BIOS bezbolenie Krzysztof Daszkiewicz Aktualizacja BIOS-u wišże się z pewnym ryzykiem. Jednak w okrelonych sytuacjach staje się konieczna. Pokażemy Ci krok po kroku, jak wgrać najnowszš wersję BIOS-u. BIOS czyli Basic Input Output System, jest fundamentalnym elementem każdego peceta - niezależnie od tego, jaki system operacyjny jest zainstalowany na dysku i jakie podzespoły sprzętowe tkwiš wewnštrz obudowy. Starzeje się wraz z komputerem. Możesz wymienić kartę graficznš lub wstawić np. nowy procesor. Ale co zrobić z leciwym BIOS-em? Tymczasem podłšczyłe nowy dysk. 80 GB dodatkowej powierzchni ma zlikwidować problem z cišgłym przepełnianiem się stosunkowo skromnego poprzednika. Jednak radoć i dumę z nowego zakupu przyćmiła nagle przykra niespodzianka. Komputer wykrywa jedynie 32 GB. To znak, że najwyższy czas na zaktualizowanie BIOS-u. Nie każdy odważy się od razu majstrować w fundamentalnych strukturach systemu. Jednak zachowujšc pewnš ostrożnoć i dysponujšc poniższymi wskazówkami, można szybko i bezpiecznie dokonać aktualizacji BIOS-u. 1. Nowy BIOS - kiedy i po co? Aktualizacja BIOS-u nie jest pozbawiona ryzyka. Podczas wykonywania tej czynnoci odbywa się wymiana podstawowej platformy systemowej, która jest konieczna do wczytania właciwego systemu operacyjnego. Jeli operacja zakończy się fiaskiem, komputerowi zabraknie informacji o konfiguracji poszczególnych podzespołów sprzętowych. Wówczas będziesz musiał się nagimnastykować, zanim uda Ci się uruchomić system operacyjny (patrz porada 11). Zatem, gdy system działa bez zarzutu, nie powiniene podejmować ryzyka. Niemniej jednak w niektórych sytuacjach nie obejdziesz się bez aktualizacji. Jest konieczna np. wtedy, gdy pecet nie rozpoznaje nowego modułu pamięciowego lub odwołuje się do niego za wolno. Zaktualizowany BIOS jest wymagany również wtedy, gdy płyta główna nie daje sobie rady z nowiutkim procesorem lub gdy wystšpi problem z ustaleniem właciwej pojemnoci twardego dysku (tak się dzieje w przypadku dysków, których pojemnoć przekracza 32 lub 137 GB). 2. Jak igła w stogu siana Chcšc zaktualizować BIOS, musisz zdobyć plik aktualizacyjny stosownie do modelu płyty głównej. Z reguły plików tych należy szukać u jej producenta. Praktycznie wszyscy producenci udostępniajš odpowiednie pliki w swoich witrynach internetowych (patrz tabela "Producenci płyt głównych"). Natomiast producenci BIOS-ów (np. AMI, Award i Phoenix) tworzš tylko podstawowš strukturę BIOS-u modyfikowanš przez producentów płyt głównych na potrzeby poszczególnych modeli. 3. Konieczne informacje Do zdobycia pliku aktualizacyjnego potrzebne sš takie informacje, jak nazwa producenta płyty głównej, dokładny model płyty i wersja BIOS-u. Powiniene to ustalić, korzystajšc z instrukcji płyty. nformacje o modelu sš zazwyczaj nadrukowane bezporednio na płycie lub na naklejce jednego ze slotów karty rozszerzajšcej. Zwróć uwagę na numer rewizji. Ten sam model o odmiennym numerze rewizji wymaga innego pliku aktualizacyjnego. Po ustaleniu modelu płyty możesz poszukać jej producenta za pomocš wyszukiwarki internetowej (np. www.google.com). Istotne wskazówki, pomocne w odnalezieniu wymaganych informacji, kryje również ekran powitalny pojawiajšcy się tuż po włšczeniu komputera. Nacinij klawisz [Pause], aby móc w spokoju zapoznać się z treciš ekranu. Pod danymi producenta BIOS-u znajduje się zazwyczaj wiersz zawierajšcy model płyty, wersję BIOS-u i jego datę. Oto przykładowa postać fragmentu ekranu powitalnego: Award Modular BIOS v.4.51, An Energy Star Ally Copyright (C) 1984-2000, Award Software, Inc. W6163MJ V3.8 052900 W tym przypadku masz do czynienia z płytš 6163 wyposażonš w BIOS Award. Wskazujš na to dwa pierwsze wiersze, a także litera W w trzecim. Litera A oznaczałaby BIOS AMI, litera P za - BIOS Phoenix. Kolejny wpis informuje, że jest to BIOS w wersji 3.8. Szeć ostatnich cyfr podaje datę emisji w formacie amerykańskim (miesišc, dzień, rok). W naszym przykładzie jest to BIOS z 29 maja 2000 roku. Jeżeli nie znajdziesz podobnych informacji w górze ekranu, szukaj ich przy dolnej krawędzi. Oto przykład: Press DEL to enter SETUP, ESC to skip memory test 05/29/2000 - i440BX - W977 - 2A69KM4KC 00 W tym przypadku decydujšcy jest pierwszy rzšd znaków (data BIOS-u), a także przedostatni, który informuje o typie chipsetu (znaki 1-5) i identyfikatorze producenta płyty (znaki 6-7). Aby odszyfrować, co oznaczajš poszczególne identyfikatory, odwied witrynę www.wimsbios.com. W naszym przykładzie producentem okazała się firma MSI (identyfikator: M4). Niektórzy producenci (np. Asus) nie podajš całego bloku cyfr, lecz tylko model płyty głównej. Jeli Twoja płyta dysponuje BIOS-em AMI, zobaczysz podobnš sekwencję liczb. Zwróć uwagę na trzeci rzšd. Producenta możesz ustalić za pomocš witryny www.wimsbios.com. Jeli nadal nie udało Ci się zdobyć poszukiwanych informacji, przywołaj Edytor Rejestru. W Windows 98/Me zajrzyj do klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\ Enum\Root\*PNP0C01\0000". Wartoć cišgu "BIOSDate" zdradza datę BIOS-u, "BIOSName" nazwę producenta (np. Award), a "BIOSVersion" - bieżšcš wersję BIOS-u. Windows 2000 i XP oferuje tylko wartoć "SystemBiosDate", która podaje datę BIOS-u. Znajduje się w obrębie klucza "HKEY_LOCAL_MACHINE\Hardware\Description\System". Zamiast przeglšdać Rejestr, możesz skorzystać z programów diagnostycznych, np. Sandra Standard 2002 (dostępny pod adresem www.sisoftware.demon.co.uk/ sandra, rozmiar pliku: 1,9 MB, bezpłatny do użytku prywatnego). 4. Nieodzowne pliki Znajšc model płyty i numer wersji BIOS-u, otwórz internetowš witrynę producenta płyty głównej (patrz ramka) i przejd do sekcji Downloads, Support lub podobnej. Znajdziesz w niej aktualizacje BIOS-ów. Zazwyczaj sš uporzšdkowane według modelu płyty głównej, rzadziej według gniazda procesora i chipsetu (dane te znajdziesz w instrukcji płyty). Gdy znajdziesz właciwy BIOS, porównaj raz jeszcze wszystkie napisy. Czy model płyty głównej podany w witrynie zgadza się co do joty z tym, który masz? Czy aktualizacja oferowana w Internecie jest nowsza od BIOS-u zainstalowanego na płycie? Jeli tak, pobierz plik aktualizacyjny - najczęciej jest w postaci zbioru ZIP lub EXE. Potem rozpakuj go do nowego katalogu na dysku. Powiniene znaleć w nim co najmniej jeden plik z rozszerzeniem BIN (dotyczy BIOS-u Award), ROM (dotyczy BIOS-u AMI i Phoenix) lub składajšcym się z liter i cyfr (np. 3A0). Rozmiar tego pliku nie powinien być mniejszy niż 200 KB ani większy niż 256 KB. Następnie przeczytaj plik ReadMe. Zawiera krótki opis zmian i ulepszeń w porównaniu do poprzednich wersji BIOS-u. Plik ten znajdziesz w pobranym archiwum lub w witrynie, która udostępnia go do pobrania. Potrzebujesz jeszcze programu, który zapisze nowy BIOS w pamięci Flash-ROM. Narzędzie to (np. plik AWDFLASH.EXE lub AMIFL.EXE) znajduje się w pobranym archiwum, na CD-ROM-ie dołšczonym do płyty głównej lub w witrynie jej producenta. W ostatnim z wymienionych przypadków sprawd, który program jest przeznaczony do Twojej płyty głównej. 5. Bezpieczeństwo górš Aby zabezpieczyć się na wszelki wypadek, zastosuj odpowiednie rodki przed rozpoczęciem aktualizacji BIOS-u. Skopiuj najbardziej istotne pliki na inny nonik. Wprawdzie nieudana aktualizacja nie pocišga za sobš utraty danych na dysku, jednak może unieruchomić cały komputer aż do momentu przywrócenia stanu wyjciowego. Dysponujšc kopiš plików, będziesz mógł korzystać z nich i pracować nad dokumentami na innym komputerze. Oprócz tego zanotuj bieżšce ustawienia BIOS-u, aby móc szybko odtworzyć właciwš konfigurację komputera po dokonaniu aktualizacji. Potem przywołaj konfigurację domylnš, wskazujšc polecenie Load Setup Defaults (może się różnić zależnie od wersji BIOS-u). Podczas aktualizowania BIOS-u komputer nie może być przetaktowany, a pamięć pracować na podwyższonych obrotach (krótsze czasy oczekiwania). Na koniec przestaw kolejnoć sprawdzania napędów, aby po włšczeniu pecet próbował wczytać system z dyskietki. Niektóre płyty główne sš wyposażone w zabezpieczenie BIOS-u przed nieumylnym skasowaniem. Jeli znajdziesz w BIOS-ie pole Flash BIOS Protection, Firmware Write Protect, BIOS Guardian, BIOS-ROM Flash-Protect lub podobne, ustaw w nim opcję Disabled. W niektórych modelach trzeba przestawić zworkę. Sprawd w instrukcji obsługi płyty, która zworka odpowiada za zabezpieczenie BIOS-u. 6. Klasycznie - z dyskietkš Zanim przystšpisz do czynnoci aktualizacyjnych, zapoznaj się koniecznie ze wskazówkami zawartymi w pliku Readme lub w internetowej witrynie producenta płyty głównej. Przedstawiona instrukcja opisuje sposób aktualizowania stosowany przez większoć producentów. Jednak istniejš wyjštki. Przykładowo w przypadku płyt głównych Shuttle dwukrotne kliknięcie pobranego pliku EXE powoduje natychmiastowe zapisanie nowej wersji w układzie Flash-ROM, podczas gdy u większoci innych producentów inicjuje rozpakowanie archiwum z aktualizacjš. Chcšc dokonać aktualizacji z poziomuDOS-u, musisz zaopatrzyć się w dosowš dyskietkę startowš. Możesz utworzyć jš w DOS-ie, wprowadzajšc polecenie format a: /s. Natomiast w rodowisku Windows kliknij prawym przyciskiem ikonę stacji dyskietek, wskaż polecenie Formatuj, a potem zaznacz opcję Pełne w rubryce Typ formatowania i pole wyboru Kopiuj pliki systemowe w rubryce Inne opcje. W nowszych wersjach Windows czynnoć ta wymaga nieco więcej wysiłku, ponieważ Microsoft dołożył wszelkich starań, by uniemożliwić dostęp do DOS-u.W Windows Me musisz utworzyć dyskietkę startowš ze wszystkimi plikami systemowymi. Stosownš funkcję znajdziesz w module Dodaj/Usuń programy w Panelu sterowania. W Windows 2000 trzeba skorzystać z płyty instalacyjnej. W katalogu \VALUEADD\ 3RDP...
miniu666