Przegląd broni-Kosowo.pdf

RANGER SURVIVAL CLUB

MATERIAŁY SZKOLENIOWE

PRZEGLĄD BRONI STRZELECKIEJ KONFLIKTU W

KOSOWIE

Typowy pododdział WAK mieszanka mundurów i broni

Była Jugosławia od kilku lat stała się krwawym kotłem, w którym

trwa niemal nieustanna wojna. Wojna spowodowała, Ŝe na tym

terenie znalazła się ogromna ilość broni róŜnej produkcji,

wszelkich typów, klas i odmian. NiezaleŜnie od tego mentalność

narodów bałkańskich związana jest od dawna z kultem broni

palnej, nieodłącznie związanej z tamtejszymi machos. Dlatego

uporządkowanie róŜnorodności broni strzeleckiej spotykanej w

najnowszym bałkańskim konflikcie wojnie w Kosowie stanowi

pewną trudność, szczególnie w odniesieniu do wyzwoleńczej Armii

Kosowa (WAK). Tym niemniej poniŜszy tekst będzie próbą

takiego własnie usystematyzowania informacji docierających z

Kosowa.

BROŃ RODZIMA PRODUKOWANA NA TERENIE BYŁEJ JUGOSŁAWII

Broń ta stanowi niewątpliwie podstawowe uzbrojenie regularnych jednostek wojskowych i policyjnych Federacyjnej

Republiki Jugosławii. Z powodu dostępności i przystępnej ceny oraz obfitości amunicji wykorzystywana jest

zapewne przez paramilitarne oddziały i milicje serbskie, WAK oraz róŜnej maści bandytów

M57 M70

Licencyjna wersja radzieckiego pistoletu TT33 produkowana w Jugosławii.

Spotykany w dwóch wersjach M57 na nabój 7,62 mm dokładnie taki, jak w

radzieckim oryginale, oraz M70 na nabój 9 mm Para. Broń ta nie ma bezpiecznika

moŜliwe jest jedynie ustawienie kurka w połoŜeniu pośrednim. Od radzieckiej tetetki

róŜni się powiększonym z 8 do 9 naboi magazynkiem i, w związku z tym,

przedłuŜonym chwytem.

Zastava Z9 Z40

Produkowany w zakładach zbrojeniowych Zastava w Kragujewaczu (choć po

ostatnich nalotach NATO naleŜałoby raczej powiedzieć „byłych zakładach

zbrojeniowych") pistolet wzorowany na szwajcarskim SIG P226 i zachowujący

wszystkie jego zalety. Spotykany w dwóch wersjach na amunicję kalibru 9 mm (Z9)

oraz .40 S&W (Z40). Ma pojemny, 15nabojowy magazynek, wewnętrzny

bezpiecznik zwalniany w ostatniej fazie ściągania spustu, trytowe oznaczenie

celownika. Jest łatwy w obsłudze i przystosowany zarówno dla prawo jak i

leworęcznych strzelców.

U góry M47 z łukowym

magazynkiem

poniŜej M56 ze złoŜoną

kolbą i bagnetem

M47 M49/57

To juŜ niemal muzeum ! Ciągle spotykana na Bałkanach jugosłowiańska wersja

radzieckiego pistoletu maszynowego PPSz 41, na naboje kal. 7,62 mm, o nieco

zmienionej budowie komory zamkowej i osłony lufy. Działa na zasadzie zamka

swobodnego, ma przełącznik ognia pozwalający na oddawanie pojedynczych strzałów

i jest zasilany z łukowych magazynków mieszczących 35 sztuk amunicji (słynne 71

nabojowe magazynki bębnowe z pepeszy nie są przewidziane). Broń wraz z amunicją

waŜy ok. 5,45 kg.

M56

Broń wzorowana na niemieckim pistolecie maszynowym MP40 z czasów II wojny

światowej. Partyzanci Tity musieli go uznać za całkiem udaną konstrukcję, skoro

wprowadzili go do masowej produkcji i na uzbrojenie swojej armii. Od swojego

wzoru róŜni się jednak pewnymi modernizacjami ma składaną na bok metalową

kolbę, moŜna teŜ do niego dołączyć mały bagnet. Działa na zasadzie zamka

swobodnego, przełącznik ognia pozwala na oddanie pojedynczych strzałów, prosty

magazynek mieści 35 sztuk amunicji kal. 7,62 mm. Nie ma bezpiecznika jego

funkcję spełnia moŜliwość wprowadzenia rączki zamkowej w przednim lub tylnym

połoŜeniu w boczne wycięcia szczeliny w której się porusza. Jak podają źródła

zachodnie opierając się na relacjach ochotników walczących na Bałkanach w

odróŜnieniu od oryginału gorzej znosi zanieczyszczenie błotem lub śniegiem.

M84

Produkowana w Jugosławii wersja czeskiego „Skorpiona", róŜniąca się od niego

chwytem z czarnego tworzywa sztucznego (większość dostępnych na rynku czeskich

„Skorpionów" ma rękojeści z jasnego drewna), strzelająca amunicją kal. 32 ACP.

Wykorzystywana przez załogi pojazdów opancerzonych armii jugosłowiańskiej oraz

jako trzecia broń miejscowych macho (obok rkm i kbk). Pudełkowy magazynek

mieści 10 sztuk amunicji. Istnieje moŜliwość montaŜu tłumika.

Na zdjęciu: Serbski kierowca czołgu z M84

M59/66 A1 („Papowka")

Kopia karabinu Simonowa SKS, strzelająca amunicją kal. 7,62 mm. Broń

powtarzalna, zasilana ze stałego dziesięcionabojowego magazynka, co z jednej strony

stanowi niewątpliwie wadę, lecz z drugiej według opinii walczących w konfliktach

jugosłowiańskich zachodnich ochotników zaletę, poniewaŜ zmusza źle

wyszkolonych miejscowych partyzantów róŜnej maści do oszczędności amunicji.

M59/66a1 uwaŜany jest za broń bardziej niezawodną i lepiej dopracowaną niŜ

rosyjski oryginał. Ma trytowe oznaczenia celownika (i dodatkowy stały, składany

celownik do wystrzeliwania granatów nasadkowych), dłuŜszy niŜ SKS, zamontowany

na stałe bagnet i jest przystosowany do wystrzeliwania granatów nasadkowych do

tego celu konieczne jest przestawienie zaworu przewodu odprowadzenia gazów

prochowych z przewodu lufy i zamknięcie tego odprowadzenia.

Na zdjęciu: Wystrzeliwanie granatów nasadkowych z karabinu M59.

Partzant WAK z M70 B1

zauwaŜ nakręconą na

lufę nasadkę do

wystrzeliwania granatów

oraz mundur i piersiowe

zasobniki niewątpliwie

brytyjskiego pochodzenia

M70 B1 i M70 B2

Jugosłowiańskie wersje AK. Oba modele strzelają amunicją kal. 7,62 mm i oparte są

na konstrukcji dokładnie odpowiadającej rosyjskiemu oryginałowi, jednak róŜnią się

od niego pewnymi szczegółami drewniana rękojeść została zastąpiona mniejszą i

bardziej ergonomiczną, wykonaną z tworzywa sztucznego, kolba stała została

wydłuŜona, a pomiędzy łoŜem a nakładką wykonano trzy otwory wentylacyjne (w

radzieckim AK były dwa). Przystosowane są do wystrzeliwania granatów

nasadkowych mają w składane celowniki przeznaczone do tego celu zamontowane

na stałe na przewodzie odprowadzającym gazy prochowe (podniesienie celownika

powoduje zamknięcie kanału odprowadzającego gazy prochowe z przewodu lufy)

oraz nakręcaną w razie potrzeby na wylot lufy specjalną nasadkę (tzw. tromblon).

M70 B1 ma stałą drewnianą kolbę, zaś M70 B2 kolbę składaną .

Oprócz tego zakłady zbrojeniowe „Zastava" produkowały eksportowe wersje: w kal.

7,62 NATO (oznaczaną jako M77 B1) oraz kal. 5,56 (pod nazwą M80).

Spotykana jest równieŜ oznaczona jako M85 jugosłowiańska wersja rosyjskiego

AKSU 74, która w odróŜnieniu od oryginału strzela amunicją kal. 5,56 mm (zamiast

5,45 mm) i ma składaną pod spód (a nie na bok) kolbę i jest zasilana z 20 albo 30

nabojowego łukowego magazynka.

M76

W odróŜnieniu od innych modeli broni strzeleckiej Jugosławia nie skopiowała

karabinu SWD, ale postanowiła skonstruować własny karabin wyborowy. M76 jest

oryginalną konstrukcją, strzelającą nabojem kal. 7,62 mm, opartą na konstrukcji AK.

Zamierzeniem dowództwa JNA było wprowadzenie strzelca wyborowego w skład

kaŜdego pododdziału armii, stąd karabiny M76 są w byłej Jugosławii często

spotykane.

M72 B1 i M72 B2

To w zasadzie kopia RPK, z tym, Ŝe w załoŜeniu jugosłowiańskich konstruktorów

mająca stanowić ogniwo pośrednie pomiędzy karabinkiem szturmowym a karabinem

maszynowym. Ma cięŜszy zamek, przedłuŜoną lufę zaopatrzoną w poprzeczne

oŜebrowanie pod wystającym spod nakładki odcinkiem rury gazowej dla lepszego

chłodzenia. M72 B1 ma stałą drewnianą kolbę identyczną jak M70 B1, zaś M72 B2

typową metalową kolbę składaną pod spód komory zamkowej. Zasilany jest z 30

nabojowego magazynka łukowego albo 70nabojowego magazynka bębnowego.

Strzela amunicją kal. 7,62 mm, spotykany jest równieŜ w kal. 5,56 NATO

Na zdjęciu: partyzant WAK z M72 B2 ze złoŜoną kolbą zauwaŜ złoŜony pod lufą dwójnóg

M53

Jugosłowiańska kopia słynnego niemieckiego karabinu maszynowego MG42,

cechująca się bardzo duŜą szybkostrzelnością teoretyczną, co wymaga dyscypliny

ognia. Strzela amunicją kal. 7,92 mm Mauser, zasilany jest albo z łukowego

magazynka o pojemności 30 naboi, albo z 300nabojowych taśm umieszczonych w

metalowym zasobniku dołączanym z lewej strony broni.

M80

Konstrukcja zbliŜona do rosyjskiego PKM, róŜniąca się jedynie odmiennym chwytem

pistoletowym (takim samym jak w jugosłowiańskich karabinkach oraz pełną kolbą

bez otworu. Strzela amunicją kal. 7,62 mm, zasilana ze 100 i 250nabojowych taśm,

zazwyczaj umieszczanych w zasobnikach. Lufa jest chłodzona powietrzem i moŜe być

szybko wymieniona (według instrukcji po 500 strzałach, ale w razie potrzeby moŜna

tę ilość przekroczyć bez większych konsekwencji). MoŜliwe jest równieŜ

zainstalowanie celownika optycznego ONM80 lub celownika noktowizyjnego.

MoŜliwe jest teŜ jego zamontowanie na lekkiej podstawie trójnoŜnej.

BROŃ IMPORTOWANA

W Kosowie moŜna spotkać najwięcej broni pochodzącej z Chin. Droga, jaką dotarła

ona do tej prowincji była następująca: Albański reŜim Enwera HodŜy znajdował się

niemal w całkowitej izolacji. Nie wspomagały go państwa bloku wschodniego, ZSRR

nie darzył zbytnią sympatią, a stosunki z Zachodem równieŜ nie układały się najlepiej.

W dodatku państwo to było ekstremalnie biedne. Dlatego głównym dostawcą broni

strzeleckiej dla albańskiej armii były Chiny bliskie ideologicznie i oferujące

najtańszy towar na rynku. W 1998 r., po krachu „piramid finansowych", w czasie

ogromnych zamieszek ludność Albanii splądrowała wojskowe magazyny i tysiące

sztuk broni strzeleckiej dostały się na rynek. Normalnym tokiem rzeczy broń ta

przedostała się w ręce WAK. Przede wszystkim reprezentantami chińskiego

przemysłu zbrojeniowego są tamtejsze wersje AK47 Type 56 (ze stałą kolbą

drewnianą) i Type 561 (z kolbą składaną na bok), oraz karabiny maszynowe będące

kopią radzieckich RPD, i cięŜkie karabiny maszynowe wersje radzieckich SMG,

oznaczane jako Type 57 i Type 63.

Na górze:

Oficer armii jugosłowiańskiej prezentuje chińskie karabiny z

przechwyconego transportu przemycanej broni

Po prawej:

Broń krótka z Niemiec, chińskie granaty i materiały wybuchowe

"Vitezit" z fabryki w Vitezu w Bośni (ten sam transport)

PowaŜnym źródłem broni dla WAK była teŜ niewątpliwie Bośnia i Hercegowina.

NadwyŜki broni i amunicji pozostałe po tamtejszej wojnie na pewno przedostały się

do Kosowa, zasilając kieszenie bośniackich „handlowców" pokaźną kwotą. Szmugiel

broni okazał się zresztą dochodowym interesem dla albańskich mafiosów, którzy

urośli w siłę na rozpadzie państwa po aferze z „piramidami". Źródła broni

dostarczanej w ten sposób są zapewne przeróŜne. PoniewaŜ aktualnie WAK jest

rozbrajana i składa broń do magazynów NATO. Opis tej broni moŜe powiedzieć

bardzo duŜo na temat jej źródła i drogi zaopatrzenia w nią.

Po lewej : Członek WAK na ulicy Prizrenu z chińskim Type 56.

PoniŜej: śołnierze amerykańscy w magazynie broni odbranej WAK w Vitinie (Kosowo).

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: