Pierwsza pomoc przy złamaniach i zwichnięciach kończyn
W jaki sposób odróżnić złamaną od zwichniętej nogi? Jak postępować w obu tych przypadkach?
Złamanie nogi można podejrzewać, gdy poszkodowany:
· nie może nią poruszać,
· odczuwa ból i pojawia się u niego obrzęk,
· ma nienaturalnie ustawioną lub ugiętą nogę.
Zwichnięcie ma miejsce, gdy występuje:
· upośledzona ruchomość w stawie,
· ból, obrzęk, zasinienie,
· przymusowe ustawienie lub nienaturalna ruchomość.
Postępowanie ze złamaniami
Złamaną nogę należy w prosty i delikatny sposób unieruchomić, pamiętając o zagrożeniu wstrząsem. W tym celu unieruchamia się 2 sąsiadujące ze złamaniem stawy. W przypadku kończyny dolnej, można ją unieruchomić poprzez związanie z drugą nogą, omijając okolice złamania, wykorzystując prowizoryczną szynę, np. ze złożonej gazety lub tektury.
Ważne
W razie złamań z rotacją nie wolno obracać ich „na miejsce”. Może wtedy dojść do dodatkowego uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów.
W przypadku złamania otwartego (gdy odłam kostny przebił skórę) należy go bardzo delikatnie stabilizować, a ranę przykrywać luźno opatrunkiem z gazy.
Nigdy nie wolno amatorsko, doraźnie nastawiać złamań i zwichnięć!
Postępowanie ze zwichnięciami
Urazy stawów (zwichnięcia) bywają trudniejsze w leczeniu niż złamania. Dlatego należy unikać prób leczenia domowego w przekonaniu, że uraz „sam się uzdrowi”. Nawet pozornie niewinnie wyglądające urazy nieprawidłowo leczone, mogę przerodzić się w poważną dysfunkcję ruchową lub funkcjonalną. Doraźnie należy przede wszystkim unieruchomić i odciążyć staw oraz zabezpieczyć go przed szybko narastającą opuchlizną.
Nie wolno podejmować prób samodzielnego „nastawienia” zwichnięcia, a także rozbierać poszkodowanego, ściągać butów itp.
Wskazane jest rozluźnienie butów lub ubrania osobie poszkodowanej, a także uniesienie wyżej uszkodzonej kończyny. O zastosowaniu długotrwałego usztywnienia, okładów czy rehabilitacji ruchowej decyduje wyłącznie specjalista.
Autor: Adam M. Pietrzak lekarz anestezjolog,
pchelka254