RakPiersi_leczenie_PN_2002.pdf

Prace pogl¹dowe

Cisplatyna w skojarzeniu z winorelbin¹ u chorych

na zaawansowanego raka piersi po wyczerpaniu mo¿liwoci

leczenia hormonalnego i antracyklinami

Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer

Joanna Pikiel, Hanna Karnicka-M³odkowska, Andrzej Piwowar,

Anna Wojciechowska, Janusz Wojtacki, Pawe³ Pikiel

Oddzia³ Chemioterapii Szpitala Morskiego im. PCK w Gdyni

STRESZCZENIE

Celem pracy by³a ocena skutecznoci schematu cisplatyna/winorelbina u chorych na raka pier-

si w kolejnym rzucie leczenia, w aspekcie odsetka remisji, tolerancji leczenia oraz czasu prze-

¿ycia.

W okresie od lipca 1997 r. do wrzenia 2001 r. leczono 39 chorych (38 kobiet i 1 mê¿czyznê)

w wieku 35-69 lat, z histologicznie potwierdzonym rakiem piersi, u których wyczerpano mo¿-

liwoci dotychczas stosowanego leczenia.

Metody: Cisplatyna 80 mg/m 2 i.v. pierwszego dnia; winorelbina 25 mg/m 2 i.v. pierwszego

i ósmego dnia, cykle co 21 dni. Leczenie kontynuowano do czasu progresji lub nietolerancji

leczenia, liczba podanych kursów wynosi³a 1-8 (rednia 4).

Wyniki: Ocenie poddano 38 chorych. Na leczenie odpowiedzia³o 21 chorych (55%), w tym

u 3 (7,8%) osób uzyskano ca³kowit¹ regresjê. Czas do progresji waha³ siê od 1-11 miesiêcy

(mediana 5 miesiêcy). Czas prze¿ycia waha³ siê od 2 do 43 miesiêcy, mediana prze¿ycia w ca-

³ej grupie wynosi³a 8 miesiêcy i by³a wyranie d³u¿sza w grupie chorych którzy odpowiedzie-

li na leczenie: odpowiednio 9 miesiêcy vs. 5 miesiêcy.

Objawy niepo¿¹dane: Najczêciej obserwowano ³ysienie (81,5%), neutropeniê (58%) g³ów-

nie w stopniu 1 i 2 wg WHO, anemiê (42%) i os³abienie (37%).

Wnioski: Cisplatyna z winorelbin¹ wydaj¹ siê byæ aktywnym sposobem leczenia chorych na

raka piersi, u których wyczerpano mo¿liwoci innego leczenia systemowego.

S£OWA KLUCZOWE:

rak piersi, winorelbina

ABSTRACT

The result of salvage treatment with cisplatine 80 mg/m 2 i.v. d1 and vinorelbine 25 mg/m 2

i.v. d1 and 8 every 21 days are presented. From July 1997 to September 2001 39 patients

(38 women and 1 man) were treated. All patients were treated until progression or intoleran-

ce. Mean number of cycles was 4 (from 1-8).

Results: Overall response rate was 55% with 7.8% of complete response. Response du-

ration was 1 to 11 (median 5 months) and median survival time 8 (from 2 to 43). Median su-

rvival was longer in responders: 9 months vs. 5 months. Side effects: alopecia 81.5%, neu-

tropenia 58%, anemia 42%, fatigue 37%.

KEY WORDS:

breast cancer, vinorelbine

WPROWADZENIE

Odsetek uzyskiwanych odpowiedzi na leczenie pierw-

szorazowe waha siê w granicach 40-60%, w tym u 10-

-15% chorych udaje siê uzyskaæ ca³kowit¹ remisjê. Efekt

leczenia jest wyranie lepszy u chorych ze zmianami zlo-

kalizowanymi w tkankach miêkkich, ni¿ w narz¹dach we-

wnêtrznych, czy kociach.

Mediana czasu uzyskania odpowiedzi wynosi 4-8 ty-

godni, czas utrzymywania siê remisji 5-13 miesiêcy,

a czas prze¿ycia u chorych, które odpowiedzia³y na lecze-

nie 15-33 miesi¹ce (1).

Rak piersi nale¿y do nowotworów o stosunkowo wy-

sokiej wra¿liwoci na leczenie cytostatykami, a aktywnoæ

przeciwnowotworow¹ wykazuje wiele leków o ró¿nym

mechanizmie dzia³ania: leki alkilujace, antymetabolity, al-

kaloidy rolinne, antracykliny i ostatnio taksoidy.

Skutecznoæ pojedynczych leków jest mniejsza ni¿

schematów wielolekowych, st¹d standardem leczenia cy-

tostatykami s¹ schematy przy zastosowaniu kilku leków.

Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96

ISSN 1505-6732

Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer

Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. et al.

Najczêciej stosowane schematy leczenia to CMF (cy-

klofosfamid, metotreksat, fluorouracil), FAC (fluoroura-

cil, adriamycyna, cyklofosfamid), FEC (fluorouracil, epi-

rubicyna, cyklofosfamid).

Chemioterapia w leczeniu uogólnionego raka piersi

ma zawsze charakter paliatywny. Mimo i¿ u ponad po³o-

wy chorych udaje siê uzyskaæ remisjê, jednak w wiêkszo-

ci przypadków jest ona krótkotrwa³a i dochodzi do na-

wrotu, bêd¹cego najprawdopodobniej wynikiem

rozwijaj¹cej siê opornoci guza. Istnieje wówczas ko-

niecznoæ w³¹czenia leczenia tzw. drugiego rzutu. Odse-

tek odpowiedzi jest zwykle ni¿szy ni¿ uzyskiwany pod

wp³ywem leczenia pierwszorazowego i wynosi 25-30%;

podobnie czas utrzymywania siê remisji jest krótszy, a to-

lerancja leczenia gorsza. Do leczenia kolejnego rzutu w³¹-

czane s¹ zazwyczaj leki, które nie by³y dotychczas stoso-

wane. Wród nowych leków obiecuj¹ca jest winorelbina.

Winorelbina (Navelbina) jest pó³syntetycznym alkalo-

idem vinca, hamuje polimeryzacjê mikrotubuli, dzia³aj¹c

na komórkê w metafazie. W monoterapii odsetek odpo-

wiedzi na ten lek wynosi 35-52% u chorych wczeniej nie-

leczonych, natomiast w leczeniu drugiego i trzeciego rzu-

tu jest ni¿szy i wynosi 17-32% (2, 3).

Tolerancja leczenia vinorelbin¹ zazwyczaj jest dobra.

Objawy niepo¿¹dane s¹ niewielkie, najczêciej obserwo-

wana jest krótkotrwa³a granulocytopenia. W ostatnich la-

tach pojawi³y siê w pimiennictwie doniesienia na temat

skojarzonego leczenia cisplatyn¹ z winorelbin¹ u cho-

rych na raka piersi.

TABELA I. Charakterystyka chorych

TABLE I. Characteristics of patients

Liczba chorych / Number of patients

kobiety / women

mê¿czyni / men

rednia wieku / Age median

zakres / range

35-69

Stan sprawnoci / Performance status

Stopieñ zaawansowania / Stage of the disease

miejscowo zaawansowany (T4N2) / local advanced (T4N2)

choroba rozsiana / metastatic

TABELA II. Lokalizacja przerzutów

TABLE II. Localisation of metastases

Narz¹d / Localisation

Liczba chorych

No. of patients

W¹troba / Liver

P³uca / Lungs

Koci / Bones

Skóra / Skin and soft tissue

Wêz³y ch³onne odleg³e / Distant lymph nodes

Wodobrzusze / Ascites

5.2

TABELA III. Uprzednie leczenie

TABLE III. Previous treatment

Leczenie / Treatment

Liczba chorych

No. of patients

Chirurgia / Surgery

Radioterapia / Radiotherapy

CEL PRACY

Chemioterapia / Chemotherapy

Liczba schematów

No. of different regiments

Celem pracy by³a ocena skutecznoci winorelbiny i ci-

splatyny stosowanych jako program dwulekowy u cho-

rych na zaawansowanego raka piersi w kolejnym rzucie

leczenia, w aspekcie odsetka remisji, objawów niepo¿¹da-

nych oraz czasu prze¿ycia.

*Chemioterapia z: / Chemotherapy with:

antracykl. / adriamycin

docetaxelem / docetaxel

100

Hormonoterapia / Hormonotherapy

MATERIA£

W okresie od lipca 1997 r. do wrzenia 2001 r. leczo-

no 39 chorych (38 kobiet i 1 mê¿czyznê) z histologicznie

potwierdzonym rakiem piersi, w wieku od 35-69 r.¿. (re-

dnia 51), w stanie sprawnoci poni¿ej 2, u których wyczer-

pano mo¿liwoci dotychczas prowadzonej terapii. Ocenie

poddano 38 chorych. Charakterystykê pacjentów przed-

stawiono w tabeli I.

U wiêkszoci zakwalifikowanych do leczenia chorych

stwierdzono przerzuty odleg³e, jedynie u 5 osób leczenie

w³¹czono w fazie choroby miejscowo zaawansowanej.

Sporód chorych z rozsian¹ chorob¹ nowotworow¹ u 15

pacjentów (39%) wystêpowa³y przerzuty do pojedyncze-

go narz¹du, u 18 (47%) do dwóch i wiêcej narz¹dów.

Lokalizacjê przerzutów przedstawiono w tabeli II.

Wszystkie chore by³y wczesniej leczone w ramach po-

stêpowania standardowego w zale¿noci od stopnia zaa-

wansowania i czynników rokowniczych. Sposób leczenia

przedstawiono w tabeli III.

METODY

U chorych zastosowano nastêpuj¹cy schemat leczenia:

cisplatyna 80 mg/m 2 i.v. pierwszego dnia oraz winorelbi-

na 25 mg/m 2 i.v. pierwszego i ósmego dnia. Cykle powta-

rzano co 21 dni, odraczano przy liczbie granulocytów po-

ni¿ej 1500 i p³ytek 100 000. Ocenê wyniku leczenia

przeprowadzono po 2 kursach (u jednej chorej oceniono

leczenie po cyklu pierwszym z powodu masywnej progre-

sji). Leczenie kontynuowano do czasu progresji lub nie-

tolerancji leczenia. Liczba podanych cykli wynosi³a 1-8

(mediana 4).

WYNIKI

Wyniki leczenia oceniono u wszystkich chorych

i przedstawiono je w tabeli IV. Na leczenie odpowiedzia-

Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96

ISSN 1505-6732

Cisplatyna w skojarzeniu z winorelbin¹ u chorych na zaawansowanego raka piersi po wyczerpaniu mo¿liwoci leczenia hormonalnego i antracyklinami

Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. i wsp.

TABELA IV. Wyniki leczenia

TABLE IV. Treatment results

Odpowied na leczenie

Response to treatment

Liczba chorych

No. of patients

100

Remisja ca³kowita / Complete response

Remisja czêciowa / Partial response

7,8

Stabilizacja / No change

5,2

Progresja choroby / Progression

44,8

³o ³¹cznie 21 chorych (55%), w tym u 3 (7,8%) chorych

stwierdzono ca³kowit¹ remisjê. U jednej chorej ca³kowi-

tej regresji uleg³y zmiany w p³ucach oraz w obrêbie uk³a-

du ch³onnego zajêtej piersi, u drugiej cofnê³y siê przerzu-

ty w w¹trobie, wodobrzusze i wysiew do skóry, u trzeciej

zmiany przerzutowej w pachwinie.

Czas utrzymywania siê odpowiedzi u pierwszej cho-

rej wynosi 43 miesi¹ce od zakoñczenia leczenia (i nadal

trwa), u drugiej 2 miesi¹ce, u trzeciej nast¹pi³ nawrót

choroby po 5 miesi¹cach od zakoñczenia leczenia.

W okresie obserwacji zmar³o 30 chorych w czasie 2-28

miesiêcy od zakoñczenia leczenia. Krzyw¹ prze¿ycia

przedstawiono na rycinie 1.

Mediana prze¿ycia w grupie w której uzyskano odpo-

wied na leczenie wynios³a 9 miesiêcy (zakres 3-28).

W grupie chorych z progresj¹ choroby w trakcie leczenia

mediana by³a znacznie krótsza i wynios³a 5 miesiêcy (za-

kres 2-13).

Mediana czasu do progresji w grupie chorych, które od-

powiedzia³y na leczenie wynios³a 5 miesiêcy (zakres 1-11).

RYCINA 1. Czas prze¿ycia

FIGURE 1. Survivals

chorych w 4 stopniu wed³ug WHO, i trombocytopenia

u 16 chorych (42%). Gor¹czkê neutropeniczn¹ obserwo-

wano u 6 chorych (16%). Objawy niepo¿¹dane leczenia

wed³ug WHO przedstawiono w tabeli V.

Sporód pacjentów z omawianej grupy u 2 chorych

przerwano leczenie z powodu z³ej tolerancji, jedna chora

nie wyra¿a³a zgody na dalsze leczenie i przerwa³a je.

U wszystkich trzech osób uzyskano czêciow¹ remisjê

choroby.

OMÓWIENIE

Objawy niepo¿¹dane

Objawem najczêciej obserwowanym by³o wy³ysienie

u 31 chorych (81,5%), nudnoci i wymioty u 30 chorych

(70%), granulocytopenia u 22 chorych (58%), w tym u 5

Zastosowanie winorelbiny w skojarzeniu z cisplatyn¹

wydaje siê byæ aktywnym schematem w kolejnym rzucie

leczenia u chorych na zaawansowanego raka piersi.

W materiale w³asnym odsetek remisji wyniós³ 55%

(21/38), w tym u 7,8% (3/38) by³a to remisja ca³kowita.

TABELA V. Objawy niepo¿¹dane

TABLE V. Adverse events

Objaw / Toxicity

Liczba chorych [%] / Number of patients [/%]

1 stopieñ

Grade I

2 stopieñ

Grade II

3 stopieñ

Grade III

4 stopieñ

Grade IV

Razem

Total

Granulocytopenia / Neutropenia

22 / 58%

Trombocytopenia / Thrombocytopenia

1 / 2,5%

Anemia / Anemia

16 / 42%

Gor¹czka neutrop. / Neutropenic fever

6 / 16%

Infekcje / Infection

3 / 8%

Nudnoci i wymioty / Nausea and vomiting

30 / 70%

Zapalenie luzówek / Mucositis

1 / 2,5%

Zapalenie ¿y³ / Phlebitis

6 / 16 %

Parestezje / Neurotoxicity

2 / 5 %

Niewydolnoæ nerek / Renal failre

1 / 2,5%

£ysienie / Alopecia

31 / 81,5%

Alergia / Allergy

1 / 2,5 %

Os³abienie / Asthenia

14 / 37%

Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96

ISSN 1505-6732

Salvage treatment with cisplatin and vinorelbin in patients with advanced breast cancer

Pikiel J., Karnicka-M³odkowska H., Piwowar A. et al.

Mediana prze¿ycia w grupie chorych u których uzyskano

odpowied na leczenie by³a o 5 miesiêcy d³u¿sza, ni¿ u po-

zosta³ych chorych.

Uzyskane przez nas wyniki s¹ zbli¿one do wyników

innych autorów, podajacych odsetek odpowiedzi w grani-

cach 53% (5), 60,7% (4),73% (6), 71% (7).

W materiale Webera (7) a¿ u 20 chorych sporód 23

leczonych by³o to pierwsze leczenie. Liczebnoæ wy¿ej

wymienionych badanych grup by³a mniejsza ni¿ w na-

szym materiale.

WNIOSEK

Zastosowanie schematu cisplatyny skojarzonej z wi-

norelbin¹ wydaje siê byæ aktywnym sposobem leczenia

u chorych na zaawansowanego raka piersi.

Pimiennictwo

1. Audhuy B. i wsp.: Phase II trial of navelbine

(NVB) and Cisplatin (CDDP) in first line chemo-

therapy of metastatic breast cancer (MBC).

Proc. Am. Soc. Clin. Oncol. 1998, 17,

127a (abst. 487).

2. Dabaja B.S. i wsp.: Treatment of Metastatic

Breast cancer with vinorelbine (VNB) and ci-

splatinum (CDDP); a clinical phase II trial. Proc.

of 5th International Congress on Anti Cancer

Treatment, 1995, 241 (abst. P 444).

3. Harris J.R., Morrow M., Bonadonnna G.: Can-

cer of the breast. [w:] Cancer Principles and

Practice of Oncology, De Vita i wsp. (red.),

1993, 1264-1324.

4. Mustacchi G. i wsp.: Cisplatin (CP) Vinorel-

bine (VNB); a new active combination in meta-

static breast cancer. Proc. of 5th International

Congress of Anti Cancer Treatment, 1995, 206

(abst. P197).

5. Hochster H. i wsp.: Vinorelbine/cisplatin thera-

py of locally advanced and metastatic breast

cancer; an active regimen. Proc. Am. Soc. Clin.

Oncol. 1997, 16, 173a (abst. 606).

6. Smith G.A.: Oncology 1995, 9/8, 767-773

7. Weber B.L., Vogel C., Jones S. i wsp.: Intrave-

nous vinorelbine as first-line and second-line

therapy in advanced breast cancer. J. Clin.

Oncol. 1995, 13, 2722-2730.

Adres do korespondencji:

Dr n. med. Joanna Pikiel

Szpital Morski im PCK

ul. Powst. Styczniowego 1

81-519 Gdynia

Praca wp³ynê³a do Redakcji: 28.06.2002 r.

Onkol. Pol. 2002, 5, 2: 93-96

ISSN 1505-6732

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: