Rozwód to rozwiązanie małżeństwa przez sąd, wówczas gdy między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Pomiędzy małżonkami została zerwana wszelka istniejąca do tej pory więź duchowa, fizyczna i gospodarcza.
Pozew o rozwód wnosi się do sądu okręgowego, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeśli chociaż jedno tam przebywa.
Sąd orzeka rozwód:
· z winy jednego z małżonków,
· z winy obojga małżonków,
· bez orzekania o winie.
Małżonkowie mogą złożyć wniosek o zaniechanie orzekania o winie. Każde z nich może cofnąć ten wniosek aż do momentu prawomocnego orzeczenia o rozwodzie.
W wyroku rozwodowym sąd rozstrzyga o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi, o wysokości alimentów, a jeśli małżonkowie zajmują wspólne mieszkanie - o sposobie korzystania z niego przez czas wspólnego zamieszkiwania po rozwodzie.
Skutki rozwodu
Po uprawomocnieniu się wyroku o rozwód małżeństwo zostaje rozwiązane, a każde z małżonków może założyć nową rodzinę. Małżonek rozwiedziony może wrócić do swojego poprzedniego nazwiska.
Jeżeli małżonkowie nie zawierali wcześniej umowy o rozdzielności majątkowej, ustaje między nimi wspólność majątkowa i powstaje rozdzielność majątkowa.
Kiedy sąd nie orzeka rozwodu
Każde z małżonków może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Sąd nie orzeknie jednak rozwodu, gdy:
- żąda go jedno z małżonków wyłącznie winne rozkładu pożycia, chyba że drugie z małżonków wyrazi zgodę albo odmowa zgody byłaby sprzeczna z zasadami współżycia społecznego,
- wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci małżonków.
ROZWÓD KOŚCIELNY
Prawo kościelne broni nierozerwalności małżeństwa. Istnieją jednak sytuacje, w których dopuszcza się możliwość rozwiązania lub też orzeczenia nieważności sakramentu małżeństwa.
Rozwiązanie małżeństwa następuje przez dyspensę. Dyspensy udziela na prośbę małżonków Ojciec Święty. Za jeden z powodów uzasadniających rozwiązanie małżeństwa uznaje się jego niedopełnienie.
Orzeczenie nieważności małżeństwa odbywa się w specjalnym procesie przewidzianym w prawie kanonicznym. Przyczyny orzeczenia nieważności małżeństwa można podzielić na:
· przeszkody małżeńskie np. przeszkoda wieku, różnej religii, święceń
· wady w zakresie konsensusu małżeńskiego.
Wyrok orzekający nieważność małżeństwa w pierwszej instancji nie jest orzeczeniem ostatecznym. Orzeczenie taki musi zostać dodatkowo zatwierdzono przez Sąd kościelny drugiej instancji.
Uzyskanie rozwodu lub separacji przez sąd cywilny nie ma wpływu na małżeństwo kościelne. Natomiast stwierdzenie nieważności małżeństwa kościelnego nie musi wcale oznaczać, iż zostanie orzeczony rozwód cywilny.
Gdzie wnieść pozew o rozwód, a gdzie o separację?
Często osoby decydujące się na separację lub rozwód nie wiedzą do jakiego sądu mają wnieść pozew. Zastanawiają się czy powinni wybrać sąd okręgowy czy rejonowy.
Pozew o separację powinien zostać złożony w sądzie okręgowym.
Właściwym miejscowo sądem jest sąd ostatniego miejsca wspólnego zamieszkiwania małżonków, jeżeli chociaż jedno z nich jeszcze w okręgu tego sądu przebywa.
W przypadku, kiedy nie ma takiego miejsca zamieszkania, właściwym miejscowo będzie sąd miejsca zamieszkania pozwanego (przeciwko, któremu wnosimy pozew).
Jeśli i tak nie uda się ustalić sądu właściwego miejscowo, ostatecznie sądem właściwym będzie sąd miejsca zamieszkania powoda (czyli małżonka, który wnosi pozew).
Wnosząc pozew o separację, należy liczyć się z kosztami, na które składają się:
· opłaty sądowe i wydatki,
· wynagrodzenie pełnomocnika, jeżeli korzysta się z pomocy adwokata,
koszty strony (np. dojazdu do sądu, utraconego zarobku).
Od pozwu o separację pobierana jest opłata stała w kwocie 600 zł. Jeśli małżonkowie składają zgodny wniosek o separację, stała opłata wynosi 100 zł.
Pozew o rozwód należy wnieść do sądu okręgowego.
Właściwym miejscowo będzie sąd, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania. Pod warunkiem jednak, że w tym okręgu nadal stale przebywa chociaż jedno z nich.
Jeśli żadne z małżonków nie mieszka w tym okręgu, wtedy właściwym jest sąd miejsca zamieszkania pozwanego. A gdy i takiego nie można ustalić miejsca zamieszkania powoda.
Trzeba pamiętać, że jest to właściwość wyłączna. Oznacza to, że małżonkowie nie mogą jej zmienić umownie.
Wnosząc pozew o rozwód należy liczyć się z kosztami, na które składają się:
· wynagrodzenie pełnomocnika, jeśli korzysta się z jego pomocy,
· koszty strony (np. dojazdu do sądu, utraconego zarobku itd.).
Od pozwu o rozwód sąd pobiera opłatę stałą w wysokości 600 zł.
Podstawa prawna: Kodeks cywilny, Kodeks postępowania cywilnego
(Wzory pozwów)
Sąd orzeka rozwód jeśli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia. Za trwały rozkład pożycia uważa się zerwanie ogółu więzi między małżonkami w sferze duchowej, fizycznej i gospodarczej. O rozwodzie sąd orzeka na żądanie małżonka.
Pozew o rozwód powinien zostać złożony w formie pisemnej w wydziale cywilnym w sądzie okręgowym. Może go złożyć każdy z małżonków.
Poniżej przedstawiamy kolejne etapy prawidłowego przygotowania pozwu o rozwód.
W postępowaniu o rozwód występują dwie strony:
· powód (małżonek, który wnosi pozew),
· pozwany (małżonek, z którym powód chce się rozwieść).
Należy w treści pozwu, w górnym prawym rogu podać datę i miejscowość sporządzenia pozwu o rozwód.
Krok 1 Określenie właściwego sądu
W pozwie należy określić sąd, do którego składany jest pozew o rozwód. W przypadku sprawy o rozwód sądem właściwym jest sąd okręgowy, w którego okręgu małżonkowie mieli ostatnie wspólne miejsce zamieszkania, jeśli chociaż jedno z nich tam nadal przebywa. Jeśli małżonkowie nie mają wspólnego miejsca zamieszkania pozew należy wnieść do sądu okręgowego właściwego dla miejsca zamieszkania pozwanego (przeciwko, któremu wnosimy pozew). W sytuacji, gdy nie można ustalić miejsca zamieszkania w wyżej wskazany sposób pozew wnosi się do sądu właściwego dla miejsca zamieszkania powoda (czyli małżonka, który wnosi pozew).
Krok 2 Określenie stron
Poprzez określenie stron pozwu o rozwód należy rozumieć określenie obu małżonków. Są oni bowiem stronami postępowania sądowego, którego efektem końcowym ma być orzeczenie rozwodu. W pozwie należy podać dokładne dane dotyczące stron. Dane jakie muszą zostać zawarte w pozwie to:
· imiona małżonków,
· nazwiska małżonków,
· wykonywane przez nich zawody,
· aktualne adresy.
Krok 3 Wskazanie żądania pozwu
W pozwie należy sprecyzować dokładnie żądania powoda, który domaga się orzeczenia rozwodu. Przede wszystkim należy podać, z czyjej winy (bądź bez orzekania o winie) powinien zostać orzeczony rozwód.
W przypadku, gdy osoba wnosząca pozew chce powołać świadków, którzy potwierdzą wnoszone przez nią żądanie należy zawrzeć żądania przesłuchania świadków. Należy podać dokładnie ich imiona i nazwiska oraz aktualnie adresy. Oprócz tego należy określić, na jaką okoliczność świadkowie mają być przesłuchani.
Rozwód z orzekaniem o winę
Jedną z najważniejszych kwestii w sprawach rozwodowych jest ustalenie, czy któryś z małżonków ponosi winę za rozpad małżeństwa. Sąd nie orzeka o winie małżonków, tylko na ich zgodny wniosek. Sprawy, w których wniesiono pozew o rozwód z orzeczeniem winy toczą się znacznie dłużej niż sprawy bez orzekania o winie.
Sąd orzekając o rozwód stwierdza, które z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Sąd może ustalić, że:
· winę ponosi jeden z małżonków,
· winę ponoszą oboje małżonkowie,
· żaden z małżonków nie ponosi winy.
Sąd może także nie orzekać o winie. Potrzebne jest w tym względzie zgodne żądanie obojga małżonków. Sąd nie umieszcza w treści wyrku rozwodowego informacji o winie. Rozwód pociąga za sobą takie skutki, jakby małżonkowie nie ponosili winy za rozpad pożycia małżeńskiego.
Zawinione zachowanie w procesie sądowym to działanie lub zaniechanie małżonka., które narusza przepisy prawa i zasady współżycia społecznego, które prowadzi do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia małżeńskiego.
Do zawinionego działania lub zaniechania możemy zaliczyć:
· groźbę,
· odmowę współżycia,
· porzucenie małżonka bez powodu,
· pijaństwo,
· agresję,
· zdradę małżeńską.
Nie można natomiast uważać zachowania małżonka za zawinione, gdy małżonek nie ma świadomości swojego zachowania, np. przez chorobę zawodową.
Wnosząc pozew o rozwód z orzeczeniem winy należy pamiętać, że wina musi zostać udowodniona. Pomocne w tym względzie mogą być:
· zeznania świadków,
· dokumenty,
· raporty policyjne,
· obdukcje lekarskie.
Dlaczego warto być niewinnym
Bardzo często sprawy rozwodowe ciągną się przez długie lata. Winy tego należy upatrywać się właśnie w „winie”. Małżonkowie starają się udowodnić, że ich współmałżonek jest winnym rozpadu małżeństwa. Ma to nie tylko znaczenie moralne, ale przede wszystkim prawne.
Rozwód orzeczeniem o winie jednego z małżonków pociąga za sobą ważne konsekwencje prawne. Szczególnie istotne są one w przypadku obowiązku alimentacyjnego między byłymi współmałżonkami. Małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, nie może żądać od swojego byłego niewinnego współmałżonka alimentów.
Małżonek niewinny może zażądać od małżonka winnego alimentów. Wystąpić z takim żądaniem może, jeśli rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka. Małżonek taki nie musi znajdować się w stanie niedostatku.
Kto ponosi winę za rozpad małżeństwa?
Jeżeli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z nich może żądać, aby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Sąd orzeka o tym kto ponosi winę za rozpad małżeństwa, chyba że małżonkowie od tego odstąpią.
O zupełności rozkładu pożycia można mówić wtedy, gdy małżonków nie łączą więzi: duchowa, fizyczna i gospodarcza. Do uznania, że rozkład pożycia jest trwały, wystarczające wskazanie, że powrót małżonków do wspólnego pożycia nie jest możliwy.
Który z małżonków ponosi winę
Zasadniczą kwestią, której rozstrzygnięcie z reguły powinno znaleźć się w wyroku rozwodowym, jest ustalenie, czy i która ze stron ponosi winę rozkładu pożycia. Orzekając o winie w wyroku rozwodowym sąd może ustalić, że:
· winę ponosi wyłącznie jeden z małżonków,
· oboje małżonkowie są winni rozkładu,
· oboje małżonkowie nie są winni rozkładu.
Za zawinione działanie małżonka uznaje się takie działanie, które narusza prawa lub obowiązki życia w małżeństwie. W konsekwencji prowadzi to do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia, a ostatecznie do rozwodu.
Bez wątpienia do zawinionych działań małżonka można zaliczyć:
· porzucenie małżonka bez jakiejkolwiek przyczyny,
Zdrada małżeńska już od dawna uznawana była za przyczynę powstania rozkładu pożycia. Natomiast związek jednego z małżonków z innym partnerem w czasie trwania małżeństwa, lecz po wystąpieniu zupełnego i trwałego rozkładu pożycia między małżonkami nie daje podstawy do przypisania temu małżonkowi winy za rozkład.
Bez orzekania o winie
Sąd może nie orzekać o winie jedynie na zgodne żądanie małżonków o zaniechanie ustalenia winnego rozpadu małżeństwa. W takim wypadku występują takie skutki, jakby żaden z małżonków nie ponosił winy.
Zgoda stron na orzeczenie przez sąd, bez orzekania o winie, musi istnieć w chwili orzekania. Strony, które złożyły wniosek o zaniechanie orzekania o winie, mogą cofnąć swoje oświadczenia, dopóki rozwód nie zostanie orzeczony.
Rozwodowa „wojna domowa”, czyli co dla kogo?
Podczas sprawy rozwodowej sąd często orzeka o sposobie korzystania z mieszkania przez małżonków. Sąd może orzec także o obowiązku przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, sprawowania pieczy nad dziećmi, czy płacenia alimentów współmałżonkowi.
Sprawy rozwodowe nie zawsze toczą się szybko. Bardzo często małżonkowie nawet przez lata toczą "wojnę domową" związaną z funkcjonowaniem rodziny czy korzystaniem z mieszkania.
Sąd ustala reguły
Sąd na żądanie jednego z małżonków lub z urzędu może orzec o obowiązku małżonków przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny przez czas trwania procesu. Może także na ten czas zdecydować o sprawowaniu pieczy nad wspólnymi małoletnimi dziećmi.
Na żądanie jednego z małżonków sąd może orzec o sposobie i zakresie korzystania przez małżonków ze wspólnego mieszkania w czasie trwania procesu, a także o wydaniu małżonkowi opuszczającemu mieszkanie potrzebnych mu przedmiotów.
Zdarza się, że prawomocne orzeczenie dotyczące zaspokojenia potrzeb rodziny lub alimentów pomiędzy małżonkami bądź pomiędzy nimi a ich wspólnymi małoletnimi dziećmi zapadło przed wszczęciem sprawy o rozwód lub separację, a w wyniku zmiany okoliczności zachodzi potrzeba zmiany wysokości świadczeń. Sąd może wówczas wydać odpowiednie postanowienie w trakcie postępowania rozwodowego, jednak obniżenie wysokości świadczeń może nastąpić tylko na wniosek strony.
Alimenty dla współmałżonka
Możliwe jest dochodzenie przez małżonka, na wypadek orzeczenia rozwodu lub separacji, roszczeń alimentacyjnych od współmałżonka.
W trakcie procesu o rozwód nie jest możliwe wszczęcie odrębnej sprawy o alimenty lub o zaspokojenie potrzeb rodziny - co do świadczeń za okres od wytoczenia powództwa o rozwód.
Jeżeli pozew lub wniosek o zabezpieczenie powództwa zostanie złożony innemu sądowi, to przekaże on ten wniosek do sądu, w którym toczy się sprawa o rozwód.
Nie jest dopuszczalne rozstrzyganie w wyroku orzekającym rozwód o wygaśnięciu stwierdzonego prawomocnym orzeczeniem sądowym obowiązku alimentacyjnego obciążającego jednego z małżonków na rzecz drugiego.
Jak przebiega sprawa rozwodowa w sądzie?
Sprawy o rozwód rozstrzyga sąd okręgowy. Czyni to w trybie procesu. Każdy z małżonków ma prawo wniesienia pozwu o rozwód.
Postępowanie sądowe o orzeczenie rozwodu ma charakter osobisty. Oznacza to, że nie ma możliwości, aby rozwodu zażądał przedstawiciele ustawowy małżonka, ani tym bardziej prokurator.
Złożenie pozwu
Orzeczenie rozwodu jest możliwe tylko po przeprowadzeniu procesu sądowego. Wiąże się to z faktem, iż dopiero po złożeniu przez małżonków pozwu, sąd może rozstrzygać sprawę. W procesie o rozwód jeden małżonek pozywa drugiego o rozwód. Konieczne jest wykazanie, że nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia na płaszczyźnie uczuciowej, fizycznej i ekonomicznej.
Sąd nie orzeknie rozwodu, jeżeli:
· wskutek rozwodu miałoby ucierpieć dobro wspólnych małoletnich dzieci,
· byłoby to sprzeczne z zasadami współżycia społecznego,
· orzeczenia rozwodu żąda małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia małżeństwa, chyba że drugi małżonek wyrazi zgodę na rozwód.
Koszty
Sąd pobiera z góry stałą opłatę w wysokości 600 zł. Naklejenie od razu znaczków opłaty sądowej za 600 zł. na pozew rozwodowy, spowoduje przyspieszenie sprawy.
Dodatkowe opłaty są związane z dochodzeniem alimentów, podziałem mieszkania, eksmisją czy też podziałem majątku.
Przebieg
Sąd rozpatruje sprawę na rozprawie. Rozpraw może być więcej niż jedna.
Przesłuchanie małżonków jest obowiązkowe. W toku procesu strony mogą zgłaszać wszelkie dowody. Można prosić sąd o przeprowadzenie dowodów ze świadków, dokumentów, biegłych.
Zdarza się, że małżonkowie chcą wykorzystać w wojnie rozwodowej własne dzieci. Należy pamiętać, że w charakterze świadka nie mogą być przesłuchani małoletni, którzy nie ukończyli trzynastu lat, a w przypadku małoletnich będących dziećmi lub wnukami stron - jeżeli nie ukończyli siedemnastu lat.
W czasie procesu sąd może przekazać sprawę do postępowania mediacyjnego, jeżeli uzna, że istnieją szanse na utrzymanie małżeństwa. To samo sąd może uczynić w celu ugodowego załatwienia spornych kwestii między małżonkami, które dotyczą zaspokojenia potrzeb rodziny, alimentów, sposobu sprawowania władzy rodzicielskiej.Rozstrzygnięcie sądu zapada w formie wyroku. Sąd orzeka, który z małżonków jest winny rozwodowi pożycia, chyba, że małżonkowie zrezygnują z tego.
Wyrok orzekający rozwód
Rozstrzygnięcie o rozwodzie zapada w formie wyroku. W procesie o rozwód sąd rozstrzyga o wielu innych sprawach małżonków i ich dzieci. Nie można wszczynać odrębnej sprawy o alimenty między małżonkami w czasie orzekania o rozwód. Sąd może też orzec w następujących kwestiach:
· alimentów na drugiego małżonka,
· alimentów na dzieci,
· władzy rodzicielskiej,
· kontaktów z dzieckiem,
· sposobu korzystania ze wspólnego mieszkania,
· podziału mieszkania lub przyznaniu go jednemu z małżonków,
· podziału majątku.
Postępowanie odwoławcze
Po wydaniu wyroku można składać apelację. Sprawę w II instancji rozpatruje sąd apelacyjny. Kasacja do Sądu Najwyższego jest niedopuszczalna.
Jakie są skutki orzekania rozwodu przez sąd?
Do orzeczenia rozwodu może dojść tylko, jeśli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia. Sąd bada, czy istnieje między nimi więź uczuciowa, fizyczna i majątkowa, a jeżeli nie istnieje, to od jak dawna. Z żądaniem rozwodu może wystąpić każdy z małżonków.
Podstawową przesłanką orzeczenia rozwodu jest zaistnienie zupełnego i trwałego rozkłady pożycia małżeńskiego. Oprócz tej przesłanki prawo polskie wskazuje na sytuację, gdy pomimo zaistnienia między małżonkami rozpadu pożycia, sąd i tak nie orzeknie rozwodu. Takie sytuację nazywane są przesłankami negatywnymi orzeczenia rozwodu. Mowa tu o winie małżonka żądającego rozwodu, o małoletnich dzieciach oraz o zasadach współżycia społecznego.
Rozpad pożycia małżeńskiego
Sąd może orzec rozwód, jeśli między małżonkami nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Nie ma tu znaczenia, z jakich przyczyn nastąpił rozpad. Sąd musi w każdej rozpatrywanej sprawie ustalić, czy ustało pożycie małżeńskie. W przypadku, gdy tego nie ustali, nie może orzec rozwodu.
Zupełność rozpadu pożycia małżeńskiego polega na ustaniu między małżonkami więzi: uczuciowej (psychicznej), fizycznej oraz gospodarczej. Najważniejsza jest więź emocjonalna. Na ustanie tej więzi wskazuje wrogi stosunek między małżonkami.
W niektórych przypadkach z naturalnych przyczyn może dojść do zerwania pożycia fizycznego, na przykład z powodu choroby małżonka. Natomiast brak więzi gospodarczej niekiedy może być spowodowany usprawiedliwionymi potrzebami życiowymi. Niekiedy jednak zamieszkiwanie we wspólnym mieszkaniu jest sytuacją przymusową.
Przy wyrokowaniu o rozpadzie pożycia małżeńskiego wymaga się, aby rozpad był trwały. Oznacza to, że małżonkowie nie powrócą już do wspólnego pożycia.
Przesłanki wyłączające orzeczenie rozwodu
W niektórych sytuacjach, pomimo ustania między małżonkami wszelkich więzi uczuciowych i finansowych, sąd nie orzeknie rozwodu. Sąd nie orzeknie rozwodu, jeśli:
· z pozwe...
luizaXd