Kwasy i ich sole w kosmetyce
GRUPY KWASÓW STOSOWANYCH W KOSMETYCE
KWASY NIEORGANICZNE
Kwasy beztlenowe:
Ø kwas siarkowodorowy.
Kwasy tlenowe:
Ø kwas siarkowy VI,
Ø kwas azotowy V,
Ø kwas węglowy,
Ø kwas fosforowy V,
Ø kwas borowy.
KWASY ORGANICZNE
Alfa-hydroksykwasy (AHA):
Ø kwas glikolowy,
Ø kwas mlekowy,
Ø kwas winowy,
Ø kwas cytrynowy,
Ø kwas jabłkowy,
Ø kwas migdałowy.
Beta-hydroksykwasy (BHA):
Ø kwas salicylowy,
Ø kwas kapriolowo-salicylowy.
Poli-hydrohsykwasy (PHA):
Ø glukonolakton,
Ø glukonoheptanolakton,
Ø kwas laktobionowy,
Ø kwas maltobionowy.
Kwasy tłuszczowe:
Ø kwas stearynowy,
Ø kwas palmitynowy,
Ø kwas oleinowy,
Ø kwas liponowy.
Kwas hialuronowy
WŁAŚCIWOŚCI I DZIAŁANIE POSZCZEGÓLNYCH KWASÓW I ICH SOLI ORAZ ICH ZASTOSOWANIE W KOSMETCE
kwas siarkowodorowy H2S
Stosowany jest do produkcji kwasu siarkowego.
Sole tego kwasu stosowane w kosmetyce:
Ø siarczek wapnia CaS, Ca(SH)2 - są rozpuszczalne w wodzie rozkładają się z wydzieleniem siarkowodoru; rozpuszcza keratynę włosa; stosowane w postaci zawiesiny do produkcji depilatorów.
kwas siarkowy VI H2SO4
Jest bezbarwną, oleistą cieczą o maksymalnym stężeniu 98%. Bardzo dobrze miesza się z wodą wytwarzając ogromną ilość ciepła. Stosowany w akumulatorach. Ma właściwości parzące, zwęglające, powoduje martwice tkanek. Niszczy skórę, papier i drewno.Służy do produkcji surowców i półproduktów dla przemysłu kosmetycznego, do produkcji wody utlenionej substancji zapachowych oraz barwników organicznych.
Ø siarczan wapnia CaSO4 –biały, krystaliczny, obojętny chemicznie; pH = 7, nierozpuszczalny w wodzie; stosowany do wyrobu pudrów, wypełniacz szminek, pudrów w kamieniu, sztucznych opatrunków.
kwas azotowy V HNO3
Jest to bezbarwna ciecz o maksymalnym stężeniu 63%. Dobrze miesza się z wodą. Jest niebezpieczny w zetknięciu z materiałami łatwopalnymi. Stosuje się go do produkcji surowców i półproduktów dla przemysłu kosmetycznego (lapis, azotan srebra, ekstrakty zapachowe).
Ø azotan srebra AgNO3 (lapis, kamień piekielny) – łatwo się rozkłada z wydzielaniem srebra metalicznego, NO2 i tlenu; Działa odkażająco i dezynfekcyjnie, stosowany do usuwania brodawek, kurzajek oraz do produkcji farb do włosów;
Ø dwuhydroksyazotan bizmutu Bi(OH)2NO3 – biały, perłowy proszek o właściwościach kryjących; wchodzi w skład zasypek, stosowany w stanach ropnych i chorobach skóry; w kontakcie z wodą wydziela kwas azotowy; działa odkażająco, neutralizuje białko bakteryjne;
Ø azotan bizmutu Bi(NO3)•5H2O – stosowany przy produkcji farb do włosów, działa ściągająco i dezynfekująco, gdyż kationy BiH + blokują gr. tiolowe - SH obecne w enzymach i białkach bakterii.
kwas węglowy H2CO3
Stosowany w kąpielach leczniczych.
Ø węglan magnezu MgCO3 – nierozpuszczalny w wodzie, ma właściwości chłonne i polerujące; odczyn roztworów alkaliczny; stosowany do zobojętniania kwasów, w pudrach, zasypkach, pastach, preparatach do zębów, mleczkach i kremach; ma tzw. wysoką biel;
Ø węglan potasu K2CO3 (tzw. potaż) – pH zasadowe, dobrze rozpuszczalny w wodzie, hydroskopijny biały proszek; stosowany jako zmiękczacz wody oraz do wyrobu emulsji;
Ø węglan sodu Na2CO3 – zastosowanie podobne jak węglan potasu, trudno rozpuszczalny w wodzie, higroskopijny;
Ø uwodniony węglan sodu Na2CO3·10H2O (soda krystaliczna) – dobrze rozpuszczalna w wodzie, zmiękcza wodę; stosowana do produkcji proszków do prania, mydła, kremów i mleczek;
Ø wodorowęglan sodu NaHCO3 – biała drobno krystaliczna substancja, trudno rozpuszczalna w wodzie, po hydrolizie wydziela się CO2 ; mniej zasadowy niż węglan sodu; stosowany do produkcji soli kąpielowych w kapielachmineralnych i kwasowęglowych, jako zmywacz, bezpośrednio w okładach i kompresach;
Ø węglan wapnia CaCO3 – lekki biały proszek, nierozpuszczalny w wodzie, chłonny, ma duże właściwości polerujące; stosowany do produkcji past, past do zębów i produktów do jamy ustnej, pudrów i zasypek.
kwas fosforowy V H3PO4
Stosowany do wytwarzania wielu środków farmaceutycznych. Kwas fosforowy jest również używany w lecznictwie i laboratoriach analitycznych. Znajduje zastosowanie przy wyrobie środków piorących, do odrdzewiania, usuwanie kamienia kotłowego.
Ø 6meta-fosforan sodowy (calgon) – rozpuszcza się w wodzie, zapobiega wytrącaniu się mydeł; stosowany do zmiękczania wody, w płukankach do włosów, solach kąpielowych.
kwas borowy H3BO3
Substancja stała, krystaliczna, rozpuszcza się w ciepłej wodzie. Ma lekko kwaśny odczyn, działa bakteriobójczo. 1% kwas służy do przemywania oczu a 3% stosowany jest do opatrunków. W kosmetyce używany jako substancja dezynfekująca i zakwaszająca. Działa trująco i nie może być stosowany wewnętrznie. Niweluje zapach potu stóp.
Ø czteroboran sodu Na2B4O7·10H2O (boraks) – krystaliczny, biały, trudno rozpuszczalny w wodzie; służy do zmiękczania, wybielania, ma działanie odkażające; w mniejszych stężeniach udelikatnia naskórek, w większym stężeniu stosowany w preparatach do usuwania piegów i złuszczenia naskórka; stosowany jako konserwant preparatów kosmetycznych;
Ø nadboran sodu NaBO3·4H2O – jest słabo rozpuszczalny w wodzie, rozkłada się z wydzieleniem nadtlenku wodoru, działa wybielająco i zobojętniająco; stosowany do kąpieli tlenowych, pielęgnacji stóp i rąk; w większych stężeniach do usuwania piegów i rozjaśniania włosów.
Ogólna charakterystyka Alfa-hydroksykwasów (AHA)
Są to kwasy owocowe o wzorze ogólnym: R-HCOHCOOH i mogą w swej strukturze zawierać do 14 atomów węgla. Są one rozpuszczalne w wodzie i w odróżnieniu od BHA nie posiadają zdolności przenikania przez warstwę sebum i wnikania w głąb skóry. Z tego względu są polecane do skór suchych, zgrubiałych, zniszczonych opalaniem. Ich działanie jest specyficzne: mają właściwości rozluźniania warstwy korneocytowej naskórka i ułatwiają jego złuszczanie się. Zjawisko to polega na rozpuszczaniu substancji sklejającej poszczególne komórki, w wyniku czego zmniejsza się ich spoistość. W konsekwencji tego następuje przyspieszenie naturalnego procesu usuwania gromadzących się na powierzchni skóry warstw martwych komórek naskórka. W ten sposób zapobiegają one starzeniu się skóry oraz wyraźnie poprawiają jej koloryt. Dzięki swemu działaniu złuszczającemu AHA są przydatne także w leczeniu trądziku, zapobiegając powstawaniu czopów łojowych.
Alfa-hydroksykwasy występują powszechnie w przyrodzie, można je więc otrzymywać z produktów naturalnych jak: trzcina cukrowa, mleko, owoce lub mogą być one także syntetyzowane metodami chemicznymi. Do najbardziej popularnych i najczęściej stosowanych w kosmetyce kwasów owocowych należą: kwas glikolowy, winowy, mlekowy, jabłkowy i cytrynowy.
Zestawienie najczęściej stosowanych alfa-hydroksykwasów
Nazwa kwasu
Wzór
Występowanie
Kwas glikolowy (hydroksyoctowy)
HO-CHOH-COOH
Sok z trzciny cukrowej
Kwas mlekowy (alfa-hydroksypropionowy)
C2H4OHCOOH
Sfermentowany cukier mlekowy i inne cukry, kwaśne mleko, żur, kiszone warzywa i owoce
Kwas jabłkowy (hydroksyetanodikarboksylowy)
HOOC-CH2-CH(OH)-COOH
Niedojrzałe jabłka, winogrona, jeżyny, żurawina
Kwas cytrynowy (2-hydroksypropano-1,2,3-trikarboksylowy)
HOOC-CH2-C(OH)(COOH)-CH2-COOH
Cytryny, ananasy
Princess_Diana