wiatr.pdf

STUDIUM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU

ENERGETYKI WIATROWEJ

W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

OPRACOWANIE:

GRAŻYNA KUBICZ

HANNA OJCIESZYK

KRZYSZTOF WOJCIESZYK

WSPÓŁPRACA:

RYSZARD MUSIAŁ

GRAFIKA:

BARBARA BROKOS

BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO w SŁUPSKU

SŁUPSK 2003

STUDIUM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI WIATROWEJ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

Spis treści

Wstęp...............................................................................................................................3

1. Cel oraz zakres opracowania...........................................................................................4

2. Energetyka wiatrowa na świecie i w Polsce.....................................................................4

3. Uwarunkowania prawne i programowe rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce..............6

4. Stan energetyki wiatrowej w województwie pomorskim...................................................8

5. Uwarunkowania wynikające z możliwości odbioru energii produkowanej w elektrowniach

wiatrowych przez krajowy system energetyczny oraz możliwości ich rozbudowy (przyłą-

czenie do sieci elektroenergetycznej) ..............................................................................10

6. Podstawowe zasady lokalizacji, projektowania i budowy urządzeń energetyki wiatrowej.....11

7. Uwarunkowania przestrzenne lokalizacji elektrowni wiatrowych w województwie po-

morskim.......................................................................................................................13

7.1 Ocena zasobów energii wiatru ...................................................................................13

7.2 Przyrodnicze uwarunkowania lokalizacji elektrowni wiatrowych ze szczególnym

uwzględnieniem ochrony awifauny.............................................................................14

7.3 Powszechne i miejscowe prawo ochrony przyrody i krajobrazu a lokalizacja

elektrowni wiatrowych.................................................................................................15

7.4 Krajobrazowe uwarunkowania lokalizacji elektrowni wiatrowych...............................16

7.5 Sozologiczne i inne ograniczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych...........................16

7.6 Wnioski w zakresie ograniczeń lokalizacji urządzeń energetyki wiatrowej.................17

8. Uwarunkowania lokalizacji elektrowni wiatrowych wynikające z opracowań planistycznych

8.1 Plan zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego.......................17

8.2 Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin wojewódz-

twa pomorskiego................................................................................................18

8.3 Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla lokalizacji elektrowni wiatro-

wych............................................................................................................................19

8.4 Realizacja ustaleń przyjętych w obowiązujących w miejscowych planach zagospoda-

rowania przestrzennego..............................................................................................22

9. Obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni wiatrowych ....................22

10. Ogólna ocena zgodności projektowanych lokalizacji elektrowni wiatrowych z uwarunko-

waniami określonymi w studium.......................................................................................23

11. Polityka władz samorządowych w obliczu rozwoju energetyki wiatrowej.........................26

12. Przepisy prawa.................................................................................................................28

13. Spis wykorzystanych źródeł.............................................................................................29

Załącznik graficzny nr 1

Spis rysunków w tekście

1. Wybrane kierunki rozwoju elektroenergetyki

2. Ekologiczne ograniczenia lokalizacji elektrowni wiatrowych

3. Prawne i krajobrazowe ograniczenia obszarowe lokalizacji elektrowni wiatrowych

4. Potencjalne możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych

BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO w SŁUPSKU

STUDIUM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI WIATROWEJ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

Wstęp

Rozwój energetyki odnawialnej stanowi element rozwoju zrównoważonego. Potrzeba

rozwoju produkcji energii ze źródeł odnawialnych wynika z konieczności ograniczenia emisji

z procesów spalania paliw energetycznych, wyczerpywania się zasobów paliw kopalnych i

coraz mniej korzystnych ekonomicznie warunków ich pozyskiwania. Istotne znaczenie mają

również zobowiązania międzynarodowe Polski w zakresie ochrony powietrza, zwłaszcza

wynikające z Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz

Protokół z Kioto do tej konwencji, który zobowiązuje Polskę do redukcji gazów cieplarnianych

o 6% do roku 2008 – 2012 w stosunku do roku 1988 [9].

Produkcja energii odnawialnej z uwzględnieniem dużej energetyki wodnej stanowiła

ponad 2,8% w bilansie energetycznym Polski w 1999r wobec średniego wskaźnika – 5,8% w

Unii Europejskiej. W strukturze źródeł energii odnawialnej dominuje energia z biomasy –

91,7%, użytkowana przede wszystkim w wiejskich gospodarstwach domowych. Energia

wodna stanowi około 8,1%, a pozostałe źródła – 0,2% [10].

Cele ilościowe określone w dyrektywie Unii Europejskiej o promocji energii elektrycz-

nej ze źródeł odnawialnych nakładają na kraje członkowskie wspólnoty obowiązek, aby

udział zielonej energii w bilansie zużycia energii elektrycznej w Unii wzrósł z obecnych

13,9% do 22% w 2010r. Konieczność wypełnienia zobowiązań ekologicznych spowodowała

określenie w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 30.05.2003r. udziału ilościowego zaku-

pionej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Ma on wynosić odpowiednio: 2,85% w

2004r, 3,1% w 2005r, 3,6% w 2006r, aż do 7,5% w 2010r.

W powyższym świetle rozwój odnawialnych źródeł energii, w tym energetyki wiatro-

wej jest w Polsce nieunikniony. Przewiduje się, że dominujący i największy bezwzględny

udział w przyroście energii ze źródeł odnawialnych nadal będzie miało energetyczne wyko-

rzystanie biomasy, jednakże największą względną dynamikę wzrostu wykazywać będzie

właśnie energetyka wiatrowa, której moc zainstalowana wzrosła z 3,59 MW w 1999r do

28,22 MW w 2001r [6]. Jej rozbudowa powinna przebiegać zgodnie z zasadą zrównoważo-

nego rozwoju, czyli z uwzględnieniem nie tylko korzyści ekologicznych, ale również gospo-

darczych i społecznych, w tym możliwości włączenia do sieci elektroenergetycznej.

Wsparcie dla rozwoju energetyki ze źródeł odnawialnych zawarte jest w dokumentach

sejmowych. Deklarowane jest również w strategii rozwoju województwa pomorskiego [16].

Formułuje ona m.in. cel 3.6. - Modernizacja i rozwój energetyki oraz zadania:

– poprawa infrastruktury energetyki, zwiększenie efektywności wykorzystania energii i po-

lepszenie zaopatrzenia w energię,

– zwiększenie potencjału energetycznego regionu z wykorzystaniem źródeł odnawialnych

(np. elektrownie wiatrowe i wodne),

– rozwój energetyki w oparciu o przyjazne dla środowiska nośniki energii.

W celu 4.3. - Racjonalne gospodarowanie zasobami naturalnymi określono m.in. zadanie:

zmiany regionalnego systemu gospodarowania energią w celu zwiększenia jego efektywno-

ści, zmniejszenia energochłonności i emisji zanieczyszczeń.

Deklarowane w dokumentach wsparcie oraz korzystne warunki wiatrowe występujące

zwłaszcza w północnej części województwa pomorskiego, spowodowały duże zainteresowa-

nie lokalizacją farm wiatrowych. Przygotowane projekty napotykają jednak na liczne utrud-

nienia wynikające z niedostatecznie rozpoznanych uwarunkowań (predyspozycji i ograni-

czeń). Proces ich realizacji może wywołać konflikty przestrzenne z powodu miejsca lokaliza-

cji obiektów, jak również ze względu na warunki włączenia ich w system energetyczny przy

pomocy linii najwyższych i wysokich napięć. Proces rozwoju elektrowni wiatrowych wymaga

więc koordynacji. W opracowanym „Planie zagospodarowania przestrzennego województwa

pomorskiego” [7].Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego jako niezbędne uznał

przygotowanie studium pomocnego dla koordynowania inicjatyw poszczególnych inwestorów

i samorządów gminnych.

Dotychczasowe plany rozwoju sieci, zarówno rozdzielczych jak i przesyłowej, nie

uwzględniały potrzeb znacznego rozwoju elektrowni wiatrowych. Stąd też, Polskie Sieci Elek-

BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO w SŁUPSKU

STUDIUM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI WIATROWEJ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

troenergetyczne S.A. - operator Systemu Przesyłowego odpowiedzialny za bezpieczeństwo

jego pracy i rozwoju, po rozeznaniu zamiarów potencjalnych inwestorów przystąpiły wspólnie

ze spółkami dystrybucyjnymi, w ramach Polskiego Towarzystwa Przesyłu i Rozdziału Energii

Elektrycznej, do opracowania „Studium wpływu energetyki wiatrowej na pracę i rozwój Kra-

jowego Systemu Elektroenergetycznego”.

1. Cel oraz zakres opracowania

Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce, w tym w woj. pomorskim wynika z założeń po-

lityki energetycznej kraju, jak i z trendów ogólnoświatowych. Wychodząc naprzeciw przy-

szłym inwestorom elektrowni wiatrowych Urząd Marszałkowski Województwa Pomorskiego

podjął decyzję o przygotowaniu studium pomocnego dla koordynowania inicjatyw poszcze-

gólnych inwestorów i samorządów terytorialnych. Opracowanie wprowadzono do planu prac

na rok 2003, a jego wykonanie powierzono Biuru planowania Przestrzennego w Słupsku.

Sporządzane Studium możliwości rozwoju energetyki wiatrowej województwa pomor-

skiego zawiera uwarunkowania przyrodnicze na terenie województwa pomorskiego w tym:

− ocenę stanu rozwoju energetyki wiatrowej w obszarze województwa pomorskiego;

− ocenę zasobów energetycznych wiatru na podstawie dostępnych opracowań;

− uwarunkowania wynikające z możliwości odbioru energii produkowanej w elektrowniach

wiatrowych;

− podstawowe zasady przestrzenne, jakie należy przyjąć przy projektowaniu przedsięwzięć

energetyki wiatrowej, ewentualne preferencje ze strony samorządu wojewódzkiego dla

firm i osób chcących budować elektrownie wiatrowe,

− syntezę ekologiczno - krajobrazowych uwarunkowań lokalizacji elektrowni wiatrowych;

− terenywyłączone spod lokalizacji elektrowni wiatrowych

− obszary uznane za predysponowane do lokalizacji elektrowni i parków wiatrowych;

2. Energetyka wiatrowa na świecie i w Polsce

Energetyka wiatrowa jest obecnie jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi

przemysłu. Całkowita moc zainstalowana elektrowni wiatrowych na świecie wynosiła w paź-

dzierniku 2002 roku 27 257 MW. Najsilniej sektor ten rozwija się w Europie, gdzie zainstalo-

wane jest ponad 74% światowej mocy elektrowni wiatrowych.

Szczególnie silny wzrost wykorzystania energii wiatru notowany jest w Niemczech.

Kraj ten dysponował na koniec 2001 roku siłowniami wiatrowymi o łącznej mocy w wysokości

8 754 MW (46,1% europejskiej i 34,4% światowej mocy), z czego 2 659 MW powstało w

2001 roku. Na dalszych miejscach znajdują się Dania, Hiszpania, Włochy i Indie [3].

Rozwój energetyki wiatrowej na świecie praktycznie nie przekładał się na rozwój tego

sektora w Polsce. Na terenie Polski (wg stanu na 10.01.2003) pracowało 60 profesjonalnych

elektrowni wiatrowych, o mocy powyżej 30kW, przyłączonych do sieci elektroenergetycznej

(w tym w woj. pomorskim – 8). Całkowita moc zainstalowana wynosiła około 58 MW. Aktual-

nie największa w Polsce farma wiatrowa zlokalizowana jest w Zagórzu koło Wolina i składa

się z piętnastu elektrowni produkcji duńskiej firmy Vestas o mocy 2 MW każda i wysokości

118 m (wraz ze skrzydłami). Wykaz oraz charakterystykę pracujących elektrowni wiatrowych

w obszarze Polski zamieszczono w tabeli nr 1.

Szacuje się, iż w 2003 roku w trakcie przygotowania były inwestycje o łącznej mocy

około 4000 MW, z czego część zamierzeń uzyskało warunki przyłączenia do sieci elektro-

energetycznej [14]. W większości są to projekty w początkowej fazie procesu inwestycyjne-

go, czyli na etapie wstępnych koncepcji oraz badań lokalnych warunków wiatrowych. Naj-

więcej projektów przygotowanych jest w województwie zachodniopomorskim i pomorskim,

gdzie potencjalnie panują najlepsze warunki wiatrowe. Jest to obszar działania spółek dys-

trybucyjnych: Energetyka Szczecińska, ZE Koszalin, ZE Słupsk, ENERGA Gdańsk, ZE El-

bląg. Prowadzone są też badania warunków wiatrowych pod konkretne inwestycje w Północ-

BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO w SŁUPSKU

STUDIUM MOŻLIWOŚCI ROZWOJU ENERGETYKI WIATROWEJ W WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM

nej Wielkopolsce, na południu kraju (przede wszystkim w b. Rzeszowskiem), a także w re-

gionie byłego województwa suwalskiego.

Tabela nr 1. Pracujące elektrownie wiatrowe w Polsce

L.p

Lokalizacja

Moc zainstalowana

[kW]

Ilość

(szt)

Rok

urucho

mienia

Typ elektrowni

jednostko-

całkowita

Swarzewo II (koło Pucka),

woj. pomorskie

600

1200

1997 TW-600, Tacke, Niemcy

3 Rembertów (koło Tarczy-

na), woj. mazowieckie

250

1997 LW-250, Lagerwey, Ho-

landia

4 Starbienino woj. pomorskie

250

1997 N-27/250, Nordex, Da-

nia-Niemcy

5 Nowogard (k. Szczecina)

225

1999 Vestas V-29-225, Dania

Rytro (k. Nowego Sącza)

160

320

1994 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

8 Wrocki (koło Torunia), woj.

kujawsko-pomorskie

160

1995 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

9 Kwilcz (koło Poznania)

160

1996 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

10 Zawoja(koło Bielska Bia-

łej)

160

1995 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

11 Sowiniec , gm. Mosina

k/Poznania

160

2001 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

12 Słup (koło Legnicy)

160

1997 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

Wróblik Szlachecki (koło

Rymanowa)

160

320

2000 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

15 Kielno- Bożanka (Szemud)

woj. pomorskie

2002 b.d.

Zwarcienko k.Choczewa

woj. pomorskie

160

320

2001 EW-160, Nowomag S.A.

Polska

18 Wojkowice(koło Będzina)

1997 Zefir 12 A, Dr Ząber,

Polska

19 Lisewo k.Gniewina, woj.

pomorskie

150

1991 NTK 25/150, Nordtank,

Dania

20 Swarzewo (koło Pucka)

woj. pomorskie_

1991 DANmark, Dania

Cisowo k/Darłowa, woj.

zachodniopomorskie

132

660

1999 SeeWind – Niemcy

Wiżajny k/Suwałk

300

600

2000 WindMaster Holandia

Barzowice k/Darłowa woj.

zachodniopomorskie

833

5 000

2001 V830 Vestas Dania

Dąbrówka k/Gorzowa

Wielkopolskiego

100

200

2001 używane turbiny produk-

cji holenderskiej

36 Górzyce Wielkie

2001 ZEFIR 6 A Dr Ząber No-

wy Sącz Polska

Cisowo k/Darłowa, woj.

zachodniopomorskie

2000

18 000

2001

2002

V 2000 Vestas Dania

Zagórze k/Wolina, woj.

zachodniopomorskie

2000

30 000

15 2003 V 2000 Vestas Dania

Źródło. Materiały z konferencji „Rozwój energetyki wiatrowej w Polsce wobec dotychczasowych regulacji prawnych” Sopot

10.01.2003 r.

BIURO PLANOWANIA PRZESTRZENNEGO w SŁUPSKU

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: