Or_Sitodrukarz.pdf

OPINIE

Rozdział 5/2.N.1.

5/2.N.1. Ocena ryzyka zawodowego sitodrukarza

i pomocnika sitodrukarza

5/2.N.1. Ocena ryzyka zawodowego sitodrukarza i pomocnika sitodrukarza

Spis treœci

1. Opis stanowiska pracy ....................... 1

2. Zakres obowi¹zków pracownika ............... 3

3. Organizacja pracy ........................... 3

4. Wymagane wykszta³cenie, doœwiadczenie,

uprawnienia i stan zdrowia ................... 3

5. Identyfikacja zagro¿eñ ....................... 4

6. Stosowane œrodki profilaktyczne ............... 8

7. Statystyka wypadków na stanowisku pracy ....... 8

8. Karta oceny ryzyka zawodowego............... 8

1. Opis stanowiska pracy

Sitodruk wykorzystuj¹c ró¿ne naci¹gi i rodzaje siatek oraz farb ma swoje zasto-

sowanie do druku na dowolnych pod³o¿ach (np. dzianiny, tkaniny, elementy plas-

tikowe, folie, elementy metalowe, drewniane i inne). Zak³ad wykonuje nadruki

zarówno na wykrojach T-Shirtów, jak i na gotowym wyrobie. Technologicznie sito-

druk jest podobny do druku na maszynach p³askich. Szablony wykonywane s¹

w podobny sposób, lecz ca³y proces jest mniej zmechanizowany, a wielkoœæ na-

druku mniejsza. Tkanina, z której wykonywane s¹ T-Shirty przyklejana jest do blatu

karuzeli lub do sto³ów drukarskich. Zazwyczaj wykorzystuje siê druk „mokro na

sucho”, tzn. nastêpny „kolor” k³adzie siê dopiero po ca³kowitym wyschniêciu po-

przednio na³o¿onej farby. Metoda ta ma ogromne zalety – pozwala na uzyskiwanie

bardzo ostrych, wyraŸnych elementów wzoru i konturu, nie powoduje rozp³ywa-

nia siê tzw. „nak³adek” oraz równomiernoœci p³aszczyzn w stopniu nieosi¹galnym

w innych metodach druku seryjnego. Drukowanie polega na rozprowadzeniu far-

by na ca³ej powierzchni siatki, a nastêpnie przeciœniêciu jej przez otwarte oczka

siatki, przesuwaj¹cym siê po niej raklom, co powoduje przenikniêcie farby na po-

wierzchniê, która ma byæ zadrukowana. Rakiel mo¿e byæ wykonany z gumy, ale

tak¿e plastiku i metalu. Giêtkoœæ materia³u pozwala na nadrukowywanie na nie-

równych pod³o¿ach oraz niekszta³tnych przedmiotach. Na nadruk wp³yw ma

tak¿e kszta³t koñcówki rakla, który dobierany jest odpowiednio do osi¹gniêcia

po¿¹danych efektów.

Utrwalanie nadruków odbywa siê w kana³ach susz¹cych wyposa¿onych w lampy

emituj¹ce promieniowanie UV.

Pracownia sitodruku znajduje siê w wyodrêbnionym pomieszczeniu produk-

cyjnym wchodz¹cym w sk³ad budynku dwupiêtrowego. Pomieszczenie nie ma

oœwietlenia dziennego, tylko sztuczne – ogólne jarzeniowe (brak pomiarów natê-

¿enia oœwietlenia sztucznego na p³aszczyznach roboczych).

Środowisko

pracy

maj 2009

Rozdzia³ 5/2.N.1.

Marek Kaczmarski

5. Ryzyko zawodowe

maj 2009

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.N.1.

Zainstalowane urz¹dzenia wentylacyjne nie zapewniaj¹ dostatecznej wymiany

powietrza w pomieszczeniach przygotowalni form sitodrukowych (brak aktual-

nych wyników z pomiarów skutecznoœci wraz z okreœleniem krotnoœci wymian

powietrza). Stanowisko nie zapewnia optymalnych warunków pracy (pomimo

pracuj¹cej wentylacji mechaniczno-wyci¹gowej) – wystêpuj¹ przekroczenia NDS

i NDSCH stosowanych substancji lub preparatów chemicznych.

Maszyny

i urządzenia

W pomieszczeniu zainstalowane s¹ :

kopioramy,

maszyny do sitodruku karuzelowe (rêczne i mechaniczne) oraz

tunel susz¹cy zaopatrzony w lampy rtêciowe wysokociœnieniowe emituj¹ce

promienie UV.

Gromadz¹cy siê py³ na zewnêtrznych elementach wentylacyjnych, kablach zasi-

laj¹cych i innych wskazuje na obecnoœæ silnych pól elektrostatycznych i zbyt ma³¹

wilgotnoœæ powietrza w pomieszczeniu produkcyjnym (brak pomiarów mikrokli-

matu na stanowiskach).

Materiały

i środki pracy

W pomieszczeniu produkcyjnym przechowywane s¹ substancje i preparaty che-

miczne w iloœciach znacznie przekraczaj¹cych dobowe zapotrzebowanie do

produkcji.

Do przygotowania form sitodrukowych stosowane s¹:

preparaty do odt³uszczania ram metalowych,

preparaty do przygotowywania powierzchni siatki sitodrukowej,

kleje,

lakiery,

emulsje sitodrukowe,

preparaty do oddzielenia warstwy kopiowej po procesie drukowania,

preparaty do suwania „mgie³” i „duchów”.

W technice sitodrukowej i tamponodrukowej stosowane s¹:

farby (w tym farby UV),

aktywatory powierzchni,

opóŸniacze,

utwardzacze,

pasty antystatyczne,

rozpuszczalniki organiczne i zmywacze.

Pracownik wykorzystuje:

rêkawice bawe³niane do detali szklanych i metalowych,

rêkawice gumowe do przygotowywania komponentów farbowych.

ramy sitowe,

matryce metalowe lub polimerowe,

rakle gumowe,

uchwyty pozycjonuj¹ce detale,

tampony o ró¿nych kszta³tach i twardoœci,

gilotyny do ciêcia p³yt,

kuwety kwasoodporne.

maj 2009

5/2.N.1. Ocena ryzyka zawodowego sitodrukarza i pomocnika sitodrukarza

OPINIE

Rozdział 5/2.N.1.

2. Zakres obowi¹zków pracownika

Zakres zadañ na stanowisku w przygotowalni form sitodrukowych obejmuje:

przygotowanie szablonu sitodrukowego (napinanie siatki sitodrukowej),

nanoszenie warstwy œwiat³oczu³ej (kopiowej),

nanoszenie lakieru maskuj¹cego,

naœwietlanie warstwy kopiowej,

wymywanie warstwy kopiowej, retusz, maskowanie.

Ponadto do zadañ pracownika nale¿y: przygotowanie farby i powierzchni do dru-

ku, wykonanie nadruku.

Zadania

3. Organizacja pracy

W pomieszczeniu produkcyjnym jednoczeœnie wykonuj¹ czynnoœci dwie osoby

– maszynista maszyn sitodrukowych i jego pomocnik.

Czas pracy na stanowiskach, na których wystêpuj¹ czynniki szkodliwe wynosi 6do

7 godzin dziennie , lecz nie wiêcej ni¿ 40 godzin tygodniowo . Praca wykonywana

jest w zasadzie na jedn¹ zmianê, choæ czasem bywa dwuzmianowa, a sporadycznie

wykonywana na trzy zmiany.

4. Wymagane wykszta³cenie, doœwiadczenie,

uprawnienia i stan zdrowia

Podstawowym warunkiem podjêcia pracy jest:

umiejêtnoœæ prawid³owego rozró¿niania barw oraz

w³aœciwa koordynacja wzrokowo-ruchowa.

Pracy tej nie powinny wykonywaæ kobiety w ci¹¿y i w okresie karmienia piersi¹

(rozporz¹dzenie RM z 10.9.1996 r. w sprawie wykazu prac szczególnie uci¹¿liwych

lub szkodliwych dla zdrowia kobiet – Dz.U. Nr 114, poz. 545, ze zm.) – prace

w nara¿eniu na dzia³anie szkodliwych substancji chemicznych; prace zwi¹zane

z wysi³kiem fizycznym oraz wymuszon¹ pozycj¹ cia³a.

Ogólny stan zdrowia kandydata do pracy w zawodzie maszynisty maszyn sito-

drukowych (tak¿e pomocnika) musi byæ dobry. Pod ¿adnym pozorem nie mo¿e tej

pracy wykonywaæ osoba ze schorzeniami narz¹dów wewnêtrznych, chorobami

uk³adu oddechowego i pokarmowego lub cierpi¹ca na alergie i egzemy.

W zawodzie mog¹ pracowaæ wy³¹cznie osoby pe³noletnie (najlepiej mê¿czyŸni):

posiadaj¹cy aktualne zaœwiadczenie lekarskie stwierdzaj¹ce brak przeciw-

wskazañ do pracy (w skierowaniu na badania nale¿y podaæ wystêpuj¹ce czyn-

niki szkodliwe),

przeszkoleni w dziedzinie bhp.

Wystarczaj¹cym wykszta³ceniem do podjêcia pracy jest ukoñczenie œredniej szko³y

poligraficznej. Zwracamy uwagê, ¿e wszelkiego rodzaju kursy przyuczaj¹ce do

zawodu umo¿liwiaj¹ podjêcie pracy na okreœlonych maszynach w w¹skich specjal-

noœciach.

maj 2009

OPINIE

5. Ryzyko zawodowe

Rozdział 5/2.N.1.

Maszynista maszyn sitodrukowych powinien byæ osob¹ odpowiedzialn¹ i do-

k³adn¹, odznaczaj¹c¹ siê:

cierpliwoœci¹ i podzielnoœci¹ uwagi, a tak¿e

zdolnoœciami manualnymi.

Powinien tak¿e umieæ wykonywaæ zadania w warunkach pracy monotonnej. Do-

datkowym atutem maszynisty s¹ zainteresowania przedmiotami technicznymi

oraz pewna wra¿liwoœæ plastyczna.

5. Identyfikacja zagro¿eñ

Zagrożenia

szczególne

Najwiêkszym zagro¿eniem s¹ opary rozpuszczalników organicznych, które

wch³aniane :

drogami oddechowymi i pokarmowymi oraz

poprzez skórê

zatruwaj¹ ca³y organizm. Dzieje siê tak w przypadku stosowania farb sitodruko-

wych wymagaj¹cych rozpuszczenia „suchych sk³adników” lub ich rozcieñczenia

przez dodanie odpowiedniej iloœci rozpuszczalnika odparowywanego póŸniej

w procesie suszenia. Najczêœciej dochodzi do podra¿nienia b³on œluzowych i oczu,

a w przypadku ciê¿kich zatruæ – mog¹ nast¹piæ nawet nieodwracalne zmiany

w mózgu. Rozpuszczalniki dzia³aj¹ rakotwórczo oraz powoduj¹ powa¿ne zagro¿e-

nie wybuchowe i po¿arowe. Przy drukowaniu na automatach u¿ywa siê zwykle

farb utwardzanych promieniami ultrafioletowymi (UV). Pomimo bardzo krótkie-

go czasu naœwietlania wynosz¹cego u³amki sekund, istnieje zagro¿enie w postaci:

szkodliwego promieniowania ultrafioletowego oraz

powstaj¹cego ozonu.

Podczas przygotowywania form wykorzystuje siê preparaty do odt³uszczania ram

metalowych i kleje do przyklejania siatki sitodrukowej, które wykonywane s¹ na

bazie palnych rozpuszczalników. Emulsje sitodrukowe stosowane do sporz¹dzania

warstwy kopiowej s¹ rozcieñczalne wod¹, nie zawieraj¹ rozpuszczalników orga-

nicznych. Zagro¿enie mog¹ stwarzaæ uczulacze do emulsji – powoduj¹ce uczu-

lenia i alergie.

Preparaty do oddzielania warstwy kopiowej po procesie drukowania zawieraj¹

substancje o dzia³aniu utleniaj¹cym – mog¹ce powodowaæ podra¿nienia :

oczu,

górnych dróg oddechowych oraz

skóry.

Lp. Zagro¿enie lub czynnik

niebezpieczny,

szkodliwy, uci¹¿liwy

ród³o zagro¿enia

Mo¿liwe skutki

zagro¿enia

1. Powierzchnie stanowiska

pracy sprzyjaj¹ce utracie

równowagi i upadkom na

tym samym poziomie.

Œliskie powierzchnie

pod³ogi w pomieszczeniu

produkcyjnym.

St³uczenia, zwichniêcia,

skrêcenia i naderwania

stawów i wi¹zade³ stawu

skokowego oraz stopy,

z³amania koñczyn, urazy

g³owy.

maj 2009

5/2.N.1. Ocena ryzyka zawodowego sitodrukarza i pomocnika sitodrukarza

OPINIE

Rozdział 5/2.N.1.

2. Chodzenie po niew³aœ-

ciwie utrzymanych

schodach.

Œliskie, nierówne, (wy-

szczerbione krawêdzie)

schody.

St³uczenia, zwichniêcia,

skrêcenia i naderwania

stawów i wi¹zade³ stawu

skokowego oraz stopy,

z³amania koñczyn,

wstrz¹œnienie mózgu.

3. Stanowisko pracy usytu-

owane powy¿ej otacza-

j¹cego terenu (pod³ogi).

Korzystanie z drabin jako

sprzêtu do tymczasowej

pracy na wysokoœci – siê-

ganie po opakowania

z górnych pó³ek rega³ów.

St³uczenia, zwichniêcia,

z³amania koœci,

wstrz¹œnienie mózgu.

4. Nieruchome, wystaj¹ce

elementy.

Elementy maszyn poli-

graficznych, sk³adowane

pojemniki z farbami, ele-

menty wyposa¿enia hali,

szafki i rega³y.

Urazy cia³a – szczególnie

koñczyn i barku (z regu³y

drobne st³uczenia skale-

czenia i otarcia) oraz nie-

bezpieczne urazy g³owy.

5. Ostre krawêdzie, szorstkie

powierzchnie.

Elementy maszyn poligra-

ficznych, pojemniki z far-

bami (zw³aszcza w trakcie

otwierania i zamykania).

Skaleczenia, zak³ucia

i otarcia r¹k.

6. Obracaj¹ce siê elementy

urz¹dzeñ.

Nieos³oniête (lub Ÿle os³o-

niête) elementy napêdowe

maszyn poligraficznych.

St³uczenia, zwichniêcia,

z³amania, rany ciête, szar-

pane, ale tak¿e ciê¿kie

uszkodzenia cia³a – na

urazy nara¿one s¹ naj-

czêœciej rêce.

7. Przedmioty u³o¿one na

wysokoœci.

Opakowania zbiorcze/po-

jedyncze wadliwie sk³a-

dowane na rega³ach.

St³uczenia, urazy g³owy,

ciê¿kie obra¿enia nawet

ze skutkiem œmiertelnym.

8. Obci¹¿enie statyczne

uk³adu miêœniowo-szkie-

letowego.

Praca w wymuszonej

pozycji cia³a – zw³aszcza

w pozycji stoj¹cej, pochy-

lonej.

D³ugotrwa³e i nawraca-

j¹ce dolegliwoœci uk³adu

miêœniowo-szkieletowego

(bóle szyi, karku i barków

– cierpniêcie nóg) – zespó³

cieœni kana³u nadgarstka

(bóle nadgarstka i przed-

ramion).

9. Przeci¹¿enie narz¹du

ruchu (koñczyny górne).

£okciowe odgiêcie nad-

garstków, powtarzaj¹ce

siê ruchy nadgarstków.

Zespó³ napiêcia miêœni

karku, zespó³ ucisku ¿y³y

podobojczykowej, zapale-

nie œciêgien nadgarstka,

zapalenie nadk³ykci koœci

ramiennej.

10. Niebezpieczne napiêcie

w instalacji elektrycznej.

U¿ywanie urz¹dzeñ zasi-

lanych energi¹ elektrycz-

n¹, zw³aszcza z uszkodzo-

n¹, niesprawn¹ instalacj¹.

Œmieræ lub inne skutki po-

ra¿enia pr¹dem (poparze-

nia, utrata przytomnoœci,

st³uczenia).

maj 2009

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: