Europejska Konwencja Praw Człowieka 1950.pdf

Konwencja o ochronie praw człowieka i podst aw owych wolności,

zmieniona Protokołem Nr 11 1

Rzym, 4 listopada 1950 roku

European Treaty Series (ETS) / Série des traités européens (STE) Nr 5 2

Rządy Państw-Sygnatariuszy niniejszej konwencji, członkowie Rady Europy,

zważywszy na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, uchwaloną 10 grudnia 1948 r.

przez Zgromadzenie Oglne Narodw Zjednoczonych;

zważywszy, że owa Deklaracja zmierza do zapewnienia powszechnego i efektywnego

stosowania zawartych w niej praw;

zważywszy, że celem Rady Europy jest osiągnięcie większej jedności jej członkw i że

jednym ze sposobw osiągnięcia tego celu jest ochrona oraz rozwj praw człowieka i

podstawowych wolności;

potwierdzając swoją głęboką wiarę w te podstawowe wolności, ktre są fundamentem

sprawiedliwości i pokoju na świecie i ktrych zachowanie opiera się głwnie z jednej strony na

rzeczywiście demokratycznym ustroju politycznym, a z drugiej - na jednolitym pojmowaniu i

wsplnym poszanowaniu praw człowieka, do ktrych się one odwołują;

zdecydowane jako Rządy państw europejskich, działających w tym samym duchu i

posiadających wsplne dziedzictwo ideałw i tradycji politycznych, poszanowania wolności i

rządw prawa, podjąć pierwsze kroki w celu zbiorowego zagwarantowania niektrych praw

wymienionych w Powszechnej Deklaracji,

uzgodniły, co następuje:

Artykuł 1

Obowiązek przestrzegania praw człowieka

Wysokie Układające się Strony zapewniają każdemu człowiekowi, podlegającemu ich

jurysdykcji, prawa i wolności określone w rozdziale I niniejszej konwencji.

1 Tłumaczenie ma charakter nieoficjalny. Konwencja ratyfikowana przez RP, opublikowana w Dzienniku Ustaw z

1993 r. Nr 61, poz. 284: Protokł Nr 11: Dziennik Ustaw z 1998 r. Nr 147, poz. 962.

2 Tekst Konwencji został zmieniony stosownie do postanowień Protokołu Nr 3 (ETS nr 45), ktry wszedł w życie

w dniu 21 września 1970 r., Protokołu Nr 5 (ETS nr 55), ktry wszedł w życie w dniu 20 grudnia 1971 r. i Protokołu

Nr 8 (ETS nr 118), ktry wszedł w życie w dniu 1 stycznia 1990 r. Obejmuje ponadto tekst Protokołu Nr 2 (ETS nr

44), ktry zgodnie z jego art. 5 ust. 3 stał się integralną częścią Konwencji z chwilą jego wejścia w życie w dniu 21

września 1970 r. Wszystkie postanowienia, ktre zostały zmienione lub dodane przez te protokoły, zostały

zastąpione przez Protokł Nr 11 (ETS nr 155) z chwilą jego wejścia w życie w dniu 1 listopada 1998 r. Z tą datą,

Protokł Nr 9 (ETS nr 149), ktry wszedł w życie w dniu 1 października 1994 r., został uchylony.

ROZDZIAŁ I

PRAWA I WOLNOŚCI

Artykuł 2

Prawo do życia

1. Prawo każdego człowieka do życia jest chronione przez ustawę. Nikt nie może być

umyślnie pozbawiony życia, wyjąwszy przypadki wykonania wyroku sądowego, skazującego za

przestępstwo, za ktre ustawa przewiduje taką karę.

2. Pozbawienie życia nie będzie uznane za sprzeczne z tym artykułem, jeżeli nastąpi w

wyniku bezwzględnie koniecznego użycia siły:

a) w obronie jakiejkolwiek osoby przed bezprawną przemocą;

b) w celu wykonania zgodnego z prawem zatrzymania lub uniemożliwienia ucieczki osobie

pozbawionej wolności zgodnie z prawem;

c) w działaniach podjętych zgodnie z prawem w celu stłumienia zamieszek lub powstania.

Artykuł 3

Zakaz tortur

Nikt nie może być poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo

karaniu.

Artykuł 4

Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej

1. Nikt nie może być trzymany w niewoli lub w poddaństwie.

2. Nikt nie może być zmuszony do świadczenia pracy przymusowej lub obowiązkowej.

3. W rozumieniu tego artykułu pojęcie ápraca przymusowa lub obowiązkowaÑ nie

obejmuje:

a) żadnej pracy, jakiej wymaga się zwykle w ramach wykonywania kary pozbawienia wolności

orzeczonej zgodnie z postanowieniami artykułu 5 niniejszej konwencji lub w okresie

warunkowego zwolnienia;

b) żadnej służby o charakterze wojskowym bądź służby wymaganej zamiast obowiązkowej

służby wojskowej w tych krajach, ktre uznają odmowę służby wojskowej ze względu na

przekonania;

c) żadnych świadczeń wymaganych w stanach nadzwyczajnych lub klęsk zagrażających życiu

lub dobru społeczeństwa;

d) żadnej pracy ani świadczeń stanowiących część zwykłych obowiązkw obywatelskich.

Artykuł 5

Prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego

1. Każdy ma prawo do wolności i bezpieczeństwa osobistego. Nikt nie może być

pozbawiony wolności, z wyjątkiem następujących przypadkw i w trybie ustalonym przez

prawo:

a) zgodnego z prawem pozbawienia wolności w wyniku skazania przez właściwy sąd;

b) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w przypadku niepodporządkowania się

wydanemu zgodnie z prawem orzeczeniu sądu lub w celu zapewnienia wykonania

określonego w ustawie obowiązku;

c) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania w celu postawienia przed właściwym

organem, jeżeli istnieje uzasadnione podejrzenie popełnienia czynu zagrożonego karą, lub,

jeśli jest to konieczne, w celu zapobieżenia popełnieniu takiego czynu lub uniemożliwienia

ucieczki po jego dokonaniu;

d) pozbawienia nieletniego wolności na podstawie zgodnego z prawem orzeczenia w celu

ustanowienia nadzoru wychowawczego lub zgodnego z prawem pozbawienia nieletniego

wolności w celu postawienia go przed właściwym organem;

e) zgodnego z prawem pozbawienia wolności osoby w celu zapobieżenia szerzeniu przez nią

choroby zakaźnej, osoby umysłowo chorej, alkoholika, narkomana lub włczęgi;

f) zgodnego z prawem zatrzymania lub aresztowania osoby, w celu zapobieżenia jej

nielegalnemu wkroczeniu na terytorium państwa, lub osoby, przeciwko ktrej toczy się

postępowanie o wydalenie lub ekstradycję.

2. Każdy, kto został zatrzymany, powinien zostać niezwłocznie i w zrozumiałym dla niego

języku poinformowany o przyczynach zatrzymania i o stawianych mu zarzutach.

3. Każdy zatrzymany lub aresztowany zgodnie z postanowieniami ustępu 1 lit. c)

niniejszego artykułu powinien zostać niezwłocznie postawiony przed sędzią lub innym

urzędnikiem uprawnionym przez ustawę do wykonywania władzy sądowej i ma prawo być

sądzony w rozsądnym terminie albo zwolniony na czas postępowania. Zwolnienie może zostać

uzależnione od udzielenia gwarancji zapewniających stawienie się na rozprawę.

4. Każdy, kto został pozbawiony wolności przez zatrzymanie lub aresztowanie, ma prawo

odwołania się do sądu w celu ustalenia bezzwłocznie przez sąd legalności pozbawienia wolności

i zarządzenia zwolnienia, jeżeli pozbawienie wolności jest niezgodne z prawem.

5. Każdy, kto został pokrzywdzony przez niezgodne z treścią tego artykułu zatrzymanie lub

aresztowanie, ma prawo do odszkodowania.

Artykuł 6

Prawo do rzetelnego procesu sądowego

1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i publicznego rozpatrzenia jego sprawy w

rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny sąd ustanowiony ustawą przy rozstrzyganiu o

jego prawach i obowiązkach o charakterze cywilnym albo o zasadności każdego oskarżenia w

wytoczonej przeciwko niemu sprawie karnej. Postępowanie przed sądem jest jawne, jednak

prasa i publiczność mogą być wyłączone z całości lub części rozprawy sądowej ze względw

obyczajowych, z uwagi na porządek publiczny lub bezpieczeństwo państwowe w społeczeństwie

demokratycznym, gdy wymaga tego dobro małoletnich lub gdy służy to ochronie życia

prywatnego stron albo też w okolicznościach szczeglnych, w granicach uznanych przez sąd za

bezwzględnie konieczne, kiedy jawność mogłaby przynieść szkodę interesom wymiaru

sprawiedliwości.

2. Każdego oskarżonego o popełnienie czynu zagrożonego karą uważa się za niewinnego

do czasu udowodnienia mu winy zgodnie z ustawą.

3. Każdy oskarżony o popełnienie czynu zagrożonego karą ma co najmniej prawo do:

a) niezwłocznego otrzymania szczegłowej informacji w języku dla niego zrozumiałym o

istocie i przyczynie skierowanego przeciwko niemu oskarżenia;

b) posiadania odpowiedniego czasu i możliwości do przygotowania obrony;

c) bronienia się osobiście lub przez ustanowionego przez siebie obrońcę, a jeśli nie ma

wystarczających środkw na pokrycie kosztw obrony - do bezpłatnego korzystania z

pomocy obrońcy wyznaczonego z urzędu, gdy wymaga tego dobro wymiaru

sprawiedliwości;

d) przesłuchania lub spowodowania przesłuchania świadkw oskarżenia oraz żądania

obecności i przesłuchania świadkw obrony na takich samych warunkach jak świadkw

oskarżenia;

e) korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli nie rozumie lub nie mwi językiem

używanym w sądzie.

Artykuł 7

Zakaz karania bez podstawy prawnej

1. Nikt nie może być uznany za winnego popełnienia czynu polegającego na działaniu lub

zaniechaniu działania, ktry według prawa wewnętrznego lub międzynarodowego nie stanowił

czynu zagrożonego karą w czasie jego popełnienia. Nie będzie rwnież wymierzona kara

surowsza od tej, ktrą można było wymierzyć w czasie, gdy czyn zagrożony karą został

popełniony.

2. Niniejszy artykuł nie stanowi przeszkody w sądzeniu i karaniu osoby winnej działania

lub zaniechania, ktre w czasie popełnienia stanowiły czyn zagrożony karą według oglnych

zasad uznanych przez narody cywilizowane.

Artykuł 8

Prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego

1. Każdy ma prawo do poszanowania swojego życia prywatnego i rodzinnego, swojego

mieszkania i swojej korespondencji.

2. Niedopuszczalna jest ingerencja władzy publicznej w korzystanie z tego prawa, z

wyjątkiem przypadkw przewidzianych przez ustawę i koniecznych w demokratycznym

społeczeństwie z uwagi na bezpieczeństwo państwowe, bezpieczeństwo publiczne lub dobrobyt

gospodarczy kraju, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwom, ochronę zdrowia i

moralności lub ochronę praw i wolności innych osb.

Artykuł 9

Wolność myśli, sumienia i wyznania

1. Każdy ma prawo do wolności myśli, sumienia i wyznania; prawo to obejmuje wolność

zmiany wyznania lub przekonań oraz wolność uzewnętrzniania indywidualnie lub wsplnie z

innymi, publicznie lub prywatnie, swego wyznania lub przekonań przez uprawianie kultu,

nauczanie, praktykowanie i czynności rytualne.

2. Wolność uzewnętrzniania wyznania lub przekonań może podlegać jedynie takim

ograniczeniom, ktre są przewidziane przez ustawę i konieczne w społeczeństwie

demokratycznym z uwagi na interesy bezpieczeństwa publicznego, ochronę porządku

publicznego, zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osb.

Artykuł 10

Wolność wyrażania opinii

1. Każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania

poglądw oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz

publicznych i bez względu na granice państwowe. Niniejszy przepis nie wyklucza prawa Państw

do poddania procedurze zezwoleń przedsiębiorstw radiowych, telewizyjnych lub

kinematograficznych.

2. Korzystanie z tych wolności pociągających za sobą obowiązki i odpowiedzialność może

podlegać takim wymogom formalnym, warunkom, ograniczeniom i sankcjom, jakie są

przewidziane przez ustawę i niezbędne w społeczeństwie demokratycznym w interesie

bezpieczeństwa państwowego, integralności terytorialnej lub bezpieczeństwa publicznego ze

względu na konieczność zapobieżenia zakłceniu porządku lub przestępstwu, z uwagi na

ochronę zdrowia i moralności, ochronę dobrego imienia i praw innych osb oraz ze względu na

zapobieżenie ujawnieniu informacji poufnych lub na zagwarantowanie powagi i bezstronności

władzy sądowej.

Artykuł 11

Wolność zgromadzania się i stowarzyszania się

1. Każdy ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania się oraz do swobodnego

stowarzyszania się, włącznie z prawem tworzenia związkw zawodowych i przystępowania do

nich dla ochrony swoich interesw.

2. Wykonywanie tych praw nie może podlegać innym ograniczeniom niż te, ktre określa

ustawa i ktre są konieczne w społeczeństwie demokratycznym z uwagi na interesy

bezpieczeństwa państwowego lub publicznego, ochronę porządku i zapobieganie przestępstwu,

ochronę zdrowia i moralności lub ochronę praw i wolności innych osb. Niniejszy przepis nie

stanowi przeszkody w nakładaniu zgodnych z prawem ograniczeń w korzystaniu z tych praw

przez członkw sił zbrojnych, policji lub administracji państwowej.

Artykuł 12

Prawo do zawarcia małżeństwa

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: