SPOSOBY WENTYLACJIBEZPRZYRZĄDOWEI PRZYRZĄDOWE
Tomasz Gaszyński
Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Akademii Medycznej w Łodzi
Wskazania do prowadzenia wentylacji zastępczej:
l brak lub niewydolność samoistnej czynności oddechowej (CPR, ALS)
l przed planowaną intubacją - w celu preoksygenacji (wstępnego podawania choremu tlenu)
l chwilowe upośledzenie wentylacji - w celu krótkotrwałego natlenowania
l u niemowląt czynność serca poniżej 100 uderzeń na minutę
l u pacjentów z tachypnoe - wentylacja wspomagana
SPOSOBY WENTYLACJIBEZPRZYRZĄDOWE
1. Metoda usta-usta
2. Metoda usta-nos
3. Metoda usta-usta i nos
Podstawy wentylacji bezprzyrządowej:
l zastępowana jest jedna faza oddechu- wdech za pomocą wtłaczania powietrza pod ciśnieniem do dróg oddechowych
l wydech jest spowodowany siłami sprężystości klatki piersiowej
l powietrze wydychane- wdmuchiwane ratowanemu ma wystarczające stężenie tlenu dla wykonania skutecznego BLS
l pierwsza metoda z wyboru zapewniająca lepsze uszczelnienie między ustami ratownika a nosem ratowanego
l mniejsze ciśnienia w czasie wentylacji- zapobiega rozdęciu żołądka i wymiotom (niebezpieczeństwo regurgitacji)
l udrożnić drogi oddechowe unosząc żuchwę i przyciskając ją do szczęki
l kciukiem docisnąć wargę dolną do górnej w celu uszczelnienia zaciśniętej szpary ust ratowanego
l swoimi ustami objąć nozdrza zewnętrzne ratowanego
l po wdmuchnięciu powietrza otworzyć usta ratowanego tak aby mógł on dokonać wydechu
l wykonywana gdy przewody nosowe są zatkane
l udrożnić drogi oddechowe i utrzymywać ich drożność
l zacisnąć otwory nosowe kciukiem i palcem wskazującym jednej ręki
l ustami dokładnie objąć i uszczelnić usta ratowanego
l wdmuchiwać powietrze około 2 sekund obserwując unoszenie się klatki piersiowej jako potwierdzenie skuteczności działań
l oddalić usta od ust ratowanego pozwalając na wydech ratowanego
l metoda z wyboru u noworodków, niemowląt
i małych dzieci
l po udrożnieniu dróg oddechowych szczelnie objąć ustami usta i nos dziecka
l powietrze wdmuchiwać ostrożnie pamiętając
o odpowiednio małej objętości oddechowej dzieci
Pacjent
Częstość oddechu
(oddechy na minutę)
Dorosły
: 10-12
Dziecko > 2 roku życia
: 12-20
Niemowlę od 6 miesiąca życia, dziecko do 2 r.ż.
: 20
Noworodek i niemowlę do 6 m.ż.
: 30
Zalecana objętość wdmuchiwanego powietrza:
Dorośli i większe dzieci: około 10 ml/kg
noworodki: około 5-8 ml/kg
u dorosłych w granicach 700-1000 ml/wdech
u dzieci minimum 450 ml/wdech
l u noworodków, niemowląt i małych dzieci metoda z wyboru usta-usta i nos
l u małych dzieci bardziej efektywna metoda to metoda usta-nos niż usta-usta: wynika to z różnic w anatomii górnych dróg oddechowych- stosunkowo duży język, dzieci oddychają głównie nosem
l wykonać od 2 do 5 początkowych wdechów tak aby co najmniej 2 były efektywne
l powietrze wdmuchiwać od 1 do 1,5 sekundy zgodnie z podaną w tabeli częstością dla wieku
Najczęstsze błędy popełniane podczas sztucznej wentylacji:
l niewłaściwe udrożnienie dróg oddechowych lub nie trzymanie drożności dróg oddechowych w trakcie całego cyklu wentylacji
l zbyt mała lub nadmierna objętość powietrza wdmuchiwanego
l zbyt szybkie wdmuchiwanie powietrza
l wypełnienie żołądka powietrzem (niebezpieczeństwo regurgitacji)
l niewłaściwa częstość wentylacji
Uwagi praktyczne:
l w razie możliwości zastosuj jednorazowe maseczki do resuscytacji aby uniknąć zakażeń krzyżowych
l mimo urazu kręgosłupa szyjnego wyprostuj głowę ratowanego delikatnie tak aby udrożnić drogi oddechowe do uzyskania pożądanego efektu
l mimo urazu potylicy należy ułożyć chorego na wznak - zabezpiecz ranę przed ułożeniem chorego
l przy wentylacji usta-usta może dojść do rozdęcia żołądka uniemożliwiającego dalszą wentylację: głowę pacjenta umieścić nisko, odwrócić na bok i wykonać delikatny ucisk między pępkiem a mostkiem
SPOSOBY WENTYLACJI PRZYRZĄDOWE:
1. wentylacja za pomocą worka samorozprężalnego
2. użycie rurki resuscytacyjnej
3. wentylacja usta-maska
4. wentylacja z użyciem rurki z kołnierzem
5. wentylacja workiem z zastawką i maską
z anestetycznym układem oddechowym
6. zastosowanie wentylacji mechanicznej
Podstawy wentylacji przyrządowej:
l wentylacja własnym powietrzem zapewnia FiO2 w zakresie 0,15-0,18 i PAO2 do 80 mmHg z umiarkowaną hiperkapnią ok. 55 mmHg
l stąd konieczność jak najszybszego przejścia na wentylację przyrządową z podażą tlenu FiO2 1,0
Wentylacja za pomocą worka samorozprężalnego:
l udrożnić drogi oddechowe
l wybierz masę twarzową odpowiedniej wielkości
l kciuk ułóż na części nosowej maski (węższej) a palec wskazujący na części ustnej i przyciśnij maskę do twarzy ratowanego
l palcem środkowym i czwartym przytrzymuj żuchwę
l po wdmuchnięciu powietrza zwolnij ucisk na worek tak aby mógł się wypełnić
l obserwuj ruchy klatki piersiowej ratowanego
l zastosuj podaż tlenu i rezerwuar tlenowy
l dla dorosłych worki o pojemności 1600 ml z przepływem tlenu od 10 do 30 l/min
(zalecane 30 l/min)
l dla dzieci 450-500 ml z przepływem tlenu nie mniej niż 10 l/min
l uważa się że worki dla noworodków 250 ml nie zapewniają właściwej wentylacji- wskazane 450ml
Przeciwskazania do prowadzenia wentylacji za pomocą worka samorozprężalnego:
l przepuklina rozworu przełykowego
l podejrzenie o występowanie u chorego zwrotnego zarzucania treści pokarmowej (czynnego lub biernego), pełen żołądek
l konieczność powstrzymania się od zabiegów w obrębie głowy i szyi chorego
l przetoka tchawiczo-przełykowa
l złamanie chrząstek tchawicy lub ich rozdarcie
l złamania kości twarzy lub jej inne uszkodzenia urazowe
l ciężkie uszkodzenia powłok skórnych
l unikaj zbyt wysokich przepływów - może to spowodować nadmuchanie żołądka i regurgitację
l przy nieszczelności maski twarzowej można objąć ją dwoma rękoma a drugi ratownik może naciskać worek
l do utrzymania drożności dróg oddechowych przydatne są rurki ustno-gardłowe i nosowo-gardłowe
l worek zapasowy powinien być wypełniony w czasie wszystkich faz wentylacji w celu zapewnienia maksymalnego stężenia tlenu w powietrzu wdmuchiwanym
l u chorego oddychającego samodzielnie dostosować częstość wyciskania powietrza z worka oddechowego tak, aby zbiegała się w czasie z wdechami chorego (oddech wspomagany co 2-3 oddechy własne chorego)
l u chorego z tachypnoe oddechy wspomagane stosować na przemian z jego własnymi
l oddech wspomagany wymaga kontroli pH, pCO2 i pO2 we krwi pacjenta
...
wister