EGZAMIN Z TEORII KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ
1. SYSTEMOWA ORGANIZACJA JĘZYKA
- Zbiór elementów zorganizowanych,
- każdy element pozostaje w związku z innymi i z całością,
- każdy element spełnia określone funkcje.
2. CZĘŚCI SKŁADOWE SYSTEMU JĘZYKOWEGO
- System fonologiczny → podstawa systemu językowego,
- system semantyczny → wyższa płaszczyzna,
- system syntaktyczny → najwyższa płaszczyzna.
3. DEFINICJE JĘZYKA
System znaków dźwiękowych wytwarzanych przez człowieka w sposób naturalny, a pełniący wobec społeczeństwa funkcję komunikatywną i poznawczą.
~Antoni Furdal
Czysto ludzki, nieinstynktowny sposób komunikowania myśli, emocji, pragnień za pomocą systemu celowo wytwarzanych symboli, pierwotnie w postaci słuchowej.
~ Edward Sapir
Językiem nazywamy to, co w mowie jest równocześnie społeczne, trwałe i abstrakcyjne.
~ Tadeusz Milewski
4. OPOZYCJA LANGUE – PAROLE FERDYNANDA DE SAUSSURE’A
LANGUE ↔
System językowy
Charakter społeczny
PAROLE
Mówienie
Charakter indywidualny
Przypadkowy
5. OPOZYCJA KOMPETENCJA JĘZYKOWA – PERFORMANCJA NOAMA CHOMSKY’EGO.
- Język to byt psychologiczny
W celu wygenerowania konkretnego języka człowiek musi pobrać jego „próbkę” [i]od społeczeństwa.
LANGUE → KOMPETENCJA
Wrodzona zdolność do generowania poprawnych zdań, parafrazowania ich, odróżnianie prawidłowych i nieprawidłowych.
PAROLE → PERFORMANCJA
Wykonanie[ii]
6. KOMPETENCJA KOMUNIKATYWNA A JĘZYKOWA
Kompetencja komunikatywna
- Umiejętność dostosowania indywidualnych zachowań językowych do obowiązujących wzorów.
- Umiejętność przekształcenia ich w skuteczne działanie językowe, polegające na doborze środków językowych pozwalających osiągnąć zamierzony cel.
Kompetencja językowa
- Wrodzona zdolność do generowania poprawnych zdań, parafrazowania ich i odróżniania prawidłowych od nieprawidłowych.
7. CZTERY FAZY MOWY WG. TADEUSZA MILEWSKIEGO
a) Mówienie – charakter indywidualny
b) Rozumienie – charakter społeczny
c) Tekst – charakter społeczny
d) Język – charakter społeczny, abstrakcyjny
8. UNILITERALNE I BILALITERALNE TEORIE ZNAKU
ZNAK (Z) = FORMA (X) + TREŚĆ (Y)
a) Teorie unilateralne – znakiem jest tylko forma, a to, do czego odsyła (treść) znakiem nie jest. ( Z = X ≠ Y)
b) Teorie bilateralne – znakiem jest zarówno forma jak i treść ( Z = X = Y)
9. TRÓJKĄT OGDENA I RICHARDSA
Bezpośredni związek między dźwiękiem a obiektem NIE ISTNIEJE
w rzeczywistości. Do identyfikacji obiektu niezbędne jest pojęcie.
10. PRZEDMIOT BADAŃ SEMIOLOGII
Semiologia bada kody (systemy) językowe.
11. KOD JAKO SYSTEM ZNAKÓW.
Kod:
- system znaków,
- obejmuje wszystkie systemy, które funkcjonują w świecie zwierząt, ludzi i maszyn,
- każdy język jest pewnego rodzaju kodem,
- wszystkie języki świata stanowią grupę kodów związaną z pewnymi wspólnymi cechami, które przeciwstawiają się innym niejęzykowym kodom.
12. WŁAŚCIWOŚCI KODÓW
Cechy kodów:
a) Odnoszące się do tego samego kanału informacji:
- znaki wzrokowe (przemijające, trwałe)
- znaki słuchowe (wokalno – audycyjne, instrumentalno – audycyjne).
b) Odnoszące się do funkcji i struktury kodów:
- symptomy,
- sygnały.
13. SUBKODY JĘZYKA
Różne postacie jednego i tego samego kodu realizowane tylko przyt pomocy różnych kanałów informacji.
a) Subkod wzrokowy przemijający
b) Subkod wzrokowy trwały
c) Subkod główny wokalno – audycyjny
d) Subkod instrumentalno – audycyjny
e) Subkod dotykowy
14. KLASYFIKACJA ZNAKÓW WEDŁUG T. MILEWSKIEGO
ZNAKI
SYGNAŁY
SYMPTOMY
Znaki celowe i niezwrotne
1) Apele
2) Sygnały semantyczne
a) Ikony
b) Sygnały arbitralne
→ jednoklasowe
→ dwuklasowe
- bezfonemowe
- fonemowe (język)
15. SCHEMAT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ WEDŁUG BÜHLERA
KOMUNIKAT
NADAWCA -----------------------------------------------------------------ODBIORCA
FRAGMENT RZECZYWISTOŚCI
16. SCHEMAT KOMUNIKACJI JĘZYKOWEJ WEDŁUG JAKOBSONA
KONTEKST - KOMUNIKAT
NADAWCA ----------------------------------------------------------------ODBIORCA
KONTAKT – KOD
17. FUNKCJE JĘZYKA WG BÜHLERA
AC – ekspresywna
CB – impresywna
CD – poznawcza
18. FUNKCJE JĘZYKA WEDŁUG JAKOBSONA
Nadawca – funkcja ekspresywna
Nadawca Odbiorca – funkcja impresywna
Kontakt – funkcja fatyczna
Kod – funkcja metajęzykowa
Komunikat – funkcja poetycka
Kontekst – Funkcja poznawcza
19. FUNKCJE JĘZYKA A FUNKCJE TEKSTU WG GRZEGORCZYKOWEJ
1) Funkcje systemu:
a) Generatywna
b) Poznawcza
2) Funkcje wypowiedzi
a. Ogół działań językowych społeczności
- socjalizujące
- kulturotwórcze
b. Poszczególnych wypowiedzi
- niezamierzone
- zamierzone
20. AKTUALNE ROZCZŁONKOWANIE ZDANIA NA TEMAT I REMAT (ZDANIE W PERSPEKTYWIE FUNKCJONALNEJ)
a) Datum – coś znanego – TEMAT, czyli to, o czym jest mowa.
b) Novum – coś nowego – REMAT, czyli część, która opisuje temat.
Sposoby sygnowania podziału zdania na temat i remat:
a) Mówione – szyk zdania, prozodia
b) Pisane – szyk zdania
Zdania rematyczne niosą tylko nową informację, np. w zdaniach z podmiotem zerowym
Mży – kto, co? ---, co robi? Mży. Ogólnie -> co się dzieje? Mży.
21. DEFINICJE TEKSTU
Dwa typy definicji tekstu:
a) Tekst jako ciąg wyrażeń językowych połączonych ze sobą w sposób formalny.
b) Tekst jako całość, w której pojedyncze zdania przyczyniają się do tworzenia całości znaczeniowej.
Tekst – ciąg wyrażeń językowych powiązanych w jed...
grocoos