TECHNOLOGIA ROBÓT BUDOWLANYCH
( pytania egzaminacyjne wersja 4.0 )
1) Zdefiniować pojęcie “technologia” i “technologiczność (konstrukcji)”.
Technologia - nauka stosowana o procesach wytwarzania produktów z materiałów wyjściowych.
Technologia - metoda wytwarzania produktów określonego rodzaju.
Technologiczność (konstrukcji) - własność konstrukcji, polegająca na jej przystosowaniu do warunków, do takiego procesu technologicznego, jaki jest najkorzystniejszy (ze względu na czas, łatwość lub możliwość i koszty wykonania) w danych warunkach produkcyjnych i przy określonej wielkości produkcji (jednostkowej, seryjnej lub masowej).
2) Wydajność teoretyczna, techniczna i eksploatacyjna maszyn budowlanych - założenia podstawowe.
Wydajność teoretyczna - wydajność danej maszyny, która nie uwzględnia wszystkich aspektów praktycznych. Np. wydajność teoretyczna betoniarki - to wydajność mieszania mieszanki betonowej bez uwzględnienia niektórych czynników, które zwiększają cykl pracy (czyli zmniejszają wydajność) jak np.: wsypywanie składników do betoniarki, ustawienie betoniarki, wylewanie mieszanki betonowej. Wydajność ta nie jest osiągalna w rzeczywistym cyklu pracy.
Wydajność techniczna - to wydajność, która uwzględnia wyżej wymienione czynniki, jednak nie uwzględnia czynników nieprzewidywalnych (np.: przerwa w dostawie składników, usterka pojazdu, warunki pogodowe i in.). Wydajność tą podaje literatura. Jest ona możliwa do osiągnięcia, lecz w praktyce należy ją zmniejszać - wydajność eksploatacyjna.
Wydajność eksploatacyjna - uwzględnia wszystkie wyżej wymienione czynniki - jest to wydajność techniczna przemnożona przez odpowiedni współczynnik (mniejszy od jedności), którego wartość zależy od ww. czynników.
3) Po jakim orientacyjnie czasie (w dobach) beton na cemencie portlandzkim marki 35 lub 45 uzyskuje odporność warunkową na działanie mrozu przy dojrzewaniu w temperaturze:
20°C
5°C
Beton na cemencie portlandzkim marki 35 lub 45 uzyskuje odporność na działanie mrozu w różnym czasie, zależnym od temperatury, w jakiej dojrzewa:
20°C - 1 doba,
5°C - 2 doby (wg tab. 8.2 Abramowicza).
4) Ogólna charakterystyka podziału gruntów ze względu na trudności ich odspajania.
Jedną z rodzajów klasyfikacji gruntów jest ich podział ze względu na trudności ich odspajania. Grunty sklasyfikowano na 16 kategorii. Kategorie I¸V odnoszą się do gruntów, które mogą być odspajane różnymi narzędziami oraz maszynami budowlanymi: kat. I - szufle i łopaty, kat. II - łopaty, niekiedy motyki lub oskardy, kat. III - łopaty i oskardy z częściowym użyciem drągów stalowych, kat. IV - łopaty przy stałym użyciu oskardów i drągów stalowych, częściowo kliny i młoty, kat. V - oskardy i drągi stalowe, młotki pneumatyczne.
Pozostałe kategorie (VI¸XVI) obejmują grunty, począwszy od kredowych zwartych (odspajanych młotkami pneumatycznymi i materiałami wybuchowymi) poprzez średnio twarde skały, aż do skał bardzo twardych (od VIII¸XVIII) odspajanych wyłącznie za pomocą materiałów wybuchowych.
Na podstawie zawartych w literaturze tabel z wykazem zestawionych alfabetycznie gruntów (104 rodzaje) można szybko odnaleźć jej kategorię z punktu widzenia trudności odspajania.
5) Jaka powinna być minimalna odległość podnóża skarpy odkładu (gruntu przeznaczonego do zasypywania wykopu) od górnej krawędzi wykopu? Jakie znaczenie ma w tym przypadku przepuszczalność gruntu na którym złożono odkład?
Minimalna odległość podnóża skarpy odkładu od górnej krawędzi wykopu powinna być:
· min. 3m - na gruntach przepuszczalnych,
· min. 5m - na gruntach nieprzepuszczalnych,
· min. 20m - na odcinkach zawiewanych śniegiem.
Jak widać na gruntach nieprzepuszczalnych zabezpieczenie jest bardziej rygorystyczne. Jest to wynikiem tego, że na gruntach przepuszczalnych (na ogół spoistych) mogą powstawać “zastoje” wodne (gdyż woda nie wsiąka zbyt dobrze) co z kolei może być przyczyną “płynięcia” skarp.
6) Jaka jest przyczyna zróżnicowani nachylenia skarp pomiędzy wykopami i nasypami w gruntach spoistych.
Nachylenie skarp nasypów są łagodniejsze od nasypów wykopów tego samego rodzaju gruntu spoistego. Jest to wynikiem tego, że grunt w wykopie jest na ogół nienaruszony (przez koparkę), a zatem bardziej zbity i trwały - dlatego skarpy wykopów są często bardzo strome, nawet pionowe. Zaś grunt z nasypów jest gruntem odspojonym, czyli o odmiennych własnościach od gruntu w wykopie - stąd konieczność stosowania odpowiednich nachyleń skarp (nachylenie stoku naturalnego.
7) Sposoby zabezpieczania robót ziemnych (wykopów) przed napływającymi wodami powierzchniowymi (opadowymi). W jakiej odległości od skarpy wykopów należy rozmieszczać rowy zabezpieczające odwadniające?
Wszelkie wykopy, przekopy i nasypy na terenie budowy powinny być zabezpieczone przed wodami opadowymi, powierzchniowymi i gruntowymi. Sposoby:
1)ochrona przed niekontrolowanym napływem wód opadowych do wykopów poprzez wyprofilowanie powierzchni terenu ze spadkami umożliwiającymi łatwy odpływ wody poza teren budowy, 2)stosowanie wszelkiego rodzaju rowów odwadniających: rowów opaskowych otaczających wykop; rowów stokowych w dnie wykopów, 3) kopanie rowów odwadniających od dołu do góry (co zapewnia ciągłość łatwego odpływu powierzchniowego wód opadowych), 4)w niektórych przypadkach skarpy wykopów należy chronić przed erozją wód powierzchniowych (ochrona przed nadmiernym zawilgoceniem skarp - zapobieganie spływom gruntu),
· kontrola i konserwacja urządzeń odwadniających,
Stosuje się najróżniejsze rowy: boczne, skarpowe lub opływowe o kształcie trapezowym lub obłym (dostosowanym do obiektu) o spadku dna min. 0,02% (dostosowanym do rodzaju gruntu chronionych robót ziemnych, obiektów). Maksymalne spadki i maksymalne prędkości wody sprawdza się wg PN i literatury. W przypadku konieczności stosowania większych spadków dna rowu niż to podają wytyczne, dopuszcza się stosowanie w rowie kaskad umocnionych np. z betonu (o wysokości stopnia max 0,5m).Rowy muszą znajdować się w odpowiedniej odległości od krawędzi chronionych robót ziemnych lub wykonanych obiektów: min 1,2m. Rowy powinny być: możliwie płytkie, dostosowane do wód opadowych, szczelne, odsunięte odpowiednio od korony skarpy wykopu lub nasypu (min 3m - gr. suche i zwarte; min 4m - gr. wilgotne i luźne).Należy wodę z tych rowów ochronnych doprowadzić do studzienek zbiorczych w miejscach odpowiednio zabezpieczonych przed rozmyciem.Oprócz odpowiedniego systemu rowów i drenaży można również w określonych przypadkach stosować studzienki zbiorcze z pompami.Przy wysokim poziomie wód gruntowych (przy braku możliwości odpływu wód powierzchniowych i opadowych) stosuje się odwodnienia wgłębne (drenaże, studnie depresyjne i studnie chłonne) - sprawdzane przed okresem projektowanej eksploatacji. Ale odwodnienie wgłębne ma zastosowanie głównie do zabezpieczenia wykopów przed wodą gruntową (patrz punkt następny).
8) Sposoby zabezpieczania wykopów (robót) przed wodą gruntową.
Przy wysokim poziomie wód gruntowych stosuje się odwodnienia wgłębne (drenaże, studnie depresyjne i studnie chłonne), które mają na celu obniżanie poziomu wód gruntowych. Odwodnienie to wymaga sprawdzenia przed okresem projektowanej eksploatacji (dokonuje się tego za pomocą piezometrów).
Wykonywanie wykopów poniżej poziomu wód gruntowych bez odwodnienia wgłębnego dopuszczalne jest jedynie do głębokości:
· 1m poniżej poziomu piezometrycznego wód gruntowych - dla gruntów spoistych,
· 0,3m - dla gruntów piaszczystych.
Konieczność obniżenia wód gruntowych może być podyktowana również wymogami do stosowania odpowiedniego sprzętu budowlanego (na ogół ciężkiego).
Odwodnienie wgłębne musi być stosowane w ten sposób, aby nie naruszyć struktury gruntu w podłożu budowli wykonywanej, ani też w podłożu budowli sąsiednich.
9) W jakich przypadkach (gruntowych) spód fundamentu może być usytuowany na głębokości mniejszej niż granica przemarzania gruntu?
Ogólnie zagłębienie fundamentu powinno być większe niż granica przemarzania gruntu. Zagłębienie fundamentów powyżej tego poziomu powinno być uzasadnione i akceptowane przez inwestora.
Grunty, w których spód fundamentu może znajdować się powyżej głębokości przemarzania:
· spoiste w stanie półzwartym - jednak głębokość posadowienia nie mniejsza niż 0,5 m poniżej powierzchni terenu,
· na skałach, zwietrzelinach skalnych i piaskach nie nawodnionych, zawierających mniej niż 10% ziaren pyłowych i iłowych oraz nie zawierających przewarstwień lub gniazd gruntów wysadzinowych - spód fundamentu na dowolnej, technicznie uzasadnionej głębokości; lecz nie mniejszej niż 0,5m od powierzchni terenu.
10) Co należy wykonać w przypadku sytuowania fundamenty na podłożu gruntowym plastycznym?
Należy górną warstwę podłoża o grubości 10cm usunąć i zastąpić podsypką piaskową lub betonem jednofrakcyjnym. Ułatwia to zespolenie i usztywnienie podłoża pod fundamentem.
11) Ogólna charakterystyka i rodzaje ścianek szczelnych stosowanych do obudowy wykopów.
Ścianki szczelne należy wykonywać z brusów wbijanych w grunt, łączonych na zamki. Brusy mogą być z drewna, stali lub żelbetu. Ścianki zaś mogą mieć charakter: 1) prowizoryczny - jako element pomocniczy, potrzebny tylko w okresie wykonywania wykopu fundamentu, po czym powinny być wyjmowane, 2) stałe - stanowiące konstrukcyjną część fundamentu; mają one za zadanie: 3) uszczelniać podłoże fundamentu, 4) odgradzać dany fundament od innych fundamentów zagłębionych płycej, 5) przy posadowieniach bezpośrednich mogą służyć jako odgrodzenie od podłoża obciążonego, szczególnie przy piaskach drobnych i wodach ruchomych, które mogą wypłukiwać grunt spod podstawy fundamentu.
Rodzaje ścianek szczelnych: 1) Z drewna - ścianki wykonane z drewna twardego. Z jednej strony wpust, z drugiej pióro. Dolne końce brusów są zaostrzone (często zabezpieczone trzewikami z blachy grubości 2¸3mm), zaś głowice obcięte prostopadle do osi i zabezpieczone okuciem stalowym. Brusy drewniane wbija się pojedynczo, lub podwójnie (dwa na raz). W narożnikach i w odstępach co 2¸4m między narożnikami należy wbijać pale kierujące (o f20¸30cm). 2) Stalowe, które dzielimy ze względu na kształt profili stalowych brusów na: płaskie, korytkowe, zetowe, skrzyniowe (złożone z profili korytkowych lub dwuteowych). Brusy stalowej ścianki szczelnej należy zawsze wbijać parami, zawsze w kierunku od narożnika i na odcinku wytyczonym drewnianymi prowadnicami ułożonymi na ziemi. W przypadku zakrzywienia się brusów przy wbijaniu - pionuje się je za pomocą specjalnych brusów o kształcie klinowym. Po wbiciu brusów na projektowaną głębokość należy zespawać zamki u góry, na odcinku przynajmniej 50¸80cm (w celu zapewnienia współpracy brusów na zginanie). 3) Żelbetowe - o przekroju prostokątnym lub z piórem. Wymiary: szerokość - 50¸60cm; grubość - 10¸40cm; długość do 20m. Masa - ze względu na ograniczoną nośność kafarów i masę młota przy wbijaniu - nie powinna przekraczać 6 ton. Zbrojenie - z prętów o f³14mm i strzemiona 6¸8mm o rozstawie równym mniejszemu wymiarowi brusa (lecz nie rzadziej niż co 30cm). Przy ostrzu i głowicy na długości 1,5m - strzemiona w odstępach co 10cm, a przy samej głowicy pierwsze 4 strzemiona co 5cm. Ostrza brusów wbijanych w grunty spoiste zwarte i żwiry zabezpiecza się trzewikami z blachy grubości 2¸3mm. Brusy ścianek żelbetowych mogą być również z betonu sprężonego.
12) Rodzaje i przeznaczenie koparek jednonaczyniowych.
Koparki jednonaczyniowe stanowią podstawową i najliczniejszą grupę do robót ziemnych. Wszystkie koparki jednonaczyniowe składają się z:
· podwozia, stanowiącego część jezdną, najczęściej typu gąsienicowego lub kołowego,
· nadwozia obrotowego z mechanizmami napędowymi, sterującymi i kabiną maszynisty,
· osprzętu roboczego obejmującego wysięgniki i różnego rodzaju naczynia robocze (łyżki, zbieraki, chwytaki) do skrawania gruntu.
Przeznaczenie koparek jednonaczyniowych jest różnorakie. Niektóre typy koparek mają po kilka rodzajów sprzętu roboczego (oraz naczynia robocze o różnej pojemności i kształcie) co decyduje o przeznaczeniu koparki.
I tak można wyróżnić łyżki:
· podsiębierne,
· przedsiębierne,
· ładowarkowe,
· chwytaki,
· zbieraki,
· lemiesze do wyrównywania skarp,
· zrywaki,
· młoty hydrauliczne,
· wiertnice.
13) Spycharki, zgarniarki, ładowarki, równiarki - ogólna charakterystyka i zastosowania**.
Ogólna charakterystyka i zastosowanie zgarniarek.
Zgarniarki są maszynami przeznaczonymi do masowych robót ziemnych - stąd duża moc silników i duża pojemność skrzyń. Podobnie jak spycharki należą do grupy maszyn charakteryzujących się płaskim torem skrawania gruntu. Mogą wykonywać takie czynności jak:
· odspajanie gruntu,
· napełnianie urobkiem własnej skrzyni,
· transport urobku na określoną odległość,
· samoczynne wyładowanie urobku.
Ze względu na pojemność skrzyni zgarniarki dzieli się na:
· małe - do 5m3,
· średnie - 6¸14 m3,
· duże - powyżej 15 m3.
Pod względem układu jazdy zgarniarki dzieli się na:
· przyczepne,
· samojezdne.
cdn ...
14) Podaj maksymalną grubość warstwy gruntu zagęszczanego ręcznie i zagęszczonego urządzeniami wibracyjnymi.
Ręczne zagęszczanie mieszanki betonowej nie zapewnia w dostatecznej mierze dobrych wyników. Może ono być stosowane tylko w przypadkach małych ilości mieszanki betonowej lub braku energii do napędu mechanicznych środków zagęszczania. W praktyce jednak stosowane nierzadko. Stosuje się różnego rodzaju wibratory do zagęszczania ręcznego, o różnej masie i kształcie dzioba. Dobiera się je w zależności od konsystencji mieszanki. Mieszankę zagęszcza się warstwami do grubości 15cm.
Wibratory mechaniczne (o różnych częstotliwościach, amplitudach i prędkości drgań) umożliwiają szybkie zagęszczenie mieszanki, dobre wypełnienie deskowań, wzrost gęstości objętościowej i wytrzymałości betonu. Wibratorami mechanicznymi można zagęszczać warstwy grubości ... .
15) Ogólne warunki rozdeskowania konstrukcji betonowych z uwzględnieniem obniżonych temperatur.
Przed przystąpieniem do rozdeskowania konstrukcji (z uwzględnieniem obniżonych temperatur) należy koniecznie sprawdzić wytrzymałość betonu na próbkach przechowywanych w takich samych warunkach, w jakich przebywał beton w konstrukcji. Przed przystąpieniem do zgniatania próbki należy je rozmrozić. Terminy rozdeskowania można określić orientacyjnie na podstawie osiągania przez beton wymaganego procentu wytrzymałości 28-dniowej, w zależności od czasu i temperatury dojrzewania wg literatury.
Zdjęcie bocznego deskowania z uwzględnieniem niskich temperatur dopuszcza się tylko w przypadku zastąpienia osłonami przepuszczającymi wilgoć (np. folią polietylenową) oraz zabezpieczającymi beton przed zamarznięciem.
16) Czy części stalowe i pręty zbrojeniowe przeznaczone do betonowania można powlekać powłokami malarskimi?
Części stalowe przeznaczone do betonowania nie należy powlekać powłokami malarskimi. Warstwy powłok pokładowych malarskich stosuje się do stali narażonej na powstanie rdzy (elementy stalowe wystające z konstrukcji żelbetowych - obowiązkowo powłokami antykorozyjnymi). Zaś miejsca konstrukcyjne przeznaczone do betonowania należy obowiązkowo czyścić z wszelkich zanieczyszczeń (chodzi tu głównie o rdzę).
17) Wymiń główne zagrożenia dla pracowników zatrudnionych przy robotach tynkarskich przy użyciu agregatów tynkarskich.
Specyfika pracy urządzeń i maszyn stosowanych w robotach tynkarskich powoduje powstanie zagrożeń tj.: 1) urazy mechaniczne, 2) porażenie prądem elektrycznym, 3) nadmierny hałas, 4) szkodliwe drgania, 5) zagrożenie od wysokich ciśnień, 6) zagrożenia od żrących działań wapna.
18) Na czym polega betonowanie metodą torkretowania? Podaj przykłady zastosowań.
Metoda torkretowania polega na narzucaniu mieszanki betonowej pod ciśnieniem sprężonego powietrza na deskowania lub inne powierzchnie tego rodzaju. Beton tego rodzaju nosi nazwę betonu natryskowego. Mieszanka betonowa (lub zaprawa) może być również bezpośrednio wtłaczana pod ciśnieniem za pomocą węża do przestrzeni wewnętrznych konstrukcji (pęknięć lub niedostatecznie wypełnionych) - jest to beton wtryskowy. Torkretowanie daje betonowi wysoką wytrzymałość na ściskanie oraz znaczne polepszenie innych cech technologicznych (wodoszczelności, ognioodporności, wytrzymałości na wpływy chemiczne, większą przyczepność). Z tego powodu metoda torkretowania może być stosowana do cienkościennych konstrukcji łupinowych, na powłoki izolacyjne (np. przy naprawie powierzchni kanałów ściekowych), na powłoki budowlane konstrukcji górniczych, hutniczych, tunelowych lub nawet na powłoki ognioochronne w piecach metalurgicznych hutniczych. Metoda torkretowania może być stosowana zarówno przy zaprawie suche i na mokro.
Przy zaprawie suchej, mieszanka wysuszonych składników zaprawy (cement + piasek) pod wpływem sprężonego powietrza tłoczona jest do węża materiałowego - dopiero w dyszy łączy się z wodą i już jako mokra mieszanka wyrzucana jest z dyszy (z prędkością 70¸90 m/s).Istnieje również
orkretnica, która za pomocą sprężonego powietrza przesuwa gotową mokrą mieszankę betonową.
19) Po jakim orientacyjnie czasie (w dobach) beton na cemencie portlandzkim marki 35 lub 45 uzyskuje odporność warunkową na działanie mrozu przy dojrzewaniu w temperaturze:
20) Metody montażu masztów i konstrukcji wieżowych - ogólna charakterystyka.
Istnieją dwie podstawowe metody montażu masztów i konstrukcji wieżowych:
Metoda montażu obiektów w całości - stosowana przy montażu wież i masztów o wysokości nie przekraczającej 100m. Polega ona na początkowym scaleniu całej konstrukcji w pozycji poziomej przy miejscu jej ustawienia (na klatkach z podkładu) a następnie podniesieniu jej i ustawieniu w projektowanym miejscu w pozycji pionowej (za pomocą żurawi kołowych lub gąsienicowych, również za pomocą pomocniczych masztów montażowych czy też stosując metodę obrotu za pomocą masztu ruchomego).
Metoda narastania - stosowana przy montażu wież i masztów o wysokości ponad 100m. Polega ona na montowaniu całej konstrukcji w projektowanym położeniu za pomocą żurawi samochodowych lub pomocniczych masztów montażowych, przymocowanych do montowanej konstrukcji. Możliwy jest w tej metodzie montaż elementami pojedynczymi lub uprzednio scalonymi.
W niektórych przypadkach celowa może okazać się metoda “złożona”, stanowiąca połączenie oby w/w sposobów - np. częściowe podniesienie wieży za pomocą dwóch masztów do pewnego poziomu, a dla pozostałych części konstrukcji - stosowanie metody narastania.
słabym, średnim i silnym?
21) Jakie są ogólne wymagania dotyczące średnic prętów zbrojeniowych w konstrukcjach żelbetowych użytkowych w środowiskach agresywnych?
W konstrukcjach użytkowych w agresywnych środowiskach należy sto...
yomakaszi