Krzakowski_uzupCHTH.pdf

P R A C A P R Z E G L Ą D O W A

Maciej Krzakowski

Centrum Onkologii — Instytut im. Marii Skłodowkiej-Curie w Warszawie

Nowe możliwości pooperacyjnego

leczenia uzupełniającego

niedrobnokomórkowego raka płuca

New approach to postoperative adjuvant treatment in non-small-cell lung cancer

Adres do korespondencji:

Prof. dr hab. med. Maciej Krzakowski

Klinika Nowotworów Płuca

i Klatki Piersiowej

Centrum Onkologii — Instytut im. Marii

Skłodowskiej-Curie

ul. Rentgena 5, 02–781 Warszawa

tel.: (022) 546 21 69

e-mail: maciekk@coi.waw.pl

STRESZCZENIE

W zależności od stwierdzonego pierwotnie stopnia zaawansowania 40–75% chorych z rozpoznaniem

niedrobnokomórkowego raka płuca (NSCLC) umiera w ciągu 5 lat, mimo stosowania wyłącznie wycię-

cia o założeniu doszczętnym. U większości z tych chorych następuje uogólnienie choroby. Pooperacyj-

na radioterapia może obniżać wskaźnik miejscowych nawrotów u chorych z cechą pN2, ale wpływa

negatywnie na przeżycie chorych z zaawansowaniem nowotworu w stopniach pI i pII. Przez wiele lat

dyskutowano na temat wartości pooperacyjnej chemioterapii uzupełniającej. Wyniki 3 randomizowa-

nych badań przedstawionych w ostatnich latach oraz 2 metaanaliz dostarczyły dowodów na korzyści

w następstwie uzupełniającej chemioterapii z bezwzględną różnicą w przeżyciu 5-letnim wynoszącą

4–15%. Korzyści w zakresie przeżycia dotyczyły przede wszystkim chorych w stopniach zaawansowa-

nia nowotworu pII i pIIIA. Pooperacyjną chemioterapię obecnie można uważać za standardowy sposób

postępowania u wymienionych chorych pod warunkiem ich dobrego stanu sprawności. Podstawowy

problem stanowi określenie podgrup chorych, którzy mogliby odnosić większe korzyści z chemioterapii

przy lepszej tolerancji. Obydwa cele można osiągnąć w przyszłości, dobierając chorych na podstawie

badań genetycznych i molekularnych.

Słowa kluczowe:

Słowa kluczowe: niedrobnokomórkowy rak płuca, leczenie uzupełniające, pooperacyjna chemioterapia

Onkologia w Praktyce Klinicznej

Tom 3, nr 5, 233–240

ISSN 1734–3542

www.opk.viamedica.pl

ABSTRACT

Depending on the pathological stage at presentation, 40–75% of non-small-cell lung cancer patients die

within 5 years despite complete resection alone. The majority of them experience distant relapse. Postop-

erative radiotherapy may decrease the rate of local relapse in patients with pN2 disease, but has a detri-

mental effect on survival in stage pI and pII patients. The value of postoperative adjuvant chemotherapy

has been a matter of discussion for many years. Three randomised trials published in recent years to-

gether with two large meta-analyses provided evidence in favour of adjuvant chemotherapy with an abso-

lute benefit of 4–15% in 5 years. Survival benefit was found mainly in stage pII and pIIIA patients.

At present, postoperative chemotherapy may be regarded as standard approach in these patients pro-

vided they represent good performance status. The major issue now is to identify subsets of patients who

could tolerate chemotherapy better and have greater benefit from adjuvant chemotherapy. Both aims

could be achieved in future by genetic and molecular-based selection.

Key words:

233

Słowa kluczowe:

Key words:

Key words: non-small-cell lung cancer, adjuvant treatment, postoperative chemotherapy

ONKOLOGIA W PRAKTYCE KLINICZNEJ 2007, tom 3, nr 5

Wstęp

ko wystąpienia nawrotów miejscowych. Jedyną grupą,

w której napromienianie może przynosić istotne ko-

rzyści w zakresie przeżycia, są chorzy w stopniu zaawan-

sowania nowotworu pIIIA z cechą pN2, co ujawniono

we wspomnianej metaanalizie i badaniach obserwacyj-

nych [3]. Mimo wielu zastrzeżeń dotyczących metody-

ki metaanalizy PORT (m.in. uwzględnienie badań z za-

stosowaniem przestarzałych w obecnym rozumieniu

sposobów napromieniania i rozpoczynaniem leczenia

po niejednokrotnie zbyt długim czasie od daty opera-

cji oraz z włączaniem chorych po nieodpowiedniej oce-

nie zaawansowania i poddawanych nie zawsze doszczęt-

nej resekcji) obecnie miejsce pooperacyjnej radiote-

rapii ogranicza się do leczenia chorych po niedoszczęt-

nych zabiegach oraz chorych z potwierdzonym w ba-

daniu patomorfologicznym zajęciem węzłów chłonnych

grupy N2. Należy przy tym podkreślić, że obecnie za-

leca się stosowanie rozszerzonych kryteriów doszczęt-

ności wycięcia miąższu płucnego (tab. 1), które w 2005

roku zostały zaproponowane przez International Asso-

ciation for the Study of Lung Cancer (IASLC). Według

IASLC uznanie resekcji za doszczętną wymaga speł-

nienia wielu warunków, które w istotny sposób zmie-

niają dotychczasowe kryteria [4].

Przedstawione w 1995 roku wyniki metaanalizy British

Medical Research Council objęły wczesne badania (lata

Leczenie chirurgiczne można stosować jedynie u 20–

–30% spośród wszystkich chorych z rozpoznaniem nie-

drobnokomórkowego raka płuca (NSCLC, non-small-

-cell lung cancer ). Nawet w przypadku przeprowadze-

nia doszczętnej resekcji miąższu płucnego u znacznej

części chorych następuje nawrót nowotworu, przy czym

w większości ma on charakter przerzutów do odległych

narządów. W ciągu 5-letniej obserwacji po chirurgicz-

nym leczeniu, w zależności od pierwotnego zaawanso-

wania, z powodu nowotworu umiera około 40% cho-

rych w stopniu pI, około 60% chorych w stopniu pII

i około 75% chorych w stopniu pIIIA [1]. Charaktery-

styka nawrotów po chirurgicznym leczeniu chorych na

NSCLC uzasadnia podejmowanie prób uzupełniające-

go leczenia systemowego.

Stosowanie chemioterapii jest również teoretycznie ce-

lowe wobec wątpliwej skuteczności pooperacyjnej ra-

dioterapii uzupełniającej. W ramach metaanalizy

PORT ( postoperative radiotherapy — radioterapia po-

operacyjna) [2] nie wykazano korzystnego wpływu na

przeżycia w następstwie stosowania uzupełniającej ra-

dioterapii po doszczętnym wycięciu miąższu płucnego

u chorych z rozpoznaniem NSCLC w stopniach pI–

–pIIIA łącznie. Radioterapia zmniejsza jedynie ryzy-

Tabela 1. Definicja doszczętności wycięcia miąższu płucnego z powodu NSCLC według IASLC [4]

Table 1. Definition of complete resection in NSCLC according to IASLC [4]

Wycięcie miąższu płucnego

Doszczętne

Niepewne

Niedoszczętne

Maginesy

Mikroskopowo /–/

Mikroskopowo /+/

— oskrzelowe

— naczyniowe

— okołooskrzelowe

— obwodowe

Wycięcie węzłów chłonnych

Wycięcie /+/ — R0

Wycięcie /±/ — R1

Wycięcie /–/ — R2

Przynajmniej 6 grup

N1–3, N2–3 (gr. 7–1)

Torebka węzłów chłonnych

Naciekanie /–/

Nie dotyczy

Naciekanie /+/

wyciętych

— osobno — N2

— w marginesie — N1

Przerzuty do węzłów chłonnych

Przerzuty /–/

Przerzuty /+/

„najwyższej” stacji

Komórki nowotworu w płynie

/–/

/+/

z jamy opłucnej

IASLC — International Association for the Study of Lung Cancer ; NSCLC ( non-small-cell lung cancer ) — niedrobnokomórkowy rak płuca; R0 — wycięcie

świadome w granicach tkanek zdrowych i z doszczętnym (> 1 mm w najwęższym miejscu) mikroskopowo marginesem; R1 — wycięcie mikroskopowo

niedoszczętne lub przypadkowe; R2 — wycięcie makroskopowo niedoszczętne

234

Maciej Krzakowski, Pooperacyjne leczenie uzupełniające NSCLC

1965–1991) z zastosowaniem chemioterapii uzupełnia-

jącej lub obserwacji i wykazały negatywny wpływ na cał-

kowite przeżycie leków alkilujących stosowanych poope-

racyjnie łącznie z napromienianiem. Stwierdzono rów-

nież, że zastosowanie samej chemioterapii z udziałem

cisplatyny u chorych na NSCLC w stopniach zaawanso-

wania nowotworu I–III powodowało obniżenie ryzyka

zgonu o 13% w ciągu 5-letniej obserwacji, co jednak w

porównaniu z wyłączną obserwacją nie stanowiło zna-

miennej różnicy (p = 0,08) [5].

W ostatniej dekadzie przedstawiono wyniki kolejnych

badań dotyczących pooperacyjnej chemioterapii uzupeł-

niającej oraz ich metaanalizy, które są przedmiotem ni-

niejszej pracy.

kańskiego badania wieloośrodkowego Intergroup Natio-

nal Trial (INT) 0115 [7], ponieważ jego założeniem było

porównanie wyników pooperacyjnej radioterapii stoso-

wanej samodzielnie lub w skojarzeniu z chemioterapią

cisplatyną i etopozydem (ocena wartości chemioradio-

terapii wobec wyłącznego napromieniania). Autorzy

metaanalizy LACE wyłączyli również z oceny wyniki

badania Cancer and Leukemia Group B (CALGB) 9633,

które zakładało leczenie wyłącznie chorych w stopniu

zaawansowania nowotworu IB i stosowanie chemiote-

rapii bez cisplatyny (karboplatyna i paklitaksel). Wspo-

mniane badanie przyniosło początkowo wynik pozytyw-

ny, ale po dłuższej obserwacji różnice w przeżyciach

chorych poddawanych chemioterapii i jedynie obserwo-

wanych utraciły znamienny charakter. Niepowodzenie

badania CALGB 9633 w zestawieniu z sukcesem badań

wykorzystujących w ramach uzupełniającej chemiotera-

pii cisplatynę dowodzi pośrednio, że stosowanie karbo-

platyny nie jest właściwym postępowaniem u chorych

na NSCLC.

Najważniejsze założenia badań uwzględnionych w me-

taanalizie LACE przedstawiono w tabeli 2, natomiast

informacje na temat przeżycia 5-letniego w tych bada-

niach zawarto w tabeli 3.

Oprócz niejednolitej charakterystyki pod względem

stopnia zaawansowania w badaniach ocenionych w ra-

mach metaanalizy LACE zwracają uwagę różnice w za-

kresie częstości stosowania pooperacyjnej radioterapii

u porównywanych chorych i dość wysokie odsetki pneu-

monektomii w badaniach IALT oraz NCI-C [9, 11],

a także istotny udział niedoszczętnych resekcji w bada-

niu Big Lung Trial (BLT) [8].

Celem metaanalizy LACE [13] było potwierdzenie war-

tości pooperacyjnej chemioterapii oraz identyfikacja

najskuteczniejszego schematu leczenia i grup chorych

odnoszących największe korzyści. Analiza objęła infor-

macje uzyskane indywidualnie na temat 4584 chorych

(mężczyźni — 80%; mediana wieku — 59 lat, wiek >

> 70 lat — 9%; stopień zaawansowania nowotworu

IA, IB, II i IIIA — odpowiednio 8%, 30%, 35% i 27%;

pneumonektomia — 31%; typ raka: płaskonabłonko-

wy, gruczołowy i inny — 49%, 39% i 12%). Najważ-

niejszym spostrzeżeniem było potwierdzenie skutecz-

ności pooperacyjnej chemioterapii uzupełniającej

— bezwzględna różnica w przeżyciu całkowitym wy-

niosła 5,3% (48,8% vs. 43,5%) po 5-letniej obserwacji,

co było znamienną różnicą. Cytowane korzyści są zbli-

żone do stwierdzonych w metaanalizie z 1995 roku

— ilorazy ryzyka (HR, hazard ratio ) wyniosły odpo-

wiednio 0,87 i 0,89. Znamienne korzyści dotyczyły rów-

nież przeżycia wolnego od choroby.

Istotną poprawę w następstwie chemioterapii uzyskano

u chorych w stopniach zaawansowania nowotworu II

i IIIA — HR oraz 95-procentowy przedział ufności

(CI, confidence interval ) osiągnęły odpowiednio 0,83

Randomizowane badania

przeprowadzone po 1995 roku

i ich metanalizy

Od momentu opublikowania wyników metaanalizy Bri-

tish Medical Research Council [5] przedstawiono obser-

wacje kolejnych badań prowadzonych w Europie i Ame-

ryce Północnej (ogółem 7) [6–12] oraz w Japonii (ogó-

łem 8). Pięć spośród badań europejskich i amerykańskich

[6, 8–11] włączono do metaanalizy Lung Adjuvant Che-

motherapy Evaluation (LACE) [13], a wyniki wszystkich

doświadczeń prowadzonych w Japonii poddano analizie

[14], łącznie z niektórymi badaniami europejskimi [6, 8,

9]. Ze względu na odrębności populacji dalekowschod-

niej pod względem farmakogenetycznym oraz stosowa-

nie leku niedostępnego do niedawna w Europie (tegafur

z uracylem) obecne opracowanie nie przedstawia szcze-

gółowo wyników poszczególnych badań japońskich i kon-

centruje się jedynie na ich łącznej analizie.

W części badań europejskich i amerykańskich wykaza-

no znamienną poprawę wskaźników przeżycia chorych

poddawanych chemioterapii pooperacyjnej [9–11], pod-

czas gdy w pozostałych nie ujawniono korzyści [6–8, 12].

Głównym celem w badaniach, których wynik był pozy-

tywny, było wykazanie różnicy w przeżyciu całkowitym.

W badaniu International Adjuvant Lung Trial (IALT) po

5-letniej obserwacji odnotowano różnice w zakresie

przeżycia całkowitego i wolnego od choroby (odpowied-

nio: 4,1% i 5,1%) [9]. W badaniu National Cancer Insti-

tute of Canada (NCI-C) JBR.10 osiągnięto wydłużenie

przeżycia całkowitego i wolnego od nawrotu, przy czym

bezwzględna różnica w zakresie pierwszego z wymie-

nionych wskaźników po 5-letnim okresie obserwacji

wyniosła 15% [10]. Bezwzględną różnicę w odniesieniu

do przeżycia całkowitego oraz wolnego od choroby po

5 latach osiągnięto w badaniu Adjuvant Navelbine Inter-

national Trialist Association (ANITA) (odpowiednio:

8,6% i 8,7%) [11]. W metaanalizie LACE nie uwzględ-

niono informacji o chorych leczonych w ramach amery-

235

ONKOLOGIA W PRAKTYCE KLINICZNEJ 2007, tom 3, nr 5

Tabela 2. Najważniejsze założenia badań objętych metaanalizą LACE [14]

Table 2. A LACE meta-analysis of randomized controlled trials [14]

Badanie

Liczba chorych

TNM

Pneumonektomia

Chemioterapia

Radioterapia **

ALPI [6]

1209

I–IIIA

23%

MTC + VND + DDP

43% i 43%

BLT [8]

381

I–III *

Brak informacji

DDP + VND

Brak informacji

(resekcja

MTC + IFX + DDP

niedoszczętna 17%)

MTC + VBL + DDP

DDP + VRB

IALT [9]

1867

I–III *

35%

DDP + VP16

30% i 30%

DDP + VRB

DDP + VBL

DDP + VND

NCI-C JBR.10 [10]

482

IB–I

10%

DDP + VRB

Nie dotyczy

ANITA [11]

840

IB–IIIA

37%

DDP + VRB

22% i 33% ***

ALPI — Adjuvant Lung Project Italy ; ANITA — Adjuvant Navelbine International Trialist Association ; BLT — Big Lung Trial ; IALT — International Adjuvant

Lung Trial ; LACE — Lung Adjuvant Chemotherapy Evaluation ; NCI-C — National Cancer Institute of Canada ; DDP — cisplatyna; IFX — ifosfamid;

MTC — mitomycyna; VBL — winblastyna; VND — windezyna; VP16 — etopozyd; VRB — winorelbina; * W badaniu BLT i IALT niewielki odsetek chorych

w stopniu zaawansowania choroby IIIB; ** Odsetek chorych napromienianych uzupełniająco w grupie poddawanych chemioterapii i obserwowanych;

*** Różnica znamienna (p = 0,0002)

Tabela 3. Przeżycie 5-letnie chorych poddawanych uzupełniającej chemioterapii wobec obserwacji w badaniach

objętych metaanalizą LACE [14]

Table 3. Five years survival in patients treated with adjuvant chemotherapy vs. observation in trials of LACE meta-analysis [14]

Badanie

Przeżycie całkowite 5 lat

95% CI

ALPI [6]

48% vs. 45%

0,96

0,81–1,13

0,96

BLT [8]

58% vs. 60% *

1,02

0,75–1,35

0,9

IALT [9]

44,5% vs. 40,4%

0,86

0,76–0,98

< 0,03

NCI-C JBR.10 [10]

69% vs. 54%

0,59

0,42–0,55

0,03

ANITA [11]

51% vs. 43%

0,80

0,66–0,96

0,017

ALPI — Adjuvant Lung Project Italy ; ANITA — Adjuvant Navelbine International Trialist Association ; BLT — Big Lung Trial ; IALT — International Adjuvant

Lung Trial ; LACE — Lung Adjuvant Chemotherapy Evaluation ; NCI-C — National Cancer Institute of Canada ; HR ( hazard ratio )

— hazard względny; CI ( confidence interval ) — przedział ufności; p — prawdopodobieństwo; * przeżycie 2-letnie

i 0,73–0,95. Korzyści w grupie chorych w stopniu IB miały

graniczną wartość (HR 0,92 i 95% CI 0,78–1,10),

a u chorych w stopniu IA gorsze wyniki obserwowano

u poddawanych chemioterapii (HR 1,41 i 95% CI 0,96–

–2,09). W interpretacji wspomnianych obserwacji nale-

ży uwzględnić fakt, że u chorych w stopniu zaawanso-

wania nowotworu IA najrzadziej stosowano najbardziej

skuteczny schemat chemioterapii złożonej z cisplatyny

i winorelbiny (13% vs. 43% w stopniach IB–III).

Według metaanalizy LACE chemioterapia była jedynym

czynnikiem o znamiennym wpływie na wyniki w wielo-

wariantowej analizie. Spośród stosowanych schematów

chemioterapii najskuteczniejsze było połączenie cispla-

tyny z winorelbiną (HR 0,80 i 95% CI 0,70–0,91). Róż-

nica w porównaniu ze schematami a udziałem cisplaty-

ny i innego lub innych leków była znamienna (p = 0,04).

Należy jednak uwzględnić, że średnia dawka cisplatyny

w schemacie z winorelbiną była wyższa niż w pozosta-

łych ocenianych schematach.

Dopełnieniem stanu wiedzy na temat pooperacyjnej che-

mioterapii uzupełniającej jest analiza, którą przed-

stawili badacze japońscy [14]. Wspomniane opracowa-

nie nie spełnia formalnych warunków metaanalizy, po-

nieważ autorzy wykorzystali informacje zawarte w po-

szczególnych publikacjach bez wglądu w dane poszcze-

gólnych chorych. Wadą przeglądów piśmiennictwa jest

236

Maciej Krzakowski, Pooperacyjne leczenie uzupełniające NSCLC

brak możliwości uaktualnienia wyników po ich opubli-

kowaniu, co można osiągnąć w metanalizie dzięki in-

formacjom na temat dalszych losów chorych uzyskiwa-

nych od poszczególnych ośrodków.

Przegląd japoński objął ogółem 11 badań i 5716 cho-

rych, przy czym w ramach 8 badań chorzy otrzymywali

schematy z zastosowaniem cisplatyny (pozostałe 3 ba-

dania — monoterapia tegafurem w połączeniu z uracy-

lem). Należy podkreślić, że 4 spośród uwzględnionych

w analizie badań przedstawiono jedynie w postaci stresz-

czeń zjazdowych, co uniemożliwia wiarygodną ocenę

kryteriów rekrutacji chorych i innych elementów waż-

nych dla prawidłowości metodyki badawczej.

Celem podstawowym analizy była ocena wpływu che-

mioterapii na przeżycie niezależnie od zastosowanego

schematu, a także ocena efektu schematów chemiote-

rapii z udziałem cisplatyny oraz monoterapii za pomocą

tegafuru i uracylu. Wszystkie porównania ujawniły zna-

mienne różnice na korzyść chorych poddawanych che-

mioterapii (chemioterapia vs. obserwacja — HR 0,872

przy 95% CI 0,805–0,944 i p = 0,001; chemioterapia

z cisplatyną vs. obserwacja — HR 0,891 przy 95% CI

0,815–0,975 i p = 0,012; monoterapia vs. obserwacja

— HR 0,799 przy 95% CI 0,668–0,957 i p = 0,015).

Wyniki, które uzasadniają wartość wielolekowej chemio-

terapii z cisplatyną oraz monoterapii tegafurem i ura-

cylem, należy interpretować z pewną ostrożnością

ze względu na wspomniany wcześniej charakter anali-

zy, a także fakt udziału w badaniach znacznej liczby cho-

rych z populacji odmiennej pod względem farmakoge-

netycznym od przedstawicieli rasy białej.

Ważnym elementem oceny wartości leczenia uzupełnia-

jącego jest jego bezpieczeństwo. Wspomniany aspekt ma

szczególne znaczenie u chorych na NSCLC poddawa-

nych chirurgicznemu leczeniu, ponieważ działania nie-

pożądane chemioterapii mogą mieć wyjątkowe znacze-

nie wobec charakteru przebytego leczenia chirurgicz-

nego oraz zaawansowanego wieku wielu pacjentów

i częstego współistnienia innych chorób.

Wyniki metaanalizy LACE [13] wskazują, że uzyskanie

korzyści z pooperacyjnej chemioterapii zależy od zasto-

sowania cisplatyny w dawce całkowitej 300–420 mg/m 2 .

Odpowiada to podaniu 3–4 cykli chemioterapii z cispla-

tyną w dawce 100 mg/m 2 . Realizacja zaplanowanego

programu leczenia (3–4 cykle bez konieczności reduk-

cji dawki) w dotychczasowych badaniach nie zależała

wyłącznie od częstości i stopnia nasilenia działań nie-

pożądanych, na co wskazuje dodatkowa analiza bada-

nia NCI-C JBR.10 [15]. W cytowanym badaniu pełne

leczenie (4 cykle chemioterapii) otrzymało jedynie 50%

chorych, ale najczęstszą przyczyną nieukończenia pro-

gramu była odmowa kontynuacji (29% wszystkich cho-

rych poddawanych chemioterapii). Działania niepożą-

dane chemioterapii były drugą w kolejności przyczyną

niezrealizowania zaplanowanego leczenia (13%).

Przegląd wyników wszystkich badań wskazuje, że ukoń-

czenie pooperacyjnej chemioterapii zgodnie z planem

było możliwe u 50–85% chorych. Najwyższy odsetek

(85%) odnotowano w badaniu CALGB 9633 [12].

Odsetek chorych, którzy ukończyli zaplanowane lecze-

nie w pozostałych badaniach wyniósł odpowiednio:

IALT [9] — 74%, ALPI — 69%, INT 0115 — 69%,

BLT — 64%, NCI-C oraz ANITA — po 50%. Jeszcze

niższe wskaźniki kompletności zaplanowanego leczenia

(38–68%) odnotowano w badaniach japońskich. Zarów-

no w badaniach prowadzonych w Europie i Ameryce

Północnej, jak również w Japonii największy problem

wiązał się z mielotoksycznością i jej następstwami oraz

reakcjami wymiotnymi.

W analizie wyników badania NCI-C JBR.10 wykazano,

że ryzyko nieukończenia zaplanowanego leczenia

w istotny sposób zależało od kilku czynników. Brak moż-

liwości pełnej realizacji zaplanowanej chemioterapii

dotyczył chorych w wieku powyżej 70 lat, kobiet i cho-

rych po pneumonektomii [15]. Wymienione czynniki

(zwłaszcza wiek i zakres resekcji) należy stanowczo

uwzględniać podczas kwalifikowania chorych do che-

mioterapii uzupełniającej łącznie z oceną stanu spraw-

ności i dodatkowych obciążeń zdrowotnych.

W 2007 roku została przedstawiona w postaci donie-

sienia zjazdowego aktualizacja wyników metaanalizy

MRC z 1995 roku [16]. Cytowana aktualizacja objęła

dodatkowo wyniki badań, które zostały opublikowane

po 1995 roku. Ocenie zostały poddane wyniki 30 ba-

dań z losowym doborem chorych, w których porówna-

no chirurgiczne leczenie z lub bez uzupełniającej che-

mioterapii. Ogółem w badaniach tych wzięło udział

8147 chorych. W 15 badaniach stosowano chemiote-

rapię z udziałem cisplatyny bez tegafuru/uracylu, na-

tomiast oba wymienione leki były wykorzystywane

w 7 badaniach (pozostałych 8 badań — tegafur/uracyl

w monoterapii). Metaanaliza potwierdziła znamienny

wpływ korzystny na przeżycie chorych poddanych po-

operacyjnej chemioterapii uzupełniającej — HR 0,86

(95% CI 0,81–0,93; p < 0,0001), co odpowiada bez-

względnej różnicy na poziomie 4% w ciągu 5-letniej

obserwacji. Interesujące jest, że w odróżnieniu od wy-

ników metaanalizy LACE znamienne korzyści dotyczy-

ły również chorych w stopniach zaawansowania IA

i IB. Fakt ten wynika najpewniej z włączenia do anali-

zy chorych z badań prowadzonych w Japonii — w ba-

daniach tych chorzy z nowotworem o tak niskim za-

awansowaniu stanowili większą część ocenianych po-

pulacji w porównaniu z badaniami prowadzonymi

w Europie i Ameryce Północnej. Nie bez znaczenia są

zapewne różnice farmakogenetyczne rasy żółtej i bia-

łej. Niezależnie od zastrzeżeń z zakresu metodyki wy-

niki cytowanej metaanalizy stanowią kolejne potwier-

dzenie celowości stosowania pooperacyjnej chemiote-

rapii uzupełniającej w NSCLC.

237

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: