Media w edukacji – dr Natalia Walter
Media – to różnego rodzaju przedmioty i urządzenia przekazujące odbiorcom określone informacje (komunikaty) poprzez słowa, obrazy i dźwięki, a także umożliwiające im wykonywanie określonych czynności intelektualnych i manualnych.
/W. Strykowski, Media w edukacji/
Media to środki, przekaźniki, całe systemy przekazu informacji i komunikowania, tj. radia, TV, filmy, komputery, gazety, czasopisma, plakaty, książki, płyty, kasety
/W. Strykowski, Technologia kształcenia i pedagogika medialna jako nauki o mediach, „Neodidagmata” XXII, Poznań 1996/
Media (Cz. Kupisiewicz) = środki dydaktyczne, są to przedmioty materialne, które dostarczając uczniom określonych bodźców oddziałujących na ich wzrok, słuch, dotyk ułatwiają im bezpośrednie i pośrednie poznanie rzeczywistości.
Zadania mediów:
1. motywacyjne – do pogłębiania wiedzy, aktywnego zdobywania informacji;
2. źródłowe – treści eksponowane za pomocą mediów mogą być głównym źródłem wiedzy;
3. ilustracyjne – środki ilustrują przekaz werbalny;
4. weryfikacyjne – pozwalają weryfikować trafność uczniowskich przewidywań, hipotez, wniosków;
5. ćwiczeniowe – mogą organizować ćwiczenia zarówno manualne jak i umysłowe;
6. syntetyzujące – pomagają w tworzeniu uogólnień i syntez oraz weryfikacji wiedzy;
7. utrwalające – pomagają w utrwalaniu wiedzy i umiejętności poprzez metodyczne organizowanie procesu powtarzania;
8. zastosowawcze – pokazują zastosowanie teorii w praktyce i w życiu w ogóle;
9. inspirujące – są predysponowane aby inspirować do poszukiwań i rozwijać zainteresowania;
10. kontrolne i oceniające – okazują się być szczególnie sprawnym i obiektywnym narzędziem kontroli i oceny uczniów.
Funkcje mediów:
~ uczestnicząca ( złudzenie bezpośredniego uczestnictwa w wydarzeniu)
~ informacyjna
~ edukacyjna
~ rozrywkowa
~ narzędziowa (są one narzędziami w niektórych procesach np. uczenia się)
Funkcje mediów (wg Cz. Kupisiewicza):
o poznawcza (poszerzają pola poznawcze)
o kształcąca (wspomagają myślenie)
o dydaktyczna (możliwość podejmowania przez ludzi różnych zastosowań mediów).
Funkcje mediów (wg W. Okonia):
· przekazują (pokazują) rzeczywistość
· przekazują wiedzę o rzeczywistości
· kształtują emocjonalny stosunek do rzeczywistości
· przekształcają rzeczywistość.
Funkcje mediów (wg W. Strykowskiego):
· poznawczo-kształcąca
· emocjonalno-motywacyjna
· interakcyjno-działaniowa (intelektualnie lub manualnie).
Message – komunikat lub wiadomość rozumiane jako zespół przekazywanych informacji, bodźców sensorycznych oddziałujących na odbiorcę.
Hardware (środek przekazu, środek twardy)
– urządzenie umożliwiające przekazywanie komunikatu do odbiorcy;
ogół sprzętu elektronicznego, mechanicznego używanego przy przekazywaniu komunikatu.
Software (to materiał dydaktyczny, środek miękki, oprogramowanie)
– nośnik komunikatu – podłoże materialne na którym zostały zapisane konkretne informacje; materiał (treść, zespół bodźców sensorycznych) i ogół programów umożliwiających eksploatację komputera a także programy zapisane na taśmach magnetofonowych lub kasetach z nagraniami
Język
- w szerokim sensie = KOD
- w wyrażeniach typu : język ludzki, język angielski, język naturalny jest kodem, za pomocą którego porozumiewa się dana społeczność ludzka
- ogół wyrazów języka nazywamy słownikiem (leksyka)
„subkody”
~ wokalno-audialny (język mówiony)
~ instrumentalno-audialny (mowa bębniona Murzynów)
~ wzrokowy trwały (pismo)
~ wzrokowy przemijający (język migowy)
~ dotykowy trwały (język Braille’a)
~ dotykowy przemijający (dla niewidomo-głuchoniemych)
Pojęcie języka
– język – system znaków i reguł posługiwania się nim
– język służy do przekazywania i wymiany myśli i informacji
– język – umożliwia porozumiewanie nadawcy i odbiorcy na zasadzie dwustronnej jego zrozumiałości.
Kształt języka w mediach
Na konkretną postać języka spotykanego w środkach masowego przekazu maja wpływ:
® medium
® rodzaj i gatunek
® typ nadawcy, a zwłaszcza preferowany odbiorca
® moda.
Język w prasie:
~ zawsze pisany,
~ wiadomość musi być precyzyjna i jasna,
~ ustalona powierzchnia druku.
Język w radiu:
~ wyłącznie język mówiony,
~ każda wypowiedź przygotowana „co myśli”,
~ szczególna staranność wymowy.
Język w reklamie:
~ nie jest tak ważny jak obraz,
~ „słowa cynglowe” (kojarzone z dobrami pożądanymi – czysty/zdrowy/dobry/…),
~ wykorzystuje się proste środki perswazyjne.
Język w telewizji:
~ największa różnorodność językowa pośród mediów,
~ obfituje w różne stylizacje,
~ jest korelatem układu ról osobowych.
Wielokodowość języka mediów
Ø Język mediów (multimedialny)
- im na większą ilość oddziałujemy, tym lepszy skutek.
Ø Zasoby języka mediów
- słowa
- obrazy
- dźwięki
- działania
Ø Elementy kodu audio-wizualnego (obrazowego)
~ kadr (klatka)
~ ujęcie (najmniejsza jednostka dynamiczna przekazu – między dwoma najbliższymi połączeniami montażowymi)
~ scena (kilka ujęć)
~ sekwencja (złożona z kilku scen, jedność akcji).
Plany filmowe
(plan - odległość kamery od bohatera)
1. plan totalny – rozróżnienie szczegółów trudne, wręcz niemożliwe
2. plan ogólny – dostrzegamy poszczególne elementy
3. plan pełny - wyraźnie widzimy postać bohatera
4. plan amerykański – postacie są ucięte mniej więcej na wysokości kolan
5. półzbliżenie – ukazane tzw. popiersie
6. zbliżenie – widzimy dokładnie pewne elementy
7. duże zbliżenie – fragmentaryczne widzenie pewnego zbliżenia.
Język mediów w Polsce
- język bełkotu,
bełkot nowoczesny, wypracowany przez inżynierów społecznych, specjalistów od manipulacji.
Infotainment
- skrzyżowanie informacji z rozrywką
- wedle najnowszej internetowej edycji Oksfordzkiego Słownika Języka Angielskiego: "materiał emitowany przez media elektroniczne, mający jednocześnie informować i bawić; prezentowanie informacji w sposób rozrywkowy"
(więcej na http://www.miesiecznik.znak.com.pl/jagodzinski561.html)
Wpływ mediów na odbiorcę
Identyfikacja – projekcja
Identyfikacja – oznacza funkcjonowanie schematów przystosowania, prowadzą one do sytuacji w której cudze właściwości, zachowania i reagowania jednostka przyjmuje jako własne.
Projekcja – polega na przypisywaniu innym osobom własnych poglądów, zachowań lub cech, najczęściej negatywnych. Przyczyną jest większa dostępność tych poglądów, zachowań i cech u osoby, która je posiada, a tym samym łatwiejsze podciąganie pod daną kategorię.
Przykład: Matka krzyczy na dziecko. Sądzi, że dziecko jest wyjątkowo agresywne.
W rzeczywistości sama jest agresywna.
Mechanizmy oddziaływania mediów:
1. Modelowanie
- zapamiętywanie, a następnie zastosowanie struktury dynamicznej (S,R,W), czyli co robi model? Jak to robi? Z jakim skutkiem?
- ważny mechanizm nabywania nowych zachowań,
- przeważnie obserwowanie czynności,
- naśladownictwo, identyfikacja,
- ludzie nie tylko powtarzają zachowania modela, ale również wzbogacają je o nowe szczegóły.
2. Katharsis
- wg teorii Freuda jest to zachowanie lub zdarzenie, które umożliwia uwolnienie wypartych, zablokowanych emocji czy przeżyć,
- przeżyty w trakcie oglądania telewizyjnej przemocy prowadzi do zahamowania tendencji agresywnych,
- badanie nie potwierdziły jednoznacznie teorii.
3. Kataliza/torowanie
- kiedy dana osoba ogląda w mediach akt przemocy, aktywizuje ona myśli, emocje a nawet całe zachowania, które są z nim kognitywnie powiązane.
4. Odwrażliwienie
- oglądanie wielu aktów przemocy na ekranie czyni odbiorców mniej wrażliwymi na tego typu zachowania w rzeczywistym świecie.
5. Usprawiedliwianie poznawcze
- ludzie agresywni lubią oglądać programy i filmy zawierające przemoc, ponieważ mogą wówczas usprawiedliwiać własne zachowania, twierdząc, że jest ono normalne,
- analogia: błąd atrybucyjny – atrybucja powszechności.
/Podstawowy błąd atrybucji – pojęcie wprowadzone do psychologii społecznej przez Lee Rosa. Opisuje powszechną skłonność do wyjaśniania zachowania obserwowanych osób w kategoriach przyczyn wewnętrznych i stałych (np. cech charakteru) przy jednoczesnym niedocenianiu wpływów sytuacyjnych, zewnętrznych./
Mechanizmy oddziaływania agresji w mediach
1. Podawanie wzorów = modelowanie
Cechy pokazywanej agresji, które zwiększają prawdopodobieństwo jej naśladowania:
~ przedstawiona jako usprawiedliwiona (akceptacja społeczna)
– atrybucja powszechności
~ przynosi satysfakcję
~ jest dokonywana równocześnie przez wiele osób
~ jest demonstrowana przez atrakcyjna osobę.
...
NataliaF5