Bro� j�drowa - Bo�y gniew Wersja tekstowa - 13.11.2002 Bro� nuklearna jest najbardziej destruktywn� technologi� jak� kiedykolwiek rozwini�to. Od dnia, kiedy w 1938 roku odkryto istot� rozszczepienia, problem kontrolowania tej �mierciono�nej technologii by� istot� w wy�cigu zbroje�. �wiat, w kt�rym dokonano tego odkrycia - wstrz��ni�ty wojn�, otaczaj�c� paranoj�, i okrucie�stwami totalitaryzmu - przekszta�ci� czysto teoretyczn� mo�liwo�� w nieuchronn� rzeczywisto��. Naukowcy byli pewni, �e tworz� tylko bardziej udoskonalon� bro�, nie mieli poj�cia, �e szybkimi krokami zbli�aj� si� do otwarcia najstraszniejszego rozdzia�u w historii wojny. Pytanie, kt�re stawiali sobie naukowcy stawiaj�c czo�o �yciowemu wyzwaniu, "Co tworzymy, czego dokonamy" nigdy nas nie opu�ci. Jak mo�emy zapobiega� jej u�yciu? Jak mo�emy chroni� j� przed fanatykami czy terrorystami? Czy mo�emy wyeliminowa� j� ca�kowicie? Mimo, i� s� to wa�ne pytania dotycz�ce cz�owieka i jego post�powania, nie mo�na na nie odpowiedzie� bez dog��bnego zrozumienia istoty problemu, realnego zagro�enia wynikaj�cego z mo�liwo�ci u�ycia broni j�drowej. Zrodzony w wojnie, projekt Manhattan by� wysoko klasyfikowany od samego pocz�tku i jeszcze bardziej ukrywany. Nie zapobieg�o to jednak w tworzeniu tych �mierciono�nych g�owic przez pa�stwa, kt�rych zaawansowanie techniczne na to pozwala�o. Przeszkody na drodze do "klubu nuklearnego" by�y skrz�tnie usuwane - bro� ta mia�a najwy�szy priorytet. Podczas zimnej wojny wiod�ce imperia po�wi�ca�y rozw�j gospodarczy i przemys�, aby tylko stworzy� jak najdoskonalsz� bro�. Chocia� motywacj� posiadania jej cz�sto okre�lano jako niezb�dn� do obrony, prawdziwe cele by�y cz�sto mniej szlachetne. Wzgl�dy polityczne, osobiste ambicje oraz czyste szale�stwo by�o wystarczaj�cym powodem do trawienia olbrzymich ilo�ci funduszy publicznych, wystawiania milion�w ludzi na zgubny wp�yw efekt�w tej broni i obci��ania nast�pnych pokole� brzemieniem przesz�o�ci. Praca ta ma na celu zapoznania z t� niezwyk�� broni�, kt�ra od dziesi�cioleci jest bardzo wa�n� kart� przetargow�, kszta�tuje znaczenie mocarstw, mo�e spowodowa�, �e nieznane dot�d pa�stwo stanie si� istotn� si�� polityczn�, a niepokonany kraj oka�e si� bezbronny. Praca jest podzielona na dzia�y, kt�rych cz�� jest zmodyfikowanym t�umaczeniem �wietnej pracy Careya Sublette "Nuclear Weapons Frequently Asked Questions". W przesz�o�ci stona ta znajdowa�a si� na wielu serwerach - najd�u�ej obecna by�a pod adresem http://free.polbox.pl/m/marcinq/atom.html oraz http://www.atom.cavern.pl/. Aktualnie jej jedyna wersja dost�pna jest pod adresem http://www.atominfo.org/. W wersji offline nie zamie�ci�em �adnych ilustracji. Oczywi�cie nie ma te� "Galerii zdj��" (tylko online). Ponadto nie zamie�ci�em tu "Przegl�du �rodk�w przenoszenia", a "Materia�y uzupe�niaj�ce" nie zawieraj� tekst�w traktat�w dotycz�cych broni nuklearnej. Poza tym znajduje si� tu najaktualniejsza wersja pracy. �ycz� przyjemnej lektury! SKR�CONY INDEKS: 1. Wst�p 2. Pierwsze bomby j�drowe 3. Strona techniczna 4. Typy wyposa�enia 5. Mocarstwa atomowe i ich arsena�y 6. Kalendarium rozwoju broni nuklearnej 7. Efekty wybuch�w j�drowych 8. Kryzysy atomowe XX wieku 9. Terroryzm 8. U�yteczne tabele 9. Zmiany na stronie A. Materia�y uzupe�niaj�ce Raport specjalny - Atomowe Indie Raport specjalny - Tragedia Kurska Raport specjalny - Atomowe piek�o 2. Pierwsze bomby j�drowe Dzia� ten opisuje pierwsze bomby oparte o rozszczepienie, jak i o fuzj�, jakie zosta�y zbudowane i przetestowane. Informacje te istotne s� z trzech zasadniczych powod�w. Po pierwsze bomby te ciesz� si� znacz�cym zainteresowaniem historyk�w i publicyst�w. Po drugie, s�u�� one jako pierwowzory prostych projekt�w, a wiadomo�ci o nich dost�pnych jest znacznie wi�cej ni� o bombach p�niejszych. Po trzecie za� wiedza o wysi�ku i technologii, jak� trzeba by�o w�o�y� aby skonstruowa� te g�owice, pozwala przewidzie� jakie s� szanse na stworzenie takich "dinozaur�w" przez inne pa�stwa. 2.1 Pierwsze bomby atomowe 2.1.1 Projekt Gadget, Fatman i "Joe 1" (RDS-1) 2.1.2 Trinity - test Gadget 2.1.3 Little Boy 2.1.4 Fatman 2.1.5 Inne bomby atomowe 2.2 Pierwsze bomby wodorowe 2.2.1 Wczesne programy badawcze 2.2.2 Projekty i testy pierwszych bomb fuzyjnych Szybka nawigacja: 2.1 Pierwsze bomby atomowe W podrozdziale tym przedstawione zostan� trzy bomby atomowe, kt�re zosta�y zbudowane i zdetonowane w 1945 roku. 2.1.1 Projekt Gadget, Fatman (Gruby cz�owiek) i "Joe 1" (RDS-1) Dwa pierwsze projekty, tj. Gadget i Fatman, nale�y rozpatrywa� razem, gdy� w gruncie rzeczy by�y one zasadniczo takie same. Gadget by� po prostu eksperymentaln� wersj� systemu implozyjnego u�ytego w Fatmanie. System ten mia� zasadnicze znaczenie w technologii kszta�towania fali detonacji w materiale wybuchowym i procesie kompresji materia�u rozszczepialnego, a co za tym idzie by� istotnym elementem powstaj�cej bomby. Dane techniczne zastosowane przy konstruowaniu Gadget/Fatamana przyczyni�y si� tak�e do budowy pierwszej radzieckiej bomby atomowej, oznaczonej jako RDS-1, w Stanach za� maj�cej kryptonim Joe-1 (na cze�� Stalina). Sta�o si� tak, poniewa� szpieg pracuj�cy w o�rodku w Los Alamos przekaza� wszystkie niezb�dne dane wywiadowi Zwi�zku Radzieckiego. Szpiegiem tym by� Klaus Fuchs, kt�ry odgrywa� do�� istotn� rol� przy projekcie budowy bomby atomowej (Projekt Manhattan), by� wi�c wtajemniczany we wszystkie wa�ne szczeg�y techniczne. Informacje przekazywa� r�wnie� David Greenglass, mechanik, kt�ry zezna� p�niej, i� przekazywa� Zwi�zkowi Radzieckiemu informacje na temat ogniskowego uk�adu materia��w wybuchowych, zaprojektowanego na potrzeby implozji. Szpiegiem by� prawdopodobnie jeszcze jeden z naukowc�w, okre�lony pseudonimem Perseus. Szpiegostwo radzieckie przyczyni�o si� r�wnie� do upublicznienia niekt�rych informacji: Rosja cz�ciowo odtajni�a informacje wywiadu, kt�re by�y uwa�ane e dalszym ci�gu za tajne w Stanach Zjednoczonych, co spowodowa�o ujawnienie archiw�w FBI dotycz�cych �ledztwa w sprawie Fuchsa i Rosenberg�w, kt�re to mi�dzy innymi zawieraj� zeznania Fuchsa i Greenglassa dotycz�ce przekazanych informacji. G�owica tej bomby zawiera�a 6.1-6.2 kg plutonu. Masa ta zwi�zana jest z opisem testu Trinity sporz�dzonym dwa dni po detonacji przez gen. Grovesa dla Sekretarza Obrony. Opisa� on rezultaty testu jako dokonane przez "13 i p� funta plutonu". Rdze� by� w zasadzie jednorodny, z wyj�tkiem ma�ej dziury (w przybli�eniu o �rednicy 2 cm) przeznaczonej na neutronowy inicjator berylowo/polonowy-210. �rednica kuli wynosi�a ok. 9 cm. Pluton zosta� wyprodukowany w reaktorach nuklearnych w Hanford (stan Waszyngton), chocia� mo�liwe jest, �e u�yto r�wnie� ok. 200 g plutonu wyprodukowanego przez eksperymentalny reaktor w Oak Ridge. Z powodu bardzo kr�tkiego 100 dniowego okresu napromieniowywania otrzymano pluton bardzo dobrej jako�ci, zawieraj�cy tylko 0.9% Pu-240 Pluton by� stabilizowany w odmianie alotropowej delta charakteryzuj�cej si� nisk� g�sto�ci� (16.9) z dodatkiem 3% galu. Zalet� stosowania odmiany delta zamiast odmiany o du�ej g�sto�ci - alfa (g�sto�� 19.2), kt�ra jest stabilna w czystym plutonie powy�ej 115 stopni C, jest fakt, �e odmiana delta jest ci�gliwa (podczas gdy alfa jest krucha) i tym samym zapobiega gwa�townemu kurczeniu si� podczas ch�odzenia i deformacji odlewu. Dodatkowo stabilizacja eliminuje mo�liwo�� przej�cia alotropowego podczas przegrzania rdzenia po jego ukszta�towaniu, co mo�e spowodowa� jego nieprzydatno�� do u�ytku militarnego. Materia� zosta� uformowany w dwie p�kule. Poniewa� pluton jest chemicznie bardzo reaktywny, ka�da po��wka zosta�a pokryta warstw� niklu. Rdze� by� otoczony przez reflektor w formie naturalnego uranu wa��cego oko�o 260 kg, o �rednicy 30 cm. Reflektor formowa� warstw� oko�o 10-11 cm dooko�a rdzenia. Przynajmniej 20% si�y wybuchu bomby pochodzi z rozszczepienia szybkimi neutronami tej warstwy. Rdze� i reflektor tworz� ��cznie mas� marginalnie podkrytyczn�. Kiedy kompresja implozyjna podnosi g�sto�� oko�o 2.5 krotnie, rdze� jest r�wnowa�ny przynajmniej 6 masom krytycznym. Przed u�yciem bomba zosta�a zabezpieczona przez drut kadmowy (kadm poch�ania neutrony). Reflektor by� otoczony grub�, 11 cm kulist� warstw� aluminium, wa��c� 160 kg. G��wnym celem tej warstwy by�a redukcja efekt�w niestabilno�ci Taylora, wywo�ywanego, gdy cia�o o mniejszej g�sto�ci wywiera si�� na cia�o o g�sto�ci wi�kszej. Zastosowany �adunek wybuchowy mia� g�sto�� 1.65, uran za� 18.9, stosunek g�sto�ci wynosi� wi�c oko�o 11.5. G�sto�� aluminium wynosi 2.7, zmniejszaj�c ten stosunek do 7. Warstwa ta wzmacnia tak�e ogniskowanie fali implozyjnej. Warstwa aluminium po�o�ona pomi�dzy wysoko reaktywnym uranem a �adunkiem wybuchowym jest r�wnie� porz�dna z uwagi na stabilizacj� chemiczn�, chocia� do tego celu wystarczy cienka warstwa. Ca�y materia� wybuchowy systemu implozyjnego tworzy� warstw� grub� na 45 cm i wa��c� 2500 kg. System ten sk�ada� si� z 32 �adunk�w wybuchowych, 20 sze�ciok�tnych i 12 pi�ciok�tnych. Zosta�y dopasowane do siebie na wz�r pi�ki no�nej, formuj�c kompletn� wybuchow� kul� szerok� na 140 cm. Ka�dy �adunek sk�ada� si� z trzech cz�ci: dwie to szybko eksploduj�cy �adunek, a trzecia to materia� o d�u�szym czasie detonacji. Zewn�trzna szybko eksploduj�ca cz�� mia�a w swoim centrum sto�kowaty ubytek dopasowany do odpowiedniego wybrzuszenia w swoim wolniejszym odpowiedniku. Ma to na celu odpowiednie wymodelowanie fali implozyjnej. Jest wa�ne, aby system implozyjny by� bardzo dok�adny. Sk�ad i g�sto�� �adunk�w wybuchowych musi by� �ci�le kontrolowana i dok�adnie jednolita. Cz�ci musz� by� dopasowane do siebie z dok�adno�ci� mniejsz� od 1 mm w celu zapobie�enia nieregularnej fali implozyjnej. Dok�adne ustawienie �adunk�w jest nawet bard...
ptomaszew1966