Rozrod-zaburzenia plodnosci.doc

T: ZABURZENIA PŁODNOŚCI

Jałowość- to okresowa utrata zdolności do rozmnażania

Niepłodność (bezpłodność)- stała niezdolność do rozrodu

I Czynniki środowiska zewnętrznego:

              80- 85% niepłodności to właśnie błędy środowiska (żywienie)

              15- 20% niepłodności ma przyczyny natury genetycznej

a)       żywienie:

Ø       pasza musi zawierać wszystkie składniki:

o        białko

o        tłuszcze

o        makro i mikroelementy

o        witaminy-

§         wit. A

·     to tzw. Witamina płodności- ochrania wszystkie nabłonki organizmu w tym układu rozrodczego;

·     u samców brak wit. A powoduje zwyrodnienie w nabłonku jąder, czego konsekwencją jest zaburzony proces tworzenia plemników

·         u samicy niedobór wit. A:             

à zrogowacenie nabłonka pochwy i macicy

à nieregularne owulacje

à opóźnione zapłodnienie

à zamieranie płodów lub rodzenie martwych płodów

o        Fitoestrogeny

§         Występują w roślinach paszowych:

·         Kupkówka pospolita (trawa)

·         Życica trwała

·         Owies

·         Żyto

·         Kukurydza

·         Lucerna

·         Koniczyna czerwona

§         To tzw. Substancje rujo-pędne= rujo-twórcze

§         Nadmiar szkodzi- powoduje tworzenie się cyst na jajnikach

b)      klimat:

Ø       do największych błędów związanych z makroklimatem (czynniki meteorologiczne- pora roku, światło, ruchy wiatru) wpływających ujemnie na płodność należy zaliczyć:

o        wystawianie zwierząt w okresie lata na intensywne promienie słoneczne

o        pozostawienie ich podczas długotrwałych opadów pod gołym niebem:

ü       u samców może dojść do zaburzeń w procesie tworzenia plemników i znacznego obniżenia zdolności zapładniającej nasienia

ü       u samic- występowanie cichych rui, zaburzenia w owulacji i nieżyty błony śluzowej macicy

c)       mikroklimat pomieszczeń inwentarskich:

Ø       czynniki wpływające negatywnie na płodność:

o        stałe utrzymywanie zwierząt w pomieszczeniach= chów alkierzowy

o        nieodpowiednia temperatura i wilgotność

o        brak wentylacji

o        stałe przeciągi

o        duże zagęszczenie zwierząt

o        krótki i wąskie stanowiska

o        mikroklimat psychiczny- nieprawidłowe obchodzenie się ze zwierzętami

II Czynniki infekcyjne:

a)       choroby ogólne- powodują obniżenie płodności/ niepłodność:

Ø       pomór

Ø       różyca

Ø       wścieklizna rzekoma

b)      zakażenia nieswoiste- są wynikiem zakażenia dróg rodnych niespecyficznymi drobnoustrojów, do którego zakażenie dochodzi np. w okresie porodu, gdy szyjka macicy jest rozwarta i wywołuje stan zapalny narządu rozrodczego

c)       zakażenia swoiste:

Ø       otręt (wirusowe zakażenie narządu płciowego)- u bydła i koni wywołuje powstanie drobnych ognisk martwiczych w nabłonku błony śluzowej układu rozrodczego

Ø       zaraza mętwikowa (wibrionoza)- występuje u bydła i owiec, odznacza się powtarzaniem rui przez samicę co 21 dni

Ø       zaraza rzęsistkowa- powoduje zapalenie błony śluzowej macicy, obumieranie i ronienie płodów oraz gromadzenie się ropy w macicy

Ø       bruceloza- jest przyczyną zakaźnego ronienia u krów, loch, owiec i kóz- częste ronienie i obumieranie płodów

Ø       listerioza- występowanie u krów, owiec i loch, powoduje ronienie i powikłania (zatrzymanie łożyska i zapalenie macicy)

Ø       leptospiroza- występuje u wszystkich gatunków zwierząt krów, loch, owiec, wywołuje ronienia- ciężko się pozbyć tej choroby

III Czynniki nieinfekcyjne:

a)       u samic- wady czynnościowe i morfologiczne układu rozrodczego:

Ø       jajowodów

Ø       macicy

Ø       pochwy

b)      samców- wady:

Ø       moszny

Ø       jąder

Ø       prącia

Ø       dodatkowych gruczołów płciowych

c)       wnętrostwo

d)      obojnactwo rzekome:

Ø       Inter-seksualizm

Ø       Pseudo-hermafrodontyzm

IV Czynniki dziedziczne- zbyt bliskie pokrewieństwo krzyżowanych osobników- należy prowadzić kojarzenie międzyliniowe oraz krzyżowanie partnerów reprezentujących różne rasy

V Błędy organizacyjne:

a) w prowadzeniu rozrodu:

Ø       Niewłaściwe terminy krycia i inseminacji

Ø       Braki dokumentacji hodowlanej

Ø       Braki kadrowe i szkoleniowe

Ø       Brak porodówek w chowie wielkostadnym

Ø       Nie przestrzeganie higieny w pomieszczeniach dla zwierząt

Ø       Zła higiena krycia, inseminacji i porodu

Ø       Stwarzanie sytuacji stresowych

b) związane z technologią produkcji:

Ø       Niewłaściwy wybór materiału reprodukcyjnego (muszą być wyselekcjonowane osobniki od dawna)

Ø       Zbyt wczesne lub zbyt późne rozpoczęcie użytkowania rozpłodowego

Ø       Brak stabilności stada podstawowego= wysoki wskaźnik rotacji stada

Ø       Nie zachowanie optymalnej długości okresów między-ciążowych

PRZYCZYNY OBNIŻONEJ PŁODNOŚCI U KONI

Ø       Niewłaściwie wybrany moment pokrycia

Ø       Choroby zakaźne: