Dawno, dawno temu w lochach średniowiecznej Warszawy żył straszny potwór Bazyliszek. Był wielki, ogromny, miał skrzydła jak nietoperz, ogon jak krokodyl, łapy zakończone szponami i takie oczy, że na kogo tylko spojrzał, ten od razu zmieniał się w kamień.
- Bazyliszkowy wzrok...- mówili ludzie. Szeptem, ze strachem, żeby potwór nie usłyszał. Żeby żadne słowo nie doszło do lochu, w którym spędzał całe dnie. Bo za dnia nigdy z podziemi nie wychodził
- Śpi..- mówili ludzie i z niepokojem patrzyli na ratuszowy zegar.
- Ach, żeby spał jak najdłużej! Żeby choć raz przespał noc! Żeby i nam pozwolił spać spokojnie!
Ale noce nie były spokojne. O północy, niemal jednocześnie z ostatnim uderzeniem zegara, ziemia zaczynała drżeć, kamienie przewalały się z łoskotem, a ludzie zaryglowani w domach szeptali jeden do drugiego:
- Obudził się... Idzie... Wyszedł z lochu... Żeby tylko ominął nasz dom.
Próbowali różnych sposobów, żeby przekonać Bazyliszka - składali mu okup, przed wejściem do lochu kładli jedzenie: tłuste kury, gęsi, barany. Nic nie pomagało. Niektórzy nawet mówili, że po tym jedzeniu Bazyliszek ma jeszcze większą siłę, jeszcze mocniej młóci powietrze wielkimi skrzydłami, jeszcze większe zniszczenie powoduje.
Odczyniali czary, szeptali zaklęcia, próbowali święconej wody - wszystko na nic.
Ani przebłagać się nie dał, ani walczyć z nim nie było można.
Ba, znaleźli się śmiałkowie, którzy szli do lochów. Kilku z nich sam burmistrz wysłał, obiecując sowitą nagrodę. Uzbrojeni byli po zęby, ale żaden nie wrócił. A broń z którą szli do lochów, znajdowano potem na progach ich domów - pogiętą, połamaną, do niczego nie zdolną. Jakby Bazyliszek rzucił ją tam na znak, na przestrogę, na dowód swojej siły.
Lęk chwytał ludzi za gardło
- Broń zniszczył, a ludzi zmienił w głazy... Do końca świata spod ziemi nie wyjdą. Stoją tam w kamienne posągi obróceni...
- Na Bazyliszka nie ma sposobu - tłumaczyły matki synom, a siostry przestrzegały braci:
- Nikomu sie nie uda!
Ale chłopakom myśl o Bazyliszku nie dawała spokoju. I tak sie zdarzyło, że jeden z nich, bardzo jeszcze młody, bo zaledwie piętnastoletni Marek, powiedział któregoś dnia do swojej siostry Magdy:
- Bazyliszek ma takie oczy, że na kogo spojrzy, ten obraca się w kamień. Więc ja, gdybym tam szedł, to to bym wziął nie tylko miecz, ale i tarczę. Tarczą bym się zasłonił, żeby mnie nie widział, i łubudu! na niego!
- Nie pleć głupstw! Na razie nie dorosłeś jeszcze do miecza i tarczy, a jak dorośniesz, to mam nadzieję, że zmądrzejesz!- zgromiła go Magda.
I poszła spać, ani przez chwilkę nie przypuszczając, że brat jeszcze tej samej nocy zakradnie się do komnaty ojca, że weźmie stamtąd miech i tarczę, że cichaczem wymknie się z domu...
Spała tak mocno, że nie słyszała ani ratuszowego zegara wydzwaniającego północ, ani łopotu skrzydeł Bazyliszka.
A rano obudził ją płacz matki:
- Marka nie ma!
Wybiegła przed dom. Na progu leżał połamany miecz, strzaskana tarcza. I kamień. Płaski, ciemny kamień przeorany pazurami Bazyliszka, zgnieciony jego łapą. Jakby na dowód, że taki właśnie los spotkał tych, którzy próbowali z nim walczyć.
" Więc Marka nie ma już wśród żywych...?"
- Nie!- krzyknęła Magda -On żyje! Na pewno żyje!
Rzuciła sie między ludzi. Z płaczem, z krzykiem, z błaganiem:
- Mój brat poszedł do Bazyliszka! Róbcie coś! Pomóżcie! Ratujcie!
Odwracali się od niej mówiąc:
- Dla tych, co idą do lochu, nie ma ratunku. Nikt nie da rady.
Zabiegała im drogę, chwytała za ręce, próbowała przekonać.
- Ja wiem.. -mówiła- jeden człowiek nie da rady, ale jakby wszyscy poszli... Jakby całe miasto stanęło do walki...
Nie chcieli słuchać. Szli do swoich codziennych zajęć, rozkładali kramy na rynku, otwierali stragany.
Szewc nawoływał do kupna butów:
- Buty, buty, buciczkimiękkie jak rękawiczki!
Garncarki zachwalały garnki:
- Do garnków, do garnków,panowie, panie!Garnuszki piękne!Garnuszki tanie!
Sprzedawca luster podsuwał lusterka:
- Lustro nie kłamie,panie, panowie.Lustro doradzi!Lustro podpowie!
I nagle - Magda aż wstrzymała oddech, bo w jednym z tych luster zobaczyła coś dziwnego. Jakby odbicie swoich myśli. I usłyszała szept:
- Rycerze walczą mieczem,bo to jest ich męska rzecz, dla słabych rąk kobiecychza ciężki każdy miecz.
Nic mieczem nie zwojujesz,więc weź lusterko w dłoń- lusterko dla kobietyto niezawodna broń!
Magda nie zastanawiała sie ani przez chwilkę.
- Bazyliszek ma złe oczy. Na kogo spojrzy, ten obraca się w kamień. Więc jeśli spojrzy na siebie...
Chwyciła lustro. Wbiegła do lochu. W mroku. W ciemności. W kamienny korytarz. Między kamienne posągi, które stały wzdłuż ścian. I nagle z daleka, jakby z głębi studni, usłyszała ryk Bazyliszka:
- Kto tu przyszedł, ten nie wróci, zaraz w kamień się obróci!
Przywarła do kamieni. Wstrzymała oddech. Zasłoniła się lustrem. Nogi jej dygotały, ręce trzęsły się jak w febrze."O Boże, żebym tylko nie upuściła lustra! Żeby tylko nie upadło!"
Zamknęła oczy. Zbliżał się. Szedł. Słyszała jego kroki. Głos:
- Gdzie masz tarczę? Gdzie masz miecz?Widzę jakąś dziwną rzecz.Jakiś potwór patrzy na mnie,zaraz mu nauczkę dam,zaraz go zaćmienie w kamień.Auuuuu! Kto to?
- To ty sam!Zamieniałeś ludzi w kamień, teraz sam się w skałę zamień!- krzyknęła Magda i lustro wyleciało jej z rąk.
Rozbiło się na kawałki, na sto słonecznych promieni. W lochu zrobiło się jasno, posągi przemieniły się w ludzi. Wszyscy wołali:
- Jesteśmy ocaleni! Dziewczyna nas uratowała! Bazyliszek skamieniał, a myśmy ożyli!
Marek tulił ja w ramionach, a ona płakała. Wielkimi łzami z wielkiej radości, że wszystko się tak dobrze skończyło, i malutkimi łezkami z małego smuteczku, że lustro się stłukło. Było takie ładne!
Ale nie martwcie się. W pięć minut później Marek kupił jej jeszcze ładniejsze. I od tego czasu lustra stały sie ulubioną bronią warszawianek.
Aha, i jeszcze coś. Jeśli ktoś powie wam, że to nie dziewczyna poszła z lustrem do lochu Bazyliszka, tylko chłopak - nie wierzcie! Lustro w rekach chłopaka??? Nie, nie, w takie bajki żadna dziewczyna nie uwierzy!
4
spiniaa