Ekonomia, tak jak każda nauka wykorzystuje odpowiedni dla siebie zestaw narzędzi. Ich właściwe wykorzystanie sprawia, iż wiarygodna i czytelna staje się prowadzona analiza. Narzędzia te w większości zapożyczone są z dorobku nauk ścisłych takich jak matematyka, statystyka, informatyka.
Źródła danych
Źródła danych, niezbędnych do prowadzenia analizy ekonomicznej, pozyskiwane są z różnego rodzaju opracowań, którymi zajmują się wyspecjalizowane w tym instytucje. Generalna zasada jest bowiem taka, że ekonomista uogólnia a następnie wysuwa wnioski z prowadzony obserwacji procesów gospodarczych. Aby jednak przeprowadzić wiarygodne badania, nie wystarczy wyłącznie odnotować zaistnienie jakiegoś faktu, czy jego powtarzalności w czasie. Potrzebne są również dane liczbowe, na których możnaby było oprzeć obliczenia, wykazać ogólne trendy zmian czy dokonać porównań w czasie.
Zdobywanie danych na własną rękę w obecnej rzeczywistości gospodarczej jest prawie niemożliwe. Wynika to z ograniczonych możliwości technicznych i finansowych badacza. Stąd też jako źródło danych wykorzystywane są opracowania urzędów statystycznych, ministerstw, banków, oraz instytucji podejmujących się odpłatnie przeprowadzić zamówione badania np. CBOP. Również międzynarodowe instytucje takie jak Bank Światowy, Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy OPEC udostępniają zebrane wyniki przeprowadzanych badań.
Pozyskane dane liczbowe przyjmują dwojakiego rodzaju postać. Mogą być one danymi przekrojowymi lub szeregami czasowymi.
Dane przekrojowe, jak sama nazwa wskazuje, przedstawiają strukturę badanego problemu. Podają więc one uzyskane w danym czasie wartości tej samej zmiennej pogrupowane według przyjętej kategorii np. bezrobocie w określonych grupach wiekowych, stopa inflacji w określonych państwach itd.
Przykład danych przekrojowych
Struktura bezrobocia według wieku ( w % )
Wiek
XII 92
XII 93
XII 94
XII 95
XII 96
XII 97
15- 24
34,6
34,4
34,5
31,2
30,7
25-34
29,7
28,5
27,7
27,0
27,3
27,9
35-44
42,7
25,2
25,3
25,8
26,4
45-54
9,2
9,8
10,7
11,3
13,3
pow 55
1,7
2,0
2,4
Szeregi czasowe prezentują wartości analizowanej zmiennej w kolejnych jednostkach czasu ( miesiąc, kwartał, rok itd.)
Przykład szeregu czasowego
Kurs marki niemieckiej w NBP ( w zł )
Data
Kurs
12. 1997
1,89
03. 1998
1,94
06. 1998
2,12
09. 1998
2,09
12. 1998
2,19
03. 1999
06. 1999
09. 1999
2,16
12. 1999
2,02
03. 2000
2,08
06. 2000
Zebrane dane prezentowane są w dwóch formach – tabelarycznej i graficznej (wykresy)
Tabele
Tabelaryczne zestawienie danych służy ich uporządkowaniu i ułatwia korzystanie z nich. Bardzo ważnym elementem tablicy jest przy tym jej opis zawierający tytuł, informujący czytelnika, jakiego zjawiska dotyczą zebrane liczby oraz oznaczenie kolumn i wierszy.
Przy pomocy tabel podaje się zarówno dane przekrojowe, jak i szeregi czasowe. Graficzną prezentacją tabeli jest wykres.
Wykresy
Analiza współzależności zachodzących pomiędzy różnymi kategoriami ekonomicznymi wymaga rozumowania funkcyjnego, którego doskonałym wyrazem jest matematyczne pojęcie funkcji. Tylko w ten sposób można objąć zasięgiem analizy wszystkie ważne determinanty zmian badanej kategorii.
Graficzną prezentacją funkcyjnych zależn...
WSCiL