Konspekt lekcji języka polskiego – klasa II gimnazjum
Temat: O zdaniach złożonych współrzędnie. Ćwiczenia utrwalające.
Cel główny: Doskonalenie umiejętności nazywania i różnicowania zdań współrzędnie złożonych.
Cele lekcji:
· doskonalenie umiejętności nazywania i różnicowania zdań złożonych współrzędnie;
· nabywanie umiejętności redagowania zdań złożonych współrzędnie z poprawnym zastosowaniem interpunkcji;
· kształtowanie nawyków samodzielnego wykonywania zadań i umiejętności dokonywania samokontroli.
Wykorzystane elementy metody: norm i instrukcji oraz analizy i twórczego naśladowania wzoru.
Środki dydaktyczne: karta pracy ucznia
Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjno – porządkowe.
2. Uczniowie z pomocą prowadzącej przypominają wiadomości dotyczące zdań współrzędnie złożonych.
Zdanie złożone współrzędnie zawiera więcej niż jedno orzeczenie. W zdaniu złożonym współrzędnie żadne ze zdań składowych nie określa drugiego. Zdania składowe uzupełniają się wzajemnie.
Rodzaje zdań złożonych współrzędnie:
a) łączne – treść pierwszego łączy się z treścią drugiego, brak zależności znaczeniowych
Ø spójniki: i, oraz, także …….
b) rozłączne – treść pierwszego wyklucza treść drugiego
Ø spójniki: albo, lub, bądź < >
c) wynikowe – treść drugiego wynika z treści pierwszego, >
Ø spójniki: więc, zatem, dlatego
d) przeciwstawne – treść drugiego przeciwstawia się treści pierwszego
ü spójniki: ale, jednak
Użycie przecinka w zdaniu złożonym współrzędnie.
Nie stawiamy przecinka przed spójnikami: i, oraz, albo, lub, ni, ani, bądź, tudzież (z wyjątkiem takich sytuacji, w których dany spójnik powtarza się. Przed pozostałymi stawiamy przecinek.
3. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenia z karty pracy (załącznik numer 1). Następnie wspólnie z prowadzącą sprawdzają wykonane zadania i korygują ewentualne błędy.
Załącznik numer 1
Ćwiczenie 1
Dokończ podane zdania tak, aby powstały różne typy zdań złożonych współrzędnie. Nazwij powstałe zdania.
a) Dzisiaj na obiad zjem ziemniaki i ……………………………………………………………..
b) Pójdę do kina lub .……………………...………………………………………………………
c) Była brzydka pogoda jednak ………………………………………………………………….
d) Chcieliśmy trochę odpocząć, dlatego …………………………………………………………
Ćwiczenie 2
Wstaw brakujące przecinki
o Nie przyjaźnili się ale pomagali sobie w trudnych chwilach.
o Pójdę do kina albo odwiedzę koleżankę.
o Ja pracuję a ty leniuchujesz.
o Boli mnie ząb więc pójdę do dentysty.
o Idę do kina i oglądam wystawy.
o Mam psa ale chciałabym też hodować kota.
Ćwiczenie 3
Nazwij podane zdania i przedstaw je graficznie.
a) Jan rozłożył papier na swym kapeluszu i wydobył ołówek.
………………………………………………………………………………………………….
b) Ona skromna, raczka spiekła, ale rączkę mu przyrzekła.
c) Muzykę znał, sam słynął muzycznym talentem.
d) Dął przenikliwy wiatr, toteż wszyscy chowali się po domach.
e) Zewsząd otaczała go pustynia, przeto stracił nadzieję na ratunek.
f) Wezwiemy lekarza albo pojedziemy do szpitala.
Ćwiczenie 4
Kolejne zdania uzupełnij brakującymi spójnikami. Nazwij typy zdań złożonych współrzędnie.
1. Jest późno, ….….... na pewno do ciebie nie przyjdę.
2. Paulina umyła podłogę ……..…poukładała kwiaty.
3. Pomogę ci zrobić to zadanie , …..…. musisz mi coś obiecać.
4. Posłucham utworów Chopina ……….. przeczytam lekturę.
Ćwiczenie 5
Z par zdań pojedynczych utwórz zdania złożone współrzędnie.
przeciwstawne: Zmarzłem. Nie zachorowałem.
………………………………………………………………………………………………………….
wynikowe: Wieje wiatr. Liście spadają z drzew.
rozłączne: Przyjdę do ciebie. Zatelefonuję.
łączne: Szedł. Śpiewał.
Ćwiczenie 6
Ułóż po jednym zdaniu współrzędnie złożonym (łączne, rozłączne, wynikowe i przeciwstawne).
W każdym z nich użyj innego spójnika.
Zdania łączne: ………………………………………………………………………………………..
Zdania rozłączne: …………………………………………………………………………………….
Zdania wynikowe: ………………………………….…………………………………………….….
Zdania przeciwstawne:……………………………………………………………………………….
Kaacha91