NOWELA JAKO GATUNEK LITERACKI
1.NOWELA - jeden z gatunków prozy narracyjnej. Utwór niewielki, o zwartej i wyrazistej akcji. Pozbawiony komentarzy i rozbudowanych opisów, o małej ilości bohaterów.
W klasycznej noweli, zgodnej z teorią Giovanniego Boccaccia(najsłynniejszego twórcy noweli renesansowej) - główny motyw, umieszczony w tytule przewija się przez kolejne etapy fabuły i odgrywa w niej kluczową rolę.
2.BUDOWA NOWELI:
• ekspozycja - wprowadzenie w temat utworu
• rozwój fabuły
• punkt kulminacyjny - najważniejsze wydarzenie
• rozwiązanie akcji
• epilog - część końcowa utworu
3.CECHY NOWELI:
• narrator w trzeciej osobie
• utwór jednowątkowy, epicki
• związek przyczynowo skutkowy
• liczba bohaterów ograniczona do niezbędnego minimum
• zredukowane elementy opisowe
• zwięzła, krótka forma literacka
• najczęściej występuje powtarzający się motyw noweli, często podkreślony tytułem
4.ZASADA TRÓJDZIELNOŚCI:
• wstęp wprowadzający do utworu,
• rozwinięcie - rozwój akcji
• zakończenie - podsumowanie
5.PRZYKŁADY NOWEL I PISARZY:
a)literatura polska
• Latarnik - Henryk Sienkiewicz
• Antek - Bolesław Prus
• Nasza szkapa - Maria Konopnicka
• Katarynka - Bolesław Prus
• ABC - Eliza Orzeszkowa
• Sachem - Henryk Sienkiewicz
• Siłaczka - Stefan Żeromski
• Kamizelka - Bolesław Prus
• Z Pamiętnika poznańskiego Nauczyciela - Henryk Sienkiewicz
• Dym - Maria Konopnicka
b)literatura zagraniczna
• Dekameron - Giovanni Boccaccio - zbiór nowel, m.in.: Sokół, Diabeł i piekło
Memoriss