oprac. M. Misewicz
UKŁAD ODDECHOWY
1. Z jakich tkanek zbudowane jest oskrzele?
Tk. nabł wielorzędowego, tk. mięśniowa gładka, tk. chrzęstna szklista, tk łączna luźna, BALT – tkanka limfatyczna oskrzeli
2. Jaki rodzaj chrząstki występuje w krtani i pierścieniach tchawicy?
Krtań – chrząstka sprężysta i szklista
Pierścienie tchawicy – chrząstka szklista
3. Co robią pneumocyty typu I i jaka jest ich budowa?
Umożliwiają dyfuzję gazów między krwią a światłem pęcherzyków płucnych dzięki małej grubości komórek- są bardzo płaskimi komórkami, mają b. mało cytoplazmy składającej się z zewnętrznej i wewnętrznej błony komórkowej, cytozolu i niewielu pęcherzyków transcytarnych.
4. Co to są kom pyłowe?
Są to makrofagi znajdujące się w zrębie i świetle pęcherzyków płucnych oraz między pneumocytami. Mają zdolność pochłaniania cząsteczek pyłu i drobnoustrojów które dostają się do płuc z powietrzem
5. Wymień jakie kom wchodzą w skład błony śluzowej jamy nosa.
Komórki nabłonka wielorzędowego urzęsionego i kom kubkowe
6. Wymień elementy strukturalne tworzące barierę krew-powietrze.(z2 04r)
Cytoplazma pneumocytów I typu, bł. podstawna wspólna dla pneumocytów typu I i kom śródbłonka, cytoplazma śródbłonka
7. Gdzie w tchawicy i oskrzelach występują gruczoły i co wydzielają?
Tchawica - błona podśluzowa (gruczoły śluzowe wydzielają śluz)
Oskrzela – błona śluzowa (gruczoły śluzowe wydzielają śluz)
8. Jaki rodzaj tkanki mięśniowej występuje w:
a) tchawicy – tk. mięśniowa gładka
b) krtani – tk. mięśniowa poprzecznie prążkowana szkieletowa
9. Wymień komórki tworzące nabłonek błony śluzowej tchawicy.
Jest to nabłonek wielorzędowy urzęsiony. Jego kom to: kom urzęsione, kubkowe, ziarniste (endokrynowe), szczoteczkowe, limfocyty T i T cytotoksyczne.
10. Co wchodzi w skład błony śluzowej tchawicy?
Nabłonek wielorzędowy urzęsiony (kom kubkowe, urzęsione, ziarniste=endokrynowe, szczoteczkowe, limfocyty T i T cytotoksyczne), blaszka właściwa błony śluzowej z tk. łącznej luźnej z wł sprężystymi, limfocytami i kom plazmatycznymi (wytwarzającymi IgA)
11. Rodzaje i funkcje pneumocytów.(zI 04)
Typu I – płaskie, jedynie okolica okołojądrowa grubsza. Wchodzą w skład ściany, przez którą dyfundują gazy, najwięcej, umożliwiają dyfuzję gazów między krwią a światłem pęcherzyków płuc.
Typu II – leżą wśród pneumocytów typu I, kształt sześcienny i cechy kom wydzielniczych (szorstka RER, AG, mitochondria). Liczne pęcherzyki wypełnione blaszkami lipidów, wytwarzają surfaktant i z nich mogą powstawać nowe pneumocyty typu I i II
Typu III – nieliczne kom. pęcherzykowe, kształt sześcienny, liczne pęcherzyki wydzielnicze, są chemoreceptorami (odbierają wrażenia gazowe)
12. Wymień struktury zrębu pęcherzyków płucnych, podkreśl nazwę tych, dzięki którym zachowana jest elastyczność ich ściany.
Zbudowany z tk łącznej luźnej, fibroblastów, miofibroblastów, kom tucznych i makrofagów oraz nacz krwionośnych włosowatych, wł sprężystych i kolagenowych (z kolagenu typu I i III).
13. Budowa krtani. (zI 04)
Zbudowana jest z błony śluzowej, błony podśluzowej, chrząstki szklistej i sprężystej oraz mięśni poprzecznie prążkowanych szkieletowych. Bł. śluzową pokrywa leżący na bł. podstawnej nabł wielowarstwowy płaski -w górnej części i nabł wielorzędowy urzęsiony -w dolnej części. Blaszka właściwa błony śluzowej zbudowana jest z tk łącznej luźnej, w której są naczynia krwionośne, nerwy i gruczoły śluzowo-surowicze oraz wł sprężyste o przebiegu równoległym (które tworzą więzadło głosowe)
14. Sprecyzuj jakie tkanki wchodzą w skład ściany tchawicy(zI 04)
Tk nabł wielorzędowego urzęsionego, tk. łącz właśc luźna, tk. chrzęstna szklista, tk. mięśniowa gładka
15. Sprecyzuj, jakie rodzaje nabłonków występują w poszczególnych odcinkach układu oddechowego? (zIII 04)
Jama nosowa: przedsionek nosa –wielowarstwowy płaski rogowaciejący, okolica oddechowa- wielorzędowy urzęsiony, okolica węchowa- zmysłowy. Jama gardła i krtani- wielowarstwowy płaski i wielorzędowy urzęsiony. Tchawica i oskrzela – wielorzędowy (z różnymi kom). Oskrzeliki- jednowarstwowy sześcienny urzęsiony Pęcherzyki płucne i przewody oddechowe-oddechowy
16. Jak zbudowana jest opłucna płucna?
Jest to błona surowicza składająca się z nabłonka surowiczego i tk łącznej luźnej zawierającej wł kolagenowe, sprężyste, kom tk łącznej, miocyty gładkie oraz nerwy, nacz. krwionośne i limfatyczne.
17. Co to są pneumocyty?
Są to kom nabłonka oddechowego wyścielającego pęcherzyki płucne (kom nabłonkowe).
18. Rodzaj nabłonków w jamie nosowej:
Przedsionek nosa - nabł wielowarstwowy płaski rogowaciejący
Okolica oddechowa- nabł. wielorzędowy urzęsiony
Okolica węchowa – nabł. zmysłowy
19. Które kom wydzielają surfaktant? Na czym polega jego rola?
Pneumocyty typu II i kom Clary (oskrzelikowe). →obniża napięcie powierzchniowe na granicy faz powietrze-pęcherzyk (zapobiega sklejaniu się ścian pęcherzyków oddechowych w czasie wydechu), →zmniejsza zużycie energii w czasie wdechu(potrzebnej do powiększenia pęcherzyków), →ułatwia dyfuzję gazów przez fazę powietrze-płyn, →działa bakteriobójczo
20. Jaką budowę mają przewody pęcherzykowe?
Nie mają własnej ściany bo ich ścianę tworzą pęcherzyki płucne.
21. Gdzie występują włókna sprężyste w błonie śluzowej tchawicy?
W blaszce właściwej błony śluzowej
22. Gdzie występują włókna sprężyste w płucach?
W opłucnej płucnej, oskrzelach, w ścianie i zrębie pęcherzyków płucnych
23. Wymień wszystkie rodzaje komórek wybranego nabłonka zmysłowego. Gdzie tego typu nabłonek występuje? (zI 04)
Nabłonek zmysłowy okolicy węchowej. Kom. podporowe (zewnętrzne i wewnętrzne), przypodstawne oraz węchowe. Występują w okolicy węchowej jamy nosowej
24. Wymień komórki tworzące nabłonek okolicy węchowej jamy nosowej.
To nabł. zmysłowy i skł. się z kom. podporowych (wew. i zewn.), przypodstawnych oraz węchowych
25. Co buduje ścianę pęcherzyka płucnego?
Nabł oddechowy(pneumocyty typu I, II i III),bł. podstawna, wł sprężyste i siateczkowe i kom pyłowe
26. Narysuj i podpisz nabłonek tchawicy.
Nabłonek wielorzędowy urzęsiony
27. Narysuj i podpisz schemat przekroju poprzecznego przez oskrzela główne.
Wejściówka (pyt 6, 11-funkcje, 15, 20):
Czym się różnią oskrzela od oskrzelików?
Oskrzeliki nie mają chrząstek ani gruczołów w przeciwieństwie do oskrzeli, i są pokryte nabłonkiem jednowarstwowym sześciennym urzęsionym, a oskrzela wielorzędowym urzęsionym.
Przystosowanie ukł oddechowego u ptaków.
Mają worki powietrzne i zarówno w czasie wdechu jak i wydechu przez płuca przepływa powietrze (przy wdechu przemieszcza się ono z worków powietrznych do płuc) oraz występuje mechanizm przeciwprądowego przepływu krwi (krew płynie w przeciwnym kierunku do powietrza)
Zasadnicza różnica budowy tchawicy i oskrzela.
W tchawicy jest pierścień chrzęstny otwarty, a w oskrzelu jest pierścień chrzęstny zamknięty. [W tchawicy jest mięsień tchawiczy, w oskrzelu warstwa miocytów gładkich. Gruczoły w tchawicy są w błonie podśluzowej w oskrzelach w błonie śluzowej. W tchawicy jest MALT (tk limf bł. Śluzowej)a w oskrzelach BALT(tk limfatyczna oskrzeli)]
UKŁAD TRAWIENNY
1. Gdzie występują gruczoły przewodu pokarmowego? (zI 04)
W bł. śluzowej( jama ustna, gardło, dolna część przełyku, żołądek, jelito); bł. podśluzowej (dwunastnica, przełyk- górna i środkowa część)
2. Co to jest MALT i podkreśl komórki których jest najwięcej.
Tk. limfatyczna błony śluzowej. Limfocyty B, T: cytotoksyczne i NK, makrofagi, kom plazmatyczne, kępki Peyera, kryptokępki
3. Jakie typy nabłonka występują w gardle?
Część nosowa- nabłonek wielorzędowy urzęsiony
Część ustna i krtaniowa- nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
4. Podaj w kolejności warstwy ściany przełyku. Sprecyzuj w których warstwach znajdują się(zI 04)
Nabł wielowarstwowy płaski nierogowaciejący, blaszka właściwa błony śluzowej, blaszka mięśniowa błony śluzowej, błona podśluzowa, błona mięśniowa, przydanka (tk. łączna właściwa)
a) gruczoły- w górnym i środkowym odcinku w błonie podśluzowej, w dolnym – w błonie śluzowej
b) mięśnie gładkie- w blaszce mięśniowej błony śluzowej i dolnym odcinku przełyku
5. Gdzie w przełyku zlokalizowane gruczoły wydzielnicze?
W górnym i środkowym odcinku – błona podśluzowa. W dolnym – błona śluzowa
6. Co wchodzi w skład śliny?
Woda, jony (Na+, K+, Cl-, HCO3-, I-), białka (amylaza, lizozym), IgA, czynnik wzrostu nerwów (NGF) i naskórka (EGF), proteoglikany i kalikreina.
7. Jaką funkcję pełnią komórki mioepitelialne ślinianek? Podaj dokładną lokalizację tych komórek. (zI 04r)
Otaczają pęcherzyki wydzielnicze ślinianek, wyciskają wydzielinę gruczołów ku ujściu.
8. Czym różni się błona śluzowa górnej części języka od bocznej i dolnej?
Błona śluzowa bocznej i dolnej części języka ...
wrib.biologia