Kodeks rodzinny i opiekuńczy..pdf

©Kancelaria Sejmu

s. 1/1

USTAWA

z dnia 25 lutego 1964 r.

Kodeks rodzinny i opiekuńczy

Opracowano na pod-

stawie: Dz.U. z 1964

r. Nr 9, poz. 59, z

1975 r. Nr 45, poz.

234, z 1986 r. Nr 36,

poz. 180, z 1990 r. Nr

34, poz. 198, z 1995 r.

Nr 83, poz. 417, z

1998 r. Nr 117, poz.

757, z 1999 r. Nr 52,

poz. 532, z 2000 r. Nr

122, poz. 1322, z 2001

r. Nr 128, poz. 1403,

z 2003 r. Nr 83, poz.

772, Nr 130, poz.

1188, z 2004 r. Nr

162, poz. 1691, z 2007

r. Nr 121, poz. 831,

Nr 134, poz. 947, Nr

192, poz. 1378.

Tytuł I

MAŁŻEŃSTWO

DZIAŁ I

Zawarcie małżeństwa

Art. 1.

§ 1. Małżeństwo zostaje zawarte, gdy mężczyzna i kobieta jednocześnie obecni

złożą przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego oświadczenia, że wstępują

ze sobą w związek małżeński.

§ 2. Małżeństwo zostaje również zawarte, gdy mężczyzna i kobieta zawierający

związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu kościoła albo innego

związku wyznaniowego w obecności duchownego oświadczą wolę

jednoczesnego zawarcia małżeństwa podlegającego prawu polskiemu i

kierownik urzędu stanu cywilnego następnie sporządzi akt małżeństwa. Gdy

zostaną spełnione powyższe przesłanki małżeństwo uważa się za zawarte w

chwili złożenia oświadczenia woli w obecności duchownego.

§ 3. Przepis paragrafu poprzedzającego stosuje się, jeżeli ratyfikowana umowa

międzynarodowa lub ustawa regulująca stosunki między państwem a

kościołem albo innym związkiem wyznaniowym przewiduje możliwość

wywołania przez związek małżeński podlegający prawu wewnętrznemu tego

kościoła albo innego związku wyznaniowego takich skutków, jakie pociąga

za sobą zawarcie małżeństwa przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.

§ 4. Mężczyzna i kobieta, będący obywatelami polskimi przebywającymi za

granicą, mogą zawrzeć małżeństwo również przed polskim konsulem lub

przed osobą wyznaczoną do wykonywania funkcji konsula.

Art. 2.

Jeżeli mimo niezachowania przepisów artykułu poprzedzającego został sporządzony

akt małżeństwa, każdy, kto ma w tym interes prawny, może wystąpić z powództwem

o ustalenie nieistnienia małżeństwa.

2007-12-06

©Kancelaria Sejmu

s. 2/2

Art. 3.

§ 1. Osoby zamierzające zawrzeć małżeństwo powinny złożyć lub przedstawić

kierownikowi urzędu stanu cywilnego dokumenty niezbędne do zawarcia

małżeństwa, określone w odrębnych przepisach.

§ 2. Jeżeli otrzymanie dokumentu, który osoba zamierzająca zawrzeć małżeństwo

jest obowiązana złożyć lub przedstawić kierownikowi urzędu stanu

cywilnego, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może

zwolnić tę osobę od obowiązku złożenia lub przedstawienia tego dokumentu.

§ 3. Kierownik urzędu stanu cywilnego wyjaśnia osobom zamierzającym zawrzeć

małżeństwo doniosłość związku małżeńskiego, przepisy regulujące prawa i

obowiązki małżonków oraz przepisy o nazwisku małżonków i o nazwisku ich

dzieci.

Art. 4.

Małżeństwo przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego nie może być zawarte

przed upływem miesiąca od dnia, kiedy osoby, które zamierzają je zawrzeć, złożyły

kierownikowi urzędu stanu cywilnego pisemne zapewnienie, że nie wiedzą o istnie-

niu okoliczności wyłączających zawarcie tego małżeństwa. Jednakże kierownik

urzędu stanu cywilnego może zezwolić na zawarcie małżeństwa przed upływem tego

terminu, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.

kompetencje orga-

nów gminy jako za-

dania zlecone

Art. 4 1 .

§1. Osobom zamierzającym zawrzeć małżeństwo w sposób określony w art. 1 § 2

i 3 kierownik urzędu stanu cywilnego wydaje zaświadczenie stwierdzające

brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa oraz treść i datę

złożonych przed nim oświadczeń w sprawie nazwisk przyszłych małżonków

i ich dzieci.

§2. Zaświadczenie traci moc po upływie trzech miesięcy od dnia jego wydania.

§3. Wydając zaświadczenie kierownik urzędu stanu cywilnego informuje strony o

dalszych czynnościach koniecznych do zawarcia małżeństwa.

Art. 5.

Kierownik urzędu stanu cywilnego, który dowiedział się o istnieniu okoliczności

wyłączającej zawarcie zamierzonego małżeństwa, odmówi przyjęcia oświadczeń o

wstąpieniu w związek małżeński lub wydania zaświadczenia, o którym mowa w art.

4 1 , a w razie wątpliwości zwróci się do sądu o rozstrzygnięcie, czy małżeństwo może

być zawarte.

Art. 6.

§ 1. Z ważnych powodów sąd może zezwolić, żeby oświadczenie o wstąpieniu w

związek małżeński lub oświadczenie przewidziane w art. 1 § 2 zostało

złożone przez pełnomocnika.

2007-12-06

©Kancelaria Sejmu

s. 3/3

§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie z podpisem urzędowo

poświadczonym i wymieniać osobę, z którą małżeństwo ma być zawarte.

Art. 7.

§ 1. Jeżeli małżeństwo jest zawierane przed kierownikiem urzędu stanu

cywilnego, oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński powinny być

złożone publicznie w obecności dwóch pełnoletnich świadków.

§ 2. Kierownik urzędu stanu cywilnego zapytuje mężczyznę i kobietę, czy

zamierzają zawrzeć ze sobą małżeństwo, a gdy oboje odpowiedzą na to

pytanie twierdząco, wzywa ich do złożenia oświadczeń o wstąpieniu w

związek małżeński oraz oświadczeń w sprawie nazwisk małżonków i ich

dzieci.

§ 3. Każda z osób zawierających małżeństwo składa oświadczenie o wstąpieniu w

związek małżeński, powtarzając za kierownikiem urzędu stanu cywilnego

treść oświadczenia lub odczytując je na głos. Osoba nie mogąca mówić

składa oświadczenie o wstąpieniu w związek małżeński podpisując akt

małżeństwa.

§ 4. Po złożeniu oświadczeń o wstąpieniu w związek małżeński przez obie strony

kierownik urzędu stanu cywilnego ogłasza, że wskutek zgodnych oświadczeń

obu stron małżeństwo zostało zawarte.

Art. 8.

§ 1. Duchowny, przed którym zawierany jest związek małżeński podlegający

prawu wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego, nie

może przyjąć oświadczeń przewidzianych w art. 1 § 2 - bez uprzedniego

przedstawienia mu zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności

wyłączających zawarcie małżeństwa, sporządzonego przez kierownika

urzędu stanu cywilnego.

§ 2. Niezwłocznie po złożeniu oświadczeń, o których mowa w § 1, duchowny

sporządza zaświadczenie stwierdzające, że oświadczenia zostały złożone w

jego obecności przy zawarciu związku małżeńskiego podlegającego prawu

wewnętrznemu kościoła albo innego związku wyznaniowego. Zaświadczenie

to podpisują duchowny, małżonkowie i dwaj pełnoletni świadkowie obecni

przy złożeniu tych oświadczeń.

§ 3. Zaświadczenie, o którym mowa w § 2, wraz z zaświadczeniem sporządzonym

przez kierownika urzędu stanu cywilnego na podstawie art. 4 1 § 1 duchowny

przekazuje do urzędu stanu cywilnego przed upływem pięciu dni od zawarcia

małżeństwa; nadanie jako przesyłki poleconej w polskiej placówce

pocztowej operatora publicznego jest równoznaczne z przekazaniem do

urzędu stanu cywilnego. Jeżeli zachowanie tego terminu nie jest możliwe z

powodu siły wyższej, bieg terminu ulega zawieszeniu przez czas trwania

przeszkody.

Art. 9.

§ 1. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron

oświadczenia o wstąpieniu w związek małżeński mogą być złożone

2007-12-06

©Kancelaria Sejmu

s. 4/4

niezwłocznie przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego bez złożenia lub

przedstawienia dokumentów niezbędnych do zawarcia małżeństwa. Jednakże

i w tym wypadku strony są obowiązane złożyć zapewnienie, że nie wiedzą o

istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa.

§ 2. W razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu jednej ze stron

oświadczenia przewidziane w art. 1 § 2 mogą być złożone przed duchownym

bez przedstawienia zaświadczenia sporządzonego przez kierownika urzędu

stanu cywilnego stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie

małżeństwa. W takim wypadku strony składają przed duchownym

zapewnienie, że nie wiedzą o istnieniu okoliczności wyłączających zawarcie

małżeństwa. Przepisy art. 1 § 3 oraz art. 2 i art. 8 § 2 i 3 stosuje się

odpowiednio.

Art. 10.

§ 1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba nie mająca ukończonych lat

osiemnastu. Jednakże z ważnych powodów sąd opiekuńczy może zezwolić

na zawarcie małżeństwa kobiecie, która ukończyła lat szesnaście, a z

okoliczności wynika, że zawarcie małżeństwa będzie zgodne z dobrem

założonej rodziny.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa zawartego przez mężczyznę, który nie ukończył

lat osiemnastu, oraz przez kobietę, która nie ukończyła lat szesnastu albo bez

zezwolenia sądu zawarła małżeństwo po ukończeniu lat szesnastu, lecz przed

ukończeniem lat osiemnastu, może żądać każdy z małżonków.

§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku,

jeżeli małżonek przed wytoczeniem powództwa ten wiek osiągnął.

§ 4. Jeżeli kobieta zaszła w ciążę, jej mąż nie może żądać unieważnienia

małżeństwa z powodu braku przepisanego wieku.

Art. 11.

§ 1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba ubezwłasnowolniona całkowicie.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia może żądać

każdy z małżonków.

§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu ubezwłasnowolnienia, jeżeli

ubezwłasnowolnienie zostało uchylone.

Art. 12.

§ 1. Nie może zawrzeć małżeństwa osoba dotknięta chorobą psychiczną albo

niedorozwojem umysłowym. Jeżeli jednak stan zdrowia lub umysłu takiej

osoby nie zagraża małżeństwu ani zdrowiu przyszłego potomstwa i jeżeli

osoba ta nie została ubezwłasnowolniona całkowicie, sąd może jej zezwolić

na zawarcie małżeństwa.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu choroby psychicznej albo

niedorozwoju umysłowego jednego z małżonków może żądać każdy z

małżonków.

2007-12-06

s. 5/5

§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu choroby psychicznej jednego z

małżonków po ustaniu tej choroby.

Art. 13.

§ 1. Nie może zawrzeć małżeństwa, kto już pozostaje w związku małżeńskim.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z

małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim może żądać każdy,

kto ma w tym interes prawny.

§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu pozostawania przez jednego z

małżonków w poprzednio zawartym związku małżeńskim, jeżeli poprzednie

małżeństwo ustało lub zostało unieważnione, chyba że ustanie tego

małżeństwa nastąpiło przez śmierć osoby, która zawarła ponowne

małżeństwo pozostając w poprzednio zawartym związku małżeńskim.

Art. 14.

§ 1. Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa krewni w linii prostej, rodzeństwo ani

powinowaci w linii prostej. Jednakże z ważnych powodów sąd może

zezwolić na zawarcie małżeństwa między powinowatymi.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu pokrewieństwa między małżonkami

może żądać każdy, kto ma w tym interes prawny.

§ 3. Unieważnienia małżeństwa z powodu powinowactwa między małżonkami

może żądać każdy z małżonków.

Art. 15.

§ 1. Nie mogą zawrzeć ze sobą małżeństwa przysposabiający i przysposobiony.

§ 2. Unieważnienia małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia między

małżonkami może żądać każdy z małżonków.

§ 3. Nie można unieważnić małżeństwa z powodu stosunku przysposobienia

między małżonkami, jeżeli stosunek ten ustał.

Art. 15 1 .

§ 1. Małżeństwo może być unieważnione, jeżeli oświadczenie o wstąpieniu w

związek małżeński lub oświadczenie przewidziane w art. 1 § 2 zostało

złożone:

1) przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie

wyłączającym świadome wyrażenie woli,

2) pod wpływem błędu co do tożsamości drugiej strony,

3) pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, jeżeli

z okoliczności wynika, że składający oświadczenie mógł się obawiać, że

jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo

osobiste.

2007-12-06

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: