POZ – medycyna szkolna, ćwiczenia 26.03.2013r.

Problemy zdrowotne uczniów

Zaburzenia wzrastania

·         niskorosłość,

·         wysokorosłość,

·         otyłość,

·         nadwaga,

·         niedowaga.

Diagnostyka i leczenie:

1.       wywiad auksologiczny – analiza czynników genetycznych, para genetycznych, środowiskowo-bytowych, przebiegu wzrastania i dojrzewania, relacji miedzy dzieckiem a matką, analiza schorzeń dolegliwości

2.       badanie lekarskie z uwzględnieniem somatotypu, proporcji ciała schorzeń tarczycy

3.       ocena poziomu i dynamiki wzrastania

4.       badania laboratoryjne w zależności od potrzeb

Niskorosłość

Ø      wartości na siatkach centylowych < 3

Przyczyny :

·         Genetyczne konstytucjonalne opóźnienie wzrastania, genetyczne uwarunkowania niskorosłości (schorzenie towarzyszące patologiom chromosomowym)

·         Hormonalne niedobór hormonu wzrostu, niedoczynność tarczycy, niedoczynność gruczołów przytarczycznych, stany niedobory steroidów płciowych,

·         Psychospołeczne,

·         Inne np. schorzenie towarzyszące przewlekłym pogarszającym się stanem odżywienia i natlenienia tkanek i narządów.

Wysokorosłość

Ø      wartości > 97c

Ø      wzrastanie ma początek ok. 3-5r.ż.

Ø      uwarunkowanie genetyczne, zespoły endokrynologiczne (gigantyzm, akromegalia, zespól Klinefeltera)

Otyłość

Kryteria:

§         Pozycja centylowa masy ciała przekracza o dwa pasma centylowe pozycje wysokości

§         Wskaźnik BMI przekracza dwa odchylenia standardowe powyżej średniej

§         Pozycja centylowa na siatkach masy ciała do jego wysokości przekracza 97c

§         Różnica pomiędzy wysokością a masa przekracza dwa odchylenia standardowe na siatkach centylowych

Podział kliniczny:

Ø      Prosta (pierwotna) - nadmiar tkanki tłuszczowej jest skutkiem zachowania równowagi miedzy energia dostarczaną a spożytkowaną

Ø      Przyczyny: genetyczne (gen sytości lektyna na 7chromosomie), środowiskowe w okresie wewnątrzmacicznym jak i po urodzeniu

Ø      Wtórna - towarzyszy uszkodzeniom OUN, zaburzenia hormonalnym, również dzieciom upośledzonym umysłowo

Następstwa otyłości:

·         zaburzenia rozwoju psychospołecznego (obniżone poczucie własnej wartości, izolacja społeczna, odrzucenie)

·         zaburzenia rozwoju motorycznego (obniżenie sprawności ruchowej)

·         przeciążenie układu ruchu, zaburzenia statyki ciała, zwłaszcza kończyn dolnych

·         ryzyko otyłości w wieku dorosłym cukrzycy i hiperlipidemi

·         ryzyko przedwczesnego rozwoju miażdżycy

Zaburzenia dojrzewania płciowego:

Przedwczesne dojrzewanie płciowe - gdy objawy dojrzewania pojawiają się ok. 8r.z.

Opóźnione dojrzewanie płciowe - gdy cechy dojrzewanie nie ujawniają się do 13 r.z. (idiopatyczna - uwarunkowania genetyczne, pierwotna - zaburzenia budowy jajników w przebiegu wad lub chorób wrodzonych, wtórna- zmniejszenie gonadotropin we krwi, brak pobudzenia do wydzielania hormonów)

Zaburzenia miesiączkowania: zaburzenia częstości występowania miesiączki, zaburzenia w nasileniu krwawienia, zaburzenia nasilenia i czasu krwawienia, dolegliwości towarzyszące miesiączkowaniu

Chłopcy:

·         stulejka

·         spodziectwo

Najczęstsze choroby przewlekle:

Choroby alergiczne: astma oskrzelowa, atopowe zapalenie skory, alergiczny nieżyt nosa

Astma oskrzelowa

nadreaktywność oskrzeli na bodźce

Objawy:

·         napady duszności,

·         uczycie ciężaru w klatce piersiowej,

·         świszczący oddech,

·         granie w piersiach,

·         gęsta lepka wydzielina trudna do odkrztuszania,

·         męczący zazwyczaj suchy kaszel

Czynniki powodujące napad astmatyczny:

·         Alergeny(roztocza kurzu domowego, grzyby pleśniowe, sierści zwierząt, pyłki trw

·         Czynniki zawodowe

·         Częste infekcje górnych dróg oddechowych

Czynniki zaostrzające:

·         Czynniki drażniące dym tytoniowy intensywne zapachy dymy

·         Zakażenia dróg oddechowych

·         Czynniki fizyczne śmiech płacz wysiłek, zimne powietrze

·         Czynniki emocjonalne

·         Leki beta-blokery, NLPZ

Rodzaje astmy: niealergiczne, alergiczne, zawodowe, ciężkie

Leczenie: leki o działaniu przeciwzapalne stosowane przewlekle, leki rozszerzające oskrzela

Cukrzyca

Hiper i hipoglikemia, kwasica ketonowa

Autyzm dziecięcy

·         udział czynników genetycznych, genetyczno-dziedzicznych, Mozgowo organicznych, psychodynamicznych

·         może być charakterystycznym zespołem lub towarzyszysz innym chorobom np. zespołowi Westa

Objawy:

·         Zaburzenia mowy (mowa rozwija się z opóźnieniem lub wgl nie występuje)

·         Nieprawidłowe interakcje społeczne

·         Funkcjonalnej lub symbolicznej zabawy

Objawy w okresie niemowlęcym:

·         Brak kontaktu wzrokowego, brak odp uśmiechem na uśmiech, trzymane na rekach nie przywierają do osoby trzymającej je

·         Brak naśladowania lub jego upośledzenie

·         Brak reakcji na swoje imię

·         Nie spełniają prostych poleceń

·         Brak kontaktu emocjonalnego empatii

·         Zawężenie zainteresowań

·         Brak udziału w zabawach tematycznych

Postępowanie: stosowanie technik behawioralnych, psychoterapia, farmakoterapia, zapewnienie stałej opieki szczególnie w przypadku współistnienia

Schizofrenia

3 czynniki:

·         Uwarunkowania genetyczne – predyspozycja

·         Zaburzenia rozwoju mózgu powstałe w wyniku działania czynników szkodliwych działających w okresie ciąży i porodu

·         Zwiększona podatność na stres

Objawy pozytywne ( urojenia- fałszywe sądy nie podlegające dyskusji, omamy- spostrzeżenie powstające mimo braku udziału bodźców działających na zmysły)

Objawy negatywne (ograniczenia, spłycenie, jednostajne wypowiedzi i myślenie)

dezorganizacja myśli i uczuć

Obraz kliniczny:

·         zależy od okresu rozwojowego

·         echolalia - powtarzanie usłyszanych slow

·         echopraksja - naśladowanie gestów

·         echomimia - naśladowanie mimiko osób z otoczenia

·         brak dystansu wobec dorosłych zachowania nietaktowne

·         obojętność na rożne zdarzenia

·         zrywanie kontaktów z rówieśnikami

·         gorsze funkcjonowanie w szkole

·         zawężenie zainteresowań

·         utrata kontaktu uczuciowego z rodzicami

·         nierozsądne i niedorzeczne zabawy czy zachowania

Postępowanie: farmakologiczne, psychologiczne, oddziaływanie społeczne, postępowanie powinno również obejmować rodzinę pacjenta (działania edukacyjne)

Choroby afektywne

·         nawracające zaburzenia nastroju (depresyjne jedno lub dwubiegunowe)

·         zaburzenia nastroju wywołane choroba somatyczna

·         zaburzenia adaptacyjne

·         etiologia nie jest do końca znana, istotne znaczenie maja czynniki genetyczne

Objawy depresji: mała ruchliwość, leki nocne, dolegliwości somatyczne, zaburzenia lub brak snu, unikanie innych, brak zainteresowanie zabawa, poczucie zmęczenia, trudności z przyswajaniem wiadomości, napady płaczu, krzyku

4 postaci depresji:

·         Depresja czysta

·         Depresja z rezygnacją

·         Depresja z niepokojem

·         Depresja hipochondryczna

Objawy manii:

Trudności wychowawcze w domu i szkole, wagary, zmienność nastroju, gorsze wyniki w szkole, zaburzenia koncentracji uwagi, konflikty z otoczeniem, gadatliwość, zwiększenie samooceny i zmniejszenie potrzeby snu

Postępowanie w chorobie afektywnej:

Identyczne jak u dorosłych, terapia behawioralno-poznawcza

Zespół ADHD

Objawy:

·         w niemowlęctwie skłonności do kolek,

·         Zaburzenia snu i łaknienia

·         Nadmierna aktywność

·         Trudny temperament

·         Nadpobudliwość psychoruchowa,

·         Niemożność utrzymania dłużej jednej pozycji,

·         Wykonywanie wielu zbędnych ruchów

·         Wtrącanie do rozmowy

...