13767200-Wlasciwosci-i-metodyka-cwiczen-fizycznych-oraz-sport-inwalidzki.pdf

mgr Jadwiga Bahrynowska-Fic

Właściwości i metodyka

ćwiczeń fizycznych oraz

sport inwalidzki

Ryc. 1.

Podręcznik dla medycznych studiów

zawodowych - wydziałów fizjoterapii

„Ruch jako lek nie ma substancji ani opakowania. Substancją tego leku jest

pomysł zrodzony z nauki i doświadczenia. Jego podanie wymaga prawdziwego

mistrzostwa. Przekazanie go choremu wraz z osobowością i sercem czyni ten

lek niezastąpionym".

Wydanie II zmienione i rozszerzone

Fragment wypowiedzi prof. Wiktora Degi na Krajowym Zjeździe

Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji

-Poznań 1962 r.

„W programie rehabilitacji zawodowej nie można sobie wyobrazić utrzymania

dobrej kondycji pracującego inwalidy bez kontynuowania ćwiczeń fizycznych.

Muszą one być realizowane zarówno w postaci indywidualnych zajęć, jak i

ćwiczeń zespołowych i wyczynu sportowego. Utrzymanie kondycji zarówno

fizycznej, jak i psychicznej jest głównym celem programu rehabilitacji w Polsce".

Fragment przemówienia prof. Mariana Weissa na V Krajowym Zjeździe

Magistrów Wychowania Fizycznego Pracujących w Rehabilitacji -

Warszawa 1974 r.

Warszawa

Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Wszystkie prawa zastrzeżone.

Przedruk i reprodukcja w jakiejkolwiek postaci całości lub części książki

bez pisemnej zgody wydawcy są zabronione.

Zamiast przedmowy do wydania II

Podręcznik dotowany przez Ministerstwo Edukacji Narodowej i dopuszczony do użytku szkolnego

przez Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej.

Redaktor Zespól

Redaktor techniczny Joanna Glodowska

Korekta Bożena Pec

Podręcznik ten jest przeznaczony dla słuchaczy medycznych szkół zawodowych,

którzy w przyszłości będą wykonywać zawód fizjoterapeuty. W zawodzie tym

oprócz fachowej wiedzy potrzebna jest życzliwość i serdeczność dla pacjentów,

zwłaszcza dla dzieci.

A oto wiersz, który o tym właśnie mówi:

Okładkę i strony tytułowe projektowała Alina Dlużewska

Ryciny wykonali: Alina Dlużewska, Joanna Makuch, Krzysztof Dobwwolski, Cezary Niciak

Do moich uczniów

ISBN 83-200-2229-0

Uczniowie moi, uczennice drogie

ze szkół dla umysłowo niedorozwiniętych

Jurku z buzią otwartą, dorosły głuptasie -

gdzie się teraz podziewasz, w jakim obcym tłumie -

czy ci znów dokuczają, na pauzie i w klasie -

Janko Kąsiarska z rączkami sztywnymi,

z nosem, co się tak uparł, że pozostał krótki -

za oknem wiatr czerwcowy z pannami ładnymi

Pamiętasz tamtą lekcję, gdym o niebie mówił, te łzy,

co w okularach na religii stają -właśnie o

robotnikach myślałem z winnicy, co wołali na

dworze: Nikt nas nie chciał nająć

Janku bez nogi prawej, z duszą pod rzęsami

-garbusku i jąkało - osowiały, niemy -

Zosiu, coś wcześnie zmarła, aby nóżki krzywe

-szybko okryć żałobnym cieniem chryzantemy

Wiecznie płaczący Wojtku i ty, coś po sznurze drapał

się, by mi ukraść parasol, łobuzie, Pawełku z wodą

w głowie, stary niewdzięczniku, coś mi żabę położył

na szkolnym dzienniku

Czekam na was, najdrożsi, z każdą pierwszą gwiazdką z

niebem betlejemskim, co w pudełkach świeci -z

barankiem wielkanocnym - bez was świeczki gasną -i

nie ma żyć dla kogo.

Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Warszawa

Wydanie II

Skład i łamanie: GABO s.c., Milanówek

Druk i oprawa: Plejada - Warszawa

Ks. Jan Twardowski

Z oka/ji II wydania tego podręcznika pragnę zadedykować go członkom ruchu

społeczno-kulturalnego na rzecz osób niepełnosprawnych „Via spei" („droga na-

dziei"), który działa przy Młodej Filharmonii w Warszawie. Na czwartkowe kon-

certy młodzieży do Filharmonii Narodowej w Warszawie od 1977 r. przyjeżdża

także młodzież niepełnosprawna, najczęściej młodzi inwalidzi ze szpitali i sanatoriów

z Konstancina i okolic Warszawy oraz wiele osób z domów prywatnych.

Uczniowie z warszawskich szkół pomagają w transporcie swoim niepełnosprawnym

kolegom, najczęściej poruszającym się o kulach i na wózkach inwalidzkich,

opiekują się nimi w czasie koncertów, a po koncertach w salach Filharmonii Naro-

dowej często organizują wspólne spotkania. Obecnie „Via Spei" nosi imię niedawno

tragicznie zmarłego Tomasza Szula, młodego, wspaniałego wieloletniego przywódcy

„Via Spei".

W związku z II wydaniem tej pracy pragnę serdecznie podziękować profesorowi

warszawskiej AWF dr. hab. Sewerynowi Suliszowi za recenzję zawierającą cenne

uwagi i propozycje zmian.

Przedmowa do wydania l

Podręcznik „Właściwości ćwiczeń fizycznych - ich systematyka i metodyka"*

przeznaczony jest dla słuchaczy medycznych studiów zawodowych wydziału fizjo-

terapii.

Powinien być pomocą w przyswojeniu treści nauczania z przedmiotu „Metodyka i

systematyka ćwiczeń fizycznych". Dotychczas nie ma podręcznika z tej dziedziny

przeznaczonego dla wydziałów fizjoterapii.

Opierając się najczęściej na własnych doświadczeniach wielu łat swojej pracy z

chorymi w dziedzinie leczniczego usprawniania i również na dawniej wykonywanej

pracy trenerskiej, a także opierając się na wieloletnich doświadczeniach peda-

gogicznych jako wykładowca przedmiotu „Metodyka i systematyka ćwiczeń fi-

zycznych" w Medycznym Studium Fizjoterapii w Konstancinie oraz korzystając z

fachowej literatury, w tym podręczniku usiłowałam scalić wiadomości wiążące się z

określeniem „ćwiczenia fizyczne". Ćwiczenia fizyczne jako celowo obmyślona i

uwarunkowana praca fizyczna organizmu mogą być przeznaczone zarówno dla osób

zdrowych, jak i chorych.

Na temat ćwiczeń fizycznych istnieje bogata literatura fachowa, ale na ogół jest

ona mało słuchaczom dostępna. Wiadomości dotyczące ćwiczeń fizycznych są roz-

proszone na liczne nauki wychowania fizycznego, takie jak: historia kultury fizycznej,

teoria wychowania fizycznego, metodyka wychowania fizycznego, teoria i metodyka

sportu oraz liczne teoretyczne opracowania dotyczące różnych dyscyplin

sportowych (gimnastyka, pływanie, gry sportowe, lekkoatletyka i inne).

Ponadto istnieje bogata, specjalistyczna literatura kinezyterapeutyczna, która

zawiera wiadomości na temat ćwiczeń fizycznych o charakterze leczniczym, w której

podany jest zasób określonych ćwiczeń fizycznych w kontekście przypadków

chorobowych.

Pojęcie „ćwiczenie fizyczne" można rozpatrywać w kilku aspektach. Niektóre,

moim zdaniem najważniejsze dla praktyki kinezyterapii, starałam się przedstawić w

tym podręczniku w sposób kompleksowy. Takie ujęcie problemów związanych z

określeniem „ćwiczenia fizyczne" jest niezbędne dla zrozumienia najprostszych

zestawów ćwiczeń, zarówno dla osób zdrowych, jak i niepełnosprawnych.

* Tytuł obecnego wydania podręcznika brzmi: „Właściwości i metodyka ćwiczeń fizycznych oraz

sport inwalidzki".

Spis treści

1. Rola i przygotowanie fizjoterapeuty. Teoretyczne i praktyczne zagad

nienia przedmiotu „Metodyka i systematyka ćwiczeń fizycznych"

2. Bezpieczeństwo i higiena ćwiczących w czasie prowadzenia ćwiczeń

fizycznych . . . . . .

Ryć. 2. Zdjęcie przedstawia chore, upośledzone ruchowo dzieci ubrane w piękne stroje uszyte przez personel

oddziału „Piaski" Szpitala Chirurgii Kostnej w Konstancinie. Jest rok 1956, wigilia Świąt Bożego

Narodzenia, dzieci odpoczywają po przedstawieniu „Bajki" ilustrowanej różnymi ćwiczeniami fizycznymi.

Od lewej u góry - mgr Janina Lachowa, dr Barbara Miłkowska, rozmiłowany w swym zawodzie lekarz,

specjalista w zakresie rehabilitacji, oraz pracownicy rehabilitacji Oddziału Dziecięcego, którzy

przygotowali z dziećmi tę „ruchową opowieść".

3. Leczenie ruchem jako element kultury fizycznej

Znaczenie kultury fizycznej . . . . . . . . . - • • • • • • • • • •

Wychowanie fizyczne . . . . . . . . . • • • • • • • • • • •

Sport, rekreacja i turystyka . . . . . . . - • • • • • • • • • •

Geneza wychowania fizyc/nepo . . . . . . • • • • • • • • • • •

Rozwój rehabilitacji w Polsce . . . . . . . • • • • • • • • • • •

Pragnę złożyć serdeczne podziękowanie pani prof. Kazimierze Milanowskiej za

trud przejrzenia mojej pracy i cenne uwagi krytyczne.

Ponadto bardzo serdecznie dziękuję pani Ewie Olszewskiej, absolwentce Me-

dycznego Studium Zawodowego Wydziału Fizjoterapii w Konstancinie, za przygo-

towanie rycin, które zostały wykorzystane jako wzorzec przez grafika.

Podręcznik pragnę zadedykować mgr Janinie Lachowej - która w byłym Szpi

talu Chirurgii Kostnej w Konstancinie, potem w „STOCER", kierowanym przez od

danego sprawom rehabilitacji leczniczej Profesora Mariana Weissa, przekazywała

skrupulatnie swoją fachową wiedzę z zakresu kinezyterapii wielu rocznikom stu

dentów Akademii Wychowania Fizycznego w Warszawie - oraz pielęgniarce, sio

strze zakonnej, Kazimierze Łapin, opiekującej się chorymi na oddziałach rehabilita

cyjnych w „STOCER".

4. Wybrane zagadnienia dotyczące budowy l czynności narządu ruchu 33

5. Wybrane zagadnienia dotyczące motoryczności człowieka

Współczesne poglądy na motoryczność ludzką w świetle antropomotoryki . . . . .

Siła jnko zdolność motoryc/,na . . . . . . . . . • • • • • • • • • •

Metody treningu siły . . . . . . . . • • • • • • • • • • • •

Wytrzymałość jako zdolność motoryczna . . . . . . . - • • • • • • • •

Szybkość jako zdolność motoryczna . . . . . . . . . . • • • • • • •

Zwinność i gibkość jako zdolności motoryc/ne . . . . . . . - • • • • • •

Badanie zdolności iluzorycznych - testy sprawności i próby czynnościowe . . . . .

Przykłady gier ruchowych rozwijających zdolności motoryczne . . . . . . . .

Gry ruchowe rozwijające szybkość . . . . . . . . • • • • • • • •

Gry ruchowe rozwijające siłę skurczu mięśni . . . . . . . • • • • • •

6(t

Gry ruchowe rozwijające wytr/.ymałość . . . . . . . . • • • • • •

°0

Gry ruchowe rozwijające skoczność . . . . . . . - • • • • • • •

Gry ruchowe rozwijające zwinność . . . . . . . • • • • • • • • •

Gry ruchowe rozwijające gibkość . . . . . . . . . - • • • • • •

6. Gimnastyka . . . . . . .

Rodzaje gimnastyki . . . . . . . . • • • • • • • • • • • • • •

7. Zasób ćwiczeń gimnastyki podstawowej. Terminologia, systematyka

i rodzaje ćwiczeń fizycznych. Gimnastyka lecznicza

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: