zawodu; utraty prawa wykonywania zawodu w wyniku prawomocnego orzeczenia przez sąd pielęgniarek i położnych lub orzeczonego przez sąd środka karnego polegającego na zakazie wykonywania zawodu; utraty obywatelstwa polskiego, obywatelstwa państwa członkowskiego Unii Europejskiej albo cofnięcia zezwolenia na osiedlenie się; cofnięcia statusu rezydenta długoterminowego WE,  utraty pełnej zdolności do czynności prawnych; upływu czasu, na jaki zostało przyznane

Pielęgniarka uzyskuje kwalifikacje zawodowe po ukończeniu szkoły pielęgniarskiej na poziomie: studiów pierwszego stopnia; studiów drugiego stopnia. Kształcenie trwa co najmniej 3 lata i obejmuje co najmniej 4600 godzin kształcenia zawodowego, w tym kształcenie kliniczne stanowi co najmniej 1/2, a kształcenie teoretyczne co najmniej 1/3 wymiaru kształcenia; może trwać krócej niż 3 lata — w przypadku pielęgniarek, które posiadają świadectwo dojrzałości i ukończyły liceum medyczne lub szkołę policealną albo szkołę pomaturalną, kształcącą w zawodzie pielęgniarki, W trakcie kształcenia teoretycznego student zdobywa wiedzę zawodową, doświadczenie i umiejętności niezbędne do planowania, organizowania i sprawowania opieki zdrowotnej oraz oceny działań z tym związanych. W trakcie kształcenia klinicznego student uczy się sprawowania kompleksowej opieki zdrowotnej jako członek zespołu, w bezpośrednim kontakcie z osobami zdrowymi i chorymi rodzaje kształcenia podyplomowego: szkolenie specjalizacyjne, zwane dalej „specjalizacją”; kurs kwalifikacyjny; kurs specjalistyczny;

Specjalizacja ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną specjalistycznej wiedzy i umiejętności w określonej dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia oraz tytułu specjalisty w tej dziedzinie. Do specjalizacji mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które: posiadają prawo wykonywania zawodu; pracowały w zawodzie co najmniej przez 2 lata w okresie ostatnich 5 lat;  zostały dopuszczone do specjalizacji po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego

Kurs kwalifikacyjny ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych wchodzących w zakres danej dziedziny pielęgniarstwa lub dziedziny mającej zastosowanie w ochronie zdrowia. mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które: posiadają prawo wykonywania zawodu; posiadają co najmniej 6-miesięczny staż pracy w zawodzie; zostały dopuszczone do kursu kwalifikacyjnego po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego.

Kurs specjalistyczny ma na celu uzyskanie przez pielęgniarkę lub położną wiedzy i umiejętności do wykonywania określonych czynności zawodowych przy udzielaniu świadczeń pielęgnacyjnych, zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych lub rehabilitacyjnych. mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które: posiadają prawo wykonywania zawodu; zostały dopuszczone do kursu specjalistycznego po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego.

Kurs dokształcający ma na celu pogłębienie i aktualizację wiedzy i umiejętności zawodowych pielęgniarki lub położnej mogą przystąpić pielęgniarka lub położna, które: posiadają prawo wykonywania zawodu; zostały zakwalifikowane do odbycia kursu dokształcającego przez organizatora kształcenia

PRAWA PACJENTA: *do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych *do świadczeń zdrowotnych *do opinii innego lekarza, pielęgniarki, położnej lub zwołania konsylium lekarskiego *do informacji * do tajemnicy informacji związanych z pacjentem *do wyrażenia zgody *do dostępu do dokumentacji medycznej *do zgłoszenia sprzeciwu wobec opinii albo orzeczenia lekarza *do poszanowania intymności i godności *do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego *do opieki duszpasterskiej *do umierania w spokoju i godności *do przechowywania rzeczy wartościowych w depozycie *do dochodzenia swoich praw

Świadczenia opieki zdrowotnej finansowane ze środków publicznych obejmują prawo do: świadczeń zdrowotnych, świadczeń zdrowotnych rzeczowych i świadczeń towarzyszących.

Świadczenia zdrowotne to działania służące profilaktyce, zachowaniu, ratowaniu, przywracaniu lub poprawie zdrowia oraz inne działanie medyczne podejmowane przez osoby wykonujące zawód medyczny.

Świadczenia zdrowotne rzeczowe związane są z procesem leczenia; należą do nich leki oraz wyroby medyczne, w tym wyroby medyczne będące przedmiotami ortopedycznymi i środki pomocnicze.

Świadczenia towarzyszące to zakwaterowanie i wyżywienie w zakładzie opieki  zdrowotnej całodobowej lub całodziennej oraz usługi transportu sanitarnego. Pacjent ma prawo do gwarantowanych świadczeń opieki zdrowotnej określonych w tzw. pozytywnym koszyku świadczeń

Kto ma prawo do świadczeń opieki zdrowotnej? osoby ubezpieczone, osoby nieubezpieczone, które spełniają kryteria dochodowe  do otrzymania świadczeń z pomocy społeczne,  osoby, które nie ukończyły 18. roku życia, kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu

Prawo wyboru świadczeniodawcy: prawo wyboru:  lekarza, pielęgniarki i położnej podstawowej opieki zdrowotnej. lekarza specjalisty, lekarza dentysty, szpitala

Do jakich świadczeń pacjent ma prawo bez skierowania? w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej, w tym nocnej i świątecznej opieki lekarskiej i pielęgniarskiej, udzielanej w formie ambulatoryjnej i wyjazdowej. Skierowanie nie jest wymagane w stanach nagłego zagrożenia zdrowia lub życia. ginekologa i położnika, dentysty, dermatologa, wenerologa, onkologa, okulisty, psychiatry

Kiedy informacje mogą zostać ujawnione? Mogą zostać ujawnione, gdy pacjent (lub osoba sprawująca nad nim opiekę prawną) wyraźnie się na to zgodzi. Pacjent wskazuje komu i jakie informacje mogą być przekazane. MOGĄ BYĆ ZWOLNIONE GDY: w sytuacjach, w których zachowanie poufności może powodować niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia osoby badanej, jak również związane jest z istotnym interesem publicznym lub interesem osób trzecich w uchyleniu poufności.

Kto wyraża zgodę? osoba pełnoletnia, pacjent, który ukończył 16 lat, ale wówczas konieczne jest również uzyskanie zgody opiekuna, opiekun pacjenta, który nie ukończył 16 lat. Pacjenta należy jednak poinformować w potrzebnym zakresie i wysłuchać jego zdania, Za pacjenta, który nie może samodzielnie wyrazić zgody, decyzje podejmuje sąd opiekuńczy

Brak zgody na dawstwo organów lub komórek Osoba, która nie chce być dawcą organów lub tkanek po swojej śmierci, musi za życia wyrazić sprzeciw w jednej z następujących form: *wpis w centralnym rejestrze zgłoszonych sprzeciwów, *oświadczenie pisemne zaopatrzone we własnoręczny podpis, *oświadczenie ustne złożone w obecności co najmniej dwóch świadków, pisemnie przez nich potwierdzone , *W przypadku dziecka (do lat 16) lub osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel ustawowy, *W przypadku małoletniego powyżej lat 16 sprzeciw może wyrazić również sam małoletni. Sprzeciw ten jest wystarczający nawet wobec braku sprzeciwu ze strony przedstawiciela ustawowego

Pielęgniarka jest uprawniona do wykonywania samodzielnie bez zlecenia lekarskiego:  1) świadczeń zapobiegawczych obejmujących:  *prowadzenie poradnictwa w zakresie samoopieki w życiu z chorobą i niepełnosprawnością w stosunku do człowieka chorego i jego rodziny, *pielęgnację skóry i błon śluzowych z zastosowaniem środków farmaceutycznych i materiałów medycznych, *organizację izolacji chorych zakaźnie w miejscach publicznych i w warunkach domowych; 2) świadczeń diagnostycznych obejmujących: *wykonywanie testów diagnostycznych dla oznaczenia ciał ketonowych i glukozy we krwi i w moczu, *oznaczanie glikemii za pomocą glukometru, *wykonywanie pulsoksymetrii, *ocenę wydolności oddechowej metodą spirometrii. * wstępną ocenę ciężkości urazów i organizację bezpiecznego transportu chorego, *prowadzenie bilansu wodnego,  3) świadczeń leczniczych obejmujących: *ustalanie diety w żywieniu ludzi chorych w oparciu o obowiązujące w tym zakresie wytyczne, *dobór i wykorzystanie różnych technik karmienia u chorych, *zakładanie zgłębnika do żołądka i odbarczenie treści, *wykonywanie zabiegów z zastosowaniem ciepła i zimna, *zakładanie cewnika do pęcherza moczowego i usuwanie założonego cewnika, *płukanie pęcherza moczowego, *wykonywanie zabiegów doodbytniczych (lewatywa, wlewka, kroplówka), *doraźne podawanie tlenu, *wykonywanie inhalacji, *stosowanie baniek lekarskich, *wykonywanie kaniulacji żył obwodowych, * doraźną modyfikację stałej dawki leczniczej insuliny krótkodziałającej, *zastosowanie unieruchomienia przy złamaniach kości i zwichnięciach oraz przygotowanie chorego do transportu, *zlecanie transportu chorego,  4) świadczeń rehabilitacyjnych obejmujących: *prowadzenie rehabilitacji przyłóżkowej w celu zapobiegania powikłaniom wynikającym z unieruchomienia, *prowadzenie usprawniania ruchowego (siadanie, pionizacja, nauka chodzenia, nauka samoobsługi),

RODZAJE BADAŃ DIAGNOSTYCZNYCH I RODZAJE MATERIAŁÓW DO TYCH BADAŃ POBIERANYCH PRZEZ PIELĘGNIARKĘ

 Krew: morfologia, OB., cukier, jonogram, mocznik, kreatynina, cholesterol, Hbs, czas krzepnięcia* obecność HCV, HIV* mocz badanie ogólne, kał, pasożyty, krew Plwocina BK

WYKAZ LEKÓW, DO KTÓRYCH PODAWANIA CHOREMU BEZ ZLECENIA LEKARZA JEST UPRAWNIONA PIELĘGNIARKA I POŁOŻNA