Dostosowywanie maszyn do wymagań minimalnych
Pracuję w zakładzie szwalniczym. Posiadamy dość duży park maszynowy (maszyn do szycia jest ok.120 szt). Prawie wszystkie maszyny zakupione zostały w latach 1991-2008. Niestety do nich nie posiadamy wręcz żadnych dokumentów. Tylko do kilku maszyn posiadam instrukcje obsługi oraz deklarację zgodności. Czy powinnam dostosować maszyny do minimalnych wymagań, każdą z osobna, czy może wystarczy zrobić tylko do grup maszyn (np. overlock, stębnówka, zyc zack)? Jakie dokumenty powinnam tak naprawdę posiadać do tych maszyn?
Stanowiska pracy mogą być wyposażane tylko w takie maszyny i urządzenia, które zapewniają bezpieczne i higieniczne warunki pracy i spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, określone w odrębnych przepisach. Jeżeli moje założenie, iż pytanie dotyczy maszyn wprowadzonych do obrotu przed 1 stycznia 2003 r. jest trafne to bez względu na to, czy maszyny te zostały wyprodukowane zagranicą, czy w kraju oraz, czy zostały nabyte na rynku pierwotnym, czy wtórnym podlegają one ocenie pod względem spełniania wymagań minimalnych określonych przepisami rozporządzenia w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy. Maszyny pod względem spełniania wymagań minimalnych powinny być oceniane indywidualnie natomiast instrukcje użytkowania mogą mieć charakter powtarzalny dla poszczególnych grup jednorodnych maszyn.
Wspomniane przepisy nie precyzują, kto powinien dokonywać oceny minimalnych wymagań ani nie określają także jakie dokumenty powinien posiadać pracodawca, który oceny użytkowanych maszyn dokonał samodzielnie lub zlecił dokonanie takiej oceny upoważnionym przez siebie osobom fizycznym (np. pracownikom zakładu) lub zewnętrznym osobom prawnym.
Mając na względzie, iż dokonane oceny powinno umożliwić pracodawcy podejmowanie działań mających na celu zapewnienie użytkowania maszyn bez pogorszenia bezpieczeństwa i zdrowia pracowników należy zadbać, aby osoby przeprowadzające oceny legitymowały się kwalifikacjami, które będą gwarantować prawidłowość i rzetelność przeprowadzonych ocen, długoletnim doświadczeniem zawodowym, a także cechami osobowościowymi gwarantującymi prawidłowość i rzetelność przeprowadzonych ocen. Pracodawca powinien zatem dołożyć należytej staranności w doborze osób, którym powierza dokonanie oceny.
Dokumenty potwierdzające dokonanie ocen spełnienia minimalnych wymagań mogą być sporządzone w formie:
· protokołów ocen maszyn,
· list kontrolnych,
· świadectwa oceny,
· deklaracji spełniania minimalnych wymagań,
· kart ocen,
· harmonogramów działań dostosowawczych do minimalnych wymagań.
Należy mieć na uwadze, że dokumenty te mogą być przedmiotem zainteresowania organy nadzoru i kontroli podczas rutynowych kontroli w zakładzie. Wyniki kontroli ocenianych maszyn w zakresie minimalnych wymagań powinny być rejestrowane i przechowywane przez pracodawców przez okres 5 lat od dnia zakończenia tych kontroli oraz powinny być dostępne dla zainteresowanych organów, zwłaszcza nadzoru i kontroli warunków pracy.
Z pytania wynika, że termin dostosowania maszyn do minimalnych wymagań (1 stycznia 2006 r.) nie został dotrzymany. Pracodawca, który uchybił ciążącemu na nim obowiązkowi powinien wyłączyć maszyny z eksploatacji do czasu dostosowania do wymagań minimalnych.
Podstawa prawnaart. 215 i 217 kodeks pracy,rozporządzenie Ministra Gospodarki z 30 października 2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. nr 191, poz.1596 z późn. zm.).
Autor: Jan M. Piórospecjalista z zakresu prawa pracy,biegły sądowy w dziedzinie bhpprzy Sądzie Okręgowym w Warszawie
pchelka254