ratownictwo.pdf

RATOWNICTWO:

1.łAŃCUCH RATUNKOWY

czynnosci dorazne-->wezwanie pomocy-->pierwsza pomoc-->transport-->pomoc lekarska

2.RANY

Raną nazywamy przerwanie ciaglosci skory, tkanki podskornej lub narzadow glebiej polozonych.

Rodzaje:

● otarcie - zazwyczaj niegrozne, powstaje najczęściej wskutek działania na skórę twardego,

tępego narzędzia, upadku lub uderzenia o twarde chropowate podłoże; uszkodzeniu ulega

tylko powierzchowna warstwa skóry.

● Rana cięta - powstaje w następstwie działania ostrego narzędzia (nóż, szkło). Brzegi rany są

gładkie i równe, ranie towarzyszy zwykle obfite krwawienie.

● Rana kłuta - powstaje w wyniku zranienia ostrym długim przedmiotem (gwóźdź, sztylet):

szczególnie niebezpieczne są rany kłute klatki piersiowej oraz brzucha ze względu na

możliwość uszkodzenia płuc, serca. jelit oraz dużych naczyń krwionośnych.

● Rana tłuczona -powstaje w wyniku uderzenia tępym narzędziem (kamień, młotek); brzegi

rany są zgniecione i nierówne

● Rana szarpana - powstaje przy gwałtownym wyszarpnięciu wbitego zakrzywionego

przedmiotu np. haka. Brzegi rany są nierówne, poszarpane, w dnie rany widoczna jest

poszarpana tkanka mięśniowa i tłuszczowa, często występuje ubytek skóry i głębszych

tkanek.

● Rana postrzalowa -może być spowodowana przez pociski z broni palnej albo przez odłamki

wybuchającego pocisku. Pocisk lub odłamek może pozostać w tkankach (rana ślepa) lub

przebić je na wylot (rana przestrzałowa)rana wlotowa pocisku jest mała i gładka, podczas

gdy rana wylotowa jest większa, o postrzępionych brzegach.

● Rana kąsana - jest to rana zadana zębami ludzi lub zwierząt, szczególnie niebezpieczne są

wirusy wścieklizny, które wraz ze śliną zwierząt mogą wniknąć przez najdrobniejsze otarcie

naskórka, nawet wtedy, gdy ukąszenie nastąpiło przez ubranie. Wyglad ukaszenia przez

zmije:

stwierdza sie obecnosc 2 punktowych ranek wielkosci lepka od szpilki na ranie jest kilka kropel

krwi.

● Oparzenia chemiczne -wywoluja martwice lub rozpuszczenie tkanek

● oparzenia termiczne

● oparzenia elektryczne

Choroby:

● tezec -rozwija sie w warunkach beztlenowych. Do zakażenia dochodzi przez

zanieczyszczenie ran glebą, kurzem lub przez ciała obce zarażone zarodnikami.Stosuje się

surowicę

● wscieklizna -powoduje u ludzi drgawki, uczucie mrowienia w miejscu ukaszenia, goraczka,

bol potylicy i zmeczenie, smierc nastepuje po okolo tygodniu od wystapienia objawow.

● zgorzel - rozkład martwych tkanek w żywym organizmie przez bakterie gnilne

(beztlenowce)

Pierwsza pomoc przy zranieniach:

● zatamowanie krwotoku (w przypadku dużego krwawienia).

● zabezpieczenie rany jałowym opatrunkiem - bezpośrednio na ranę kładziemy jałową gazę,

● całość bandażujemy bandażem dzianym

● unieruchomienie (jeśli zranienie jest duże i dotyczy kończyny).

● ułożenie poszkodowanego w pozycji przeciwwstrząsowej, aby zapobiec rozwijaniu się

wstrząsu pourazowego.

● kontrolowanie czynności życiowych poszkodowanego (oddech i tętno).

● zapewnienie poszkodowanemu komfortu termicznego i psychicznego

● kontrolowanie tętna poniżej miejsca założenia opatrunku.

● w przypadku przemoknięcia opatrunku nakładamy kolejną warstwę materiału chłonącego,

którą mocujemy bandażem.

3.APUTACJA:

Amputacja urazowa:

Postepowanie:

● Należy zatamować upływ krwi metodą ucisku bezpośredniego oraz uniesienia uszkodzonej

części ciała.

● Samą ranę opatrujemy tylko opatrunkiem osłonowym z gazy jałowej.

● Poszkodowanego należy ułożyć w pozycji przeciwwstrząsowej.

● Oddzieloną część ciała umieścić w worku foliowym, i szczelnie go zamknąć.

● Całość włożyć do drugiego worka wypełnionego zimną wodą z lodem.

4.CIAŁA OBCE:

Stanowia niebezpieczenstwo dla poszkodowanego moga doprowadzic nawet do smierci.duze ciala

obce moga zamknac dojscie powietrza do pluc.

➢ Cialo obce w przelyku:

● Pobudzenie do kaszlu moze byc skuteczny przy drobnych cialach obcych

● przy braku oddechu probujemy usunac cialo obce uderzajac w plecy dlonia pochylajac sie

do przodu.

Chwyt Heimlicha:

Ratujacy staje z tylu za poszkodowanym obejmuje go oburacz za brzuch tak aby dlonie zetknely sie

w poblizu pepka naglym ruchem przyciska go mozno do siebie powoduje gwaltowne zwiekszenie

sie tkanki brzusznej ktora dziala na klatke piersiowa i w ten sposob czesto udaje sie usunac cialo

obce.

➢ Cialo obce w oku:

● nalezy przsunac cialo obce w gore lub dol oka

● ciala obcego wbitego w galke oczna nie nalezy samemu usuwac.

➢ Cialo obce w uchu:

● Ciał obcych nie wolno usuwać z ucha samemu, ponieważ można uszkodzić błonę

bębenkową. Poszkodowany powinien trafić do laryngologa.

➢ Cialo obce w nosie:

● w celu usunięcia ciała obcego z nosa należy zacisnąć drożny otwór nosowy i

kazaćposzkodowanemu mocno dmuchać. Jeżeli taka próba usówania się nie powiedzie, to

konieczna jest wizyta u lekarza.

5.KRWAWIENIA:

Moga byc z naczyn zylnych, tetniczych, wlosowatych.

Krwawienia zewnwetrzne:

➢ krwawienie na kończynach:

● ucisnąć tętnice doprowadzającej krew

● uniesieniu kończyny do gory powyzej serca

● opaska uciskowa- w wyjatkowych sytuacjach na ramieniu i na udzie zaciskac godzine.

➢ krwawienie z nosa:

● zimny oklad na kark, glowa do dolu

➢ krwawienie z zylaka (przelyku, odbytu, konczyn dolnych)

● nalezy zalozyc sonde, wezwac karetke.

➢ Krwawienie srodczaszkowe:

● zakłada się opatrunek chłonący.

Nie wolno tamować upływy krwi, gdyż należy zapobiec gromadzenia się jej pod czaszką. Mogłoby

to spowodować ucisk na tkankę mózgową i dalsze jej uszkodzenia.

● Jeżeli powłoka czaszki nie została uszkodzona, to możemy stosować bezpośredni ucisk na

ranę przez jałowy opatrunek lub dociskać palcami odpowiednią tętnicę, w zależności od

miejsca urazu.

Krwawienia wewnetrzne:

w przypadku takiego krwotoku nie jestesmy w stanie nic zrobic, nalezy wezwac karetke.

USZKODZENIA CZASZKOWO-MOZGOWE:

Wstrząśnienie mózgu objawia się krótką, całkowitą utratą przytomności, bólem głowy, zawrotami,

mdłościami, czasem wymiotami, a najbardziej charakterystyczny objaw to luka w pamięci

obejmująca zdarzenia mające miejsce bezpośrednio przed wypadkiem.

Główne zagrożenie przy wstrząśnieniu to:

● krwawienie mózgu (krwiak śródczaszkowy),

● utrata przytomności,

● zachłyśnięcie u nieprzytomnego,

● bezdech w wyniku zatkania dróg oddechowych lub nasilającemu się uciskowi na mózg.

Złamanie podstawy czaszki objawia się wyciekiem z nosa, ust i uszu (krew bywa zmieszana z

przeźroczystym płynem mózgowo-rdzeniowym), najwcześniej w dwie godziny po wypadku mogą

wystąpić krwiaki oczodołów.

6.WSTRZASY:

➢ Wstrzas krwotoczny:

W przypadku krwawien istnieje grozba wstrzasu krwotocznego moze dojsc do zgonu z powodu

wykrwawienia sie.

Przyczyny wystepowania:

● duza utrata krwi (Utrata 1l. Krwi powoduje zaburzenia krazenia stanowi niebezpieczenstwo

wstrzasu)

Objawy:

● uczucie niepokoju

● skora zimna

● pojawienie sie potu

● bladosc

● since w okolicach ust i paznokci

● spadek cisnienia

● przyspieszenie tetna

Pozycja przeciwwstrzasowa:

Polega ona na ułożeniu poszkodowanego na wzak i uniesieniu nóg nad pozniom głowy, na

wysokość około 30-40 cm (pod kątem około 30 stopni). Osobę ratowaną trzeba okryć kocem

termicznym, by ustrzec jąprzed utratą ciepła. Poszkodowany musi mieć zapewnione wsparcie

psychiczne i stało opiekę aż do przybycia pogotowia. Przez cały czas należy kontrolować jego

czynności życiowe i reagować na zmiany.Pozycji przeciwwstrząsowej nie stosuje się w urazach

miednicy, kręgosłupa, czaszki, klatki piersiowej i brzucha.

➢ Wstrzas anafilaktyczny:

Najbardziej znanymi przypadkami tego rodzaju wstrząsu jest reakcja na jad pszczeli. Osoby

zagrożone anafilaksją powinny zawsze nosić przy sobie adrenalinę, gdyż w przypadku braku

szybkiej pomocy wstrząs anafilaktyczny prowadzi do śmierci.Objawami sa iejscowe obrzęki, często

w okolicach twarzy oraz trudności z oddychaniem z powodu opuchlizny gardła.

➢ Wstrzas kardiogenny:

Powodowany niewydolnością mięśnia sercowego, na przykład zawałem. Jego przyczyną mogą być

także inne wady serca i arytmie.

➢ Wstrzas toksyczny:

Spowodowany kontaktem z substancją czynną wywołującą nagły spadek ciśnienia

➢ Wstrzas hemolityczny:

Jest skutkiem przetoczenia niezgodnej grupowo krwi.

➢ Wstrzas pourazowy:

Może wystąpić po urazach głowy lub innych miejsc wstrząsorodnych.

7.ZAWAŁ MIĘŚNIA SERCOWEGO:

Objawy:

● rozrywajacy bol w klatce piersiowej promieniujacy od lewej do prawej strony, ktory nie

ustepuje po zazyciu nitrogliceryny

● moga wystapic wymioty

● skora staje sie popielata, pojawia sie lekki pot

● moze wystapic zaburzenie akcji serca

● chory odczuwa niepokoj

Postepowanie:

● Choremu należy rozluźnić części garderoby uciskające ciało i wygodnie go ułożyc, najlepiej

w pozycji półsiedzącej z podparciem głowy i barków oraz z podkurczeniem i podparciem

nóg. przytomnemu trzeba podać leki (jeżeli ma takie przy sobie) lub tabletkę aspiryny z

poleceniem, aby pogryzł i połknał.

● Starając się uspokoić poszkodowanego, należy zadbać, aby nie podejmował żadnego

wysiłku. Jeżeli poszkodowany jest nieprzytomny, to układamy go w pozycji bocznej

ustalonej.

8.UTRATA PRZYTOMNOŚCI I OMDLENIE:

Utrata przytomnosci:

To stan, w którym poszkodowany nie reaguje na bodźce zewnętrzne.

Przyczyny:

● uraz glowy

● niedotlenienie mozgu

● zatrucia

● porazenia pradem

● dzialanie nieskiej lub wysokiej temperatury

Postepowanie:

● Wezwanie pomocy

● Ocena oddechu.

● Analiza przyczyn i możliwych następstw.

● Jeżeli poszkodowany oddycha, po wykluczeniu urazów - ułożenie w pozycji bezpiecznej i

regularna kontrola oddechu.

Omdlenie:

Podczas omdlenia tętno ulega zwolnieniu, a twarz staje się blada. Poszkodowany może odczuwać

zawroty głowy, nudności, mroczki przed oczyma, kołatanie serca itp. W chwili omdlenia osuwa się

miękko i niespodzianie na ziemię.

Postepowanie:

● otworzyć okno, jeśli omdlenie zdarzyło się w pomieszczeniu

● rozlużnićubranie pod szyją osobie omdlełej

W tym celu osobę omdlałą układa sie na plecach, z głową odwiedzioną do tyłu i na bok, po czym

jedną ręką chwyta się kcuki boku rąk poszkodowanego, a drugą - podkłada się powyżej stawów

skokowych nóg i unosi wszystkie kończyny do góry.

W sytuacji, w której nie jest możliwe zastosowanie pozycji czterokończynowej (np. w tłumie),

należy:

● stanąć w rozkroku, bokiem za blecami poszkodowanego objąć go w pół

● jedną rękę ścisnąć w pięść i ułożyć na brzuchu omdlałego, a drugą uchwycić za nadgarstek

(można rónieżzastosować chwyt hakowy) tak obejmując poszkodowanego, oprzeć jego ciało

na własnym biodrze - wówczas jego głowa wraz z tułowiem będą zwisać w dół, a wypchana

z okolicy jamy brzusznej krew spowoduje lepsze dotlenienie mózgu.

9.MASAŻ SERCA:

Wykonujemy w przypadku zatrzymania krazenia w okresie smierci klinicznej.

Aby wykonac masaz serca nalezy chorego polozyc na twardym podlozu, wyznaczyc punkt nacisku

na srodku klatki piersiowej- okolice mostka.

Palce odgiete ku gorze lub splecione, ucisk prostopadly do klatki piersiowej, przy wyprostowanych

lokciach naciskamy na mostek.

Rozpoznanie zatrzymania krazenia:

Sprawdzamy tetno w okolicach szyjnych dwoma palcami, brak tetna na tetnicach szyjnych

wskazuje na zatrzymanie krazenia.

10.OPARZENIA I ODMROŻENIA:

OPARZENIA:

Oparzenia dzielimy na:

➢ Oparzenia termiczne:

Postepowanie:

● odizolować poszkodowanego od czynnika parzącego

● schłodzić oparząną część ciała, najlepiej pod bieżącą wodą przez minimum 30 minut

● przy oparzeniach wodą lub parą natychmiast zdjąć odzież najlepiej rozcinajac ja

● po ochłodzeniu na oparzoną powierzchnię ciała nałożyć opatrunek osłonowy z czystej

tkaniny

● rozdzielić gazą oparzone powierzchnie palców

● ułożyć poszkodowanego w pozycji półsiedzącej, aby część oparzona była uniesiona i

zabezpieczona przed dodatkowymi urazami

● przytomnemu można podaćśrodki przeciwbólowe

● wezwać pogotowie

➢ Oparzenia chemiczne:

Postepowanie:

● udzielając pierwszej pomocy, należy zachować szczególne środki ostrożności, aby samemu

nie ulec poparzeniu.

● Ubranie poszkodowanego nasiąknięte środkami chemicznymi trzeba natychmiast zdjąć,

zawsze zachowując daleko idące środki ostrożności.

● Przed podjęciem akcji ratunkowej trzeba założyć gumowe rękawiczki byb wsunąc na dłonie

foliowe woreczki.

● Ogólną zasadą postępowania przy oparzniach chemicznych jest jak najszybciej, obfite

spłukanie poparzonej powierzchni za pomocą silnego strumienia wody, co powoduje

rozcięczenie substancji żrącej

● Po spłukaniu poparzonej powierzchni ciała wodą i po ustaleniu rodzaju środku parzącego

można zastosować substancję neutralizującą jego działanie.

● Przy oparzeniach kwasami nalezy zastosować 2- lub 3-procentowy roztwór spdy

oczyszczającej, roztwór mydła lub wody wapiennej

● przy oparzeniach zasadami (ługami) 3-procentowy roztwór kwasu bordego lub 1-

procentowy roztwór kwasu octowego albo wodę z sokiem z cytryny.

➢ Oparzenia słoneczne:

Oparzenie słoneczne powoduje zaczerwienienie, ból i obrzęk. Skutki oparzenia można złagodzić,

smarując miejsce oparzone maścią cynkową lub kremem przeznaczonym do stosowania po

opaleniu. Jeżeli na oparzonej skórze pojawią się pęcherze, trzeba skontaktować się z lekarzem.

ODMROŻENIA:

Odmrożenia najczęściej dotyczą nosa, uszu, policzków, brody oraz palców rąki nóg. Zależnie od

nasilania objawów rozróżnia się cztery stopnie odmrożenia:

● odmrożenie I stopnia (powierzchniowe) - początkowo pojawia się szczypiący ból (szybko

mija), skóra staje się blada i zdrętwiała; po ogrzaniu skóra ulega zaczerwienieniu; powraca

ból i pojawia się obrzęk; po pewnym czasie zmiany ustępują bez śladu

● odmrożenie II stopnia - występuje dodatkowo silny obrzęk i ból odmrożonych powierzchni;

skóra przybiera zabarwienie sinoczerwone; tworzą sie pęcherze

● odmrożenie III stopnia - skóra zmienia zabarwienie na sinawopurpurową lub

niebieskoczerwoną i jest ostro odgraniczona od części nieodmrożonej; na odmrożonej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: