Kontrola i ocena nauczania umiejętności ruchowych.pdf

Przygotował: Amber

Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa

Instytut Zdrowia - Specjalność : Fizjoterapia

KONTROLA I OCENA NAUCZANIA CZYNNOŚCI RUCHOWYCH

Bibliografia:

J.Bahrynowska-Fic „Właściwości i metodyka ćw. Fizycznych oraz sport inwalidzki”

Z.Czajkowski „Nauczanie i uczenie się nawyków ruchowych”

M.Niewiadomski „Wybrane zagadnienia z metodyki wychowania fizycznego”

L.Lachowicz „Metodyka wychowanie fizycznego”

K.Meinel – „Motoryczność ludzka”

T.Ulatowski „Teoria i metodyka sportu”

W.Starota „ Znaczenie aktywności ruchowej w zachowaniu i polepszaniu zdrowia człowieka”

Współcześnie proces nauczania traktuje się jako wymianę informacji między nauczycielem i

uczniem. W tej wymianie informacji należy również uwzględnić oddziaływanie środowiska - otoczenia.

Wynikiem nauczania i uczenia się powinny być względnie trwałe zmiany w ruchowym zachowaniu się

ucznia.

Przez nauczanie rozumiemy proces wyposażania ucznia w system wiadomości,

umiejętności i nawyków, odbywający się pod kierunkiem nauczyciela przy jednoczesnej aktywnej

postawie uczniów. Proces ten różnicuje się w zależności od wielu czynników m.in. od wieku uczniów i

przedmiotu nauczania. Zasady, metody i środki nauczania oparte są na analizie procesu uczenia się.

Analiza ta stanowi punkt wyjścia do skutecznego nauczania. Przeprowadzenie takiej analizy ułatwia

przestrzeganie określonych zasad, dobór odpowiednich metod i środków nauczania stosowanych z

uczniami na lekcjach wychowania fizycznego.

Nauczanie ruchów to oczywiście nie tylko kształtowanie nawyków ruchowych. Nawet jeśli

pominie się pasjonujący, choć trudny do precyzyjnego zbadania, temat w jaki sposób nauczanie

motoryczne wzbogaca charakter i intelekt człowieka oraz jaką rolę odgrywa ruch w poznawaniu

świata, nauka czynności ruchowych przedstawia się jako proces znacznie wykraczający poza

fizjologiczne prawa tworzenia się nawyków.

Wiemy, iż kondycja biologiczna i sprawność fizyczna naszego społeczeństwa nie jest dobra.

Znamy również przyczyny takiego stanu rzeczy. Jednym ze znaczących czynników, od których zależy

zdrowie całej populacji jak i pojedynczych uczniów, jest przyzwyczajenie ich do dbania o własną

sprawność fizyczną, czyli „ruchową adaptację człowieka do środowiska biogeograficznego i

społeczno – kulturowego”. Przejawia się ona poprzez wydolność organizmu, połączoną z

odpowiednim ukształtowaniem cech motorycznych, poprzez różnorodne umiejętności ruchowe i

rozwinięta motywację wewnętrzną. Jeżeli uczeń jest odpowiednio przygotowany pod względem

motorycznym, może wykonać szereg pojedynczych czynności, ale opanowaniu wielu takich

czynności, czyli umiejętności, potrafi już rozwiązywać stawiane przed nim zadania ruchowe. Z kolei

wysoka motywacja wewnętrzna prowadzi dziecko do osiągania przez nie pożądanych , dla niego

samego i dla środowiska efektów.

Ruch jest dla dziecka niezbędnym warunkiem rozwoju fizycznego,

psychicznego

i społecznego. Stanowi nieodłączna część życia dziecka, które w tym okresie

charakteryzuje się dużą ruchliwością wynikającą z potrzeby wyżycia się (głód ruchu).

Tymczasem wiele z nich wychowuje się w warunkach niedostatku ruchu,

hamowanego dyscypliną przedszkolną i domową. Taki stan powodowany

niemożnością wyładowania nadmiaru energii wywołuje u tych dzieci stresy

psychiczne i prowadzić może do zaburzeń lub dysharmonii w rozwoju psychiki

dziecka oraz rozwijających się równolegle cech fizycznych i motorycznych.

Ogólną sprawność ruchową dziecka najłatwiej kształtować i doskonalić poprzez prowadzenie

różnorodnych zabaw i ćwiczeń ruchowych. Ich wielorakość i wszechstronność oddziaływania pozwala

dziecku nie tylko zaspokoić naturalną potrzebę ruchu, ale także zapewnia harmonijny rozwój fizyczny i

prawidłowo przebiegający proces formowania się postawy ciała oraz zwiększanie się potencjału

zdrowotnego organizmu.

Takie zabawy ruchowe pozwalają na wyznaczenie kilku standardów oceny poziomu rozwoju

fizycznego i sprawności ruchowej dziecka:

1. Dziecko potrafi ustawić się z kolegami : w szeregu, w rzędzie, w kole

2. Rozumie umówione sygnały ( gesty, rysunki) i odpowiednio na nie reaguje

3. Zna pozycje wyjściowe do ćwiczeń : siad prosty, klęk podparty, przysiad, siad skrzyżny, leżenie

przodem, leżenie tyłem

4. Potrafi stać na jednej nodze

5. Potrafi przyjąć prawidłową postawę podczas czworakowania

6. Potrafi przebiec wyznaczony odcinek w określonym czasie

7. Umie rzucić piłką do celu

8. Potrafi wspinać się na drabinki przyścienne i przeszkody terenowe

9. Potrafi z rozbiegu przeskoczyć przeszkodę o wysokości około 30 cm.

Wymienione standardy stanowią podstawę do wyznaczenia wskaźników które znajdą zastosowanie w

określeniu umiejętności ruchowej poszczególnych dzieci w określonych grupach wiekowych.

Prawidłowości rozwoju motorycznego w kolejnych okresach rozwojowych (do

wieku dorastania):

a. noworodek :

od czterech do sześciu tygodni po urodzeniu, niski stopień rozwoju motorycznego,

dysponuje pewnym zasobem odruchów ruchowych (faza premotoryczna

b. wiek poniemowlęcy:

- faza premotoryczna (decydującą rolę pełnią odruchy ukształtowane w filogenezie), faza

promotoryczna (ruchy mimowolne, impulsywne, brak akcji zamierzonych i dowolnych),

faza motoryczna (postawa wyprostowana, opanowanie chwytu obcęgowego)

- równocześnie kształtują się wzajemne powiązania pomiędzy sferą czuciową

(sensoryczną) i ruchową (motoryczną)

do 18 miesiąca życia obserwujemy nadmierne napięcie mięśniowe, hypertonię polegającą

na przewadze pobudzenia nad hamowaniem

- narastająca intelektualizacja procesów motorycznych, związana z opanowaniem mowy,

naśladowaniem dorosłych

- potrzeba ruchu oraz zadowolenie z wykonanej czynności

- wyraźnym stymulatorem sprzyjającym rozwojowi dziecka jest atmosfera

zainteresowania, miłości oraz współdziałania starszego otoczenia

- obracanie głowy, unoszenie głowy (ok. 2 miesiąca), unoszenie głowy i tułowia na rękach

(ok. 3-4 miesiąca), siedzenie podtrzymywane (5 miesiąc), swobodne siedzenie (7-9)

- stanie podtrzymywane (6), samodzielne z oparciem (9), bez oparcia (10-12), wstawanie

samodzielne (15)

- raczkowanie (9-10), próby chodzenia (15)

c. okres przedszkolny:

- treść ruchów dziecka zaczyna przypominać ruchy dorosłego, forma jeszcze bardzo

niedoskonała

- podstawowym ruchem lokomocyjnym staje się dwunożny chód, ale jeszcze niezgrabny

(stąpanie na całych stopach, krok dostawny)

- doskonalenie ruchów i czynności,

- początek tzw. kombinacji ruchowych: łączenie niektórych ruchów w sekwencje

równoczesne

- opanowanie swobodnego chodu i biegu

- pojawia się harmonia ruchów lokomocyjnych (ok. 5 roku), nazywanego „złotym okresem”

- przyswajanie motoryczności produkcyjnej i samoobsługowej (sprzątanie, ubieranie się,

mycie, malowanie, szycie)

- drobne ruchy manualne, jak np. wiązanie sznurowadeł, wciąż jeszcze niedoskonałe

- przyswajanie kilku umiejętności ruchowych równocześnie

- biologiczna potrzeba ruchu (ruchy zbyt obszerne, rozrzutne)

- monotonne czynności są zbyt męczące

- niska zdolność koncentracji, częsta zmiana obiektów zainteresowania

- w kształtowaniu motoryczności zaczynają dominować wzorce społeczne, pojawia się

współzawodnictwo

- wysoka harmonia ruchu, płynność i poczucie rytmu, najszybciej rozwija się zwinność,

najwolniej siła

- zaznacza się dymorfizm płciowy, czyli zróżnicowanie sprawności i zainteresowań między

chłopcami i dziewczynkami

d. okres szkolny:

- ruchliwość i wrażliwość na wpływy środowiska, utrudniająca koncentrację na jednej

czynności

- szybkie usprawnienie ruchów manualnych, umiejętność posługiwania się prostymi

narzędziami technicznymi, nauka rysowania i pisania

- doskonalenie ruchów lokomocyjnych

- zainteresowanie efektem wykonywanych czynności

- świadome kierowanie przebiegami ruchowymi

- silne zadowolenie z udanej akcji ruchowej

- stopniowe przystosowanie motoryczne do warunków szkolnych: opanowanie świadomie

sterowanych ruchów pisania, zdolność do większej koncentracji, pojawianie się ruchów

oszczędnych, bardziej podporządkowanych celowi

- etap dziecka doskonałego (5 klasa) – przedpokwitaniowy rozwój motoryki: celowość i

ekonomiczność przebiegów ruchowych, ruchy są świadomie kierowane, całe

postępowanie uporządkowane i rozumne, głód ruchu objawia się w aktywności wyższego

rodzaju, prowadzącej do sportu, gier (określone reguły i przepisy)

- wysokie zróżnicowanie między osobami

- optymalny okres w całej ontogenezie dla uczenia się ruchów: wysoki poziom techniki,

płynności, właściwego rytmu, harmonii i elastyczności

- nowe wzorce ruchowe (świat sportu, ekranu)

- wyraźne zróżnicowanie pomiędzy chłopcami i dziewczynkami: niejednakowe

zainteresowania ruchowe, odmienność wykonania pewnych czynności, różny poziom

cech motorycznych

e. okres pokwitania:

- mutacje motoryczności, wiążące się z nowymi biomechanicznymi warunkami pracy

układu ruchowego

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: