00:00:10:Wsz�dzie istniej� zast�py potencjalnych zab�jc�w 00:00:12:jak �wiat d�ugi i szeroki 00:00:14:Ludzi, kt�rzy chc� zabi� ciebie i mnie� i samych siebie, 00:00:17:gdy� kieruje nimi co�, co uwa�aj� za najwy�szy idea�. 00:00:24:Polityka oczywi�cie jest bardzo wa�na. 00:00:26:Sytuacja w Iraku, w Palestynie, 00:00:28:nawet problemy spo�eczne w Bradford. 00:00:31:Ale d���c do zrozumienia g��wnych problem�w naszej cywilizacji, 00:00:35:nie tra�my z oczu tego, co najwa�niejsze - 00:00:38:plagi zwanej religi�! 00:00:43:Zamachowiec samob�jca wierzy, 00:00:45:�e morduj�c w imieniu Boga, 00:00:47:trafi za wiar� na szybk� �cie�k� do raju dla m�czennik�w. 00:00:52:To nie jest tylko problem islamu. 00:00:55:W tym filmie chc� opowiedzie� o gro�nym zjawisku, 00:00:58:kt�re z podobn� moc� wyst�puje w judaizmie i w chrze�cija�stwie - 00:01:02:o "nie-my�leniu", kt�remu na imi� "wiara religijna". 00:01:08:Jestem naukowcem i w moim przekonaniu 00:01:10:mi�dzy religi� i nauk� istnieje g��boka sprzeczno��. 00:01:14:Nie ma �adnego dobrego powodu, aby wierzy� w istnienie Boga. 00:01:18:Uwa�am tak�e, �e koncepcja boskiego stw�rcy 00:01:21:godzi w elegancj� i pi�kno wszech�wiata. 00:01:26:Wiek XXI mia� by� wiekiem rozumu, 00:01:30:tymczasem okazuje si�, �e wiara religijna ro�nie w si��. 00:01:36:Religijny ekstremizm odgrywa decyduj�c� rol�, 00:01:39:w najbardziej tragicznych konfliktach zbrojnych. 00:01:42:Chcemy, �eby wszyscy niewierni opu�cili ziemi� Mahometa, 00:01:45:�eby wreszcie si� st�d wynie�li. 00:01:48:Ameryka ma swoich w�asnych ekstremist�w. 00:01:51:Najwa�niejszym problemem nast�pnego pokolenia 00:01:54:b�dzie islamizacja Europy. 00:01:57:W Wielkiej Brytanii, kt�ra �yje w cieniu religijnego terroru, 00:02:01:rz�d chce ograniczy� nasz� wolno�� krytykowania religii. 00:02:07:Nauka - powiada si� - nie powinna si� wtr�ca� do teologii. 00:02:11:Dlaczego jednak naukowcy mieliby si� powstrzymywa� od krytyki? 00:02:16:Nadszed� ju� czas, �eby ludzie rozumu, powiedzieli "do��"! 00:02:20:Wiara religijna zniech�ca do samodzielnego my�lenia, 00:02:24:powoduje podzia�y i niesie wiele innych niebezpiecze�stw. 00:02:28:�r�d�o wszelkiego z�a? 00:02:38:cz.1 B�g urojony 00:02:45:Pi�kny widok, prawda? 00:02:47:Taki �agodny i niewinny. 00:02:49:Czy nie jest to jednak pocz�tek owej r�wni pochy�ej, 00:02:53:na kt�rej przeciwnym ko�cu spotykamy m�odego cz�owieka 00:02:55:z bomb� w plecaku? 00:03:01:Je�li chcesz wzi�� udzia� w �redniowiecznych rytua�ach religijnych 00:03:04:przy �wiecach, kadzid�ach, muzyce i j�zykach martwych 00:03:09:pami�taj: nikt nie robi tego lepiej ni� katolicy. 00:03:16:Wszystko, co dzieje si� w Lourdes, w po�udniowej Francji 00:03:19:m�wi nam: nie my�l! Nie miej w�tpliwo�ci! Nie zadawaj pyta�! 00:03:25:Je�li potrafimy zachowa� wiar� 00:03:27:wbrew rzeczywisto�ci i wbrew wszelkim dowodom, 00:03:30:tym bardziej jeste�my cnotliwi. 00:03:34:Ten widok robi wra�enie, prawda!? 00:03:36:Dla wielu z nas ma i�cie uwodzicielski urok, 00:03:40:cho�by ze wzgl�du na poczucie grupowej solidarno�ci, 00:03:44:kt�re z pewno�ci� rodzi. 00:03:46:Je�li wydaje ci si�, �e jeste� Napoleonem, 00:03:49:musisz si� czu� bardzo samotnie, 00:03:51:gdy� nikt nie podziela twojego przekonania. 00:03:53:Utrzymanie tej wiary wymaga sporej wytrwa�o�ci. 00:03:57:Ale ci ludzie - tysi�ce, kt�re przyby�y do Lourdes 00:04:00:wszyscy maj� to samo urojenie. 00:04:04:To z pewno�ci� umacnia ich wiar�. 00:04:14:Kiedy� my�la�em, �e rozum zwyci�y� wojn� z przes�dami. 00:04:19:Dlatego dzisiaj doznaj� wstrz�su, 00:04:21:patrz�c na t�umy wiernych pielgrzymuj�cych do Lourdes. 00:04:28:Ta religijna trz�dka wydaje si� nieszkodliwa; 00:04:30:jednak umacnia ona zacofany system przekona�, 00:04:33:kt�remu w mojej opinii musimy rzuci� wyzwanie. 00:04:50:�wiat�o dzienne ods�ania szczeg�y �wi�tyni, 00:04:52:w kt�rej wci�� piel�gnuje si� mit o Dziewicy, Matce Boskiej, 00:04:56:kt�ra mia�a si� tutaj ukaza� pewnej m�odej, 00:04:59:i nie waham si� powiedzie� - naiwnej, dziewczynie. 00:05:05:Wierni przybywaj� do Lourdes, 00:05:08:gdy� wierz�, �e nawet najci�sze choroby mog� by� uleczone 00:05:11:po zanurzeniu w �r�dle, 00:05:15:przy kt�rym Naj�wi�tsza Panienka ukaza�a si� 14-letniej Bernadecie Soubirous. 00:05:21:W rzeczywisto�ci jest bardziej prawdopodobne, 00:05:23:�e zara�� si� chorob� od jednego z tysi�cy pielgrzym�w, 00:05:25:kt�rzy zanurzali si� w tej samej wodzie. 00:05:38:Czy podr� do Lourdes jest czym�, 00:05:40:co ka�dy katolik powinien zrobi� co najmniej raz w �yciu, 00:05:42:tak jak muzu�manin powinien odby� pielgrzymk� do Mekki? 00:05:44:Wcale nie trzeba by� katolikiem, �eby tu przyjecha�. 00:05:47:Przybywaj� tu tak�e wyznawcy innych religii. 00:05:49:Sama znam par� os�b, kt�re by�y w Lourdes, a nie s� katolikami. 00:05:58:Czego si� pani spodziewa po wizycie w tym miejscu? 00:06:00:Zyska�am bardzo wiele: wiar�, zaufanie i my�l, 00:06:04:�e tam, na g�rze jest kto� znacznie pot�niejszy ni� jakikolwiek lekarz. 00:06:14:Poddawanie w w�tpliwo�� wiary tych nieszcz�snych ludzi 00:06:16:mo�e wydawa� si� nieludzkie. 00:06:21:Czy jednak nie lepiej przyj�� prawd� ni� �udzi� si� nieuzasadnion� nadziej�? 00:06:28:Czy istniej� jakiekolwiek dowody na cudowne uzdrowienia w Lourdes? 00:06:32:Stwierdzono sze��dziesi�t sze�� cud�w 00:06:35:i oko�o dw�ch tysi�cy niewyja�nionych przypadk�w wyzdrowie�. 00:06:38:Mo�emy jednak powiedzie�, 00:06:39:�e w pewien spos�b uzdrowione zosta�y miliony os�b. 00:06:43:Uzdrowione w sensie medycznym? 00:06:44:Duchowym. 00:06:46:Chodzi o ludzi, kt�rzy pogodzili si� ze swoim �yciem, 00:06:50:o ludzi, kt�rzy odnale�li Boga i uzyskali now� �ask�. 00:06:57:Tak wi�c opiekuje si� Ojciec 80 tysi�cami pielgrzym�w rocznie? 00:07:00:Tak, ka�dego roku przyje�d�a tu 80 tysi�cy chorych ludzi. 00:07:03:I tak jest od ponad stu lat? 00:07:05:Tak. 00:07:07:Tak wi�c przyje�d�a 80 tysi�cy pielgrzym�w rocznie 00:07:10:i z tej liczby 66 os�b zosta�o uzdrowionych - 00:07:13:chcia�bym, �eby Ojciec zrozumia� m�j spos�b my�lenia. 00:07:17:Po ponad stu latach i milionach pielgrzym�w 00:07:21:stwierdzono 66 przypadk�w przypuszczalnych cudownych uzdrowie�. 00:07:24:Statystycznie nie stanowi to �adnego dowodu. 00:07:29:Warto te� zwr�ci� uwag�, �e 00:07:31:nikt nigdy nie dozna� na przyk�ad cudownego odro�ni�cia odci�tej nogi. 00:07:36:Przypadki wyzdrowie� dotycz� wy��cznie chor�b, 00:07:38:kt�re organizm m�g� pokona� samodzielnie. 00:07:41:Ludzie wspieraj� si� na swojej wierze jak na kulach. 00:07:44:Obawiam si� jednak, �e ulga, jak� odczuwaj� 00:07:46:jest p�ytka i pozorna. 00:07:49:Chc� wykaza�, �e zniesienie w�tpliwo�ci, nieod��czne od wiary religijnej 00:07:53:mo�e prowadzi� do znacznie wi�kszych zagro�e�. 00:08:13:Wiele os�b twierdzi, 00:08:15:�e nauka i religia mog� zgodnie wsp�istnie�. 00:08:18:Moim zdaniem nie mog�. 00:08:20:S� ze sob� g��boko sprzeczne. 00:08:24:Nauka opiera si� na badaniach i konstruktywnych w�tpliwo�ciach. 00:08:29:Wnioski wyci�ga si� w niej na podstawie dowod�w i logicznego my�lenia. 00:08:34:Wiara natomiast - wprost przeciwnie - 00:08:37:wymaga zawieszenia my�lenia krytycznego. 00:08:43:Naukowcy formu�uj� hipotezy, modele i idealizacje, 00:08:48:a nast�pnie pr�buj� je obali�, 00:08:51:zadaj� trudne pytania, s� sceptyczni. 00:08:57:Religia przekszta�ca niesprawdzone wierzenia w niepodwa�alne prawdy, 00:09:02:dzi�ki pot�dze Ko�cio�a i up�ywowi czasu. 00:09:12:Chcia�bym t� tez� zilustrowa� 00:09:14:przyk�adem mitu o Wniebowzi�ciu Matki Boskiej. 00:09:18:Katolicy wierz�, �e matka Jezusa, Maria, 00:09:21:by�a tak wa�na, �e nigdy fizycznie nie umar�a. 00:09:24:Z dusz� i cia�em zosta�a wzi�ta wprost do nieba, 00:09:27:po zako�czeniu ziemskiego �ycia. 00:09:31:Oczywi�cie nie ma na to �adnego dowodu. 00:09:33:Nawet Biblia nie wspomina o �mierci Matki Boskiej. 00:09:37:Wiara we wniebowzi�cie Maryi 00:09:41:zrodzi�a si� mniej wi�cej sze��set lat po �mierci Jezusa 00:09:44:zosta�a wymy�lona, jak wszystkie inne ba�nie 00:09:46:i stopniowo spopularyzowana w przekazie ustnym. 00:09:49:Wniebowzi�cie sta�o si� trwa�ym elementem tradycji katolickiej. 00:09:53:Wierzenie to by�o przekazywane przez setki lat, 00:09:56:a szczeg�ln� cech� tradycji jest to, 00:09:59:�e im d�u�ej trwa, tym powa�niej jest traktowana - 00:10:02:tak jakby sam up�yw czasu 00:10:04:czyni� z czego�, co zosta�o wymy�lone - w pe�ni wiarygodny fakt. 00:10:13:W latach 50. XX wieku, tradycja ta utrwali�a si� tak mocno, 00:10:17:�e sta�a si� oficjalnie wyznawan� prawd�, 00:10:20:sta�a si� dogmatem. 00:10:23:Watykan zadekretowa�, �e rzymscy katolicy maj� wierzy� 00:10:27:w doktryn� Wniebowzi�cia Matki Boskiej. 00:10:31:Gdyby�my zapytali papie�a Piusa XII, sk�d wie, �e to prawda 00:10:35:odpowiedzia�by, �e musimy mu wierzy� na s�owo, 00:10:38:poniewa� prawda ta zosta�a mu objawiona przez Boga. 00:10:42:Papie� zamkn�� si� w jednej ze swoich komnat i my�la� tak d�ugo, 00:10:48:a� przekona� sam siebie - 00:10:50:bez w�tpienia na gruncie bardzo wyrafinowanej teologii - 00:10:52:�e po prostu tak musi by�. 00:10:58:Wnioski tego rodzaju nie s� szczeg�lnie szkodliwe, 00:11:01:je�li tylko dotycz� mitu o Wniebowzi�ciu Matki Boskiej. 00:11:04:Ale co, gdy papie� sam podejmuje decyzje w takich sprawach, 00:11:08:jak u�ywanie kondom�w w Afryce opanowanej przez epidemi� AIDS. 00:11:14:W takich przypadkach pot�ga Ko�cio�a, 00:11:16:kt�ra wyros�a z objawienia, dogmat�w i tradycji, 00:11:18:prowadzi do cierpie� i �mierci wielu tysi�cy lub nawet milion�w ludzi. 00:11:24:Moje zarzuty dotycz� nie tylko katolik�w. 00:11:27:Wszystkie religie stosuj� podobne sztuczki. 00:11:29:Na przyk�ad imamowie i wydawane przez nich wyroki. 00:11:33:Rz�dzi nimi ta sama zasada. 00:11:35:Decyzj� podejmuje najwy�szy przyw�dca, 00:11:37:dociera ona na coraz ni�sze szczeble drabiny spo�ecznej, 00:11:39:a� do rodzic�w i dzieci. 00:11:41:A wszystko to nawet bez cieni...
kandr