cypr.pdf

SYSTEMY EDUKACJI W EUROPIE – STAN

OBECNY I PLANOWANE REFORMY

CYPR

1. Populacja uczących się i język nauczania

W 2002 r. liczba osób w wieku do 29 lat wynosiła 311 664 (43,6% ogółu ludności). W obszarach

kontrolowanych przez państwo 107 895 dzieci i młodzieży (15,1% ludności) było w wieku objętym

obowiązkiem kształcenia (6-15 lat). Urzędowymi językami nauczania są języki grecki i turecki.

2. Administracja i finansowanie edukacji

Większość uczniów w szkolnictwie podstawowym i średnim (91,3%) uczęszcza do szkół publicznych,

które są zakładane i finansowane przez państwo.

Szkoły prywatne funkcjonują głównie na zasadzie samofinansowania. Placówki, które są uznawane za

stowarzyszenia non-profit mogą być współfinansowane przez państwo i inne organizacje lub osoby

prywatne.

Ministerstwo Edukacji i Kultury odpowiada za administrację oświaty i organizację kształcenia oraz

podejmuje wszelkie decyzje dotyczące wydatkowania funduszy przez szkoły. Szereg placówek

szkolnictwa wyższego prowadzących specjalistyczne kształcenie zawodowe podlega innym resortom:

Ministerstwom Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, Rolnictwa, Zasobów Naturalnych i Środowiska,

Sprawiedliwości i Porządku Publicznego, Handlu, Przemysłu i Turystyki oraz Zdrowia. Całościowy

nadzór nad właściwym funkcjonowaniem szkół sprawuje inspektorat Ministerstwa Edukacji i Kultury.

3. Edukacja przedszkolna

Edukacja przedszkolna (tj. uczęszczanie do przedszkola) jest nieobowiązkowa dla dzieci w wieku od 3

lat do 5 lat i 8 miesięcy. Stanowi ona część kształcenia elementarnego (ang. basic education ), które

obejmuje naukę w przedszkolu ( nipiagogeia ) i szkole podstawowej ( dimotika scholeia ). Edukacja

przedszkolna podlega zasadniczo tym samym przepisom prawnym co szkolnictwo podstawowe, z

wyjątkiem przepisów szczególnych, regulujących funkcjonowanie przedszkoli komunalnych i

prywatnych.

4. Kształcenie obowiązkowe

a) Etapy

Dimotiko Scholeio (szkoła podstawowa)

Wiek: 5 lat 8 miesięcy -11 lat 8 miesięcy

Gymnasio (ogólnokształcąca szkoła średnia I stopnia) Wiek: 11 lat 8 miesięcy -15 lat

b) Kryteriaprzyjęć

Jedyne kryterium przyjęć stanowi wiek ucznia. Kształcenie w szkołach publicznych jest bezpłatne dla

wszystkich uczniów. Podstawą przyjęcia do Gymnasia jest świadectwo ukończenia szkoły

podstawowej.

c) Dzienny/tygodniowy/rocznywymiarzajęć

Rok szkolny jest podzielony na trzy trymestry. W roku 2002/03 rok szkolny obejmował 180 dni w

szkole podstawowej i 161 pełnych dni zajęć w szkole średniej I stopnia. Lekcje (na ogół 35 w tygodniu,

trwające 40 minut w szkole podstawowej i 45 minut w szkole średniej I stopnia) są rozłożone na pięć

dni w tygodniu. Roczny wymiar zajęć w szkole podstawowej wynosi średnio ok. 840 godzin.

d) Wielkość klas/podział uczniów na klasy

W roku 2002/03 na 1 nauczyciela przypadało 15,6 ucznia. Klasy liczyły średnio 22,1 ucznia w publicznej

szkole podstawowej i 25,3 ucznia w publicznej szkole średniej I stopnia. Zgodnie z przepisami pierwsze

klasy szkoły podstawowej mogą liczyć od 24 do 30 uczniów, a pozostałe – 32 uczniów, natomiast w

klasach szkoły średniej I stopnia może być maksymalnie 30 uczniów. Klasy są mieszane i składają się z

uczniów w tym samym wieku. W mniejszych szkołach podstawowych istnieje możliwość łączenia kilku

klas w większe grupy. W szkole podstawowej wszystkich przedmiotów (z wyjątkiem wychowania

muzycznego, plastycznego i fizycznego w niektórych przypadkach) uczy na ogół jeden nauczyciel, a w

szkole średniej I stopnia lekcje są prowadzone przez nauczycieli przedmiotu.

e) Programyitreści nauczania

Programy i plany nauczania dla szkół podstawowych zatwierdza Rada Ministrów zgodnie z

propozycjami Ministerstwa Edukacji i Kultury. Program jest wspólny dla wszystkich szkół na tym

samym poziomie, ale na poszczególne przedmioty przeznacza się inną liczbę godzin, zależnie od

rodzaju szkoły (liczby nauczycieli).

f) Ocena, promocja i kwalifikacje

Nauczycieli zachęca się do przyjęcia usystematyzowanego podejścia do oceny umiejętności uczniów.

O sposobie oceny ucznia decydują w dużej mierze sami nauczyciele, którzy mają stosować takie

zróżnicowane metody, jak sprawdziany pisemne, obserwacja, komunikacja z uczniem i samoocena

ucznia.

Na zakończenie szóstej klasy uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia szkoły podstawowej

( apolytirio ), którego posiadanie jest warunkiem przyjęcia do gimnazjum ( Gymnasio ). Końcowe

egzaminy wewnętrzne w Gymnasio ( telikes exetaseis ) są obowiązkowe dla wszystkich uczniów.

Podstawę świadectwa wydawanego po ukończeniu kształcenia obowiązkowego stanowią wyniki

ucznia z tych egzaminów oraz ocena ciągła.

5. Szkolnictwo średnie II stopnia

a) Rodzajekształcenia

Eniaio Lykeio (ogólnokształcąca szkoła średnia II stopnia)

Wiek: 15-18 lat

Techniki Scholi (techniczna i zawodowa szkoła średnia II stopnia)

Wiek: 15-18 lat

b) Kryteriaprzyjęć

Warunkiem przyjęcia do szkoły średniej II stopnia jest posiadanie świadectwa wydawanego na

zakończenie kształcenia obowiązkowego. Uczniowie mogą uczęszczać do wybranej szkoły w swoim

rejonie. Uczniowie, którzy nie ukończyli kształcenia obowiązkowego, mogą rozpocząć pracę lub naukę

w ramach systemu przyuczenia do zawodu ( systima mathiteias ), który funkcjonuje w oparciu o szkoły

techniczne.

c) Programyitreści nauczania

W szkołach, w których na zakończenie nauki wydaje się świadectwo ukończenia szkoły ( apolytirio ), i w

szkołach technicznych ogólne przedmioty obowiązkowe są takie same dla wszystkich uczniów. W

ramach kształcenia zawodowego przedmioty zależą od wybranej przez uczniów specjalności.

d) Ocena, promocja i kwalifikacje

Uczniów ocenia się w taki sam sposób, jak w ramach kształcenia obowiązkowego. Na zakończenie

ostatniej klasy Ministerstwo Edukacji i Kultury przeprowadza we wszystkich szkołach obowiązkowe

egzaminy zewnętrzne. Uczniowie otrzymują świadectwo ukończenia szkoły ( apolytirio ), które

umożliwia im podjęcie pracy, przystąpienie do egzaminów wstępnych na studia lub przyjęcie do

różnego rodzaju szkół (kolegiów i uczelni akademickich) za granicą.

6. Szkolnictwo wyższe

a) Rodzajeuczelni

Studia są prowadzone w trzech różnych rodzajach uczelni: na uniwersytecie ( Panepistimio ), w

publicznych szkołach wyższych, kolegiach i instytutach ( Dimosies Scholes Tritovathmias Ekpaidefsis )

oraz prywatnych szkołach wyższych, kolegiach i instytutach ( Idiotikes Scholes Tritovathmias

Ekpaidefsis ).

b) Warunkiwstępu

Kryteria przyjęć są różne, zależnie od rodzaju uczelni. Na Uniwersytecie Cypryjskim i w publicznych

szkołach wyższych absolwenci szkół średnich II stopnia obowiązkowo przystępują do egzaminów

wstępnych, które są organizowane co roku przez Departament Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa

Edukacji i Kultury. W przypadku studentów zagranicznych uwzględnia się na ogół świadectwa GCE

lub GCSE . Uniwersytet Cypryjski może przeprowadzać specjalne egzaminy dla studentów

zagranicznych. Prywatne kolegia wymagają świadectwa ukończenia 6-letniej szkoły średniej oraz

dobrej znajomości języka wykładowego.

c) Kwalifikacje

W cypryjskim szkolnictwie wyższym wprowadzono trójstopniową strukturę studiów, która obejmuje: 4-

letnie studia I stopnia prowadzące do pierwszego tytułu uniwersyteckiego ( Ptychio ), studia II stopnia

trwające od 1 roku do 2 lat, kończące się tytułem magistra i stanowiące uzupełnienie studiów I

stopnia, oraz studia III stopnia kończące się uzyskaniem stopnia doktora (obecnie prowadzone na

Uniwersytecie Cypryjskim, trwające od 4 do 8 lat).

Zgodnie z propozycją Ministerstwa Edukacji i Kultury dotyczącą mówienia „wspólnym głosem” w

sprawach wydawania dyplomów, wszystkie uczelnie prywatne i publiczne wprowadziły następującą

ramową strukturę kwalifikacji:

1 rok: świadectwo

2 lata: dyplom

3 lata: dyplom wyższego poziomu

4 lata: licencjat

7. Kształcenie specjalne

Podejmuje się starania o to, by niemal wszystkie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi

kształciły się w szkołach ogólnodostępnych. Integrację ułatwiło wiele czynników, a głównie

zwiększenie liczby pedagogów zajmujących się kształceniem specjalnym i nauczycieli prowadzących

zajęcia w kilku placówkach, kampanie na rzecz akceptacji społecznej, seminaria dla kadry, tworzenie

klas specjalnych w szkołach ogólnodostępnych oraz wykorzystywanie odpowiednich pomocy

dydaktycznych.

8. Nauczyciele

Nauczyciele szkół publicznych mają status urzędników państwowych. Nauczyciele placówek

przedszkolnych i szkół podstawowych są absolwentami 4-letnich studiów uniwersyteckich.

Absolwentami uniwersytetu są również nauczyciele szkół średnich, którzy kończą studia za granicą

(liczba lat studiów zależy od kraju) lub na Uniwersytecie Cypryjskim (trwające 4 lata). Nauczyciele

szkół średnich kończą obowiązkowo roczne szkolenie zawodowe poprzedzające rozpoczęcie pracy.

9. Aktualne reformy i priorytety w dziedzinie edukacji

(a) Struktura systemu

• Edukacja przedszkolna

Od roku szkolnego 2004/05 rząd Cypru przedłużył o rok okres kształcenia obowiązkowego, aby

objęło ono dzieci w wieku od 4 lat i 8 miesięcy do 5 lat i 8 miesięcy. Uczniowie będą uczęszczać

do szkół publicznych lub szkół prywatnych, które są uznawane przez Ministerstwo Edukacji i

Kultury.

• Szkoły całodzienne

Po wieloletnich dokładnych analizach i przyjęciu przez Radę Ministrów decyzji nr 48.695 (z

18.11.1998) Ministerstwo Edukacji i Kultury przystąpiło do wdrażania koncepcji „ szkoły

całodziennej ” ( oloimero sholeio ) w ośmiu wybranych szkołach podstawowych (czterech w

obszarach miejskich i czterech w obszarach wiejskich). W roku szkolnym 2002/03 szkoły

całodzienne dla roczników 4-6 lat funkcjonowały w 84 szkołach podstawowych. Uczniowie

pozostają w szkole do godziny 16-ej na 5 dodatkowych godzin lekcyjnych. W tym czasie odrabiają

pracę domową pod nadzorem nauczyciela i mogą również wybrać zajęcia spośród następujących

przedmiotów: język obcy, informatyka, wychowanie fizyczne, wychowanie muzyczne, wychowanie

plastyczne, teatr, projektowanie i technika. Oprócz przedmiotów przewidzianych w programie

nauczania realizowane są programy pomocy dla uczniów w nauce współczesnej greki i

matematyki. Istnieje również możliwość prowadzenia lekcji języka greckiego dla cudzoziemców.

• Gymnasio

Do nowych kluczowych zadań, którym nadano priorytetowe znaczenie w planowanej strategii

reformy na poziomie gimnazjum, należą: zaprojektowanie nowych programów nauczania,

określenie najważniejszych celów i docelowych osiągnięć oraz przyjęcie procedur

zapewniających wysoką jakość kształcenia. Najważniejsze obszary działań obejmują:

rozszerzenie nauki języków obcych, stworzenie laboratoriów językowych, zmodernizowanie

szkolnych bibliotek, powołanie koordynatora wychowawców klas, wprowadzenie technologii

informacyjno-komunikacyjnych, wzmocnienie kształcenia dla uczniów ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi oraz organizowanie specjalnych programów i seminariów.

• Kształcenie techniczne i zawodowe na poziomie średnim

Dostrzegając pilną potrzebę przeprowadzenia reform, Ministerstwo Edukacji i Kultury

przygotowało projekt reformy publicznych średnich szkół technicznych i zawodowych. Zgodnie z

nowym, zrewidowanym programem nauczania kształcenie techniczne i zawodowe na poziomie

średnim prowadzi się obecnie w dwóch profilach: teoretycznym i praktycznym. Kształcenie w

obydwu profilach trwa 3 lata. Najważniejszym elementem reformy jest zrewidowany program

nauczania, umożliwiający uczniom zdobycie wiedzy i umiejętności niezbędnych do „płynnego”

wejścia w życie zawodowe i społeczne, ubiegania się z powodzeniem o miejsce na studiach na

Cyprze i za granicą oraz uczestnictwa w uczeniu się przez całe życie. Zrewidowany program

obejmuje innowacyjne rozwiązania, które pozwalają uczniom wybrać w sposób dojrzały wiedzę i

umiejętności, jakie chcieliby zdobyć.

• Eniaio Lykeio

Rok szkolny 2000/01 w cypryjskim systemie edukacji rozpoczął się od jednej z najważniejszych

zmian, jakie miały miejsce w ciągu ostatnich 20 lat w szkolnictwie średnim. Tą istotną zmianą

strukturalną było utworzenie systemu Eniaio Lykeio w całym kraju. Eniaio Lykeio zastąpiły Lykeio

prowadzące przedmioty fakultatywne, które funkcjonowały przez ponad 20 lat. Rozwój Eniaio

Lykeio koncentruje się na dwóch aspektach: uczniu i szkole. W tej koncepcji uczniowie stanowią

podmiot wszystkich działań edukacyjnych, które wspierają jego rozwój w kierunku integralnej

osobowości, w ramach systemu wartości wyznawanego przez społeczeństwo cypryjskie.

Równocześnie placówkę edukacyjną uznaje się za odrębną placówkę, która nie tylko zapewni

uczniom podstawy do kontynuowania nauki, ale także przygotuje ich do udziału w kształceniu

poprzedzającym podjęcie pracy zawodowej oraz wyposaży w wiedzę i umiejętności umożliwiające

dostęp do wolnego rynku pracy. Uczniowie mogą ułożyć swój plan lekcji w sposób elastyczny,

zgodnie ze swymi zainteresowaniami i predyspozycjami, a pomocą w tym zakresie służą im

nauczyciele z ośrodka poradnictwa zawodowego i Komitetu ds. Oceny Ścieżek Kształcenia

Uczniów. Utworzenie Eniaio Lykeio wiąże się również z szeregiem zmian wewnętrznych,

niezbędnych do urzeczywistnienia podstawowych celów tej koncepcji i decydujących o nowej

jakości tych placówek. Najistotniejsze z tych innowacji to: udoskonalenie praktyki pedagogicznej,

program lepszego wykorzystania szkolnych bibliotek, wspieranie doskonalenia zawodowego

nauczycieli, ulepszenie i zmodernizowanie pracowni i sal lekcyjnych, zmniejszenie maksymalnej

liczby uczniów w klasie, wspieranie i zmodernizowanie ośrodków poradnictwa i doradztwa

zawodowego, wprowadzenie nowego programu nauczania oraz rozszerzenie wachlarza

materiałów dydaktycznych o wiele zaktualizowanych podręczników i pomoce audiowizualne.

(b) Ocena

• Rozważa się możliwość zastąpienia jednym egzaminem dwóch obecnie zdawanych egzaminów:

wspólnego egzaminu końcowego dla uczniów szkół średnich II stopnia i egzaminu wstępnego na

studia. Celem tej reformy jest zmniejszenie obciążeń związanych z przystępowaniem do dwóch

egzaminów w bardzo krótkim czasie. Ta koncepcja została przyjęta pozytywnie, ale nadal trwają

prace nad szczegółowymi rozwiązaniami.

• W roku szkolnym 1999/2000 wprowadzono nową formułę szkolenia pedagogicznego

poprzedzającego podjęcie pracy. Zgodnie z Ustawą o oświacie 180/87 szkolenie to będzie

obecnie trwać pełny rok akademicki. Nowi nauczyciele mają uczęszczać na zajęcia w Instytucie

Pedagogiki dwa razy w tygodniu – podobnie jak w ramach dotychczasowej formuły. Nowym

rozwiązaniem jest natomiast to, że w pozostałe trzy dni nauczyciele przebywają w szkole,

współpracując z nauczycielem-opiekunem. Nowy nauczyciel obserwuje lekcje prowadzone przez

opiekuna, wspólnie omawiają ich przebieg, wymieniają koncepcje i materiały, dzięki czemu nowy

nauczyciel otrzymuje wszelką niezbędną pomoc i cenne wskazówki.

• W tym samym roku szkolnym rozpoczęła się realizacja specjalnego programu doskonalenia

zawodowego nauczycieli w szkołach technicznych . Nowym rozwiązaniem jest przyznawanie

punktów za zaliczenie kursu, które są uwzględniane w decyzjach o awansie. Program ma na celu

poprawę jakości kształcenia poprzez wspólną pracę na rzecz podniesienia standardów

nauczania. Nauczyciele uczestniczą w programie dobrowolnie, a zajęcia są prowadzone w

Instytucie Pedagogiki po południu i w czasie wolnym.

(d) Równość szans – integracja

• W lipcu 1999 r. Izba Reprezentantów uchwaliła nową ustawę reformującą kształcenie specjalne .

Pozwala ona uniknąć klasyfikowania uczniów na podstawie niepełnosprawności (i związanej z

tym stygmatyzacji) i wprowadza dla tej grupy termin „uczniowie ze specjalnymi potrzebami

edukacyjnymi”. Ustawa zobowiązuje do integracji tych uczniów w szkolnictwie ogólnodostępnym.

W Ministerstwie Edukacji i Kultury powołano specjalne komitety dla wszystkich trzech poziomów

kształcenia, których zadaniem jest nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy.

(e) Program nauczania

• Ministerstwo Edukacji i Kultury kładzie bardzo duży nacisk na wprowadzanie technologii

informacyjno-komunikacyjnych do edukacji – zgodnie z przyjętym celem podniesienia jakości i

dostosowania kształcenia do potrzeb szybko zmieniającego się społeczeństwa. W związku z tym

we wszystkich szkołach podstawowych komputery wykorzystuje się jako narzędzie dydaktyczne,

aby rozszerzyć horyzonty uczniów, a wszystkie szkoły średnie II stopnia zostały podłączone do

Internetu.

(f) Szkolnictwowyższe

• 25 kwietnia 2001 r. Rada Ministrów podjęła decyzję o utworzeniu Otwartego Uniwersytetu

Cypryjskiego w celu promowania idei uczenia się przez całe życie i stworzenia na Cyprze

możliwości kształcenia na odległość. Otwarty Uniwersytet Cypryjski ma rozpocząć działalność w

styczniu 2006 r. z następującą ofertą programów: studia I stopnia w dziedzinie cywilizacji greckiej,

studia II stopnia w dziedzinie zarządzania opieką zdrowotną i studia II stopnia w dziedzinie

pedagogiki.

• 18 grudnia 2003 r. Izba Reprezentantów zatwierdziła ustawę o utworzeniu Politechniki

Cypryjskiej, która będzie prowadzić studia m.in. na kierunkach istniejących już obecnie w

publicznych szkołach wyższych (HTI, HHIC i innych). Ustawa przewiduje również możliwość

dalszego rozwoju i tworzenia kolejnych szkół. Politechnika Cypryjska ma rozpocząć działalność w

roku akademickim 2006/07, przyjmując studentów na Wydziały Zastosowań Techniki, Opieki

Zdrowotnej, Administracji i Finansów, Technologii i Nauk o Ziemi, Sztuk Stosowanych i

Komunikacji.

• Uniwersytet Cypryjski wprowadził zasady obowiązujące w Europejskim Systemie Transferu

Punktów (ECTS). W ECTS na pełny rok akademicki przypada 60 punktów, a na semestr – 30

punktów, natomiast w systemie punktowym Uniwersytetu Cypryjskiego pełny rok akademicki

odpowiada 30 punktom, a semestr 15 punktom. Stosunek punktów w tych dwóch systemach

wynosi zatem 2:1. ECTS, który jest już obecnie stosowany na niektórych kierunkach, będzie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: