WYKŁADY
POJĘCIE PEDAGOGIKI
Pedagogika (gr. paidós – ‘dziecko, chłopiec’, paidagōgos – ‘niewolnik opiekujący się dziećmi swego pana i odprowadzający je do szkoły’, agogós – ‘kierownik, przewodnik’ ß ágein) – nauka zajmująca się wychowaniem dzieci i młodzieży.
Pedagog – nauczyciel, wychowawca; teoretyk nauczania, wychowania.
Pedagogia – zespół środków i metod nauczania, wychowania.
Hebagogika – wychowanie młodzieży.
Andragogika – oświata i wychowanie dorosłych.
Gerantogogika – oświata wieku starszego.
Początki pedagogiki – niemiecki uczony Herbert, prof. hab. (XIX w.), opracował podwaliny tej dziedziny, oderwał ją od filozofii i oparł ją na gruncie nauki.
Działy:
· pedagogika ogólna
· pedagogika społeczna
· pedagogika zawodowa
· pedagogika dorosłych
· pedagogika specjalna
o oligofrenopedagogika – dot. upośledzonych
o resocjalizacja – dot. niedostosowań społ.
o surdopedagogika – dot. dzieci głuchych
o teflopedagogika – dot. dzieci niewidomych
· pedagogika przedszkolna
· pedagogika wczesnoszkolna
· pedagogika szkoły średniej
· pedagogika szkoły wyższej
· pedagogika czasu wolnego
· pedagogika medialna
Wychowanie – zespół działań służących kształtowaniu osobowości człowieka oraz wspomaganiu rozwoju tej osobowości.
· Są to działania rodziców, wychowawców, środowiska.
· Jest to oddziaływanie fizyczne, umysłowe, etyczne, moralne.
Pedagogika – nauka o wychowaniu, kształceniu i samokształceniu osobowości człowieka w ciągu całego życia.
1. Wychowanie i kształcenie
o działanie dośrodkowe i ośrodkowe (w sposób pośredni lub bezpośredni) na człowieka
2. Samokształcenie, samodoskonalenie, samowychowanie, samoocena człowieka
o działania odśrodkowe
kształcenie obejmuje uczenie umiejętności
znaczenie poznawcze
o kształcenie samorzutne (w toku wychowania i nauczania)
o wynika z samej osobowości
3. Nauczanie – działalność społeczna
o rola nauczyciela
· PODMIOTOWOŚĆ
o nauczyciel – uczeń
o wychowawca – wychowanek
· PARTNERSTWO
o nauczyciel – rodzic
· DIALOG jako metoda wychowania, kształcenia i samokształcenia
· POSTAWA TWÓRCZA I TWÓRCZA AKTYWNOŚĆ
o nauczyciel – uczniowie
o wychowawca – wychowankowie
· SAMODZIELNOŚĆ POZNAWCZA
o dotyczy uczniów i nauczycieli
· DEMOKRACJA – kształtowanie układu demokratycznego w placówkach wychowawczych i oświatowych
· TOLERANCJA w odmiennościach kulturowych i religijnych
Edukacja – wychowywanie, wydobywanie sił drzemiących w człowieku przez działanie stymulacyjne i formy kreacji (przez przeżywanie).
BADANIA rozpoznanie uzdolnień lub braków ucznia
obserwacja zachowań
obserwacja wytworów
analiza wytworów
Proces badawczy:
· określenie przedmiotu i celu badań
· sformułowanie problemów badawczych
· sformułowanie hipotezy
· dokonanie wyboru terenu badań
· pobór próby
· opracowanie technik badawczych
o dostosowane do badanych osób (wiek, wykształcenie itp.)
· badania pilotażowe à weryfikacja podstawowej, wyjściowej wiedzy
o dają obraz badanego środowiska
· opracowanie wersji zagadnienia:
- hipoteza robocza
- opracowanie narzędzi badawczych
· korekta
Badania powinny trwać jak najkrócej.
Badania muszą być dynamiczne i powinny zawrzeć się w jednej czasoprzestrzeni.
Metody badawcze:
· obserwacja
· test socjometryczny
· analiza rysunków
· analiza dokumentów
· ankieta
· kwestionariusz
· eksperyment pedagogiczny
Formy badawcze:
· badania o charakterze historycznym
· badania sprawozdawcze
· badania eksperymentalne
· badania ewaluacyjne i wdrożeniowe
· badania monograficzne
Poziomy zjawisk:
· psychologiczny – bezpośredni kontakt między jednostkami
· psychospołeczny – kontakt w małej grupie
· socjologiczny – poziom zdepersonifikowanego kontaktu zbiorowego
Rodzaje zaburzeń, jakich obecność lub brak możemy stwierdzić u ucznia:
· zaburzenia percepcji wzrokowej
· zaburzenia percepcji słuchowej
· zaburzenia koordynacji wzrokowo-ruchowej
· zaburzenia zachowania
o samoocena
o koncentracja uwagi
o motywacja
· wolne tempo pracy i mała sprawność motoryczna
· tworzenie pojęć
Obserwacja – jedna z podstawowych metod badawczych stosowanych w nauce. Polega na systematycznym, planowym kierowaniu badaniami, poprzez ogląd przedmiotów i zjawisk, opisywanie zaobserwowanych stanów i zmian. Celem obserwacji jest zebranie materiału (danych) do dalszych badań naukowych za pomocą metod analitycznych i uogólniających – syntetyzujących.
Obserwacja – osobliwy sposób postrzegania, gromadzenia i interpretowania poznawanych danych w naturalnym ich przebiegu i pozostający w bezpośrednim zasięgu widzenia i słyszenia obserwatora.
Warunki poprawnej obserwacji:
· celowość – jasno uświadomiony cel kieruje obserwatora w jego poczynaniach badawczych
· planowość – w planie uwzględnia się:
o czas obserwacji
o sposoby obserwowania i rejestrowania
o warunki obserwacji
...
erishkigal